Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Eyfel qülləsi (fr. La Tour Eiffel) — Parisin metaldan hazırlanmış ən məşhur qülləsidir. Qüllə həm də bütün dünyada Fransanın simvoluna çevrilmişdir.
| Eyfel qülləsi | |
|---|---|
| fr. La Tour Eiffel | |
 | |
 | |
| Ölkə |  Fransa |
| Şəhər |  Paris |
| Yerləşir | VII arondisman (Paris) |
| Memar | Qüstav Eyfel |
| Tikilmə tarixi | 28 yanvar 1887-15 mart 1889 |
| Üslubu | Metal konstruksiya |
| Hündürlüyü | 330 m |
| Material | polad |
| Vəziyyəti | Fəaliyyətdə olan televiziya qülləsi |
| Rəsmi sayt | toureiffel.paris toureiffel.paris/en toureiffel.paris/it |
Fransa tarixi abidələri | |
| İstinad nöm. | PA00088801 |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
"Eyfel" adı qülləyə onu inşa edən memarın - Qüstav Eyfelin (fr. Gustave Eiffel) adından miras qalmışdır. Memar özü isə qülləni "300 metrlik qüllə" adlandırmışdır. Dünyada turistləri özünə cəlb edən məkanlar arasında ön sıralardan birini tutan Eyfel qülləsinə ildə 6 milyon turist baş çəkir. Bütün tarixi boyu isə qülləni görməyə gələnlərin sayı 236 milyonu keçmişdir.
Eyfel qülləsi Mars adlanan stadionun yanındakı İen sütunları ilə üzbəüz olan Sena çayının yaxınlığında yerləşir.
Tarixi
Eyfel qülləsi 1887-1889-cu illər arasında Qüstav Eyfelin firması tərəfindən inşa etdirilmişdir və fransız dövrünün 100 illik münasibətilə əlaqədar hazırlanmış mərasimlərə görə tikilmişdir. Qüllənin tikilməsi haqqında Eyfel özü layihə irəli sürmüş, lakin həmin vaxt ondan başqa 107 nəfər də bu mərasimin şərəfinə digər fikirlər də meydana atmışlar. Bu mərasim 1789-cu ildə Fransada baş vermiş intibahla əlaqədar olduğuna görə daha təntənəli surətdə keçiriləcəkdi. Həmin vaxt müxtəlif fikirlər irəli sürülsə də, onların içərisində yalnız 4 nəfər finala çıxmağa haqq qazandı. Məhz bunlardan bir də Qüstav Eyfel idi.
Fikirlərdən birinə əsasən daşdan hazırlanmış monumental abidə yaratmaq lazım olduğunu dedilər. Ancaq bundan əvvəl ABŞın Vaşinqton şəhərində bu tipli böyük abidə yaradılmışdı və onun hündürlüyü isə tam 169 m hesab olunurdu. Düşüncələrə görə daşdan hazırlanmış hər hansı abidə bundan hündür ola bilməz, yaxud hazırlanması çox müddət almaqla yanaşı, çətin bir proses olardı. Buna görə də həmin fikir tamamilə rədd edildi. Nəticədə isə Qüstav Eyfel öz hazırladığı layihədə müxtəlif dəyişikliklər etdi, həmçinin dekorasiyasını da qismən dəyişdirdi. Bu böyük layihənin hazırlanması üçün çox vaxt tələb olunsa da Qüstav burada elə metodlardan istifadə etmişdi ki, tam iki il müddətinə qüllə hazır vəziyyətdə olacaqdı. Qeyd edək ki, bu layihənin seçilməsində vaxt problemi də qismən kömək oldu. 1889-cu ildə hazırlanan Beynəlxalq sərgilər bürosunun təməli atılmış və Qüstav Eyfel tərəfindən hazırlanmışdır. Əslində isə bu qüllənin memarı Qüstav Eyfel deyil, isveçrəli Murico Koechin sifarişinə əsasən hazırlayan Stefen Sauvestredir. Stevan həmin layihənin hazırlanmasında ona xüsusi görünüşün verilməsində mühüm rol oynadı, çünki Parislilərin diqqətini cəlb etmək üçün onun xarici görkəmi daha vacib rol oynayırdı. Bu insan öz peşə və sənət yoldaşı olan Emile Nouguier ilə birlikdə bu nümunələri hazırlamışdır. Qüllənin inşası tam 7 739 401 frank 31 sent tutmuşdur, lakin Qüstav Eyfelin fikirlərinə görə isə bu maliyyə xərcləri 1 milyondan da yuxarı olmuşdur. 1889-cu ildə açılış tarixindən əvvəlki beş ay müddətində 1,9 milyon əhali buranı ziyarət edir və nəticədə il sonuna qədər sərf edilmiş xərclərin ¾ çıxardılır. Beləliklə elə ilk əvvəlki dövrlərdən başlayaraq bu qüllə qazanc əldə etməyə şərait yaradan məkanlardan birinə çevrilmişdir.
