Əbu Nuvas əl-Həsən ibn Hani əl-Həkəmi və ya Əbu Nüvas (ərəb. أبو نواس الحسن بن هانئ الحكم, fars. ابو نواس; təq. 756 və ya 762, Əhvaz – 814, 813, təq. 810 və ya 815, Bağdad) — Abbasilər dövründə yaşamış ərəb şairi.
Əbu Nuvas | |
---|---|
ərəb. أبو نواس الحسن بن هانئ الحكم | |
Doğum tarixi | təq. 756 və ya 762 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 814, 813, təq. 810 və ya 815 |
Vəfat yeri | |
Milliyyəti | ərəb |
Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
Əsərlərinin dili | ərəb dili |
Janr | poeziya |
Əbu Nuvas Vikimənbədə | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Əbu Nuvas çox yoxsul bir ailədə, Xuzistan ərazisində Əhvaz şəhərində dünyaya göz açmışdı. Doğum tarixi müxtəlif mənbələrdə fərqli (747-62) qeyd edilmişdir. Atası Hani ərəb, anası Gülüban fars əsilli idi. 7-8 yaşlarındaykən ailəsi ilə birlikdə Bəsrəyə köçmüşdülər. Əbu Nuvasın uşaqlıq illəri Bəsrədə ehtiyac içində, sıxıntılı keçmişdir. Kiçik yaşlarından büxur satanın dükanı üçün ətirli otlar toplayaraq çörək pulu qazanırdı. 8-9-cu əsrlərdə Bəsrəni ərəb filalogiyasının mərkəzi hesab etmək olardı. Elə burada Əbu Nuvas görkəmli alim, filologlarla tanış olmağa başlayır. Bunlardan biri də Valibə ibn əl-Hubab idi. O zaman Valibə ibn əl-Hubabın şerləri doğma şehəri Kufənin hüdudlarından kənarda da məşhur idi. Çox keçmədən o Valibə ibn əl-Hubabın tələbəsi olur. Bu onun gələcəkdə bir şair kimi yetişməsində böyük rol oynayır.
Fəaliyyəti
Əbu Nuvas bir çox şer janrlarında yazmasına baxmayaraq ərəb ədəbiyyatına "xəmriyyat"(şəraba dair şeirlər) müəllifi kimi daxil olmuşdur. Onun yaradıcılığı ilə ərəb poeziyası köhnə ənənələrdən uzaqlaşmış yeni məzmun kəsb etmişdir. Ərəb poeziyasında dünyəvi şeirin ilk nümunələri Əbu Nuvasın adı ilə bağlıdır.Əbu Nuvas ərəb poeziyasını forma cəhətdən də yeniləmiş və təmtəraqlı üslubu real bədii təsvir vasitələri ilə əvəz etmiş, şeir dilini sadələşdirmişdir. Şeirləri dini ehkamlara qarşı çevrildiyindən Əbu Nuvas xəlifə əl-Əminin əmri ilə həbs olunmuşdur. Əsərləri onun şüubiyyə (başqa xalqların Xilafət hakimiyyətindən azad olmaq uğrunda mübarizə hərəkatı) ilə bağlılığını ehtimal etməyə əsas verir. Əbu Nuvasın bəzi mənbələrdə həbsxanada vəfat etdiyi, başqa məlumatlara əsasən isə İsmail ibn Əbu Saleh tərəfindən zəhərləndirildiyi ehtimal edilir.
Həmçinin bax
Esat Ayyıldız. "Ebû Nuvâs’ın Şarap (Hamriyyât) Şiirleri". Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18 / 18 (Aralık 2020): 147-173 .
İstinadlar
- G. W. T. Abu Nuwas (ing.). // Encyclopædia Britannica: a dictionary of arts, sciences, literature and general information / H. Chisholm 11 New York, Cambridge, England: University Press, 1911. Vol. 1. P. 80.
- Абу-Нувас (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1890. Т. I. С. 47.
- Abu Nuwas // www.poetryfoundation.org (ing.).
- Roux P. d. Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays (fr.). 2 Éditions Robert Laffont, 1994. Vol. 1. P. 8.
- "Arxivlənmiş surət" (PDF). 2023-05-29 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-05-29.
- Фүзули // Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. X ҹилд: Фрост—Шүштәр. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1987. С. 14.
- Esat Ayyıldız. "Ebû Nuvâs’ın Şarap (Hamriyyât) Şiirleri" 2021-10-24 at the Wayback Machine. Bozok Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 18 / 18 (Aralık 2020): 147-173 .
