Şeyx Sənan (azərb. Şeyx Sənan / شیخ صنعان) — məşhur Azərbaycan şairi və dramaturqu Hüseyn Cavidin 1914-cü ildə yazdığı dram əsəri, dörd pərdəli faciə.
Şeyx Sənan | |
---|---|
Janr | faciə |
Müəllif | Hüseyn Cavid |
Orijinal dili | Azərbaycan dili |
Yazılma ili | 1914 |
Nəşr ili | 1915 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Qısa məzmun
Əsər sufi şeyxi Sənanın gürcü-xristian qızına duyduğu eşqi təsvir edir.
Dahi dramaturq Hüseyn Cavidin yazdığı "Şeyx Sənan" mənzum dramı müsəlman şeyxi Sənan və xristian gürcü qızı Xumar (Tamar) arasındakı sevgidən bəhs edir. Əsər 1912–1914-cü illərdə Cavidin Tiflis və Naxçıvanda yaşadığı dövrlərdə yazılıb. Kitab kimi 1917-ci ildə çap olunmuşdur, bundan əvvəl müxtəlif qəzetlərdə işıq üzü görmüşdür.
Şeyx Sənan böyük bir şəxsiyyət kimi sayılır, seçilir, müəyyən bir kütləyə rəhbərlik edərək Kəbəyə yola düşür, məqsəd isə islamı ayaqda saxlamaqdır. Eyni zamanda qadından qorxan Sənan hər bir şərin səbəbini qadında görür. Səbəb isə qadınları sevməməyi deyil, əksinə qadın qarşısında acizliyidir.
Tiflisdə yuxusunda gördüyü gürcü qızı Xumara rast gəlir. Xumara görə o dinindən, əqidəsindən, məqsədindən, yoldaşlarından üz döndərir. Xumar isə Sənana görə ölüm ayağında anasına verdiyi andı pozur. O söz vermişdi ki, ərə getməyəcək, monastıra yerləşəcək.
Sənan papasın "içiniz bu şarabı öyleyse" sözündən sonra Xumara olan eşqinə görə şərabı içir, papas: "pək gözəl Şeyxim al, al şu xaçı da as" deyir. Sənan heç tərəddüt etmədən xaçı asır və o bununla Xumarın eşqinə görə hər şeyə hazır olduğunu sübut edir. Tamaranın atası Platon ona 2 il domuz (donuz) otarmalı olduğunu söyləyir. Sənan razılaşır, 2 il tam donuz otarır, eşqindən məcnun olan Sənan anlayır ki, Platon öz qızını bir müsəlmanə yar etmək istəmir, çıxıb gedir. Xumar da onun ardınca gedir. Birləşirlər amma… ölüm onları bu həyatdan ayırdıqdan sonra birləşirlər…
Personajlar
- Şeyx Kəbir — fəzilət və irfan ilə, irşad və ictihad ilə məşhur, ağsaqqal və nurani bir mürşid
- Şeyx Əbuzər — Şeyx Kəbirin ailəsinə məhrəm, ev işlərinə nəzarət edən edən bir ixtiyar
- Zəhra — Şeyx Kəbirin qızı
- Əzra — Zəhranın rəfiqəsi, Şeyx Əbuzərin qızı
- Şeyx Sənan — 30 yaşınnda xoşsima bir tələbə
- Şeyx Hadi, Şeyd Sədra, Əbülüla — Şeyx Sənanın yaxın dostları
- Şeyx Mərvan — təkgözlü, ortayaşlı bir şəxs
- Şeyx Nəim -Şeyx Mərvanın məsləkdaşı
- Şeyx Əbülləhyə, Şeyx Cəfər — orta yaşlı, iki zahidməslək dost.
- Oğuz, Özdəmir — iki gürbüz dəliqanlı
- Dərviş — nurani bir ixtiyar
- Xumar (Tamara) — olduqca gözəl və məsum ruhlu bir gürcü qızı
- Nina — Xumarın rəfiqəsi
- Anton, Simon — iki yaraşıqlı dəliqanlı
- Platon — Xumarın babası
- Serqo — Platonun xidmətçisi
- Papas — sağlam bədənli, mühib simalı bir keşiş
Ədəbiyyat
- Əkbərov, Z. Hüseyn Cavidin "Şeyx Sənan" faciəsi. Bakı: Elm. 1977.
- İsgəndər, Atilla. Əsrin şairi. Bakı: Adiloğlu. 2011.
- . H. Cavid dramaturgiyasında İnsan, İblis, Tanrı. Bakı. 2009.
İstinadlar
- H. Cavid "Şeyx Sənan". Bakı, Qanun Nəşriyyatı, 2022, 184 səh.