1889-cu ildə qüllənin açılışı zamanı tam 10 min qaz fənərlərindən, iki projektordan və başında isə mayak kimi işıq əks edilmişdir. İşıqların rəngləri mavi, ağ və qırmızı olmaqla Fransanın bayrağını ifadə edirdi. 1900-ü ildə ilk dəfə olaraq işıqlı lampalarla qüllə bəzədilir. 1925-ci ildə isə maqnat Andre Sitroenin avtomobil istehsalçısı kimi markası reklam olunmuşdur. Sitroen özü bu reklamı "Alovlar içərisində Eyfel qülləsi" adlandırmışdır. Eyfeldə həmin vaxt 125 min elektrik lampası quraşdırılmışdı. Demək olar ki, həmin müddət ərzində qüllədə çoxlu sayda reklamlar yerləşdirilməyə başladı və bu dünyanın ən hündür reklam yerləşdirmə yeri hesab olunurdu. Bu hadisələr tam 1934-cü ilədək davam etdi. 2000-ci ilin yeni ili ilə əlaqədar qüllədə bir çox dəyişikliklər edildi və hətta 2003 – cü ildə Eyfel yeni işıqdan hazırlanmış paltarını geyindi. Burada 40 km uzunluğu olan işıq sistemlərindən, 20 min lampadan və hazırlanmada 4,6 milyon avro dəyərində maliyyə xərcindən istifadə edildi.
3000 işçi 26 ay müddətində 18.038 ədəd dəmirdən olan parçaları 2,5 milyon hissələrdən istifadə edərək bir yerə yığmağı bacardı. Həmin dövrdə bu qüllə inşa edilərkən bir dənə də olsun ölüm hadisəsinin olmaması, istifadə edilən texnologiyaların zəif olması ilə müqayisə edildiyinə böyük heyrət doğurur.
Ancaq parislilər bu müddət ərzində qülləni bir utanc ləkəsi kimi görmüş və ona nifrət etmişlər. Bəzi sənətçilər buranı bir yol lampasına bənzədir, digər insanlar isə bir fabrik bacası kimi qiymətləndirirdilər. Hətta bu tikilinin Parisin görünüşünü ciddi şəkildə ləkələyəcəyini də irəli sürürdülər. Bəzi insanlar isə ədəbiyyatçı və sənətçiləri bir yerə yığaraq imza toplamış və birliklərini bu qülləyə qarşı istifadə etmişlər. Həmin işdə 300 tanınmış şəxsin imzası olmuşdur. Bunların arasında Aleksandr Düma, Şarl Quno və Gi de Mopassan da yer almışdır. Bu gün isə Eyfel qülləsi dünyanın ən gözəl memarlıq nümunələrindən biri sayılır. Parislilər bu abidəni Dəmir qadın olaraq adlandırırlar. Əvvəlki dövrlərdə Eyfel qülləyə sadəcə 20 il ərzində idarə etməsi üçün səlahiyyət almışdı. Deməli 1909 – cu ildə qüllə tamamilə sökülməli idi, lakin öz yüksəkliyinə görə əlaqə yaratmaq üçün münasib idi və Atlantik okeanın da o biri tərəfi ilə əlaqələri genişləndirmək bu tikili ilə mümkün olduğuna görə sökülməməsinə icazə verildi.
