Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Şarl Kulon (fransızca: Charles de Coulomb; 14 iyun 1736 − 23 avqust 1806) – fransız hərbi mühəndisi, fizika alimi. O, yüklənmiş cisimlərin, həm də maqnitlərin qütblərinin qarşılıqlı təsirini öyrənmiş, sürtünmə qüvvələrini tədqiq etmişdir. Elektrik yükünün vahidi və elektrik yüklərinin qarşılıqlı cazibə qüvvəsi qanunu onun şərəfinə adlandırılmışdır.
| ŞARL KULON | |
|---|---|
| fr. Charles-Augustin de Coulomb[…] | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Fransa |
| Vəfat tarixi | (70 yaşında) |
| Vəfat yeri | Paris, Fransa |
| Təhsili |
|
| Fəaliyyəti | fizik, mühəndis, zabit, hərbi qulluqçu, əsgər |
| Üzvlüyü |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tərcümeyi halı
Şarl Kulon 14 iyun 1736-cı ildə Anqulem şəhərində, dövlət məmuru ailəsində anadan olmuşdur. Saray əyanları üçün nəzərəd tutulan, o dövrün ən tanınmış məktəbində "Dörd millət kolleji"ndə ("Mazarani" kolleci) təhsil almışdır. Bu məktəbi bitirdikdən sonra 1760-cı ilin fevralında imtahan verərək, XVIII əsrin ən yaxşı məktəblərindən olan Mezyeredəki hərbi-mühəndis məktəbinə daxil olur. Həmin məktəbi 1761-ci ildə bitirir və leytenant rütbəsini alır. Bundan sonra o Brest şəhərinə göndərilir. Orada o kartoqrafik işlərlə məşğul olur. Sonra bir neçə il Kulon Fransaya mənsub olan, Martinka adalarında yerləşən hərbi-mühəndis hissələrdə xidmət edir. Bir neçə dəfə ağır xəstələnir. Sağlamlığına görə Fransaya geri qayıdır və La-Roşelidə xidmət edir. 1781-ci ildə əsası olaraq Parisə gəlir və burada su və fontan layihələrinə rəhbərlik edir. Həmin ildə o Fransız elmlər akademiyasına üzv seçilir. 1781-ci ildə inqilab başlayandan sonra o istefaya gedir və Bluaya öz malikanəsinə köçür və vaxtını sınaqlara həsr edir.
İnqialbdan sonra Elmlər akademiyası onu dəfələrlə Parisə ölçü və kütlələrin təyinində iştirak etməyə dəvət edir. Kulon milli instutut dəyişən ilk üzv olur. 1782-ci ildə o ictimai tikililər üzrə inspektor təyin edilir. Amma hərbi xidmət zamanı aldığı sağlamlıq problemləri alimə bu işdə özünü göstərməyə imkan vermir.
Kulon 23 avqust 1806-cı ildə Parisdə vəfat edir. Onu adı Eyfel qülləsinin birinci mərtəbəsində yerləşən, Fransanın dahi alimləri siyahısna daxilib edilib.
Elmi fəaliyyəti
Hələ 1770-ci illərin əvvəllərində, Martinikidən qayıdanda, Kulon aktiv olaraq elmi tədqiqat işləri ilə məşğul olmağa başlayır. O texniki mexanika haqqında elmi işlər çap etdirir (tikililərin statikası, külək dəyirmanlarınınn nəzəriyyəsi, sapların burulmasının mexaniki aspektləri və s.). Kulon burulma qanununu formulə edir, o həmçinin sonradan elektrik və maqnit qarşılıqlı təsirini ölçmək üçün tətbiq etdiyi burulan tərəziləri ixtira edir.
1773-cü ildə o materila qoyulan normal gərginliyin qiymətindən asılı olaraq yaranan toxunan gərginlikləri təsvir edən, Mor-Kulon nəzəriyyəsinin əsası təsvir edən elmi işi işıq üzü görür. 1781-ci ildə sürüşmə və yırğalanma nəzəriyyəsini təsvir edir, və quru sürtünmənin tərifini verir. 1785-1789-cu illər arasında yeddi memuar çap etdirir. Bu işlərində o elektrik yüklərinin və maqnit qütblərinin qarşılıqlı təsiri (Kulon qanunu), həmçinin naqilin səthində elektrik yüklərinin paylanma qanunauyğunluqlarını təsvir etmişdir. Maqnit momenti və yüklərin qütbləşməsi mövhumunu elmə daxil etmişdir.
1789-cu ildə sürüşmə sürtünməsinin nzəriyyəsi işi çap olunur (Théorie des machines simples, en ayant égard au frottement de leurs parties et à la roideur des cordages).
Mənbə
- Кулон, Шарль-Огюстен // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
İstinadlar
- https://www.britannica.com/biography/Charles-Augustin-de-Coulomb. Britannika Ensiklopediyası.
