Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əliyev Əli İbrahim oğlu (23 mart 1904, Şərur rayonu – 4 aprel 1997, Naxçıvan) — ictimai-siyasi xadim, tarixçi, pedaqoq. Tarix elmləri namizədi (1949), dosent (1951), Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi (1979).
| Əli Əliyev | |
|---|---|
| Əli İbrahim oğlu Əliyev | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Yuxarı Yaycı, Naxçıvan qəzası, İrəvan quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (93 yaşında) |
| Vəfat yeri | Naxçıvan, Naxçıvan MR, Azərbaycan |
| Vətəndaşlığı |  Rusiya imperiyası→ AXC→ SSRİ→ Azərbaycan |
| Milliyyəti | azərbaycanlı |
| Mükafatları |  |
Həyatı
Əliyev Əli İbrahim oğlu ilk təhsilini əvvəlcə Yaycı kəndi "üsuli-cədid" məktəbində almış, sonralar isə Mahmudkənd və Cəlilkənd məktəblərində davam etdirmişdir. 1925-ci ildə Bakıda birillik kursu bitirdikdən sonra Şərur qəzasının Yenicə nahiyə komsomol komitəsinin katibi vəzifəsində çalışıb, 1927-28 ci illərdə ordu sıralarında xidmət edib. 1932-ci ildə Tiflis Zaqafqaziya Kommunist Universitetini bitirdikdən sonra, 1933-cü ildə N.Y.Marr adına Moskva Şərqşünaslıq İnistitutuna daxil olmuşdur. Lakin maddi çətinliklər üzündən təhsilini yarımçıq qoyub Naxçıvana qayıtmış, Naxçıvan Pedaqoji Texnikumunun direktoru vəzifəsində çalışmağa başlamışdır. 1938-41 ci illərdə M.V. Lomonosov adına Moskva Dövlət Universitetinin aspiranturasında (akad.A. M. Pankratovanın rəhbərliyi ilə) təhsil almış və Azərbaycanda kəndli hərəkatı mövzusunda müdafiə etmişdir. Bu həmdə XX əsrin birinci yarısında Azərbaycandan kənarda müdafiə edilən ilk namizədlik disertasiyalarından biridir. 1941-47 ci illərdə Naxçıvan MSSR Xalq Maarif komissarı,Naxçıvan MSSR Maarif Naziri,1951-67 illərdə Naxçıvan MSSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin katibi vəzifəsində çalışmışdır. Əli Əliyevin səyilə Şərurun Yengicə Sədərək,Qarxun,Comaxdur, Mahmudkənd, İbadulla,Çərçiboğan kənd şagirdlərinə isti nahar verilir. 1944-cü ildə Ermənistandan gəlmiş sahibsiz uşaqlar üçün Baş Noraşendə uşaq evi açılır. 1953-cü ildən, akad.Yusif Məmmədəliyevin Azərbaycan Respublikası üzrə fəxri sədri olduğu "Bilik" Maarifçilik Cəmiyyətinin Naxçıvan vilayəti üzrə fəxri sədri olmuşdur. 1967-70 illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnistitutunda (indiki Naxçıvan Dövlət Universiteti) Naxçıvan filialının təşkilatçısı və ilk direktoru, sonralar 1970-ci ildən 1980-cı ilədək Naxçıvan Pedaqoi İnistitutunun tarix kafedrasının müdiri olmuşdur. 1981-ci ildən Respublika əhəmiyyətli Fərdi təqaüdçü idi. 19-20 əsrlərdə Rus İmperiyası dövründə Azərbaycanda kəndli hərəkatı tarixinin ilk araşdırcısıdr. 