Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şuşa Xalça Muzeyi (və ya Azərbaycan Xalça Muzeyinin Şuşa filialı) — Qarabağ xalçaçılıq sənəti ənənələrinin öyrənilməsi, qorunması və yaşadılması məqsədilə Azərbaycan SSR Mədəniyyət Nazirliyinin 26 sentyabr 1985-ci il tarixli 502 №-li əmrinə əsasən əsası qoyulan Azərbaycan Xalçası və Xalq-Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin Şuşa filialı. Filial fəaliyyətinə 19 may 1987-ci il tarixindən general Səməd bəy Mehmandarova məxsus XVIII əsr abidəsi olan malikanədə başlamışdır.
| Şuşa Xalça Muzeyi Azərbaycan Xalça Muzeyinin Şuşa filialı | |
|---|---|
 Şuşa Xalça Muzeyi | |
| Əsası qoyulub | 26 sentyabr 1985 |
| Açılış tarixi | 19 may 1987 |
| Bağlanıb | 1992 |
| Ölkə | |
| Yerləşir |  Şuşa 1992-ci ilə qədər Şuşada, general Səməd bəy Mehmandarova məxsus malikanədə,1992-2022 illərdə Bakıda AZ 1003, Mikayıl Useynov prospekti, 28. Dənizkənarı Milli Parkda 2023-cü ildən Şuşada, AZ 5800, 8 Noyabr küçəsi, 57 |
| İş rejimi | Çərşənbə axşamı - Cümə 10:00 -18:00, Şənbə-Bazar 10:00 - 20:00 İstitahət günü - Bazar ertəsi |
| azcarpetmuseum.az | |
Qədim tarixə malik Qarabağ, o cümlədən Şuşa xalçalarının tədqiqi, təbliği, qorunub-saxlanılması məqsədilə Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin əsas fondundan – milli sənət dəyərlərimizi yaşadan xalça və xalça məmulatları, bədii tikmə, milli geyim və zərgərlik nümunələri sərgilənməsi üçün Şuşa filialına göndərilmişdi.
Şuşa filialında Azərbaycan Xalçası və Xalq-Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin əsas fondundan seçilmiş xovlu və xovsuz xalçalar, xalça məmulatları, bədii tikmə, milli geyim, zərgərlik və bədii metal nümunələri nümayiş olunurdu.
Muzeyin tarixi
Filial beş il, 1992-ci il may ayının 8-də Şuşa şəhəri Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal olunduğu günə kimi fəaliyyət göstərmişdir. Azərbaycan və Ermənistan arasında baş vermiş hərbi münaqişə 1992-ci ildə filialın öz fəaliyyətini dayandırmasına səbəb oldu. 1992-ci ilin 29 fevral tarixində Şuşa filialının 246 ədəd eksponatından 183-ü (80 ədəd xovlu xalça, 35 ədəd xovsuz xalça və xalça məmulatı, 29 ədəd bədii tikmə və milli geyim, 39 ədəd zərgərlik məmulatı) təxliyə edilərək Bərdəyə, daha sonra Bakı şəhərinə gətirilərək, Azərbaycan Xalça Muzeyinin əsas fonduna təhvil verilmişdir.
Şuşada fəaliyyət göstərən 8 muzeydən yalnız Azərbaycan Xalça Muzeyi əşyalarının yarıdan çoxunu, dahi bəstəkar Üzeyir Hacıbəylinin ev muzeyi isə əşyalarını qismən xilas edə bilmişdir. Xilas edilmiş eksponatlar arasında XIX–XX əsrləri əhatə edən Qarabağın ənənəvi "Şabalıd-buta", "Malıbəyli", "Qoca", "Bəhmənli", "Atlı-itli", "Xanlıq", "Çələbi", "Açma-yumma" çeşniləri əsasında toxunmuş xovlu xalçalar, məişətdə geniş istifadə olunan xovsuz xalçalar və xalça məmulatları, bədii tikmə, milli geyimlər və zərgərlik nümunələri var. Hazırda Şuşa filialı öz fəaliyyətini Azərbaycan Xalça Muzeyində davam etdirir.
