Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Ərdəbil xalçaları — Azərbaycan xalçaçılıq məktəblərindən olan Təbriz xalçaçılıq məktəbinin Ərdəbil qrupuna aid xovlu xalçalar.
Xalça | |
Ərdəbil xalçaları | |
---|---|
Xalça haqqında məlumatlar | |
Məktəbi | |
Ölkə | Azərbaycan |
Bölgə | Ərdəbil |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ümumi məlumat
Ərdəbil özünün xalı, xalça, ipək və s. məhsulları ilə şöhrət qazanmışdır. Ancaq Ərdəbildə toxunan xalça və palazlar digər sahələri çox arxada qoymuşdur. Azərbaycan xalçaçılığında özünəməxsus yerə malik olan Ərdəbil xalçalarının tarixi zəngin və qədimdir.
Burada toxunan xalçalar "Ərdəbil xalçaları" adlanırdı, lakin XVI – XVII əsrlərdən başlayaraq əyri nəbati naxışların inkişafı və çox sayda yeni xalça kompozisiyalarının əmələ gəlməsi ilə Ərdəbil xalçaları "Ağaclı xalçaları", "Ləçəkturunc xalçaları, "Şeyx Səfi", "Şahabbası xalçaları", adı ilə istehsal olunmağa başladı. Ərdəbil və onun ətraf kəndləri hələ qədim dövrlərdən rəngli, əlvan parçaların, təbii iplikdən hazırlanan geyimlərin, xovsuz və xovlu xalçaların istehsal mərkəzi olmuşdur. Ərdəbildə yüksək sənətkarlığa nail olmuş və onun bədii ənənələrini davam etdirən, xalça işinin görkəmli, istedadlı ustadlarını Türkiyə, Əfqanıstan, Hindistan kimi ölkələrə işə dəvət edirdilər. Əsasən Ərdəbildən, Təbrizdən və Kaşandan gəlmə ustalar Hindistana köçüb, orada İran – hind xalçaçılığının yeni məktəbini yaratdılar.
Bədii xüsusiyyətləri
Ərdəbildə və onun ətraflarında (Namin, Ağbulaq, Miriş, Mir, Astara və başqaları) müxtəlif keyfiyyətdə, müxtəlif növdə və sıxlıqda xalçalar toxuyurlar. Kiçik ölçülü namazlıq xalçaların (100x150sm) əsas istehsal mərkəzi Ərdəbil olmuşdur. Xalçaçılıq məntəqələrində istehsal olunan namazlıqların orta sahəsinin naxışları dini xarakterli ornamental üslublaşdırılmış yazılardan ibarət olardı. Tağın forması çox vaxt mürəkkəb konturlu rəsmlə ifadə olunur. Bunlar Quran ayələrindən və dualardan sətirlərdir. Bu yazılar möminlər üçün müqəddəs olub, namaz qılma mərasimi ilə əlaqədardır. Müqəddəs sətirlər, bir qayda olaraq, xalçanın yuxarı hissəsində yerləşdirilir. Namazlıqlar, adətən, məhrabla (tağla – ləçəklə) olur.
Texniki xüsusiyyətləri
"Ərdəbil xalçaları" müxtəlif keyfiyyətdə, müxtəlif növdə toxunduğundan bu xalçaların ölçüləri, hər kvadrat desimetrdə və eləcə də hər kvadrat metrdə vurulan ilmələrin sıxlığı, həmçinin bu xalçaların xovunun uzunluğu müxtəlif ölçülərdədir.
İstinadlar
- . 2011-08-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-06-12.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun meqalenin muzakire sehifesine diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Erdebil xalcalari Azerbaycan xalcaciliq mekteblerinden olan Tebriz xalcaciliq mektebinin Erdebil qrupuna aid xovlu xalcalar XalcaErdebil xalcalariXalca haqqinda melumatlarMektebiOlke AzerbaycanBolge Erdebil Vikianbarda elaqeli mediafayllarUmumi melumatErdebil bolgesinde xalcaciliq Erdebil ozunun xali xalca ipek ve s mehsullari ile sohret qazanmisdir Ancaq Erdebilde toxunan xalca ve palazlar diger saheleri cox arxada qoymusdur Azerbaycan xalcaciliginda ozunemexsus yere malik olan Erdebil xalcalarinin tarixi zengin ve qedimdir Burada toxunan xalcalar Erdebil xalcalari adlanirdi lakin XVI XVII esrlerden baslayaraq eyri nebati naxislarin inkisafi ve cox sayda yeni xalca kompozisiyalarinin emele gelmesi ile Erdebil xalcalari Agacli xalcalari Lecekturunc xalcalari Seyx Sefi Sahabbasi xalcalari adi ile istehsal olunmaga basladi Erdebil ve onun etraf kendleri hele qedim dovrlerden rengli elvan parcalarin tebii iplikden hazirlanan geyimlerin xovsuz ve xovlu xalcalarin istehsal merkezi olmusdur Erdebilde yuksek senetkarliga nail olmus ve onun bedii enenelerini davam etdiren xalca isinin gorkemli istedadli ustadlarini Turkiye Efqanistan Hindistan kimi olkelere ise devet edirdiler Esasen Erdebilden Tebrizden ve Kasandan gelme ustalar Hindistana kocub orada Iran hind xalcaciliginin yeni mektebini yaratdilar Bedii xususiyyetleriErdebilde ve onun etraflarinda Namin Agbulaq Miris Mir Astara ve basqalari muxtelif keyfiyyetde muxtelif novde ve sixliqda xalcalar toxuyurlar Kicik olculu namazliq xalcalarin 100x150sm esas istehsal merkezi Erdebil olmusdur Xalcaciliq menteqelerinde istehsal olunan namazliqlarin orta sahesinin naxislari dini xarakterli ornamental uslublasdirilmis yazilardan ibaret olardi Tagin formasi cox vaxt murekkeb konturlu resmle ifade olunur Bunlar Quran ayelerinden ve dualardan setirlerdir Bu yazilar mominler ucun muqeddes olub namaz qilma merasimi ile elaqedardir Muqeddes setirler bir qayda olaraq xalcanin yuxari hissesinde yerlesdirilir Namazliqlar adeten mehrabla tagla lecekle olur Texniki xususiyyetleri Erdebil xalcalari muxtelif keyfiyyetde muxtelif novde toxundugundan bu xalcalarin olculeri her kvadrat desimetrde ve elece de her kvadrat metrde vurulan ilmelerin sixligi hemcinin bu xalcalarin xovunun uzunlugu muxtelif olculerdedir Istinadlar 2011 08 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 06 12 Hemcinin baxAzerbaycan xalcalari Seyx Sefi xalcasiXarici kecidler