Əbülfəz Fərəc oğlu Qarayev (20 aprel 1885, Bakı – 25 oktyabr 1952) — əməkdar elm xadimi, Azərbaycanda dövrünün ən öncül uşaq həkimi.
Əbülfəz Qarayev | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 20 aprel 1885 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 25 oktyabr 1952 (67 yaşında) |
Fəaliyyəti | həkim |
Həyat yoldaşı | |
Uşaqları | |
Elmi fəaliyyəti | |
Elmi dərəcəsi | |
Elmi adı | |
| |
Təltifləri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Əbülfəz Fərəc oğlu Qarayev 1885-ci il aprel ayının 20-də Bakı şəhərində anadan olmuşdur. O, 1896-cı ildə Bakı gimnaziyasına daxil olmuş, 1907-ci ildə oranı bitirmişdir. Gimnaziyanı bitirdikdən sonra o, Odessa şəhərində Novorossiysk Universitetinin tibb fakültəsinə daxil olmuşdur. 1912-ci ildə ali məktəbi fərqlənmə diplomu ilə bitirən Əbülfəz Qarayev savadlı məzun kimi universitetdə saxlanılmışdır. Uşaq Xəstəlikləri Klinikasında iki il ordinator kimi çalışan Əbülfəz Qarayev 1915-ci ildə Bakıya qayıtmışdır. O, 1917–1918-ci illərədək, yəni Oktyabr inqilabı və Azərbaycan Demokratik Respublikası qurulanadək həm diaqnost, daha sonralar isə həm də nəzəriyyəçi kimi böyük ad-san qazanmışdı.
İlk azərbaycanlı pediatr olan Əbülfəz Qarayev Azərbaycanda ana və uşaqların sağlamlığının mühafizə sisteminin yaradıcısıdır. O, Respublika Uşaq Xəstəxanasının təşkilatçılarından biridir. 1930-cu ildən Əbülfəz Qarayevin praktiki, elmi və pedaqoji fəaliyyəti N.Nərimanov adına Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutu ilə bağlıdır. Həmin il Tibb institutunun Pediatriya kafedrasına assistent kimi qəbul olunan Əbülfəz Qarayev 1931-ci ildə dosent, 1939-cu ildə professor və kafedra müdiri seçilmişdir. Əbülfəz Qarayev 1938-ci ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Onun elmi araşdırmalarının əksəriyyəti bağırsaq infeksiyalarına həsr olunmuşdur. Həmçinin qan xəstəliklərinin etiologiyası, patogenezi və müalicə yollarını öyrənmişdir.
Əbülfəz Qarayev 1938-ci ildən ömrünün sonuna qədər Azərbaycan Uşaq Həkimləri Cəmiyyətinə rəhbərlik etmişdir. O, Azərbaycan Səhiyyə Nazirliyinin Elmi-Tibbi Şurasının sədri və Uşaqlara Müalicə-Profilaktika Yardımı Şurasının üzvü olmuşdur. Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun Pediatriya fakültəsi onun təşəbbüsü, rəhbərliyi və bilavasitə iştirakı ilə yaradılmışdır. Həmin vaxtdan Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunda yetişdirilmiş bütün pediatrları professor Ə.Qarayevin tələbələri hesab etmək olar. Onun pedaqoji fəaliyyəti dövründə yetişmiş mütəxəssislərin çoxu bu gün Azərbaycan pediatriyasının qabaqcıl nümayəndələridir.
Əbülfəz Fərəc oğlu Qarayev 1952-ci il oktyabr ayının 24-də qəflətən vəfat etmişdir. Hazırda Bakının 2 saylı Uşaq Klinik Xəstəxanası onun adını daşıyır.
Ailəsi
Odessadan Bakıya qayıtıqdan sonra gənc həkim, gələcək həyat yoldaşı Sona xanım Axundova ilə tanış olur. Sona xanım Axundova Azərbaycanda tanınmış vəkil İskəndər bəy Axundovun qızı idi. Sonanın valideynləri mütərəqqi fikirli insanlar idi və o vaxtın sərt şəriət qaydalarına baxmayaraq qızlarına mükəmməl təhsil vermişdilər. Sona xanım Peterburq Smolnı İnstitutunun Bakı filialı olan Müqəddəs Nina gimnaziyasında, habelə Rusiya Musiqi Cəmiyyətinin nəzdindəki Bakı Musiqi Məktəbinin fortepiano ixtisası üzrə təhsil almışdı.
