Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İtiqulaq şəbpərə (lat. Myotis blythii) — heyvanlar aləminin xordalılar tipinin məməlilər sinfinin yarasalar dəstəsinin hamarburunlar fəsiləsinin şəbpərə cinsinə aid heyvan növü.
| İtiqulaq şəbpərə | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Sinifüstü: Klad: Klad: Sinif: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Yarımsinif: Klad: İnfrasinif: Maqndəstə: Dəstəüstü: Klad: Dəstə: Yarımdəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: İtiqulaq şəbpərə | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
| ||||||||||
Xariçi görünüş
Onların çəkisi 15–30 q, bədəninin uzunluğu 58–77 mm, quyruğu isə 45–60 mm, qanadlar arasında məsafə 38–40 sm təşkil edir. Qulaqları orta ölçüyə malik olurlar. Qanadları böyük və enlidir. Bel nahiyəsində boz və açıq boz rəngdə olur.
Yayıldığı ərazilər
Avropanın Aralıq dənizi hövzəsi, qərbi Ukrayna, Moldova, Krım, Qafqaz, Şimali Afrika, Ön, Kiçik və Mərkəzi Asiya, İran, Əfqanıstan, Mərkəzi Çinə qədər şimal-qərbi Altay və Himalay dağlarına qədər olan ərazilərdə yayılmışdır. Azərbaycanda isə bu növ daha geniş şəkildə Kiçik Qafqaz dağları bölgəsində yayılmışdır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
İtiqulaq gecə şəbpərəsi aran zonasında, həm də 2350 metrə qədər hündürlükdə yerləşən dağlarda (Dağlıq Qarabağın İstisu ətrafında) (alp çəmənlərindən başqa) qeydə alınmışdır. Müxtəlif landşaftlarda məskunlaşa bilsələrdə, dağ meşələrində və dağətəyi çöllərdə sayı daha çoxdur. Ayrı-ayrı yay toplaşmalarında bu kiçik heyvanların sayı onlarla, yüzlərlə fərd təşkil edir, bəzi hallarda hətta sayı iki minə çatır (Tərtərçay dərəsi, Daşaltı kanyonu, Azıx mağarası, "Yarasa yuvası" mağarası, Zəngəzur MP Paraqaçay dərəsi). İtiqulaq gecə şəbpərəsi oturaq növ olub iri və nisbətən isti, süni yeraltı mağaralarla yaşayırlar. Eyni zamanda bu növ zirzəmilərdə, çardaqlarda, istifadəsiz tikililərdə və xarabalıqlarda, qayaların çatlarında gizlənirlər və koloniyalar əmələ gətirirlər. Qışlama yerlərinə mövsümi miqrasiyalar edirlər. Eyni növlü və qarışıq növlərdən ibarət olan (nalburun və adi uzunqanad) koloniyalar əmələ gətirirlər. Geniş çardaqlarda və isti iri mağaralarda məskunlaşan balalama koloniyaları divarlardan və tavandan asılaraq sıx kütlə əmələ gətirir. Qidasını əsasən sərtqanadlılar, kəpənəklər, az miqdarda ikiqanadlılar təşkil edir.