1967 ci ildə ilk dəfə olaraq Naxçıvan xanlarının şəcərə cədvəlini tərtib etmişdir və 300 dən artıq elmi məqalə müəllifidir.Əli Əliyev 1966-cı ildə Andronik tərəfindən 1918-ci ildə dinc əhaliyə qarşı törətdiyi cinayətlərlə bağlı Sovet İttifaqı rəhbərliyinə,MK-nin birinci katibi Leonid Brejnevə bir neçə etiraz məktubları göndərmişdir. Əli Əliyev Azərbaycan alimlərindən ilk olaraq Andronikin Ərzurumda, Naxçıvanda, Dərələyəzdə, Zəngəzur və Qarabağdakı qanlı əməllərini ictimaiyyətə çatdırmışdır. Tədqiqarlarında erməni millətçilərinin türk xalqlarına qarşı soyqırım siyasəti, erməni-daşnaq terorrizmi ifşa edilmişdir. Abbasqulu Bəy Şadlınski, Cəmşid Naxçıvanski, Araz-Türk Respublikası haqqında ilk elmi məlumat Əli Əliyevə məxsusdur. 2-7-ci çağırış Naxçıvan MR Ali Sovetinin deputatı olmuşdur.1949-uncu ildə "" ordeni ilə təltif edilmişdir. Naxçıvan Muxtar Respublikasının Dövlət Arxiv İdarəsində Əli Əliyev fondu mövcuddur.
Əsərləri
- Naxçıvan MSSR-də mədəni inkişaf,Bakı.,1958;
- Mərd mübarizlər, Bakı.,Bilik Cəmiyyəti
- Vedinin dəmir axını,Bakı.,1984;
- Qırmızı tabor, Bakl.,1990 "Gənclik" ;
- Biz əzablı ömür yaşadıq, Bakı., 1994, "Yazıçı" Ədəbi nəşirlər evi;
- Əlincə yaddaşı, kitab1-2, Bakı., 1997-2004 "Elm və Həyat";
- Крестьянское движение в Азербайджане в 1905-1907 гг, Издательство "Qeyrət" - 2004 НГУ.
== FOTO ŞƏKİL ==
Ailəsi
Həyat yoldaşı:
- Əliyeva Tükəzban Səfər qızı, Naxçıvan MR "Əməkdar Müəlliməsi" (Naxçıvan şəhəri 1914 - 1988)
Oğlu:
- Əliyev Arif Əli oğlu, Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycan Respublikasının əməkdar müəllimi.
- Əliyev Rəşid Əli oğlu, Dövlət qulluqcusu.
- Əliyev Nizami Əli oğlu, İnşaatçı-mühəndis.
Qızı:
- Əliyeva Rəna Əli qızı, Şərqşünas,pedaqoq.
Nəvəsi:
- Əliyev Nail Arif oğlu, Şərqşünas, tarix üzrə fəlsəfə doktoru.
- Əliyeva Aytən Arif qızı, Filalogiya üzrə fəlsəfə doktoru,dosent.
İstinadlar
- "Naxçıvan ensiklopediyası: I cild" Əli Əliyev İbrahim öğlu. səh169 ( (azərb.)). http://www.ebooks.az/view/35DRrNYS.pdf 2016-03-09 at the Wayback Machine Arxivləşdirilib: [1] saytından 2015-02-25 tarixində. İstifadə tarixi: 2015-02-25.(2005).
- İsa Həbibbəyli,Nuhçıxandan Naxçıvana,səh636-641,664.Bakı., 2015, "Elm və Təhsil"
- "Əli Əliyev, Əlincə yaddaşı, kitab1-2 səh.160,Bakl.,1997-2004 "Elm və Həyat"". 2020-12-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-08-27.
- "Əli Əliyevin Leonid Brejnevə məktubu.08.05.1965. // RDƏYTA,f.5,s.33,i.221,v.37 Yenədə orada,v.37-39". 2022-07-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-08-29.
- "M.Anderson və Ş.Çivadze. Əli Əliyevin məktubuna rəy.14.06.1965.RDƏYTA,f.5,s.33,i.221,v.51". 2022-07-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-08-29.