Eyfel qülləsinin tikintisində 300-ə yaxın fəhlənin əməyindən istifadə edilmişdir. Tikintiyə başlamamışdan əvvəl layihəni tez bitirmək üçün nəzərdə tutulmuş konstruksiyaların çoxu, xüsusən dəmirdən olan hissələr bir – birinə geydirilmişdi. Eyfel 14 fevral 1887 – ci ildə "Le Temps" qəzetinə verdiyi müsahibədə tikdiyi qüllənin hündür olması ilə yanaşı, onun küləyə davam gətirməsinin də vacib yer tutduğunu xüsusi qeyd etmişdir.
72 şəxsin adı
Eyfel qülləsi bu gün
Eyfel qülləsi 300 m yüksəklikdədir. Zirvəsindəki televizor ötürücüləri 27 m daha yüksəkliyə qaldırılmasına yol açır. Hazırkı dövrdə çox geniş istifadə olunan polad yerinə dəmirdən inşa edilmişdir, xüsusi texnikalar sayəsində dövrümüzə qədər gəlib çıxmışdır. Qüllənin ilk mərtəbəsinin hər dörd tərəfində onu yaradan fransız mühəndis, alim və burada əməyi keçən müxtəlif insanların adları yazılmışdır.
200 000 m – dək ərazini əhatə edən Eyfel qülləsi hər 7 ildə bir 60 ton boya ilə rənglənir. Bu iş prosesi zamanı 25 rəngsaz məsuliyyət daşıyır və onlar tərəfindən rəngləmə prosesi yerinə yetirilir, bu çalışma tam 15 ay davam edir. Bu iş prosesi əsnasında tam 1 500 fırça, 5 000 sumbata kağızı və 1 500 iş paltarından istifadə edilir. Həmçinin təhlükəsizlik məqsədi ilə 50 km uzaqlıqdan kəndirlər vasitəsilə xətt çəkilir və giriş qadağan edilir. 20 000 metrlik yerdə isə qoruyucu tordan istifadə edilir. Boyama təxminən 3 milyon avro dəyərində xərclə nəticələnir. Zaman keçdikcə qüllənin rəngi qırmızıdan qəhvəyi rəngə, sonra sarıya çalan qəhvə rənginə, lap sonralar isə hazırkı gümüşü rənginə gəlib çıxmışdır. Qüllə boyanarkən üç rəngin tonundan istifadə edilir. Ən açıq rəng zirvədə, ən tünd rəng isə tam aşağı hissədə istifadə edilir.
Bəzən qüllədə intihar vəziyyətləri də yaşanır. Demək olar ki, indiki dövrə qədər 400 nəfər adam bunu gerçəkləşdirməyi bacarıb. Müxtəlif zamanlarda bu cür işlərin yerinə yetirilməsinin qarşısını almaq üçün platformaların arasına dəmirdən barmaqlıqlar yerləşdirilmişdir.
Cəmiyyət üçün açıq elan edilmiş hissələr 57 m, 115 m və 276 m yüksəklikdə yerləşir. Gələn ziyarətçilər üç liftdən istifadə edirlər, xüsusən şimal, qərb və şərq istiqamətindəki platformalara bunlar çatdırır. İlk mərtəbədə və ikinci mərtəbədə yeməkxana, restoranlar mövcuddur. Ayrıca iki mərtəbədə isə Eyfel qülləsinin tarixini özündə birləşdirən bir sərgi var. Ən üst mərtəbəyə çıxmaq istəyən hər bir ziyarətçi ikinci mərtəbədə nəzərdən keçirilər və axtarılma aparıldıqdan sonra tamam başqa liftə minməyə ona icazə verilər. Ən üst hissə həm üstü açıq, həm də üstü bağlı bir platformaya sahibdir.
