Bu məqaləyə hansısa kateqoriya əlavə edilməmişdir. Məqaləyə əlavə edərək töhfə verə bilərsiz. |
Əsl krevetlər (lat. Caridea) — pleosimatlar yarımdəstəsinə aid heyvan infradəstəsi.
Əsl krevetlər | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Ranqsız: Tipüstü: Ranqsız: Ranqsız: Tip: Klad: Yarımtip: Sinifüstü: Sinif: Yarımsinif: Dəstəüstü: Dəstə: Yarımdəstə: İnfradəstə: Əsl krevetlər | ||||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||||
| ||||||||||||
|
Biomorfologiyası
Krevetlər fəal hərəkətlərdən tutmuş tənəffüsə qədər müxtəlif funksiyaları yerinə yetirən çoxsaylı ətraflarla fərqlənən, kifayət qədər mürəkkəb bədən quruluşlu xərçənglərdir. Xərçəngin bədəni baş-döşdən və qarın hissədən ibarətdir. Baş-döşdə faset gözlər, antenalar da daxil olmaqla çoxlu ətraflar və gəzmə ayaqları yerləşmişdir. Gözlər saplaqlı olub müxtəlif istiqamətlərə dönə bilir və geniş görmə sahəsini təmin edir. Bığcıq antenalar qoxu, lamisə və kimyəvi hiss funksiyalarını yerinə yetirir. Müvazinət orqanı statositlər bığcıqların əsasında yerləşir. Bu xərçənglərdə 3 ön döş seqmenti başla birləşmişdir, növbəti 5 cüt arxa ayaqlar yerdəyişməyə xidmət edir. Birinci 2 cüt gəzmə ayaqları qısqaclıdır. Baş-döş karapaksla – zirehlə örtülmüşdür, onun kənarı qəlsəmələri üstdən örtür. Karapaksın ön ucu iti bizvarı dimdik – rostrumla qurtarır. Qarın hissədə xərçəngin üzməsinə və balalarını gəzdirib böyütməyə xidmət edən köməkçi ətraflar yerləşmişdir. Qarnın son seqmentinin ətrafları genişlənmiş lövhələr şəklində olub quyruq yelpiyi əmələ gətirmişdir. Krevet onu köməyi ilə kəskin təkanlı üzmə hərəkətləri edir. Erkəklərdə birinci cüt qarın ayaqları şəklini dəyişərək cütləşmə orqanına çevrilmişdir. Bədən yan tərəflərdən azca sıxılmışdır .
Qidalanması
Növlərin qida spektri müxtəlifdir. Öz növbəsində krevetlərlə balıqlar, dəniz quşları və insanlar qidalanır, onlar bəzi parazit növlərinin aralıq sahibi ola bilər
Çoxalması
Karidlər yüksək cinsi məhsuldarlığı ilə seçilir (55 min – 1mln yumurta ). Bir erkək müxtəlif sayda dişi fərdi mayalaya bilər. Nəsilverimi uzun müddətlidir. 3-4 gündən mayalanmış yumurtalardan formalaşan gənc krevetlər tamamilə yetkin fərdlərlə eyni xüsusiyyətləri daşıyırlar. Onların ömrü 1 - 6 il təşkil edir .
Yayılması
Çoxlu sayda fəsilələrə və cinslərə mənsub krevetlər faunası dünyanın bütün dənizlərində geniş yayılmış, krevet növlərinin dördə biri həm də şirin sularında yaşamağa uyğunlaşmışdır. Xəzər dənizində Palaemon cinsinin 2 növü qeyd edilmişdir. 2005-ci ildə Araz su anbarında aşkar olunmuş Palaemon elegans hazırda sututarın bütün sahələrində sayını və biokütləsini artırır .
Təsnifatı
İstinadlar
- Integrated Taxonomic Information System (ing.). 2004.
- "Karides: Təsviri, heyvandarlıq, məzmun və qayğı". 2021-11-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-03.
- Qasımov Ə.H. Azərbaycan faunası. Xərçənglər (Crustacea). Bakı: Elm, 1976, 250 s.
- Буруковский Р. Н. Питание и пищевые взаимоотношения креветок. — Калининград: ФГОУ ВПО «КГТУ», 2009.
- Mente E. Reproductive Biology of Crustaceans: Case Studies of Decapod Crustaceans. Science Publishers. 2008, p. 16.
- Naxçıvan Muxtar Respublikasının onurğasızlar faunasının taksonomik spektri (tərtibçilər: Bayramov A.B., Məhərrəmov M.M., Məmmədov İ.B., Məmmədov A.F., Qasımov A.Q.). Naxçıvan: Əcəmi NPB, 2014, 320 s.
