Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Bu məqaləni lazımdır. |
Əliyanlı — Azərbaycan Respublikasının Bərdə rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
Əliyanlı | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Rayon | Bərdə rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Mərkəzin hündürlüyü | 82 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi | 1.303 nəfər |
Tarixi
Qədim Zəngəzur qəzasının tərkib hissəsinə daxil olan tarixi və inzibati əyalətlər içərisində Əliyanlı mahalının camaatı bir sıra özəlliklərinə (igidlikləri, haqq-ədalət uğrunda mübarizliyi, qorxmazlığı, idarəetmə sisteminin nizamlı olması...) təbii-coğrafi ərazisi isə qədim tarixi irsi və maddi abidələrinə görə fərqlənmişdir. Bu bölgədə ümumilikdə 16-ya qədər kənd yerləşib. Coğrafi məkanca "Əliyanlı” toponiminin yaranması da maraqlıdır.
Ulu babalarından eşitdiklərini söyləyən Armudluq kənd sakini Həmid Xudaqulu oğlunun (1848-1958) dediyinə görə, 250-300 il əvvəl Cənubi Azərbaycandan bir dəstə qaçaq-quldur gəlib Həkəri çayının sol sahillərində yerləşən elatlarda talançılıq-soyğunçuluq edərmiş, camaatın mal-mülkünü qarət edib, sürüləri hovlayıb aparırlarmış. Belə hadisələrin birində Armudluq kəndinin 18-20 yaşlı bir cavanı kəndin qənşərindəki "Oyuğun yalı” deyilən yerdə bir səngərə sığınıb 5-10 nəfər qaçağı izləyəndə görür ki, onlar Bağırbəyli binəsindən (kəndlərindən 4 km şərqdə) sürdükləri 100-ə yaxın mal-heyvanı böyük bir çinarın altında saxlayıb, bulaq üstündə dincəlirlər. Silahlarını bir kənarda "çal-keçir” edib, baş-başa "dərzləyib”, kəsdikləri heyvanın kababından yeyib dincəlir, keşikdə duranlardan isə biri yatıb, o biri isə ölən malın gönündən özünə çarıq tikir. Həmin cavan bu məqamda bulağın üstündəki böyük daş parçasının arxasından keçib tüfənglərin topasını ələ keçirir və yenidən özünü atır qayanın arxasına. Haray-həşir qopur, quldurlar oyanır, onda cavan onlara deyir: "Mal-heyvanı hardan gətiribsinizsə, o yolla da aparırsınız geri, qaytarırsınız yiyələrinə, özünüz də dərədən çıxıb işıq düşən yerlə keçib, dağı aşırsınız, bir də buralara ayağınız dəymir...”
Belə də olur. Əliyalın bir cavanın qoçaqlığı, soyğunçuları tərki-silah edib qovması xəbəri tezliklə mahala yayılır və həmin bölgə sonralar yerli şivə-dialekt, danışıq xüsusiyyətinə, deyim tərzinə uyğun olaraq "Əliyanlı” yer adı kimi məşhurlaşır.Bu məlumatlar Bakı Dövlət Universitetinin müəllimi Qismət Yunusoğlu tərəfindən Qubadlı rayonu, Başarat və Armudluq kənd sakinləri Nadir İsmayıl oğlu Şükürovun (1955) və Nəriman Şükür oğlu Həmidovun (1933) məlumatlarından istifadə olunaraq qeyd olunub.
Bərdə rayonunda yerləşən Əliyanlı kəndinin təməlini isə Əliyanlı türk qolunun nümayəndəsi, Qubadlıdan hal-hazırda Əliyanlı kəndinin olduğu əraziyə gələrək kəndin təməlini qoyan Sadıqov Oruc Hüseyn oğludur (1866–1991) Məhz kənd əhalisinin çox hissəsi də “Oruclar” adlanan türk tayfasından ibarətdir.
Əhalisi
Əsasən “oruclar” adlanan türk tayfalarından ibarətdir.
Tanınmışları
- Hüseynov Çingiz Murtuza oğlu — Birinci Qarabağ müharibəsinin qazisi
İstinadlar
- "Birinci Vətən müharibəsinin qazisi Çingiz Hüseynov » Ay Media Company". Ay Media Company. 2024-03-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2024-03-11.