- "V.Stepakov və T.Kuprikovun Sov.İKP MK-ya arayışı.25.06.1965.RDƏYTA,f.5,s.33,i.221,v.36". 2022-07-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-08-29.
- Azərbaycanda Sovet Liberalizmi Hakimiyyət. Ziyallılar. Xalq.(1959-1969). Bakı.2018[ölü keçid] səh468-472
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eliyev Eli Ibrahim oglu 23 mart 1904 Serur rayonu 4 aprel 1997 Naxcivan ictimai siyasi xadim tarixci pedaqoq Tarix elmleri namizedi 1949 dosent 1951 Azerbaycan Respublikasinin emekdar muellimi 1979 Eli EliyevEli Ibrahim oglu EliyevDogum tarixi 23 mart 1904Dogum yeri Yuxari Yayci Naxcivan qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 4 aprel 1997 93 yasinda Vefat yeri Naxcivan Naxcivan MR AzerbaycanVetendasligi Rusiya imperiyasi AXC SSRI AzerbaycanMilliyyeti azerbaycanliMukafatlariHeyatiEliyev Eli Ibrahim oglu ilk tehsilini evvelce Yayci kendi usuli cedid mektebinde almis sonralar ise Mahmudkend ve Celilkend mekteblerinde davam etdirmisdir 1925 ci ilde Bakida birillik kursu bitirdikden sonra Serur qezasinin Yenice nahiye komsomol komitesinin katibi vezifesinde calisib 1927 28 ci illerde ordu siralarinda xidmet edib 1932 ci ilde Tiflis Zaqafqaziya Kommunist Universitetini bitirdikden sonra 1933 cu ilde N Y Marr adina Moskva Serqsunasliq Inistitutuna daxil olmusdur Lakin maddi cetinlikler uzunden tehsilini yarimciq qoyub Naxcivana qayitmis Naxcivan Pedaqoji Texnikumunun direktoru vezifesinde calismaga baslamisdir 1938 41 ci illerde M V Lomonosov adina Moskva Dovlet Universitetinin aspiranturasinda akad A M Pankratovanin rehberliyi ile tehsil almis ve Azerbaycanda kendli herekati movzusunda mudafie etmisdir Bu hemde XX esrin birinci yarisinda Azerbaycandan kenarda mudafie edilen ilk namizedlik disertasiyalarindan biridir 1941 47 ci illerde Naxcivan MSSR Xalq Maarif komissari Naxcivan MSSR Maarif Naziri 1951 67 illerde Naxcivan MSSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin katibi vezifesinde calismisdir Eli Eliyevin seyile Serurun Yengice Sederek Qarxun Comaxdur Mahmudkend Ibadulla Cercibogan kend sagirdlerine isti nahar verilir 1944 cu ilde Ermenistandan gelmis sahibsiz usaqlar ucun Bas Norasende usaq evi acilir 1953 cu ilden akad Yusif Memmedeliyevin Azerbaycan Respublikasi uzre fexri sedri oldugu Bilik Maarifcilik Cemiyyetinin Naxcivan vilayeti uzre fexri sedri olmusdur 1967 70 illerde Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Inistitutunda indiki Naxcivan Dovlet Universiteti Naxcivan filialinin teskilatcisi ve ilk direktoru sonralar 1970 ci ilden 1980 ci iledek Naxcivan Pedaqoi Inistitutunun tarix kafedrasinin mudiri olmusdur 1981 ci ilden Respublika ehemiyyetli Ferdi teqaudcu idi 19 20 esrlerde Rus Imperiyasi dovrunde Azerbaycanda kendli herekati tarixinin ilk arasdircisidr 1967 ci ilde ilk defe olaraq Naxcivan xanlarinin secere cedvelini tertib etmisdir ve 300 den artiq elmi meqale muellifidir Eli Eliyev 1966 ci ilde Andronik terefinden 1918 ci ilde dinc ehaliye qarsi toretdiyi cinayetlerle bagli Sovet Ittifaqi rehberliyine MK nin birinci katibi Leonid Brejneve bir nece etiraz mektublari gondermisdir Eli Eliyev Azerbaycan alimlerinden ilk olaraq Andronikin Erzurumda Naxcivanda Dereleyezde Zengezur ve Qarabagdaki qanli emellerini ictimaiyyete catdirmisdir Tedqiqarlarinda ermeni milletcilerinin turk xalqlarina qarsi soyqirim siyaseti ermeni dasnaq terorrizmi ifsa edilmisdir Abbasqulu Bey Sadlinski Cemsid Naxcivanski Araz Turk Respublikasi haqqinda ilk elmi melumat Eli Eliyeve mexsusdur 2 7 ci cagiris Naxcivan MR Ali Sovetinin deputati olmusdur 1949 uncu ilde Qirmizi Emek Bayragi ordeni ile teltif edilmisdir Naxcivan Muxtar Respublikasinin Dovlet Arxiv Idaresinde Eli Eliyev fondu movcuddur EserleriNaxcivan MSSR de medeni inkisaf Baki 1958 Merd mubarizler Baki Bilik Cemiyyeti Vedinin demir axini Baki 1984 Qirmizi tabor Bakl 1990 Genclik Biz ezabli omur yasadiq Baki 1994 Yazici Edebi nesirler evi Elince yaddasi kitab1 2 Baki 1997 2004 Elm ve Heyat Krestyanskoe dvizhenie v Azerbajdzhane v 1905 1907 gg Izdatelstvo Qeyret 2004 NGU FOTO SEKIL AilesiNesil seceresi Heyat yoldasi Eliyeva Tukezban Sefer qizi Naxcivan MR Emekdar Muellimesi Naxcivan seheri 1914 1988 Oglu Eliyev Arif Eli oglu Filologiya uzre felsefe doktoru Azerbaycan Respublikasinin emekdar muellimi Eliyev Resid Eli oglu Dovlet qulluqcusu Eliyev Nizami Eli oglu Insaatci muhendis Qizi Eliyeva Rena Eli qizi Serqsunas pedaqoq Nevesi Eliyev Nail Arif oglu Serqsunas tarix uzre felsefe doktoru Eliyeva Ayten Arif qizi Filalogiya uzre felsefe doktoru dosent Istinadlar Naxcivan ensiklopediyasi I cild Eli Eliyev Ibrahim oglu seh169 azerb http www ebooks az view 35DRrNYS pdf 2016 03 09 at the Wayback Machine Arxivlesdirilib 1 saytindan 2015 02 25 tarixinde Istifade tarixi 2015 02 25 2005 Isa Hebibbeyli Nuhcixandan Naxcivana seh636 641 664 Baki 2015 Elm ve Tehsil Eli Eliyev Elince yaddasi kitab1 2 seh 160 Bakl 1997 2004 Elm ve Heyat 2020 12 03 tarixinde Istifade tarixi 2018 08 27 Eli Eliyevin Leonid Brejneve mektubu 08 05 1965 RDEYTA f 5 s 33 i 221 v 37 Yenede orada v 37 39 2022 07 10 tarixinde Istifade tarixi 2018 08 29 M Anderson ve S Civadze Eli Eliyevin mektubuna rey 14 06 1965 RDEYTA f 5 s 33 i 221 v 51 2022 07 10 tarixinde Istifade tarixi 2018 08 29 V Stepakov ve T Kuprikovun Sov IKP MK ya arayisi 25 06 1965 RDEYTA f 5 s 33 i 221 v 36 2022 07 10 tarixinde Istifade tarixi 2018 08 29 Azerbaycanda Sovet Liberalizmi Hakimiyyet Ziyallilar Xalq 1959 1969 Baki 2018 olu kecid seh468 472