Şeyx Əhməd Salyani və ya Əhməd Hüseynzadə (tam adı: Əhməd Məhəmmədəli oğlu Hüseynzadə; 1812, Salyan – 1887, Tiflis) — azərbaycanlı ilahiyyatçı alim; Qafqaz müsəlmanlarının III şeyxülislamı (1862–1884).
Əhməd Hüseynzadə | |
---|---|
Əhməd Məhəmmədəli oğlu Hüseynzadə | |
Qafqaz müsəlmanlarının III şeyxülislamı | |
1862 – 1884 | |
Əvvəlki | Fazil İrəvani |
Sonrakı | Mirzə Həsən Tahirzadə |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1812 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 1887 |
Vəfat yeri | |
Fəaliyyəti | Şeyxülislam, üləma |
Atası | Məhəmmədəli Hüseynzadə |
Uşağı | Xədicə Hüseynzadə |
Dini | islam, şiəlik |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Qafqaz müsəlmanlarının I şeyxülislamı Məhəmmədəli Hüseynzadənin oğlu, mütəfəkkir Əli bəy Hüseynzadənin babasıdır.
Həyatı
Əhməd Hüseynzadə 1812-ci ildə Salyanda anadan olmuşdur. Sonralar Tiflisə köçən atası Məhəmmədəli onu əvvəlcə Qafqaz Müsəlman Ruhani məktəbinə, sonra isə Şərqin dini mərkəzi olan İraqda ali dini təhsil almağa göndərilmişdir. Yüksək dini rütbələrlə qayıdan Əhməd Hüseynzadə Tiflis və Gəncə qəzalarında dini vəzifələrdə çalışmış, həm də ədəbi-bədii yaradıcılıqda məşğul olmuşdur. Ərəb və fars dillərini mükəmməl bilib.
Şeyxülislamlıq
1862-ci ildə imperator II Aleksandr Axund Əhməd Hüseynzadənin Zaqafqaziya Şeyxülislamı təyin olunması və ona diyarın gəlirləri hesabına ayda 1600 rubl məvacib verilməsi barədə qərarı təsdiq etmişdi.
1872-ci aprelin 5-də Zaqafqaziya Şiə müsəlmanları Ruhani İdarəsi və Zaqafqaziya Sünni müsəlmanları Ruhani İdarəsi yaradıldı və yeni ştat cədvəlləri əsasında idarə aparatları formalaşdırıldı. Bundan sonra Əhməd Hüseynzadənin fəaliyyəti genişləndirildi və vəzifə səlahiyyətləri bir qədər artırıldı.
Axund Əhməd Hüseynzadə yaradıcılığa çox gənc yaşlarında başlamışdır. Dövrünün görkəmli islamşunas alimi olmaqla yanaşı, digər müəyyən elmləri də yaxşı bilmiş və bir neçə fənnə dair dərsliklər yazmışdır. Yazdığı əsərlər rus, fars, ərəb dillərində geniş oxucu kütləsinə malik olmuşdur.
Ölümü
Şeyxülislam Axund Əhməd Hüseynzadə 1884-cü iləcən şeyxülislam olmuş, 1887-ci ildə Tiflisdə vəfat etmişdir. Qızı Xədicə Hüseynzadə Əli bəy Hüseynzadənin anasıdır.
Kitabları
- "Ağızdan-ağıza keçmiş hədislər"
- "Müəllimul-ətgal-fi-təriqe-təlimi ətfal"
- "Bəsaül nas-fi-məmləkətül Qafqaz"
- "Tarixi-ədəbiyyati-türk"
- "Tərbiətül-ətfal"
- "Dilguşə"
İstinadlar
- Böyük nəslin dəyərli simaları Azadlıq.- 2013.- 12 aprel.- S.14.
- "Türk dünyasının böyük ideoloqu" (metodiki vəsait) 2022-07-14 at the Wayback Machine, səh. 13
- . 2012-04-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-10.
- . 2019-04-06 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-12-10.
Mənbə
- . . Bakı, "Nurlar", 2014, səh. 47–53.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seyx Ehmed Salyani ve ya Ehmed Huseynzade tam adi Ehmed Mehemmedeli oglu Huseynzade 1812 Salyan 1887 Tiflis azerbaycanli ilahiyyatci alim Qafqaz muselmanlarinin III seyxulislami 1862 1884 Ehmed HuseynzadeEhmed Mehemmedeli oglu HuseynzadeQafqaz muselmanlarinin III seyxulislami1862 1884EvvelkiFazil IrevaniSonrakiMirze Hesen TahirzadeSexsi melumatlarDogum tarixi 1812Dogum yeri Salyan AzerbaycanVefat tarixi 1887Vefat yeri Tiflis Tiflis quberniyasi Rusiya imperiyasiFealiyyeti Seyxulislam ulemaAtasi Mehemmedeli HuseynzadeUsagi Xedice HuseynzadeDini islam sielik Vikianbarda elaqeli mediafayllar Qafqaz muselmanlarinin I seyxulislami Mehemmedeli Huseynzadenin oglu mutefekkir Eli bey Huseynzadenin babasidir HeyatiEhmed Huseynzade 1812 ci ilde Salyanda anadan olmusdur Sonralar Tiflise kocen atasi Mehemmedeli onu evvelce Qafqaz Muselman Ruhani mektebine sonra ise Serqin dini merkezi olan Iraqda ali dini tehsil almaga gonderilmisdir Yuksek dini rutbelerle qayidan Ehmed Huseynzade Tiflis ve Gence qezalarinda dini vezifelerde calismis hem de edebi bedii yaradiciliqda mesgul olmusdur Ereb ve fars dillerini mukemmel bilib Seyxulislamliq 1862 ci ilde imperator II Aleksandr Axund Ehmed Huseynzadenin Zaqafqaziya Seyxulislami teyin olunmasi ve ona diyarin gelirleri hesabina ayda 1600 rubl mevacib verilmesi barede qerari tesdiq etmisdi 1872 ci aprelin 5 de Zaqafqaziya Sie muselmanlari Ruhani Idaresi ve Zaqafqaziya Sunni muselmanlari Ruhani Idaresi yaradildi ve yeni stat cedvelleri esasinda idare aparatlari formalasdirildi Bundan sonra Ehmed Huseynzadenin fealiyyeti genislendirildi ve vezife selahiyyetleri bir qeder artirildi Axund Ehmed Huseynzade yaradiciliga cox genc yaslarinda baslamisdir Dovrunun gorkemli islamsunas alimi olmaqla yanasi diger mueyyen elmleri de yaxsi bilmis ve bir nece fenne dair derslikler yazmisdir Yazdigi eserler rus fars ereb dillerinde genis oxucu kutlesine malik olmusdur Seyxulislamin portreti Eli bey Huseynzadenin cekdiyi portretOlumuSeyxulislam Axund Ehmed Huseynzade 1884 cu ilecen seyxulislam olmus 1887 ci ilde Tiflisde vefat etmisdir Qizi Xedice Huseynzade Eli bey Huseynzadenin anasidir Kitablari Agizdan agiza kecmis hedisler Muellimul etgal fi teriqe telimi etfal Besaul nas fi memleketul Qafqaz Tarixi edebiyyati turk Terbietul etfal Dilguse IstinadlarBoyuk neslin deyerli simalari Azadliq 2013 12 aprel S 14 Turk dunyasinin boyuk ideoloqu metodiki vesait 2022 07 14 at the Wayback Machine seh 13 2012 04 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 12 10 2019 04 06 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 12 10 Menbe Baki Nurlar 2014 seh 47 53 ISBN 978 9952 490 50 3