- https://www.universalis.fr/encyclopedie/charles-augustin-coulomb/. Encyclopædia Universalis.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sarl Kulon fransizca Charles de Coulomb 14 iyun 1736 23 avqust 1806 fransiz herbi muhendisi fizika alimi O yuklenmis cisimlerin hem de maqnitlerin qutblerinin qarsiliqli tesirini oyrenmis surtunme quvvelerini tedqiq etmisdir Elektrik yukunun vahidi ve elektrik yuklerinin qarsiliqli cazibe quvvesi qanunu onun serefine adlandirilmisdir SARL KULONfr Charles Augustin de Coulomb Dogum tarixi 14 iyun 1736Dogum yeri FransaVefat tarixi 23 avqust 1806 70 yasinda Vefat yeri Paris FransaTehsili Dord Millet Kolleci d Fealiyyeti fizik muhendis zabit herbi qulluqcu esgerUzvluyu Polsa Elmler Akademiyasi d Vikianbarda elaqeli mediafayllarTercumeyi haliSarl Kulon 14 iyun 1736 ci ilde Anqulem seherinde dovlet memuru ailesinde anadan olmusdur Saray eyanlari ucun nezered tutulan o dovrun en taninmis mektebinde Dord millet kolleji nde Mazarani kolleci tehsil almisdir Bu mektebi bitirdikden sonra 1760 ci ilin fevralinda imtahan vererek XVIII esrin en yaxsi mekteblerinden olan Mezyeredeki herbi muhendis mektebine daxil olur Hemin mektebi 1761 ci ilde bitirir ve leytenant rutbesini alir Bundan sonra o Brest seherine gonderilir Orada o kartoqrafik islerle mesgul olur Sonra bir nece il Kulon Fransaya mensub olan Martinka adalarinda yerlesen herbi muhendis hisselerde xidmet edir Bir nece defe agir xestelenir Saglamligina gore Fransaya geri qayidir ve La Roselide xidmet edir 1781 ci ilde esasi olaraq Parise gelir ve burada su ve fontan layihelerine rehberlik edir Hemin ilde o Fransiz elmler akademiyasina uzv secilir 1781 ci ilde inqilab baslayandan sonra o istefaya gedir ve Bluaya oz malikanesine kocur ve vaxtini sinaqlara hesr edir Inqialbdan sonra Elmler akademiyasi onu defelerle Parise olcu ve kutlelerin teyininde istirak etmeye devet edir Kulon milli instutut deyisen ilk uzv olur 1782 ci ilde o ictimai tikililer uzre inspektor teyin edilir Amma herbi xidmet zamani aldigi saglamliq problemleri alime bu isde ozunu gostermeye imkan vermir Kulon 23 avqust 1806 ci ilde Parisde vefat edir Onu adi Eyfel qullesinin birinci mertebesinde yerlesen Fransanin dahi alimleri siyahisna daxilib edilib Elmi fealiyyetiHele 1770 ci illerin evvellerinde Martinikiden qayidanda Kulon aktiv olaraq elmi tedqiqat isleri ile mesgul olmaga baslayir O texniki mexanika haqqinda elmi isler cap etdirir tikililerin statikasi kulek deyirmanlarininn nezeriyyesi saplarin burulmasinin mexaniki aspektleri ve s Kulon burulma qanununu formule edir o hemcinin sonradan elektrik ve maqnit qarsiliqli tesirini olcmek ucun tetbiq etdiyi burulan terezileri ixtira edir 1773 cu ilde o materila qoyulan normal gerginliyin qiymetinden asili olaraq yaranan toxunan gerginlikleri tesvir eden Mor Kulon nezeriyyesinin esasi tesvir eden elmi isi isiq uzu gorur 1781 ci ilde surusme ve yirgalanma nezeriyyesini tesvir edir ve quru surtunmenin terifini verir 1785 1789 cu iller arasinda yeddi memuar cap etdirir Bu islerinde o elektrik yuklerinin ve maqnit qutblerinin qarsiliqli tesiri Kulon qanunu hemcinin naqilin sethinde elektrik yuklerinin paylanma qanunauygunluqlarini tesvir etmisdir Maqnit momenti ve yuklerin qutblesmesi movhumunu elme daxil etmisdir 1789 cu ilde surusme surtunmesinin nzeriyyesi isi cap olunur Theorie des machines simples en ayant egard au frottement de leurs parties et a la roideur des cordages MenbeKulon Sharl Ogyusten Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona V 86 tomah 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Istinadlarhttps www britannica com biography Charles Augustin de Coulomb Britannika Ensiklopediyasi https www universalis fr encyclopedie charles augustin coulomb Encyclopaedia Universalis Vikianbarda Charles Augustin de Coulomb ile elaqeli mediafayllar var