Bərdə rayonu ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
Kənd ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun meqalenin muzakire sehifesine diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eliyanli Azerbaycan Respublikasinin Berde rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Eliyanli40 20 38 sm e 47 07 46 s u Olke AzerbaycanRayon Berde rayonuTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 82 mSaat qursagi UTC 04 00UTC 03 00EhalisiEhalisi 1 303 neferXeriteni goster gizle EliyanliTarixiQedim Zengezur qezasinin terkib hissesine daxil olan tarixi ve inzibati eyaletler icerisinde Eliyanli mahalinin camaati bir sira ozelliklerine igidlikleri haqq edalet ugrunda mubarizliyi qorxmazligi idareetme sisteminin nizamli olmasi tebii cografi erazisi ise qedim tarixi irsi ve maddi abidelerine gore ferqlenmisdir Bu bolgede umumilikde 16 ya qeder kend yerlesib Cografi mekanca Eliyanli toponiminin yaranmasi da maraqlidir Ulu babalarindan esitdiklerini soyleyen Armudluq kend sakini Hemid Xudaqulu oglunun 1848 1958 dediyine gore 250 300 il evvel Cenubi Azerbaycandan bir deste qacaq quldur gelib Hekeri cayinin sol sahillerinde yerlesen elatlarda talanciliq soygunculuq edermis camaatin mal mulkunu qaret edib suruleri hovlayib aparirlarmis Bele hadiselerin birinde Armudluq kendinin 18 20 yasli bir cavani kendin qenserindeki Oyugun yali deyilen yerde bir sengere siginib 5 10 nefer qacagi izleyende gorur ki onlar Bagirbeyli binesinden kendlerinden 4 km serqde surdukleri 100 e yaxin mal heyvani boyuk bir cinarin altinda saxlayib bulaq ustunde dincelirler Silahlarini bir kenarda cal kecir edib bas basa derzleyib kesdikleri heyvanin kababindan yeyib dincelir kesikde duranlardan ise biri yatib o biri ise olen malin gonunden ozune cariq tikir Hemin cavan bu meqamda bulagin ustundeki boyuk das parcasinin arxasindan kecib tufenglerin topasini ele kecirir ve yeniden ozunu atir qayanin arxasina Haray hesir qopur quldurlar oyanir onda cavan onlara deyir Mal heyvani hardan getiribsinizse o yolla da aparirsiniz geri qaytarirsiniz yiyelerine ozunuz de dereden cixib isiq dusen yerle kecib dagi asirsiniz bir de buralara ayaginiz deymir Bele de olur Eliyalin bir cavanin qocaqligi soygunculari terki silah edib qovmasi xeberi tezlikle mahala yayilir ve hemin bolge sonralar yerli sive dialekt danisiq xususiyyetine deyim terzine uygun olaraq Eliyanli yer adi kimi meshurlasir Bu melumatlar Baki Dovlet Universitetinin muellimi Qismet Yunusoglu terefinden Qubadli rayonu Basarat ve Armudluq kend sakinleri Nadir Ismayil oglu Sukurovun 1955 ve Neriman Sukur oglu Hemidovun 1933 melumatlarindan istifade olunaraq qeyd olunub Berde rayonunda yerlesen Eliyanli kendinin temelini ise Eliyanli turk qolunun numayendesi Qubadlidan hal hazirda Eliyanli kendinin oldugu eraziye gelerek kendin temelini qoyan Sadiqov Oruc Huseyn ogludur 1866 1991 Mehz kend ehalisinin cox hissesi de Oruclar adlanan turk tayfasindan ibaretdir EhalisiEsasen oruclar adlanan turk tayfalarindan ibaretdir Taninmislari Huseynov Cingiz Murtuza oglu Birinci Qarabag muharibesinin qazisiIstinadlar Birinci Veten muharibesinin qazisi Cingiz Huseynov Ay Media Company Ay Media Company 2024 03 11 tarixinde Istifade tarixi 2024 03 11 Berde rayonu ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kend ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin