Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əbdüllətif Bəndəroğlu Omran (1937, Tuzxurmatu, Səlahəddin mühafəzəsi – 2 fevral 2008, Amman) — türkman əsilli İraq şairi, tərcüməçisi, ədəbiyyatşünası, publisisti, folklorçusu və araşdırmaçısı, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü (1994), Bakı Dövlət Universitetinin fəxri doktoru.
| Əbdüllətif Bəndəroğlu | |
|---|---|
| Əbdüllətif Bəndəroğlu Omran | |
| Doğum tarixi | 1937 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 2 fevral 2008 |
| Vəfat yeri | |
| Milliyyəti | İraqlı |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | şair, yazıçı, jurnalist, tərcüməçi |
| Üzvlüyü |
|
Həyatı
İraq Türkmanlərinin öndə gələn ziyalılarından araşdırmaçı şair, yazar və jurnalist Əbdüllətif Omran Bəndəroğlu 1937-ci ildə İraqın Kərkük vilayətində Təzə Xurmatu kəndində anadan olmuşdur. İbtidai sinfi Təzə Xurmatu və Kərkükdə başa vurdu. 1956-cı ildə Kərkük Petrol şirkətinə aid Texniki məktəbdə təhsilinə davam edərkən siyasi səbəblərdən məktəbdən xaric edildi. Artan siyasi təqiblər nəticəsində ölkədən getmək məcburiyyətində qalan Bəndəroğlu 1964-cü ildən sonra Livan, Bolqarıstan, Yunanıstan başqa ölkələlərdə müxtəlif işlərdə işlədi. 1965-ci ildə yenidən vətənə qayıtdı. 4 fevral 2008-ci ildə Ürdün Xəstəxanasında keçirdiyi ağır əməliyyat nəticəsində vəfat etdi. Nəcəfdə torpağa tapşırıldı.
Fəaliyyəti
Əbdüllətif Bəndəroğlu İraq-türkman folklorunu bütün fəaliyyət tipləri üzrə (toplayıcılıq, nəşr, tədqiq) öyrənmiş İraq-türkman folklorşünası olaraq bu sahədə özünəməxsus alim olmuşdur.
İraq-türkman folklorunun toplanması, tədqiqi və nəşri sahəsində fəaliyyətini davam etdirən Ə. Bəndəroğlunun 1993-cü ildə "İraq-türkman folklorundan örnəklər" adlı digər bir tədqiqat əsərini çapdan çıxarıb. 1970-ci ildə İraq türkmanlarına müəyyən mədəni hüquqlar verilmişdi. Tədqiqatçı bu əsərinin Kərkükdə ölkənin şimal bölgəsinin maarif müdiri vəzifəsində işləyərkən burada və Tuzxurmatuda yaşlı söyləyicilərlə görüşərək orijinal xalq yaradıcılığı mətnlərini onlardan toplayıb.
Məhəmməd Füzulinin 500 illik yubileyinin 1994-cü ildə Bağdadda yüksək səviyyədə keçirilməsində xidmətləri böyük olan şair elə həmin ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin "Ədəbiyyat qəzeti"nin beynəlxalq yaradıcı heyətinin İraq təmsilçisi kimi fəaliyyət göstərirdi. O həmçinin çoxcildlik "Azərbaycan folklor antologiyası"nın "Kərkük folkloru" cildinin hazırlanmasında fəal iştirak etmişdir.
Bakı Dövlət Universiteti Filologiya fakültəsində 20 il boyunca tələbələrə verdiyi konfrans və seminarlarlara görə 1992-ci ildə Universitetin Fəxri Doktoru adı verilmişdir. S. Hüseyndən sonra İraq Türkman mədəniyyət işlərinə baxan Prezident köməkçisi vəzifəsinə gətirildi. Daha sonra şimali İraq Ərbildə qurulan Federal Kürt Bölgəsi Hökumətində Nazir oldu.
Qəzənfər Paşayev ilə birlikdə Azərbaycan ilə İraq Kürdüstanı hökumətləri arasında ikitərəfli əlaqələrin bünövrəsini qoymuşdur.
Yaradıcılığı
1973-cü ildə Bakıda "Qərənfil" adlı şeirlər kitabı çıxan Bəndəroğlu 24 yanvar 1970-ci ildə qəbul olunan Türkmanların mədəni hüquqlarının qismən tanınması ilə bağlı bildirişdən sonra Kərkükdə İrşad müdiri vəzifəsinə təyin olundu. 70-ci illərdən onun şeir topluları Bağdad, Ankara, Bakı şəhərlərində kütləvi tirajla nəşr olunur. Bir müddət sonra Mədəniyyət Nazirliyinə bağlı Türkman Mədəniyyət Müdiri və hər həftə çıxan "Yurd" qəzetində baş yazar və baş redaktor vəzifələrinə gətirildi.