Qüllənin açılışından sonra ilk platformaya qədər 50 ziyarətçi daşıyan iki hidrolik lift fəaliyyətə verilmişdir. Bunlar üçün lazımlı hidrolik preslər 16 sütuna birləşdirilmişdir. Şimal qanadından başqa bir liftlə ikinci mərtəbə çıxmaq mümkündür. II Dünya müharibəsi zamanı buranın iş prosesində yaranmış problemlərlə əlaqədar bunlar tamamilə unuduldu və Adolf Hitler qülləyə çıxmaq üçün yaylardan istifadə etmək fikrini irəli sürsələr də alınmamışdır. Nəticədə o, Eyfel qülləsinin başına çıxa bilməmişdir. Buna görə də deyirlər ki, Hitler Fransanı zəbt etsə də Eyfeli tuta bilmədi. Ancaq çox maraqlıdır ki, onun şəhəri tərk etməsindən bir neçə saat sonra lift yenidən işləməyə başlamışdır. Adolf Hitler Ditrix fon Koltisə Parisdə olan bütün tikililərlə yanaşı buranın da məhv edilməsini ona əmr etsə də, çox qəribə haldır ki, o, əmri yerinə yetirməmişdir. 1983 – cü ildə ikinci və üçüncü mərtəbələr arasında 1000 tonluq eskalatorun yerini alan 4 yeni narıncı rəngli lift istifadəyə verildi. Həmin eskalator isə 954 pillədən və 3 m genişliyində idi.
22 iyul 2003-cü ildə qısa qapanma nəticəsində qüllənin zirvəsində, yəni ən üst ziyarətçilərin qalxdığı platformada yanğın baş vermişdi. Yanğın bir saat müddətində heç kim zərər görmədən söndürüldü.
Eyfel qülləsinə bənzər qüllələr
Eyfel qülləsinin hazırlanmasından sonra Londonda da buna bənzər bir tikili qurmaq üçün layihə başladılmışdır. Watkins Tower adı verilən bu tikilinin inşası 1891-ci ildə başlanmış olsa da, bu iş prosesi uğurlu olmamış və nəticədə 1907-ci ildə sökülmüşdür.
Deməli ümumiyyətlə bu qüllənin yüksəkliyi 300,51 m hesab olunur, başındakı antenalarla birlikdə isə 324,8 m hesablanmışdır. Genişliyi isə 124,9 m – dir. Dərinliyi də eyni ölçüdə hesablanmışdır. 3 mənzərə mərtəbəsindən ibarətdir. Dəmirdən hazırlanmış, 7.300 ton polad konstruksiyalardan istifadə edilmişdir, bütünlükdə ağırlığı isə 10.100 ton sayılır. Rəsmi verilmiş nəticələrə görə 1665 pillədən ibarətdir.
Hazırda dünyanın bir çox ölkələrində buna bənzər qüllələr tikilir. Praqada əsl qüllədən 5 dəfə balaca tikilmiş Eyfel yaradılmşdır. Lionda isə Eyfelin eynən üçüncü mərtəbəsinin tikilişi təkrarlanmışdır. 2005-ci ildə isə Parisin kəndlərindən biri olan Çelyabin vilayətində buna oxşar ikinci bir qüllə tikilmişdir. Lakin həmin qüllədən əlaqə yaratmaq üçün istifadə edilir. Tennesi ştatının şəhəri olan Perisdə də belə formada tikili yaradılmışdır. Kiçik formada Qazaxıstanın Alma Ata şəhərində, ştatının Las-Veqas şəhərində, 2007-ci ildə Rusiyanın , Vladivastok hissəsində, 2005-ci ildə Abakan, yəni Xakasiya bölgəsində də bu tipli yerlər hazırlanmışdır.
Maraqlı məlumatlar
Həmçinin bu qüllə ilə bağlı bir çox maraqlı məlumatlar da vardır. Deməli, 4 fevral 1912-ci ildə Avstraliyalı Frans Reyşeld özü hazırladığı paraşutla qüllənin 60 m hündürlüyündən tullanmaq istəyir və havada olarkən paraşut açılmır. Çox təəəssüf olsun ki, onun bu hərəkəti böyük bir kədərlə nəticələnir. 1925-ci ildə isə kələkbaz Viktor Lyustiq bu tikilini metalloma satmaq istəyir. Üçüncü mərtəbədən baxarkən qüllənin ətrafındakı ərazilər günəşin şüalarının köməyi ilə tam 140 km ətrafı görmək mümkün olur. Hazırda qüllədən televiziya, radio stansiyası, həmçinin mobil telefonların əlaqəsi üçün istifadə edilir. 2004-2005-ci illərdə isə 2012-ci ilin Yay Olimpiya oyunlarının bu şəhərə salınması üçün reklam yerləşdirilmişdi. 1989-cu ildə tikilinin tam 100 yaşı qeyd edildi. Parisdə baş verən ən güclü küləklər belə bu qülləyə ziyan gətirmir, lakin isti günəş bura təsirsiz ötüşmür. Hazırda Qüllənin üzərində olan mayak ora 1 yanvar 2000-ci il tarixində qoyulmuşdur və 80 km uzaqlıqdan görmək mümkündür.