- Aliyev A. and R. Ahmedi Biodiversity of bentic invertebrates in Aras river // İranian Sci. Fisheries J. Persian, 2010, v.19, pp. 20-25
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleye hansisa kateqoriya elave edilmemisdir Meqaleye kateqoriyalar elave ederek tohfe vere bilersiz Esl krevetler lat Caridea pleosimatlar yarimdestesine aid heyvan infradestesi Esl krevetlerElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Ranqsiz IlkagizlilarTipustu TuleyenlerRanqsiz PanarthropodaRanqsiz Tip BugumayaqlilarKlad Yarimtip XercengkimilerSinifustu Sinif Ali xercenglerYarimsinif Desteustu Deste OnayaqlilarYarimdeste PleosimatlarInfradeste Esl krevetlerBeynelxalq elmi adiCaridea Dana 1852Sekil axtarisiITIS 96106NCBI 6694EOL 46513263FW 133270BiomorfologiyasiKrevetler feal hereketlerden tutmus teneffuse qeder muxtelif funksiyalari yerine yetiren coxsayli etraflarla ferqlenen kifayet qeder murekkeb beden quruluslu xercenglerdir Xercengin bedeni bas dosden ve qarin hisseden ibaretdir Bas dosde faset gozler antenalar da daxil olmaqla coxlu etraflar ve gezme ayaqlari yerlesmisdir Gozler saplaqli olub muxtelif istiqametlere done bilir ve genis gorme sahesini temin edir Bigciq antenalar qoxu lamise ve kimyevi hiss funksiyalarini yerine yetirir Muvazinet orqani statositler bigciqlarin esasinda yerlesir Bu xercenglerde 3 on dos seqmenti basla birlesmisdir novbeti 5 cut arxa ayaqlar yerdeyismeye xidmet edir Birinci 2 cut gezme ayaqlari qisqaclidir Bas dos karapaksla zirehle ortulmusdur onun kenari qelsemeleri ustden ortur Karapaksin on ucu iti bizvari dimdik rostrumla qurtarir Qarin hissede xercengin uzmesine ve balalarini gezdirib boyutmeye xidmet eden komekci etraflar yerlesmisdir Qarnin son seqmentinin etraflari genislenmis lovheler seklinde olub quyruq yelpiyi emele getirmisdir Krevet onu komeyi ile keskin tekanli uzme hereketleri edir Erkeklerde birinci cut qarin ayaqlari seklini deyiserek cutlesme orqanina cevrilmisdir Beden yan tereflerden azca sixilmisdir QidalanmasiNovlerin qida spektri muxtelifdir Oz novbesinde krevetlerle baliqlar deniz quslari ve insanlar qidalanir onlar bezi parazit novlerinin araliq sahibi ola bilerCoxalmasiKaridler yuksek cinsi mehsuldarligi ile secilir 55 min 1mln yumurta Bir erkek muxtelif sayda disi ferdi mayalaya biler Nesilverimi uzun muddetlidir 3 4 gunden mayalanmis yumurtalardan formalasan genc krevetler tamamile yetkin ferdlerle eyni xususiyyetleri dasiyirlar Onlarin omru 1 6 il teskil edir YayilmasiCoxlu sayda fesilelere ve cinslere mensub krevetler faunasi dunyanin butun denizlerinde genis yayilmis krevet novlerinin dorde biri hem de sirin sularinda yasamaga uygunlasmisdir Xezer denizinde Palaemon cinsinin 2 novu qeyd edilmisdir 2005 ci ilde Araz su anbarinda askar olunmus Palaemon elegans hazirda sututarin butun sahelerinde sayini ve biokutlesini artirir TesnifatiIstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2004 Karides Tesviri heyvandarliq mezmun ve qaygi 2021 11 17 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 03 Qasimov E H Azerbaycan faunasi Xercengler Crustacea Baki Elm 1976 250 s Burukovskij R N Pitanie i pishevye vzaimootnosheniya krevetok Kaliningrad FGOU VPO KGTU 2009 Mente E Reproductive Biology of Crustaceans Case Studies of Decapod Crustaceans Science Publishers 2008 p 16 Naxcivan Muxtar Respublikasinin onurgasizlar faunasinin taksonomik spektri tertibciler Bayramov A B Meherremov M M Memmedov I B Memmedov A F Qasimov A Q Naxcivan Ecemi NPB 2014 320 s Aliyev A and R Ahmedi Biodiversity of bentic invertebrates in Aras river Iranian Sci Fisheries J Persian 2010 v 19 pp 20 25Hemcinin bax