Muzeyin fəaliyyəti
Muzeyin Şuşa filialı Qarabağ məktəbinə məxsus xalça nümunələrinin məhz xarici ölkələrdə təbliği məqsədilə ABŞ-də fəaliyyət göstərən "Qarabağ Fondu" ilə əməkdaşlıq edir. Qarabağın unudulmaqda olan toxuculuq texnologiyalarının bərpası və inkişafı Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin Şuşa filialının əsas layihələrindəndir. Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin Şuşa filialının əməkdaşları tərəfindən Qarabağ məktəbinə məxsus qədim çeşnili "Çələbi", "Bəhmənli" və "Malıbəyli" xalçalarının eskizləri hazırlanaraq 2012-ci ilin yanvar ayından fəaliyyət göstərən xalça sexinə toxuması üçün təhvil verilmişdir. Şuşa xalça sənətkarları hələ 1867-ci il Paris sərgisindən medallarla, diplomlarla qayıtmışlar. 1872-ci ildə Moskvada keçirilən Politexnik Sərgisində də Şuşa xalçaları yenidən xüsusi nişanlarla təltif olunmuşdular.
Türk komandanları və Balama qurban xalçaları
Erməni silahlı dəstələri zamanla Azərbaycana, o cümlədən Qarabağa çox ağır zərbələr vurub, minlərlə insan qırğınların qurbanı olub, yurd-yuvaları xarabazara çevrilib. 1918-ci il qırğınlarında Azərbaycan hökumətinin dəvəti ilə köməyə gələn Qafqaz İslam Ordusu Qarabağda da faciənin qarşısının alınmasında iştirak edib. Qədirbilən şuşalılar öz xilaskarlarına dərin hörmət və ehtiramla yanaşıblar. Zəngin sənət biliklərinə malik olan Şuşa xalçaçıları öz minnətdarlığını ilmələrlə ifadə ediblər.
Bu xalçalardan ikisi Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyinin satınalma komissiyası tərəfindən əldə edilib. Xalçalar 1916-cı ilə aid fotoşəkil əsasında 1920-ci ildə hazırlanıb. Haşiyələrdən birinə ermənilərə qarşı döyüşən hərbçilərin qəhrəmanlığını vəsf edən şeir, digər haşiyəyə Qarabağın məşhur nəlbəki gülü toxunubdur. Xalçanın əsasını təşkil edən mərkəzi hissəsində insan təsvirləri salınıb. Mərkəzi hissənin ətrafındakı haşiyələrdə yazılmış mətnə əsasən təsvirdəki insanların şəxsiyyətini təyin etmək mümkündür. Bunlar: "Cənabi möhtərəm Ənvər bəy əfəndi", "Cənab Şevket Paşa həzrətləri", "Cənab Yusif İzzətdin", "Sultan Məhəmməd Rəşadxan Xamis Həzrətləri"dir. Digər xalçada isə kiril hərfləri ilə "Balama qurban" ifadəsi yazılıbdır. Görünür onu toxuyan şuşalı ana xilaskar orduya öz balası kimi münasibət göstərib, şirin Qarabağ kəlamı ilə onları əzizləyib. Xalçalar eksklüziv olduğuna görə birinci xalça "Türk komandanları", ikinci xalça isə üzərindəki yazı ilə əlaqədar "Balama qurban" adlandırılıb.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- İşğal öncəsi muzeyin Şuşa filialından fədakarlıqla xilas olunmuş eksponatların sərgisi
- Şuşa qalalar şəhəri, muzeylər məskəni idi
- Şuşanın işğalından sonra…
- Azərbaycan Xalça Muzeyinin Şuşa filialinda unikal xalçalar saxlanılır
- Şuşa qrupu xalçaları
- Kataloq
- Erməni işğalı Şuşada xalçaçılıq ənənələrini məhv edib
- Azərbaycan Xalça Muzeyinin 50 yaşı tamam olur
- Azərbaycan Xalça Muzeyi 2020-03-05 at the Wayback Machine
- Milli Azərbaycan Tarixi Muzeyində Şuşa xalçaları qorunur
- Qarabağ muzeyləri
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- . 2018-08-09 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-16.
- . 2020-02-17 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-07-16.
- Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi
- Müəllif: Lətif Kərimov, "Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi Şuşa filialı" adlı kataloq
- "Lətif Kərimov adına Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyinin Şuşa filialı". 2022-08-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-19.
