Qarabağ xalçaları — Qarabağ tipinə aid olan xovlu xalça.
Xalça | |
Qarabağ xalçaları | |
---|---|
Ümumi
Qarabağ tipinə aid olan və "Qarabağ xalçası" adlandırılan bu xalçalar Azərbaycanın bütün xalçaçılıq məntəqələrində, o cümlədən Dağıstanda istehsal olunurdu və hal–hazırda da istehsal olunmaqdadır. İstehsal olunduğu yerdən asılı olaraq, bu xalçalar müxtəlif cür adlanmaya məruz qalmışlar, lakin sənətşünaslar onu "Qarabağ" adlandırmışlar. İstanbul bazarlarında satılmaq üçün Şuşada istehsal olunan eyni kompozisiyalı xalılar "Xan xalçası" və ya "Xan Qarabağ xalçası", Qubada toxunan eyni xalçalar isə "Afurca xalçası" adlanırdı.
Bədii
"Qarabağ" xalçaları bir neçə variantda kompozisiyaya malikdir. Onlardan birincisinin orta sahəsinin kompozisiyası yalnız göllərdən ibarətdir və İran və Hindistanın bədii parçalarını, xüsusilə basma naxışlı pərdələri xatırladır. Bitki naxışlarına isə göllərə Quran-i Kərimin üz səhifələrində, XV – XVII əsrlərdə Təbriz rəssamlarının bədii – ədəbi əsərlərində rast gəlmək olar. Göllərin yuxarı və aşağı hissələrində yerləşdirilmiş başlıqlar orta sahədəki qellər arasındakı boşluqları doldurur və bununla da xalçanın bədii dəyərini artırır. Qeyd edək ki, göllər arasındakı məsafə və ya boşluq nə qədər azdırsa, xalçanın bədii dəyəri o qədər çoxdur. "Qarabağ xalçası"nın II növü toxucular tərəfindən "Çini–çeşni" adlandırılan xalçalardır. Onun orta sahəsinin kompozisiyasını bir sırada yerləşdirilmiş səkkizbucaqlı göllər təşkil edir. Zaman keçdikcə xalçaçılıq sənətinin texnoloji xüsusiyyətləri ilə əlaqədar olaraq, bu xalçalar dəyişikliyə məruz qalmışdır.
Texniki
"Qarabağ" xalçaları müxtəlif ölçülərdə hazırlanır. Hətta kvadrat formalı olanlara da rast gəlmək mümükündür. Düyünlərin sıxlığı: hər kvadrat desimetrdə 35X35-dən 50X50-dək düyün yerləşdirilir (hər kvadrat metrdə 120 000-dən 250 000-dək düyün). Şuşada və Qubada daha çox hazırlanan kiçik ölçülü xalçalar daha sıx olur. Xovun uzunluğu 6 –9 mm-dir. Müasir dövrdə "Qarabağ" xalçaları öz əhəmiyyətini itirmiş və adi xalçalar kateqoriyasına aid olmuşdur.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qarabag xalcalari Qarabag tipine aid olan xovlu xalca XalcaQarabag xalcalariUmumiQarabag tipine aid olan ve Qarabag xalcasi adlandirilan bu xalcalar Azerbaycanin butun xalcaciliq menteqelerinde o cumleden Dagistanda istehsal olunurdu ve hal hazirda da istehsal olunmaqdadir Istehsal olundugu yerden asili olaraq bu xalcalar muxtelif cur adlanmaya meruz qalmislar lakin senetsunaslar onu Qarabag adlandirmislar Istanbul bazarlarinda satilmaq ucun Susada istehsal olunan eyni kompozisiyali xalilar Xan xalcasi ve ya Xan Qarabag xalcasi Qubada toxunan eyni xalcalar ise Afurca xalcasi adlanirdi Bedii Qarabag xalcalari bir nece variantda kompozisiyaya malikdir Onlardan birincisinin orta sahesinin kompozisiyasi yalniz gollerden ibaretdir ve Iran ve Hindistanin bedii parcalarini xususile basma naxisli perdeleri xatirladir Bitki naxislarina ise gollere Quran i Kerimin uz sehifelerinde XV XVII esrlerde Tebriz ressamlarinin bedii edebi eserlerinde rast gelmek olar Gollerin yuxari ve asagi hisselerinde yerlesdirilmis basliqlar orta sahedeki qeller arasindaki bosluqlari doldurur ve bununla da xalcanin bedii deyerini artirir Qeyd edek ki goller arasindaki mesafe ve ya bosluq ne qeder azdirsa xalcanin bedii deyeri o qeder coxdur Qarabag xalcasi nin II novu toxucular terefinden Cini cesni adlandirilan xalcalardir Onun orta sahesinin kompozisiyasini bir sirada yerlesdirilmis sekkizbucaqli goller teskil edir Zaman kecdikce xalcaciliq senetinin texnoloji xususiyyetleri ile elaqedar olaraq bu xalcalar deyisikliye meruz qalmisdir Texniki Qarabag xalcalari muxtelif olculerde hazirlanir Hetta kvadrat formali olanlara da rast gelmek mumukundur Duyunlerin sixligi her kvadrat desimetrde 35X35 den 50X50 dek duyun yerlesdirilir her kvadrat metrde 120 000 den 250 000 dek duyun Susada ve Qubada daha cox hazirlanan kicik olculu xalcalar daha six olur Xovun uzunlugu 6 9 mm dir Muasir dovrde Qarabag xalcalari oz ehemiyyetini itirmis ve adi xalcalar kateqoriyasina aid olmusdur