Çoxalması
Bala vermə mayın sonu iyunun əvvəllərində təsadüf edir və dişi fərd bir bala doğur. Avqust ayının axırlarında balalama koloniyası dağılır və çütləşmə dönəmi başlayır. Balalama koloniyası çox vaxt özündə 200–500, bəzən də bir neçə minədək yetkin fərdi birləşdirərək sıx kütlələr əmələ gətirir. Böyük toplaşmalar Azıx mağarasında (DQMV), Bilav mağarası "Yarasa yuvası" (Zəngəzur MP). Yayda, erkək fərdlərə tərkibində 5–20, bəzən 200-ə qədər fərd olan qruplar şəklində rast gəlinir. Cəmi 3 iri qrup topası (500–2000 yetkin erkək fərd) məlumdur ki, bunlara da əsasən Kiçik Qafqaz ərazisində və Zaqafqaziya yaylasında rast gəlinir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Itiqulaq sebpere lat Myotis blythii heyvanlar aleminin xordalilar tipinin memeliler sinfinin yarasalar destesinin hamarburunlar fesilesinin sebpere cinsine aid heyvan novu Itiqulaq sebpereElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Klad Klad XoanlarKlad Klad Klad Klad Klad Sinifustu DordayaqlilarKlad Klad Sinif MemelilerKlad Klad Klad Klad Klad Klad Klad Yarimsinif Vehsi heyvanlarKlad EuteriyalarInfrasinif PlasentalilarMaqndeste Desteustu LavrazioterilerKlad Deste YarasalarYarimdeste Fesileustu Fesile HamarburunlarYarimfesile Cins SebpereNov Itiqulaq sebpereBeynelxalq elmi adiMyotis blythii Robert Fisher Tomes 1857 Sekil axtarisiITIS 632003NCBI 109482EOL 327571Xarici gorunusOnlarin cekisi 15 30 q bedeninin uzunlugu 58 77 mm quyrugu ise 45 60 mm qanadlar arasinda mesafe 38 40 sm teskil edir Qulaqlari orta olcuye malik olurlar Qanadlari boyuk ve enlidir Bel nahiyesinde boz ve aciq boz rengde olur Yayildigi erazilerAvropanin Araliq denizi hovzesi qerbi Ukrayna Moldova Krim Qafqaz Simali Afrika On Kicik ve Merkezi Asiya Iran Efqanistan Merkezi Cine qeder simal qerbi Altay ve Himalay daglarina qeder olan erazilerde yayilmisdir Azerbaycanda ise bu nov daha genis sekilde Kicik Qafqaz daglari bolgesinde yayilmisdir Yasayis yeri ve heyat terziItiqulaq gece sebperesi aran zonasinda hem de 2350 metre qeder hundurlukde yerlesen daglarda Dagliq Qarabagin Istisu etrafinda alp cemenlerinden basqa qeyde alinmisdir Muxtelif landsaftlarda meskunlasa bilselerde dag meselerinde ve dageteyi collerde sayi daha coxdur Ayri ayri yay toplasmalarinda bu kicik heyvanlarin sayi onlarla yuzlerle ferd teskil edir bezi hallarda hetta sayi iki mine catir Tertercay deresi Dasalti kanyonu Azix magarasi Yarasa yuvasi magarasi Zengezur MP Paraqacay deresi Itiqulaq gece sebperesi oturaq nov olub iri ve nisbeten isti suni yeralti magaralarla yasayirlar Eyni zamanda bu nov zirzemilerde cardaqlarda istifadesiz tikililerde ve xarabaliqlarda qayalarin catlarinda gizlenirler ve koloniyalar emele getirirler Qislama yerlerine movsumi miqrasiyalar edirler Eyni novlu ve qarisiq novlerden ibaret olan nalburun ve adi uzunqanad koloniyalar emele getirirler Genis cardaqlarda ve isti iri magaralarda meskunlasan balalama koloniyalari divarlardan ve tavandan asilaraq six kutle emele getirir Qidasini esasen sertqanadlilar kepenekler az miqdarda ikiqanadlilar teskil edir CoxalmasiBala verme mayin sonu iyunun evvellerinde tesaduf edir ve disi ferd bir bala dogur Avqust ayinin axirlarinda balalama koloniyasi dagilir ve cutlesme donemi baslayir Balalama koloniyasi cox vaxt ozunde 200 500 bezen de bir nece minedek yetkin ferdi birlesdirerek six kutleler emele getirir Boyuk toplasmalar Azix magarasinda DQMV Bilav magarasi Yarasa yuvasi Zengezur MP Yayda erkek ferdlere terkibinde 5 20 bezen 200 e qeder ferd olan qruplar seklinde rast gelinir Cemi 3 iri qrup topasi 500 2000 yetkin erkek ferd melumdur ki bunlara da esasen Kicik Qafqaz erazisinde ve Zaqafqaziya yaylasinda rast gelinir IstinadlarIntegrated Taxonomic Information System ing 2004 Mammal Species of the World ing A Taxonomic and Geographic Reference D E Wilson D M Reeder 3 Baltimore JHU Press 2005 35 2142 p ISBN 978 0 8018 8221 0Hemcinin bax