İstinadlar
- base Mérimée (fr.). ministère de la Culture, 1978.
- archINFORM (alm.). 1994.
- https://twitter.com/LaTourEiffel/status/1503693805761015814.
- https://www.toureiffel.paris/fr/actualites/evenements/la-tour-eiffel-grandit-encore-pour-atteindre-330-metres.
- Vey F. (unspecified title) (fr.). Paris: place des éditeurs, 2018.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eyfel qullesi fr La Tour Eiffel Parisin metaldan hazirlanmis en meshur qullesidir Qulle hem de butun dunyada Fransanin simvoluna cevrilmisdir Eyfel qullesifr La Tour Eiffel48 51 29 sm e 2 17 40 s u Olke FransaSeher ParisYerlesir VII arondisman Paris Memar Qustav EyfelTikilme tarixi 28 yanvar 1887 15 mart 1889Uslubu Metal konstruksiyaHundurluyu 330 mMaterial poladVeziyyeti Fealiyyetde olan televiziya qullesiResmi sayt toureiffel paris toureiffel paris en toureiffel paris itFransa tarixi abideleriIstinad nom PA00088801Eyfel qullesi Vikianbarda elaqeli mediafayllar source source source source source source source source source source Eyfel qullesi source source source source source source source source source source Eyfel qullesi Eyfel adi qulleye onu insa eden memarin Qustav Eyfelin fr Gustave Eiffel adindan miras qalmisdir Memar ozu ise qulleni 300 metrlik qulle adlandirmisdir Dunyada turistleri ozune celb eden mekanlar arasinda on siralardan birini tutan Eyfel qullesine ilde 6 milyon turist bas cekir Butun tarixi boyu ise qulleni gormeye gelenlerin sayi 236 milyonu kecmisdir Eyfel qullesi Mars adlanan stadionun yanindaki Ien sutunlari ile uzbeuz olan Sena cayinin yaxinliginda yerlesir TarixiEyfel qullesi 1887 1889 cu iller arasinda Qustav Eyfelin firmasi terefinden insa etdirilmisdir ve fransiz dovrunun 100 illik munasibetile elaqedar hazirlanmis merasimlere gore tikilmisdir Qullenin tikilmesi haqqinda Eyfel ozu layihe ireli surmus lakin hemin vaxt ondan basqa 107 nefer de bu merasimin serefine diger fikirler de meydana atmislar Bu merasim 1789 cu ilde Fransada bas vermis intibahla elaqedar olduguna gore daha tenteneli suretde kecirilecekdi Hemin vaxt muxtelif fikirler ireli surulse de onlarin icerisinde yalniz 4 nefer finala cixmaga haqq qazandi Mehz bunlardan bir de Qustav Eyfel idi Fikirlerden birine esasen dasdan hazirlanmis monumental abide yaratmaq lazim oldugunu dediler Ancaq bundan evvel ABSin Vasinqton seherinde bu tipli boyuk abide yaradilmisdi ve onun hundurluyu ise tam 169 m hesab olunurdu Dusuncelere gore dasdan hazirlanmis her hansi abide bundan hundur ola bilmez yaxud hazirlanmasi cox muddet almaqla yanasi cetin bir proses olardi Buna gore de hemin fikir tamamile redd edildi Neticede ise Qustav Eyfel oz hazirladigi layihede muxtelif deyisiklikler etdi hemcinin dekorasiyasini da qismen deyisdirdi Bu boyuk layihenin hazirlanmasi ucun cox vaxt teleb olunsa da Qustav burada ele metodlardan istifade etmisdi ki tam iki il muddetine qulle hazir veziyyetde olacaqdi Qeyd edek ki bu layihenin secilmesinde vaxt problemi de qismen komek oldu 1889 cu ilde hazirlanan Beynelxalq sergiler burosunun temeli atilmis ve Qustav Eyfel terefinden hazirlanmisdir Eslinde ise bu qullenin memari Qustav Eyfel deyil isvecreli Murico Koechin sifarisine