1997–2000-ci illər arasında Türkiyənin Anadolu Xəbər Agentliyinin İraq müxbiri vəzifəsinda çalışan Bəndəroğlu, 1999-cu ildə İraq Mədəniyyət Nazirliyinə bağlı Türkman Mədəniyyət Müdiri və "Yurd" qəzetindəki vəzifələrindən ayrılaraq təqaüdə çıxdı. 2002-ci ildə "Yurd" qəzetinin baş yazarının vəfatından sonra yenidən həmin vəzifəyə gətirildi. 2003-cü ilin dekabr ayında öz istəyi ilə vəzifədən getdi.
Bədii tərcümə ilə ardıcıl məşğul olan şairin tərcüməsi Moskvada Səməd Vurğunun "Seçilmiş əsərləri", "Türk şeirindən seçmələr", Qəzənfər Paşayevin "Altı il Dəclə-Fərat sahillərində" kitabı ərəb dilində Bağdad şəhərində nəşr edilmişdir. "İraq-Türkman dili", "Ata sözlərimiz" (iki cilddə), "Füzuli Bayatlı", "İmadəddin Nəsimi əl-Bağdadi", "Azərbaycan şairləri" kitabları onu tədqiqatçı alim kimi tanıtmışdır.
Kitabları
- "Günəş şərqisi", 1969
- "Yurd torpağı", 1971
- "Gur-gur baba", 1973
- "Qərənfil", Bakı, 1973
- "Doğu insanları", 1975
- "Qərənfil", 1977
- "Dəryanın dibi", 1980
- "Ürək çırpıntıları", 1987
- "Dünya unutmuşdu yağacağını", 1991
- "İraq-türkman folklorundan örnəklər", 1993
İstinadlar
- Ərəbcə Vikipediya. 2003.
- Kuzəçi., Şəmsəddin. İraq mətbuat tarixi (1869-2019). Bakı: "CBS". səh. 53. ISBN .
- "İraq bizə iraq deyil" (Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin xüsusi kitabçası), "Bakı" nəşriyyatı, 2002. səh.28.
- "Mən əminəm ki, dostluq əlaqələri mütləq yaranacaq". Diplomat (az.). 15 (2). mart 2005. səh. 2.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ebdulletif Benderoglu Omran 1937 Tuzxurmatu Selaheddin muhafezesi 2 fevral 2008 Amman turkman esilli Iraq sairi tercumecisi edebiyyatsunasi publisisti folklorcusu ve arasdirmacisi Azerbaycan Yazicilar Birliyinin uzvu 1994 Baki Dovlet Universitetinin fexri doktoru Ebdulletif BenderogluEbdulletif Benderoglu OmranDogum tarixi 1937Dogum yeri Tuzxurmatu Tuzxurmatu qezasi Selaheddin muhafezesi IraqVefat tarixi 2 fevral 2008 2008 02 02 Vefat yeri Amman IordaniyaMilliyyeti IraqliTehsili Baki Dovlet UniversitetiFealiyyeti sair yazici jurnalist tercumeciUzvluyu Iraq Yazicilar Birliyi d Azerbaycan Yazicilar BirliyiHeyatiIraq Turkmanlerinin onde gelen ziyalilarindan arasdirmaci sair yazar ve jurnalist Ebdulletif Omran Benderoglu 1937 ci ilde Iraqin Kerkuk vilayetinde Teze Xurmatu kendinde anadan olmusdur Ibtidai sinfi Teze Xurmatu ve Kerkukde basa vurdu 1956 ci ilde Kerkuk Petrol sirketine aid Texniki mektebde tehsiline davam ederken siyasi sebeblerden mektebden xaric edildi Artan siyasi teqibler neticesinde olkeden getmek mecburiyyetinde qalan Benderoglu 1964 cu ilden sonra Livan Bolqaristan Yunanistan basqa olkelelerde muxtelif islerde isledi 1965 ci ilde yeniden vetene qayitdi 4 fevral 2008 ci ilde Urdun Xestexanasinda kecirdiyi agir emeliyyat neticesinde vefat etdi Necefde torpaga tapsirildi FealiyyetiEbdulletif Benderoglu Iraq turkman folklorunu butun fealiyyet tipleri uzre toplayiciliq nesr tedqiq oyrenmis Iraq turkman folklorsunasi olaraq bu sahede ozunemexsus alim olmusdur Iraq turkman folklorunun toplanmasi tedqiqi ve nesri sahesinde fealiyyetini davam etdiren