Xarici keçidlər
- Əbu Nuvas haqqında[ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebu Nuvas el Hesen ibn Hani el Hekemi ve ya Ebu Nuvas ereb أبو نواس الحسن بن هانئ الحكم fars ابو نواس teq 756 ve ya 762 Ehvaz 814 813 teq 810 ve ya 815 Bagdad Abbasiler dovrunde yasamis ereb sairi Ebu Nuvasereb أبو نواس الحسن بن هانئ الحكم Dogum tarixi teq 756 ve ya 762Dogum yeri Ehvaz Ehvaz sehristani Xuzistan ostani IranVefat tarixi 814 813 teq 810 ve ya 815Vefat yeri BagdadMilliyyeti erebFealiyyeti sair yaziciEserlerinin dili ereb diliJanr poeziyaEbu Nuvas Vikimenbede Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiEbu Nuvas cox yoxsul bir ailede Xuzistan erazisinde Ehvaz seherinde dunyaya goz acmisdi Dogum tarixi muxtelif menbelerde ferqli 747 62 qeyd edilmisdir Atasi Hani ereb anasi Guluban fars esilli idi 7 8 yaslarindayken ailesi ile birlikde Besreye kocmusduler Ebu Nuvasin usaqliq illeri Besrede ehtiyac icinde sixintili kecmisdir Kicik yaslarindan buxur satanin dukani ucun etirli otlar toplayaraq corek pulu qazanirdi 8 9 cu esrlerde Besreni ereb filalogiyasinin merkezi hesab etmek olardi Ele burada Ebu Nuvas gorkemli alim filologlarla tanis olmaga baslayir Bunlardan biri de Valibe ibn el Hubab idi O zaman Valibe ibn el Hubabin serleri dogma seheri Kufenin hududlarindan kenarda da meshur idi Cox kecmeden o Valibe ibn el Hubabin telebesi olur Bu onun gelecekde bir sair kimi yetismesinde boyuk rol oynayir FealiyyetiEbu Nuvas bir cox ser janrlarinda yazmasina baxmayaraq ereb edebiyyatina xemriyyat seraba dair seirler muellifi kimi daxil olmusdur Onun yaradiciligi ile ereb poeziyasi kohne enenelerden uzaqlasmis yeni mezmun kesb etmisdir Ereb poeziyasinda dunyevi seirin ilk numuneleri Ebu Nuvasin adi ile baglidir Ebu Nuvas ereb poeziyasini forma cehetden de yenilemis ve temteraqli uslubu real bedii tesvir vasiteleri ile evez etmis seir dilini sadelesdirmisdir Seirleri dini ehkamlara qarsi cevrildiyinden Ebu Nuvas xelife el Eminin emri ile hebs olunmusdur Eserleri onun suubiyye basqa xalqlarin Xilafet hakimiyyetinden azad olmaq ugrunda mubarize herekati ile bagliligini ehtimal etmeye esas verir Ebu Nuvasin bezi menbelerde hebsxanada vefat etdiyi basqa melumatlara esasen ise Ismail ibn Ebu Saleh terefinden zeherlendirildiyi ehtimal edilir Hemcinin baxEsat Ayyildiz Ebu Nuvas in Sarap Hamriyyat Siirleri Bozok Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi 18 18 Aralik 2020 147 173 IstinadlarG W T Abu Nuwas ing Encyclopaedia Britannica a dictionary of arts sciences literature and general information H Chisholm 11 New York Cambridge England University Press 1911 Vol 1 P 80 Abu Nuvas rus Enciklopedicheskij slovar pod red I E Andreevskij SPb Brokgauz Efron 1890 T I S 47 Abu Nuwas www poetryfoundation org ing Roux P d Nouveau Dictionnaire des œuvres de tous les temps et tous les pays fr 2 Editions Robert Laffont 1994 Vol 1 P 8 ISBN 978 2 221 06888 5 Arxivlenmis suret PDF 2023 05 29 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 05 29 Fүzuli Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә X ҹild Frost Shүshtәr Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1987 S 14 Esat Ayyildiz Ebu Nuvas in Sarap Hamriyyat Siirleri 2021 10 24 at the Wayback Machine Bozok Universitesi Ilahiyat Fakultesi Dergisi 18 18 Aralik 2020 147 173 Xarici kecidlerEbu Nuvas haqqinda olu kecid