esasen hazirlayan Stefen Sauvestredir Stevan hemin layihenin hazirlanmasinda ona xususi gorunusun verilmesinde muhum rol oynadi cunki Parislilerin diqqetini celb etmek ucun onun xarici gorkemi daha vacib rol oynayirdi Bu insan oz pese ve senet yoldasi olan Emile Nouguier ile birlikde bu numuneleri hazirlamisdir Qullenin insasi tam 7 739 401 frank 31 sent tutmusdur lakin Qustav Eyfelin fikirlerine gore ise bu maliyye xercleri 1 milyondan da yuxari olmusdur 1889 cu ilde acilis tarixinden evvelki bes ay muddetinde 1 9 milyon ehali burani ziyaret edir ve neticede il sonuna qeder serf edilmis xerclerin cixardilir Belelikle ele ilk evvelki dovrlerden baslayaraq bu qulle qazanc elde etmeye serait yaradan mekanlardan birine cevrilmisdir 1889 cu ilde qullenin acilisi zamani tam 10 min qaz fenerlerinden iki projektordan ve basinda ise mayak kimi isiq eks edilmisdir Isiqlarin rengleri mavi ag ve qirmizi olmaqla Fransanin bayragini ifade edirdi 1900 u ilde ilk defe olaraq isiqli lampalarla qulle bezedilir 1925 ci ilde ise maqnat Andre Sitroenin avtomobil istehsalcisi kimi markasi reklam olunmusdur Sitroen ozu bu reklami Alovlar icerisinde Eyfel qullesi adlandirmisdir Eyfelde hemin vaxt 125 min elektrik lampasi qurasdirilmisdi Demek olar ki hemin muddet erzinde qullede coxlu sayda reklamlar yerlesdirilmeye basladi ve bu dunyanin en hundur reklam yerlesdirme yeri hesab olunurdu Bu hadiseler tam 1934 cu iledek davam etdi 2000 ci ilin yeni ili ile elaqedar qullede bir cox deyisiklikler edildi ve hetta 2003 cu ilde Eyfel yeni isiqdan hazirlanmis paltarini geyindi Burada 40 km uzunlugu olan isiq sistemlerinden 20 min lampadan ve hazirlanmada 4 6 milyon avro deyerinde maliyye xercinden istifade edildi Eyfel qullesi iyul 1888 3000 isci 26 ay muddetinde 18 038 eded demirden olan parcalari 2 5 milyon hisselerden istifade ederek bir yere yigmagi bacardi Hemin dovrde bu qulle insa edilerken bir dene de olsun olum hadisesinin olmamasi istifade edilen texnologiyalarin zeif olmasi ile muqayise edildiyine boyuk heyret dogurur Ancaq parisliler bu muddet erzinde qulleni bir utanc lekesi kimi gormus ve ona nifret etmisler Bezi senetciler burani bir yol lampasina benzedir diger insanlar ise bir fabrik bacasi kimi qiymetlendirirdiler Hetta bu tikilinin Parisin gorunusunu ciddi sekilde lekeleyeceyini de ireli sururduler Bezi insanlar ise edebiyyatci ve senetcileri bir yere yigaraq imza toplamis ve birliklerini bu qulleye qarsi istifade etmisler Hemin isde 300 taninmis sexsin imzasi olmusdur Bunlarin arasinda Aleksandr Duma Sarl Quno ve Gi de Mopassan da yer almisdir Bu gun ise Eyfel qullesi dunyanin en gozel memarliq numunelerinden biri sayilir Parisliler bu abideni Demir qadin olaraq adlandirirlar Evvelki dovrlerde Eyfel qulleye sadece 20 il erzinde idare etmesi ucun selahiyyet almisdi Demeli 1909 cu ilde qulle tamamile sokulmeli idi lakin oz yuksekliyine gore elaqe yaratmaq ucun munasib idi ve Atlantik okeanin da o biri terefi ile elaqeleri genislendirmek bu tikili ile mumkun olduguna gore sokulmemesine icaze verildi Eyfel qullesinin tikintisinde 300 e yaxin fehlenin emeyinden istifade edilmisdir Tikintiye baslamamisdan evvel layiheni tez bitirmek ucun