Ədəbi dil, standart dil və ya standart ləhcə – daha az və ya yazılı şəkildə təsbit edilmiş normalara malik olan ümumxalq dilinin emal olunmuş hissəsi; şifahi formada ifadə edilən mədəniyyətin bütün təzahürlərinin dili.
Ədəbi dil adətən elmi və bədii əsərlərdə, mətbuatda və idarəçilik aparatında, televiziya və radioda, məktəblərdə işlədilən dildir. Dialektlərə, loru dilə, jarqonlara qarşı qoyulan dil kimi qəbul olunur.
Dilin standartlaşması davamlı bir prosesdir. Bəzən bir dilin müxtəlif ədəbi versiyası ola bilər. Müxtəlif standart versiyası olan dillərə deyilir. Yeganə standartı olan tək mərkəzli dillər arasında rus və yapon dillərini qeyd etmək olar.
Nümunələr
- Azərbaycan Respublikasında standart azərbaycanca rəsmi dildir, Cənubi Azərbaycanda isə Təbriz mərkəzli standart mövcuddur.
- Standart çincə (çin. 普通话) mandarin dilinin standart versiyasıdır.
- Standart kantonca yue dilinin ədəbi versiyası olaraq sayılır.
- Hindistani dilinin iki ədəbi versiyası var: hind və urdu.
- Serb-xorvat dilinin dörd standart versiyası var: Bosniya dili, serb dili, xorvat dili və Monteneqro dili.
- Dan ilə Norveç dilinin əvvəl riqsmol (dan. rigsmål) adlı birgə standartı mövcud idi. Sonra, dan dili riqdansk (dan. rigsdansk), Norveç dili isə riksmol (norv. riksmål) standartına keçib. Hazırda isə, Norveç dilinin iki standartı var: bukmol (norv. bokmål) və nyunorsk (norv. nynorsk).
İstinadlar
- Williams, Raymond (1983). "Standards". Keywords: A Vocabulary of Culture and Society' (2nd ed.). Oxford University Press. pp. 296–299.
- Stewart, William A. (1968). "A Sociolinguistic Typology for Describing National Multilingualism". In Fishman, Joshua A (ed.). Readings in the Sociology of Language. The Hague, Paris: Mouton. doi:10.1515/9783110805376.531. . OCLC 306499. p. 534
- Kloss, Heinz (1967). "'Abstand languages' and 'ausbau languages' 2023-02-09 at the Wayback Machine". Anthropological Linguistics. 9 (7): 29–41. p. 31
- Clyne, Michael G., ed. (1992). Pluricentric Languages: Differing Norms in Different Nations. Contributions to the sociology of language. Vol. 62. Berlin & New York: Mouton de Gruyter. . p. 1
- Clyne (1992), p. 3
- Zhengdao Ye (2022) The Palgrave Handbook of Chinese Language Studies, p. 411
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Edebi dil standart dil ve ya standart lehce daha az ve ya yazili sekilde tesbit edilmis normalara malik olan umumxalq dilinin emal olunmus hissesi sifahi formada ifade edilen medeniyyetin butun tezahurlerinin dili Edebi dil adeten elmi ve bedii eserlerde metbuatda ve idarecilik aparatinda televiziya ve radioda mekteblerde isledilen dildir Dialektlere loru dile jarqonlara qarsi qoyulan dil kimi qebul olunur Dilin standartlasmasi davamli bir prosesdir Bezen bir dilin muxtelif edebi versiyasi ola biler Muxtelif standart versiyasi olan dillere deyilir Yegane standarti olan tek merkezli diller arasinda rus ve yapon dillerini qeyd etmek olar NumunelerAzerbaycan Respublikasinda standart azerbaycanca resmi dildir Cenubi Azerbaycanda ise Tebriz merkezli standart movcuddur Standart cince cin 普通话 mandarin dilinin standart versiyasidir Standart kantonca yue dilinin edebi versiyasi olaraq sayilir Hindistani dilinin iki edebi versiyasi var hind ve urdu Serb xorvat dilinin dord standart versiyasi var Bosniya dili serb dili xorvat dili ve Monteneqro dili Dan ile Norvec dilinin evvel riqsmol dan rigsmal adli birge standarti movcud idi Sonra dan dili riqdansk dan rigsdansk Norvec dili ise riksmol norv riksmal standartina kecib Hazirda ise Norvec dilinin iki standarti var bukmol norv bokmal ve nyunorsk norv nynorsk IstinadlarWilliams Raymond 1983 Standards Keywords A Vocabulary of Culture and Society 2nd ed Oxford University Press pp 296 299 Stewart William A 1968 A Sociolinguistic Typology for Describing National Multilingualism In Fishman Joshua A ed Readings in the Sociology of Language The Hague Paris Mouton doi 10 1515 9783110805376 531 ISBN 978 3 11 080537 6 OCLC 306499 p 534 Kloss Heinz 1967 Abstand languages and ausbau languages 2023 02 09 at the Wayback Machine Anthropological Linguistics 9 7 29 41 p 31 Clyne Michael G ed 1992 Pluricentric Languages Differing Norms in Different Nations Contributions to the sociology of language Vol 62 Berlin amp New York Mouton de Gruyter ISBN 3 11 012855 1 p 1 Clyne 1992 p 3 Zhengdao Ye 2022 The Palgrave Handbook of Chinese Language Studies p 411