Şah Abbas və Xurşid Banu — Üzeyir bəy Hacıbəyovun dördüncü muğam operası. Librettosu da Üzeyir bəy Hacıbəyovundur. Azərbaycan xalq nağılının motivləri əsasında yazılmışdır. 4 pərdəli, 6 şəkillidir.
Şah Abbas və Xurşid Banu | |
---|---|
Bəstəkar | |
Librettoçu | Üzeyir Hacıbəyov |
Dili | Azərbaycan dili |
Janr | muğam |
Pərdə | 4 |
Yaradılma tarixi | 1911 |
İlk səhnələşdirmə | 23 mart 1912 Azərbaycan Respublikası |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixçə
Opera ilk dəfə 1912 il martın 10-da (23-də) Nikitin qardaşlarının sirkində tamaşaya qoyulmuşdur. Tamaşanın rejissoru H. Ərəblinski, dirijoru M. Maqomayev idi. Rollarda H. Sarabski (Şah Abbas), Ə. Ağdamski (Xurşid Banu), H. Terequlov (Məstavər) və b. çıxış etmişlər. Opera Azərbaycan səhnəsində 30-cu illərədək tamaşaya qoyulurdu.
Surətlər
- Şah Abbas - 35 yaşında
- Vəzir - 50 yaşında
- 5 əyan
- Nökər
- Odunçu və 2 oğlu
- Xurşid - odunçunun qızı, 20 yaşında
- Məstavər - aşpaz
- Dostəli - Şiraz əhli
- Divanə
- 5 məhbus
- 3 keçəçi
- 10 nəfər Şiraz əhli
- Qoşun və başqaları
Özəllikləri
Əvvəlki operalarından fərqli olaraq xoşbəxt sonluqla bitən bu əsərin qəhrəmanı mənsəbpərəst və şöhrətpərəst şaha qalib gəlmiş sadə odunçu qızıdır. Əsərdə xeyir şərə qalib gəlir, ülvi məhəbbət zəfər çalır. Hacıbəyovun əvvəlki əsərlərindəki kimi, burada da muğamlardan geniş istifadə olunur. Lakin əsərdə müəllif materialı xeyli artırılmışdır ki, bu da müəllifin yaradıcılıq inkişafına dəlalət edir. Hacıbəyov qəhrəmanların fərdi xüsusiyyətlərini əks etdirən musiqi yarada bilmişdir. Operada ən böyük uğur Şah Abbasın partiyasıdır. Muğam operalarında ilk dəfə olaraq ənənəvi-klassik tipli ariya səslənir (birinci pərdədə).
Lakin bununla belə bu ariyada milli lad-intonasiyası da aydın hiss olunur. Ariya dramaturji cəhətdən də çox maraqlıdır. Burada Şah Abbas obrazı hərtərəfli təsvir olunur, onun həm xəyalpərəst, şairanə, dərin hisslərlə yaşayan bir şəxs, həm də hökmran, qətiyyətli bir şah olması açıqlanır. Ariyanın iki planlı məzmunu bir tərəfdən—lirik, yumşaq, digər tərəfdən isə—marşabənzər ruhda olub, Heyratı zərbi muğamını xatırladır. Şah Abbasın bu ariyası sonralar M. Maqomayevin "Şah İsmayıl" operasındakı Aslan şahın ariyasının yaranması üçün zəmin yaratdı. Bu ariya Hacıbəyovun gələcək opera üslubu üçün çox mühüm əhəmiyyət kəsb edirdi. Operada Xurşid Banunun birinci pərdədəki ariyası, Məstavərin partiyası da müəllif musiqisi ilə ifadə olunur. Hacıbəyov üçün ənənəvi olan musiqi tərzi və yeni musiqi ifadələri bəstəkarın əvvəllər istifadə etdiyi musiqi vasitələrini xeyli genişləndirdi, operanın böyük müvəffəqiyyətinə səbəb oldu.
Mənbə
- "Şah Abbas və Xurşid Banu"
- Ü. Hacıbəyovun "Şah Abbas və Xurşid Banu" operasının librettosu
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sah Abbas ve Xursid Banu Uzeyir bey Hacibeyovun dorduncu mugam operasi Librettosu da Uzeyir bey Hacibeyovundur Azerbaycan xalq nagilinin motivleri esasinda yazilmisdir 4 perdeli 6 sekillidir Sah Abbas ve Xursid BanuBestekar Uzeyir HacibeyovLibrettocu Uzeyir HacibeyovDili Azerbaycan diliJanr mugamPerde 4Yaradilma tarixi 1911Ilk sehnelesdirme 23 mart 1912 Azerbaycan Respublikasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixceOpera ilk defe 1912 il martin 10 da 23 de Nikitin qardaslarinin sirkinde tamasaya qoyulmusdur Tamasanin rejissoru H Ereblinski dirijoru M Maqomayev idi Rollarda H Sarabski Sah Abbas E Agdamski Xursid Banu H Terequlov Mestaver ve b cixis etmisler Opera Azerbaycan sehnesinde 30 cu illeredek tamasaya qoyulurdu SuretlerRza Darabli Sah Abbas ve Xursid Banu operasinda aspaz Mestaver rolundaSah Abbas 35 yasinda Vezir 50 yasinda 5 eyan Noker Oduncu ve 2 oglu Xursid oduncunun qizi 20 yasinda Mestaver aspaz Dosteli Siraz ehli Divane 5 mehbus 3 kececi 10 nefer Siraz ehli Qosun ve basqalariOzellikleriEvvelki operalarindan ferqli olaraq xosbext sonluqla biten bu eserin qehremani mensebperest ve sohretperest saha qalib gelmis sade oduncu qizidir Eserde xeyir sere qalib gelir ulvi mehebbet zefer calir Hacibeyovun evvelki eserlerindeki kimi burada da mugamlardan genis istifade olunur Lakin eserde muellif materiali xeyli artirilmisdir ki bu da muellifin yaradiciliq inkisafina delalet edir Hacibeyov qehremanlarin ferdi xususiyyetlerini eks etdiren musiqi yarada bilmisdir Operada en boyuk ugur Sah Abbasin partiyasidir Mugam operalarinda ilk defe olaraq enenevi klassik tipli ariya seslenir birinci perdede Lakin bununla bele bu ariyada milli lad intonasiyasi da aydin hiss olunur Ariya dramaturji cehetden de cox maraqlidir Burada Sah Abbas obrazi herterefli tesvir olunur onun hem xeyalperest sairane derin hisslerle yasayan bir sexs hem de hokmran qetiyyetli bir sah olmasi aciqlanir Ariyanin iki planli mezmunu bir terefden lirik yumsaq diger terefden ise marsabenzer ruhda olub Heyrati zerbi mugamini xatirladir Sah Abbasin bu ariyasi sonralar M Maqomayevin Sah Ismayil operasindaki Aslan sahin ariyasinin yaranmasi ucun zemin yaratdi Bu ariya Hacibeyovun gelecek opera uslubu ucun cox muhum ehemiyyet kesb edirdi Operada Xursid Banunun birinci perdedeki ariyasi Mestaverin partiyasi da muellif musiqisi ile ifade olunur Hacibeyov ucun enenevi olan musiqi terzi ve yeni musiqi ifadeleri bestekarin evveller istifade etdiyi musiqi vasitelerini xeyli genislendirdi operanin boyuk muveffeqiyyetine sebeb oldu Menbe Sah Abbas ve Xursid Banu U Hacibeyovun Sah Abbas ve Xursid Banu operasinin librettosu