- Azərbaycan Xalçası və Xalq Tətbiqi Sənəti Dövlət Muzeyi, Şuşa filialı
- "Şuşa xalça muzeyi". 2020-09-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-19.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Susa Xalca Muzeyi ve ya Azerbaycan Xalca Muzeyinin Susa filiali Qarabag xalcaciliq seneti enenelerinin oyrenilmesi qorunmasi ve yasadilmasi meqsedile Azerbaycan SSR Medeniyyet Nazirliyinin 26 sentyabr 1985 ci il tarixli 502 li emrine esasen esasi qoyulan Azerbaycan Xalcasi ve Xalq Tetbiqi Seneti Dovlet Muzeyinin Susa filiali Filial fealiyyetine 19 may 1987 ci il tarixinden general Semed bey Mehmandarova mexsus XVIII esr abidesi olan malikanede baslamisdir Susa Xalca Muzeyi Azerbaycan Xalca Muzeyinin Susa filialiSusa Xalca MuzeyiEsasi qoyulub 26 sentyabr 1985Acilis tarixi 19 may 1987Baglanib 1992Olke AzerbaycanYerlesir Susa 1992 ci ile qeder Susada general Semed bey Mehmandarova mexsus malikanede 1992 2022 illerde Bakida AZ 1003 Mikayil Useynov prospekti 28 Denizkenari Milli Parkda 2023 cu ilden Susada AZ 5800 8 Noyabr kucesi 57Is rejimi Cersenbe axsami Cume 10 00 18 00 Senbe Bazar 10 00 20 00 Istitahet gunu Bazar ertesiazcarpetmuseum az Qedim tarixe malik Qarabag o cumleden Susa xalcalarinin tedqiqi tebligi qorunub saxlanilmasi meqsedile Azerbaycan Xalcasi ve Xalq Tetbiqi Seneti Dovlet Muzeyinin esas fondundan milli senet deyerlerimizi yasadan xalca ve xalca memulatlari bedii tikme milli geyim ve zergerlik numuneleri sergilenmesi ucun Susa filialina gonderilmisdi Susa filialinda Azerbaycan Xalcasi ve Xalq Tetbiqi Seneti Dovlet Muzeyinin esas fondundan secilmis xovlu ve xovsuz xalcalar xalca memulatlari bedii tikme milli geyim zergerlik ve bedii metal numuneleri numayis olunurdu Muzeyin tarixiFilial bes il 1992 ci il may ayinin 8 de Susa seheri Ermenistan Silahli Quvveleri terefinden isgal olundugu gune kimi fealiyyet gostermisdir Azerbaycan ve Ermenistan arasinda bas vermis herbi munaqise 1992 ci ilde filialin oz fealiyyetini dayandirmasina sebeb oldu 1992 ci ilin 29 fevral tarixinde Susa filialinin 246 eded eksponatindan 183 u 80 eded xovlu xalca 35 eded xovsuz xalca ve xalca memulati 29 eded bedii tikme ve milli geyim 39 eded zergerlik memulati texliye edilerek Berdeye daha sonra Baki seherine getirilerek Azerbaycan Xalca Muzeyinin esas fonduna tehvil verilmisdir Susada fealiyyet gosteren 8 muzeyden yalniz Azerbaycan Xalca Muzeyi esyalarinin yaridan coxunu dahi bestekar Uzeyir Hacibeylinin ev muzeyi ise esyalarini qismen xilas ede bilmisdir Xilas edilmis eksponatlar arasinda XIX XX esrleri ehate eden Qarabagin enenevi Sabalid buta Malibeyli Qoca Behmenli Atli itli Xanliq Celebi Acma yumma cesnileri esasinda toxunmus xovlu xalcalar meisetde genis istifade olunan xovsuz xalcalar ve xalca memulatlari bedii tikme milli geyimler ve zergerlik numuneleri var Hazirda Susa filiali oz fealiyyetini Azerbaycan Xalca Muzeyinde davam etdirir Muzeyin fealiyyetiMuzeyin Susa filiali Qarabag mektebine mexsus xalca numunelerinin mehz xarici olkelerde tebligi meqsedile ABS de fealiyyet gosteren Qarabag Fondu ile emekdasliq edir Qarabagin unudulmaqda olan toxuculuq texnologiyalarinin berpasi ve inkisafi Azerbaycan Xalcasi ve Xalq Tetbiqi Seneti Dovlet Muzeyinin Susa filialinin esas layihelerindendir