E Benderoglunun 1993 cu ilde Iraq turkman folklorundan ornekler adli diger bir tedqiqat eserini capdan cixarib 1970 ci ilde Iraq turkmanlarina mueyyen medeni huquqlar verilmisdi Tedqiqatci bu eserinin Kerkukde olkenin simal bolgesinin maarif mudiri vezifesinde isleyerken burada ve Tuzxurmatuda yasli soyleyicilerle goruserek orijinal xalq yaradiciligi metnlerini onlardan toplayib Mehemmed Fuzulinin 500 illik yubileyinin 1994 cu ilde Bagdadda yuksek seviyyede kecirilmesinde xidmetleri boyuk olan sair ele hemin ilden Azerbaycan Yazicilar Birliyinin Edebiyyat qezeti nin beynelxalq yaradici heyetinin Iraq temsilcisi kimi fealiyyet gosterirdi O hemcinin coxcildlik Azerbaycan folklor antologiyasi nin Kerkuk folkloru cildinin hazirlanmasinda feal istirak etmisdir Baki Dovlet Universiteti Filologiya fakultesinde 20 il boyunca telebelere verdiyi konfrans ve seminarlarlara gore 1992 ci ilde Universitetin Fexri Doktoru adi verilmisdir S Huseynden sonra Iraq Turkman medeniyyet islerine baxan Prezident komekcisi vezifesine getirildi Daha sonra simali Iraq Erbilde qurulan Federal Kurt Bolgesi Hokumetinde Nazir oldu Qezenfer Pasayev ile birlikde Azerbaycan ile Iraq Kurdustani hokumetleri arasinda ikiterefli elaqelerin bunovresini qoymusdur Yaradiciligi1973 cu ilde Bakida Qerenfil adli seirler kitabi cixan Benderoglu 24 yanvar 1970 ci ilde qebul olunan Turkmanlarin medeni huquqlarinin qismen taninmasi ile bagli bildirisden sonra Kerkukde Irsad mudiri vezifesine teyin olundu 70 ci illerden onun seir toplulari Bagdad Ankara Baki seherlerinde kutlevi tirajla nesr olunur Bir muddet sonra Medeniyyet Nazirliyine bagli Turkman Medeniyyet Mudiri ve her hefte cixan Yurd qezetinde bas yazar ve bas redaktor vezifelerine getirildi 1997 2000 ci iller arasinda Turkiyenin Anadolu Xeber Agentliyinin Iraq muxbiri vezifesinda calisan Benderoglu 1999 cu ilde Iraq Medeniyyet Nazirliyine bagli Turkman Medeniyyet Mudiri ve Yurd qezetindeki vezifelerinden ayrilaraq teqaude cixdi 2002 ci ilde Yurd qezetinin bas yazarinin vefatindan sonra yeniden hemin vezifeye getirildi 2003 cu ilin dekabr ayinda oz isteyi ile vezifeden getdi Bedii tercume ile ardicil mesgul olan sairin tercumesi Moskvada Semed Vurgunun Secilmis eserleri Turk seirinden secmeler Qezenfer Pasayevin Alti il Decle Ferat sahillerinde kitabi ereb dilinde Bagdad seherinde nesr edilmisdir Iraq Turkman dili Ata sozlerimiz iki cildde Fuzuli Bayatli Imadeddin Nesimi el Bagdadi Azerbaycan sairleri kitablari onu tedqiqatci alim kimi tanitmisdir Kitablari Gunes serqisi 1969 Yurd torpagi 1971 Gur gur baba 1973 Qerenfil Baki 1973 Dogu insanlari 1975 Qerenfil 1977 Deryanin dibi 1980 Urek cirpintilari 1987 Dunya unutmusdu yagacagini 1991 Iraq turkman folklorundan ornekler 1993IstinadlarErebce Vikipediya 2003 Kuzeci Semseddin Iraq metbuat tarixi 1869 2019 Baki CBS seh 53 ISBN 978 9952 516 66 1 Iraq bize iraq deyil Nizami Gencevi adina Milli Azerbaycan Edebiyyati Muzeyinin xususi kitabcasi Baki nesriyyati 2002 seh 28 ISBN 9952 24 003 1 Men eminem ki dostluq elaqeleri mutleq yaranacaq Diplomat az 15 2 mart 2005 seh 2