nezerde tutulmus konstruksiyalarin coxu xususen demirden olan hisseler bir birine geydirilmisdi Eyfel 14 fevral 1887 ci ilde Le Temps qezetine verdiyi musahibede tikdiyi qullenin hundur olmasi ile yanasi onun kuleye davam getirmesinin de vacib yer tutdugunu xususi qeyd etmisdir 72 sexsin adiEsas meqale Eyfel qullesinde adi yazilmis 72 sexsin adiEyfel qullesi bu gunEyfel qullesinin isiqlariEyfel qullesine dusen ildirim Eyfel qullesi 300 m yukseklikdedir Zirvesindeki televizor oturuculeri 27 m daha yuksekliye qaldirilmasina yol acir Hazirki dovrde cox genis istifade olunan polad yerine demirden insa edilmisdir xususi texnikalar sayesinde dovrumuze qeder gelib cixmisdir Qullenin ilk mertebesinin her dord terefinde onu yaradan fransiz muhendis alim ve burada emeyi kecen muxtelif insanlarin adlari yazilmisdir 200 000 m dek erazini ehate eden Eyfel qullesi her 7 ilde bir 60 ton boya ile renglenir Bu is prosesi zamani 25 rengsaz mesuliyyet dasiyir ve onlar terefinden rengleme prosesi yerine yetirilir bu calisma tam 15 ay davam edir Bu is prosesi esnasinda tam 1 500 firca 5 000 sumbata kagizi ve 1 500 is paltarindan istifade edilir Hemcinin tehlukesizlik meqsedi ile 50 km uzaqliqdan kendirler vasitesile xett cekilir ve giris qadagan edilir 20 000 metrlik yerde ise qoruyucu tordan istifade edilir Boyama texminen 3 milyon avro deyerinde xercle neticelenir Zaman kecdikce qullenin rengi qirmizidan qehveyi renge sonra sariya calan qehve rengine lap sonralar ise hazirki gumusu rengine gelib cixmisdir Qulle boyanarken uc rengin tonundan istifade edilir En aciq reng zirvede en tund reng ise tam asagi hissede istifade edilir Bezen qullede intihar veziyyetleri de yasanir Demek olar ki indiki dovre qeder 400 nefer adam bunu gerceklesdirmeyi bacarib Muxtelif zamanlarda bu cur islerin yerine yetirilmesinin qarsisini almaq ucun platformalarin arasina demirden barmaqliqlar yerlesdirilmisdir Cemiyyet ucun aciq elan edilmis hisseler 57 m 115 m ve 276 m yukseklikde yerlesir Gelen ziyaretciler uc liftden istifade edirler xususen simal qerb ve serq istiqametindeki platformalara bunlar catdirir Ilk mertebede ve ikinci mertebede yemekxana restoranlar movcuddur Ayrica iki mertebede ise Eyfel qullesinin tarixini ozunde birlesdiren bir sergi var En ust mertebeye cixmaq isteyen her bir ziyaretci ikinci mertebede nezerden keciriler ve axtarilma aparildiqdan sonra tamam basqa lifte minmeye ona icaze veriler En ust hisse hem ustu aciq hem de ustu bagli bir platformaya sahibdir Qullenin acilisindan sonra ilk platformaya qeder 50 ziyaretci dasiyan iki hidrolik lift fealiyyete verilmisdir Bunlar ucun lazimli hidrolik presler 16 sutuna birlesdirilmisdir Simal qanadindan basqa bir liftle ikinci mertebe cixmaq mumkundur II Dunya muharibesi zamani buranin is prosesinde yaranmis problemlerle elaqedar bunlar tamamile unuduldu ve Adolf Hitler qulleye cixmaq ucun yaylardan istifade etmek fikrini ireli surseler de alinmamisdir Neticede o Eyfel qullesinin basina cixa bilmemisdir Buna gore de deyirler ki Hitler Fransani zebt etse de Eyfeli tuta bilmedi Ancaq cox maraqlidir ki onun seheri terk etmesinden bir nece saat sonra lift yeniden islemeye baslamisdir Adolf Hitler