Əbülfəz Qarayevlə Sona xanımın iki oğlu dünyaya gəlir. Bunlar dünya şöhrətli, görkəmli Azərbaycan bəstəkarı Qara Qarayev və Azərbaycan SSR Səhiyyə Nazirliyin cərrahı Mürsəl Qarayevdir. Mürsəl Qarayevin böyük oğlu Cahangir Qarayev (1951–2013) görkəmli pianoçu və caz bəstəkarı idi. Kiçik oğlu Əbülfəs Qarayev, 1994–2001-ci illərdə Gənclər və İdman naziri, 2001–2006-cı illərdə Gənclər, İdman və Mədəniyyət naziri, 2006–2018-ci illərdə Mədəniyyət və Turizm naziri, 2018–2020-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət naziri olmuşdur.
Mükafatları
O, "Əməkdar həkim" və 1940-cı ildə "Əməkdar elm xadimi" fəxri adlarına layiq görülmüşdür. İki "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni və medallarla təltif olunmuşdur.
Həmçinin bax
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- "Əbülfəz Qarayev" ( (az.)). azkurs.org. 2018-04-20 tarixində . İstifadə tarixi: 20 Aprel 2018.
- "Bir həkimin əsrləri aşan ziyası. İradə ƏLİYEVA, 22 Aprel 2015". 2018-06-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-20.
- "Aytən Sadıqzadə. Qara Qarayev – 97 // Oxu.az. — 5 февраля 2015". 2020-09-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-20.
- "Памяти доктора Караева. Салим Бабуллаоглу / Зеркало. – 2010. – 4 ноября. – С. 8". 2020-09-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-04-20.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Azerbaycanin kecmis medeniyyet naziri vezifesinde calismis Ebulfes Qarayev ile sehv salmayin Ebulfez Ferec oglu Qarayev 20 aprel 1885 Baki 25 oktyabr 1952 emekdar elm xadimi Azerbaycanda dovrunun en oncul usaq hekimi Ebulfez QarayevSexsi melumatlarDogum tarixi 20 aprel 1885 1885 04 20 Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 25 oktyabr 1952 1952 10 25 67 yasinda Fealiyyeti hekimHeyat yoldasi Sona xanim AxundovaUsaqlari Qara Qarayev Mursel QarayevElmi fealiyyetiElmi derecesi tibb elmleri doktoruElmi adi professorTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEbulfez Ferec oglu Qarayev 1885 ci il aprel ayinin 20 de Baki seherinde anadan olmusdur O 1896 ci ilde Baki gimnaziyasina daxil olmus 1907 ci ilde orani bitirmisdir Gimnaziyani bitirdikden sonra o Odessa seherinde Novorossiysk Universitetinin tibb fakultesine daxil olmusdur 1912 ci ilde ali mektebi ferqlenme diplomu ile bitiren Ebulfez Qarayev savadli mezun kimi universitetde saxlanilmisdir Usaq Xestelikleri Klinikasinda iki il ordinator kimi calisan Ebulfez Qarayev 1915 ci ilde Bakiya qayitmisdir O 1917 1918 ci illeredek yeni Oktyabr inqilabi ve Azerbaycan Demokratik Respublikasi qurulanadek hem diaqnost daha sonralar ise hem de nezeriyyeci kimi boyuk ad san qazanmisdi Ilk azerbaycanli pediatr olan Ebulfez Qarayev Azerbaycanda ana ve usaqlarin saglamliginin muhafize sisteminin yaradicisidir O Respublika Usaq Xestexanasinin teskilatcilarindan biridir 1930 cu ilden Ebulfez Qarayevin praktiki elmi ve pedaqoji fealiyyeti N Nerimanov