Azerbaycan Xalcasi ve Xalq Tetbiqi Seneti Dovlet Muzeyinin Susa filialinin emekdaslari terefinden Qarabag mektebine mexsus qedim cesnili Celebi Behmenli ve Malibeyli xalcalarinin eskizleri hazirlanaraq 2012 ci ilin yanvar ayindan fealiyyet gosteren xalca sexine toxumasi ucun tehvil verilmisdir Susa xalca senetkarlari hele 1867 ci il Paris sergisinden medallarla diplomlarla qayitmislar 1872 ci ilde Moskvada kecirilen Politexnik Sergisinde de Susa xalcalari yeniden xususi nisanlarla teltif olunmusdular Turk komandanlari ve Balama qurban xalcalariErmeni silahli desteleri zamanla Azerbaycana o cumleden Qarabaga cox agir zerbeler vurub minlerle insan qirginlarin qurbani olub yurd yuvalari xarabazara cevrilib 1918 ci il qirginlarinda Azerbaycan hokumetinin deveti ile komeye gelen Qafqaz Islam Ordusu Qarabagda da facienin qarsisinin alinmasinda istirak edib Qedirbilen susalilar oz xilaskarlarina derin hormet ve ehtiramla yanasiblar Zengin senet biliklerine malik olan Susa xalcacilari oz minnetdarligini ilmelerle ifade edibler Bu xalcalardan ikisi Milli Azerbaycan Tarixi Muzeyinin satinalma komissiyasi terefinden elde edilib Xalcalar 1916 ci ile aid fotosekil esasinda 1920 ci ilde hazirlanib Hasiyelerden birine ermenilere qarsi doyusen herbcilerin qehremanligini vesf eden seir diger hasiyeye Qarabagin meshur nelbeki gulu toxunubdur Xalcanin esasini teskil eden merkezi hissesinde insan tesvirleri salinib Merkezi hissenin etrafindaki hasiyelerde yazilmis metne esasen tesvirdeki insanlarin sexsiyyetini teyin etmek mumkundur Bunlar Cenabi mohterem Enver bey efendi Cenab Sevket Pasa hezretleri Cenab Yusif Izzetdin Sultan Mehemmed Resadxan Xamis Hezretleri dir Diger xalcada ise kiril herfleri ile Balama qurban ifadesi yazilibdir Gorunur onu toxuyan susali ana xilaskar orduya oz balasi kimi munasibet gosterib sirin Qarabag kelami ile onlari ezizleyib Xalcalar ekskluziv olduguna gore birinci xalca Turk komandanlari ikinci xalca ise uzerindeki yazi ile elaqedar Balama qurban adlandirilib Hemcinin baxMehmandarovlarin evi Qarabag xalcalari Qarabag xalcaciliq mektebiXarici kecidlerIsgal oncesi muzeyin Susa filialindan fedakarliqla xilas olunmus eksponatlarin sergisi Susa qalalar seheri muzeyler meskeni idi Susanin isgalindan sonra Azerbaycan Xalca Muzeyinin Susa filialinda unikal xalcalar saxlanilir Susa qrupu xalcalari Kataloq Ermeni isgali Susada xalcaciliq enenelerini mehv edib Azerbaycan Xalca Muzeyinin 50 yasi tamam olur Azerbaycan Xalca Muzeyi 2020 03 05 at the Wayback Machine Milli Azerbaycan Tarixi Muzeyinde Susa xalcalari qorunur Qarabag muzeyleriIstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir 2018 08 09 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 07 16 2020 02 17 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 07 16 Azerbaycan Xalcasi ve Xalq Tetbiqi Seneti Dovlet Muzeyi Muellif Letif Kerimov Azerbaycan Xalcasi ve Xalq Tetbiqi Seneti Dovlet Muzeyi Susa filiali adli kataloq Letif Kerimov adina Azerbaycan Xalcasi ve Xalq Tetbiqi Seneti Dovlet Muzeyinin Susa filiali 2022 08 31 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 19 Azerbaycan Xalcasi ve Xalq Tetbiqi Seneti Dovlet Muzeyi Susa filiali Susa xalca muzeyi 2020 09 26 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 19