Ditrix fon Koltise Parisde olan butun tikililerle yanasi buranin da mehv edilmesini ona emr etse de cox qeribe haldir ki o emri yerine yetirmemisdir 1983 cu ilde ikinci ve ucuncu mertebeler arasinda 1000 tonluq eskalatorun yerini alan 4 yeni narinci rengli lift istifadeye verildi Hemin eskalator ise 954 pilleden ve 3 m genisliyinde idi 22 iyul 2003 cu ilde qisa qapanma neticesinde qullenin zirvesinde yeni en ust ziyaretcilerin qalxdigi platformada yangin bas vermisdi Yangin bir saat muddetinde hec kim zerer gormeden sonduruldu Eyfel qullesine benzer qullelerEyfel qullesinin hazirlanmasindan sonra Londonda da buna benzer bir tikili qurmaq ucun layihe basladilmisdir Watkins Tower adi verilen bu tikilinin insasi 1891 ci ilde baslanmis olsa da bu is prosesi ugurlu olmamis ve neticede 1907 ci ilde sokulmusdur Demeli umumiyyetle bu qullenin yuksekliyi 300 51 m hesab olunur basindaki antenalarla birlikde ise 324 8 m hesablanmisdir Genisliyi ise 124 9 m dir Derinliyi de eyni olcude hesablanmisdir 3 menzere mertebesinden ibaretdir Demirden hazirlanmis 7 300 ton polad konstruksiyalardan istifade edilmisdir butunlukde agirligi ise 10 100 ton sayilir Resmi verilmis neticelere gore 1665 pilleden ibaretdir Hazirda dunyanin bir cox olkelerinde buna benzer qulleler tikilir Praqada esl qulleden 5 defe balaca tikilmis Eyfel yaradilmsdir Lionda ise Eyfelin eynen ucuncu mertebesinin tikilisi tekrarlanmisdir 2005 ci ilde ise Parisin kendlerinden biri olan Celyabin vilayetinde buna oxsar ikinci bir qulle tikilmisdir Lakin hemin qulleden elaqe yaratmaq ucun istifade edilir Tennesi statinin seheri olan Perisde de bele formada tikili yaradilmisdir Kicik formada Qazaxistanin Alma Ata seherinde statinin Las Veqas seherinde 2007 ci ilde Rusiyanin Vladivastok hissesinde 2005 ci ilde Abakan yeni Xakasiya bolgesinde de bu tipli yerler hazirlanmisdir Maraqli melumatlarHemcinin bu qulle ile bagli bir cox maraqli melumatlar da vardir Demeli 4 fevral 1912 ci ilde Avstraliyali Frans Reyseld ozu hazirladigi parasutla qullenin 60 m hundurluyunden tullanmaq isteyir ve havada olarken parasut acilmir Cox teeessuf olsun ki onun bu hereketi boyuk bir kederle neticelenir 1925 ci ilde ise kelekbaz Viktor Lyustiq bu tikilini metalloma satmaq isteyir Ucuncu mertebeden baxarken qullenin etrafindaki eraziler gunesin sualarinin komeyi ile tam 140 km etrafi gormek mumkun olur Hazirda qulleden televiziya radio stansiyasi hemcinin mobil telefonlarin elaqesi ucun istifade edilir 2004 2005 ci illerde ise 2012 ci ilin Yay Olimpiya oyunlarinin bu sehere salinmasi ucun reklam yerlesdirilmisdi 1989 cu ilde tikilinin tam 100 yasi qeyd edildi Parisde bas veren en guclu kulekler bele bu qulleye ziyan getirmir lakin isti gunes bura tesirsiz otusmur Hazirda Qullenin uzerinde olan mayak ora 1 yanvar 2000 ci il tarixinde qoyulmusdur ve 80 km uzaqliqdan gormek mumkundur Istinadlarbase Merimee fr ministere de la Culture 1978 archINFORM alm 1994 https twitter com LaTourEiffel status 1503693805761015814 https www toureiffel paris fr actualites evenements la tour eiffel grandit encore pour atteindre 330 metres Vey F unspecified title fr Paris place des editeurs 2018 ISBN 978 2 262 07737 2