Xarici keçidlər
- Hüseyn Cavidin "Şeyx Sənan" faciəsi 2013-07-02 at the Wayback Machine
- "Шейх Санан" Гусейна Джавида как попытка отображения мыслителем собственного поиска на пути к Истине [ölü keçid]
- Azər Turan. Hüseyn Cavid. Ənənə. İrfan və milli məqamlar. 2016-03-04 at the Wayback Machine
Video
- "Şeyx Sənan" teatr tamaşası (2009)
- Məmmədəli Əliyev — "Şeyx Sənan" tamaşasından "Kor ərəbin mahnısı" -musiqi: Fikrət Əmirov
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Seyx Senan Seyx Senan azerb Seyx Senan شیخ صنعان meshur Azerbaycan sairi ve dramaturqu Huseyn Cavidin 1914 cu ilde yazdigi dram eseri dord perdeli facie Seyx SenanJanr facieMuellif Huseyn CavidOrijinal dili Azerbaycan diliYazilma ili 1914Nesr ili 1915 Vikianbarda elaqeli mediafayllarQisa mezmunEser sufi seyxi Senanin gurcu xristian qizina duydugu esqi tesvir edir Dahi dramaturq Huseyn Cavidin yazdigi Seyx Senan menzum drami muselman seyxi Senan ve xristian gurcu qizi Xumar Tamar arasindaki sevgiden behs edir Eser 1912 1914 cu illerde Cavidin Tiflis ve Naxcivanda yasadigi dovrlerde yazilib Kitab kimi 1917 ci ilde cap olunmusdur bundan evvel muxtelif qezetlerde isiq uzu gormusdur Seyx Senan boyuk bir sexsiyyet kimi sayilir secilir mueyyen bir kutleye rehberlik ederek Kebeye yola dusur meqsed ise islami ayaqda saxlamaqdir Eyni zamanda qadindan qorxan Senan her bir serin sebebini qadinda gorur Sebeb ise qadinlari sevmemeyi deyil eksine qadin qarsisinda acizliyidir Tiflisde yuxusunda gorduyu gurcu qizi Xumara rast gelir Xumara gore o dininden eqidesinden meqsedinden yoldaslarindan uz donderir Xumar ise Senana gore olum ayaginda anasina verdiyi andi pozur O soz vermisdi ki ere getmeyecek monastira yerlesecek Senan papasin iciniz bu sarabi oyleyse sozunden sonra Xumara olan esqine gore serabi icir papas pek gozel Seyxim al al su xaci da as deyir Senan hec tereddut etmeden xaci asir ve o bununla Xumarin esqine gore her seye hazir oldugunu subut edir Tamaranin atasi Platon ona 2 il domuz donuz otarmali oldugunu soyleyir Senan razilasir 2 il tam donuz otarir esqinden mecnun olan Senan anlayir ki Platon oz qizini bir muselmane yar etmek istemir cixib gedir Xumar da onun ardinca gedir Birlesirler amma olum onlari bu heyatdan ayirdiqdan sonra birlesirler PersonajlarSeyx Kebir fezilet ve irfan ile irsad ve ictihad ile meshur agsaqqal ve nurani bir mursid Seyx Ebuzer Seyx Kebirin ailesine mehrem ev islerine nezaret eden eden bir ixtiyar Zehra Seyx Kebirin qizi Ezra Zehranin refiqesi Seyx Ebuzerin qizi Seyx Senan 30 yasinnda xossima bir telebe Seyx Hadi Seyd Sedra Ebulula Seyx Senanin yaxin dostlari Seyx Mervan tekgozlu ortayasli bir sexs Seyx Neim Seyx Mervanin meslekdasi Seyx Ebullehye Seyx Cefer orta yasli iki zahidmeslek dost Oguz Ozdemir iki gurbuz deliqanli Dervis nurani bir ixtiyar Xumar Tamara olduqca gozel ve mesum ruhlu bir gurcu qizi Nina Xumarin refiqesi Anton Simon iki yarasiqli deliqanli Platon Xumarin babasi Serqo Platonun xidmetcisi Papas saglam bedenli muhib simali bir kesisEdebiyyatEkberov Z Huseyn Cavidin Seyx Senan faciesi Baki Elm 1977 Isgender Atilla Esrin sairi Baki Adiloglu 2011 H Cavid dramaturgiyasinda Insan Iblis Tanri Baki 2009 IstinadlarH Cavid Seyx Senan Baki Qanun Nesriyyati 2022 184 seh Xarici kecidlerHuseyn Cavidin Seyx Senan faciesi 2013 07 02 at the Wayback Machine Shejh Sanan Gusejna Dzhavida kak popytka otobrazheniya myslitelem sobstvennogo poiska na puti k Istine olu kecid Azer Turan Huseyn Cavid Enene Irfan ve milli meqamlar 2016 03 04 at the Wayback MachineVideo Seyx Senan teatr tamasasi 2009 Memmedeli Eliyev Seyx Senan tamasasindan Kor erebin mahnisi musiqi Fikret Emirov