adina Azerbaycan Dovlet Tibb Institutu ile baglidir Hemin il Tibb institutunun Pediatriya kafedrasina assistent kimi qebul olunan Ebulfez Qarayev 1931 ci ilde dosent 1939 cu ilde professor ve kafedra mudiri secilmisdir Ebulfez Qarayev 1938 ci ilde doktorluq dissertasiyasi mudafie etmisdir Onun elmi arasdirmalarinin ekseriyyeti bagirsaq infeksiyalarina hesr olunmusdur Hemcinin qan xesteliklerinin etiologiyasi patogenezi ve mualice yollarini oyrenmisdir Ebulfez Qarayev 1938 ci ilden omrunun sonuna qeder Azerbaycan Usaq Hekimleri Cemiyyetine rehberlik etmisdir O Azerbaycan Sehiyye Nazirliyinin Elmi Tibbi Surasinin sedri ve Usaqlara Mualice Profilaktika Yardimi Surasinin uzvu olmusdur Azerbaycan Dovlet Tibb Institutunun Pediatriya fakultesi onun tesebbusu rehberliyi ve bilavasite istiraki ile yaradilmisdir Hemin vaxtdan Azerbaycan Dovlet Tibb Institutunda yetisdirilmis butun pediatrlari professor E Qarayevin telebeleri hesab etmek olar Onun pedaqoji fealiyyeti dovrunde yetismis mutexessislerin coxu bu gun Azerbaycan pediatriyasinin qabaqcil numayendeleridir Ebulfez Ferec oglu Qarayev 1952 ci il oktyabr ayinin 24 de qefleten vefat etmisdir Hazirda Bakinin 2 sayli Usaq Klinik Xestexanasi onun adini dasiyir AilesiOdessadan Bakiya qayitiqdan sonra genc hekim gelecek heyat yoldasi Sona xanim Axundova ile tanis olur Sona xanim Axundova Azerbaycanda taninmis vekil Iskender bey Axundovun qizi idi Sonanin valideynleri mutereqqi fikirli insanlar idi ve o vaxtin sert seriet qaydalarina baxmayaraq qizlarina mukemmel tehsil vermisdiler Sona xanim Peterburq Smolni Institutunun Baki filiali olan Muqeddes Nina gimnaziyasinda habele Rusiya Musiqi Cemiyyetinin nezdindeki Baki Musiqi Mektebinin fortepiano ixtisasi uzre tehsil almisdi Ebulfez Qarayevle Sona xanimin iki oglu dunyaya gelir Bunlar dunya sohretli gorkemli Azerbaycan bestekari Qara Qarayev ve Azerbaycan SSR Sehiyye Nazirliyin cerrahi Mursel Qarayevdir Mursel Qarayevin boyuk oglu Cahangir Qarayev 1951 2013 gorkemli pianocu ve caz bestekari idi Kicik oglu Ebulfes Qarayev 1994 2001 ci illerde Gencler ve Idman naziri 2001 2006 ci illerde Gencler Idman ve Medeniyyet naziri 2006 2018 ci illerde Medeniyyet ve Turizm naziri 2018 2020 ci illerde Azerbaycan Respublikasinin Medeniyyet naziri olmusdur MukafatlariO Emekdar hekim ve 1940 ci ilde Emekdar elm xadimi fexri adlarina layiq gorulmusdur Iki Qirmizi emek bayragi ordeni ve medallarla teltif olunmusdur Hemcinin baxIstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Ebulfez Qarayev az azkurs org 2018 04 20 tarixinde Istifade tarixi 20 Aprel 2018 Bir hekimin esrleri asan ziyasi Irade ELIYEVA 22 Aprel 2015 2018 06 12 tarixinde Istifade tarixi 2018 04 20 Ayten Sadiqzade Qara Qarayev 97 Oxu az 5 fevralya 2015 2020 09 30 tarixinde Istifade tarixi 2018 04 20 Pamyati doktora Karaeva Salim Babullaoglu Zerkalo 2010 4 noyabrya S 8 2020 09 29 tarixinde Istifade tarixi 2018 04 20