Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İqnas Qoldziher (mac. Goldziher Ignác; 22 iyun 1850, Sekeşfexervar — 13 noyabr 1921, Budapeşt) — yəhudi əsilli Macarıstan şərqşünası.
| İqnas Qoldziher | |
|---|---|
| mac. Goldziher Ignác | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Sekeşfexervar, Macarıstan |
| Vəfat tarixi | (71 yaşında) |
| Vəfat yeri | Budapeşt, Macarıstan |
| Dəfn yeri |
|
| Milliyyəti | Yəhudi |
| Təhsili | |
| Fəaliyyəti | islamşünas, şərqşünas |
| Üzvlüyü |
|
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
İqnas Qoldziher 22 iyun 1850-ci ildə Siqetvarda doğuldu. Dədə-babaları İspaniyadan Almaniyaya, oradan da Macarıstana köç etmiş zərgərliklə məşğul olan bir ailəyə mənsubdur. Dəri tüccarı Adolf Qoldziherin oğlu olan İqnas (İgnace Isaac Jəhuda) tünd yəhudi bir dini çevrədə böyüdü. Dörd yaşında ikən İbranicə oxumağı öyrəndi, beş yaşından etibarən də Tövrat dərsləri almağa başladı. Səkkiz yaşında başladığı Talmud, İbranicə dil bilgisi və yəhudi din fəlsəfəsi dərsləri Almaniyaya göndərildiyi tarixə qədər (1868) davam etdi. Öz ifadəsinə görə əxlaq və elmi araşdırmalarının əsasını bu dönəmdə qoymuş, hər şeyi Müqəddəs Kitab nöqteyi-nəzərindən görməyi bu dövrdə öyrənmiş və bu dönəmdə qazandığı ideallara ömür boyu sadiq qalmışdır. Daha on iki yaşında ikən bir İbrani ibadətiylə ilgili ilk incələməsi nəşr olunmuşdu. On üç yaşında gerçəkləşən yəhudi cəmiyyətinə qəbul mərasimində (Bar Mizva günü) babalarının imanına sədaqət andı içən Qoldziher bu andını heç bir zaman unutmadığını ifadə etmişdir.
üç il dinləyici sifətiylə davam edən Qoldziher, on altı yaşında ikən orada məşhur Orta Asiya səyyahı və Türkologiya Bölümünün qurucusu Armin Vamberinin ilk tələbəsi oldu. Onun yanında Türkcə, Farsca və Ərəbcə öyrəndi. Arxasından Macar Təhsil nazirliyinin verdiyi bursla və universitetdə qurulması düşünülən semitizm kafedrasına müəllim olmaq məqsədiylə 1868–1870-ci il dərs illərini Berlin və Leipsiqdə keçirdi. Bu iki şəhərdə daha sonrakı elmi həyatını yönləndirəcək ilk adımlarını atdı, Ərəb və Sami filologiyası dərsləri aldı. Eyni zamanda "Lehranstalt für die Wissənschaft dəs Judənthumsta" Yəhudiliyin İslama təsiri mövzusunda doktorluq dissertasiyası yazmış olan reformist yəhudi teoloqu Abraham Qeiqer və Ortaçağda İslamiyət-Yəhudilik münasibətləri mütəxxəsisi Moritz Steinschneidər ilə tanış olaraq onların əsərlərini incələdi. Yəhudi fəlsəfəsinin və yəhudi ilahiyatına dair Ərəbcə yazılmış əsərlərin mahiyətini Steinschneidərin dərslərində qavradığını söyləyən Qoldziher, doktorluq dissertasiyası mövzusunu Steinschneidərin tövsiyəsi üzərinə seçdi və çalışmasını Leipsiqə getmədən bitirdi. 1869-cu ildə Maurus Ballagi, Qoldziheri Şərq mədəniyyətinin yəhudi kökənlərini mövzu edin bir yazısıyla Macar Akademiyasına təqdim etdi. Almaniyada iqaməti əsnasında dönəmin məşhur əsas dilçilik mütəxxəsisi və filosof Heymann Steinthal ilə də qarşılaşan Qoldziher, daha öncə əsərlərini oxuduğu Maks Müllərin ilgiləndiyi əfsanə sahəsinə ilgi duymağa başladı və bu sahədə də çalışmalarını dərinləşdirdi. Şərq dilləri mütəxxəsisi Heinrix Lebərecht Fleischerin də üzvü olduğu bir komisiya önündə Kitab-i Müqəddəsin XIII əsrdə Ərəbcə yazılmış bir təfsiri üzərində doktorluğunu verdi (27 fevral 1870). Ardından iki il Leyden və Vyanadakı Ərəbcə əlyazma əsərlər üzərində çalışdı. 1872-1873-cü il dərs ilində Budapeşt İslahatçı Kalvenist Teologiya Fakültəsində İbranicə oxutdu.
Ədəbiyyat
- I. Goldziher, Muhammədanischə Studiən, Halle, 1889-90, II, 35-36;
- Goldziher, əl-Aķīdə vəş-şəria fil-İslam (trc. M. Yusuf Musa və digər.), Qahirə, 1946, s. 4-5; *Goldziher, Tagebuch (ed. A. Schəibər), Leidən, 1978, s. 17, 20-21, 23-24, 27, 34, 36, 38, 39, 55-74, 81, 84-87, 91-93, 106-107, 138, 164, 167-168, 180, 182, 190, 205, 213, 221, 231, 281-282;
- Goldziher, Zahirilər (trc. Cihad Tunç), Ankara, 1982, s. IX-XXXVII;
- B. Heller, Bibliographie des œuvres de Ignace Goldziher, Paris, 1927.
İstinadlar
- Taqebuch, s. 23-24, 164
- g.ə., s. 23, 36
- g.ə., s. 38
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Iqnas Qoldziher mac Goldziher Ignac 22 iyun 1850 Sekesfexervar 13 noyabr 1921 Budapest yehudi esilli Macaristan serqsunasi Iqnas Qoldzihermac Goldziher IgnacDogum tarixi 22 iyun 1850Dogum yeri Sekesfexervar MacaristanVefat tarixi 13 noyabr 1921 71 yasinda Vefat yeri Budapest MacaristanDefn yeri Kozma kucesindeki yehudi qebiristanligi d Milliyyeti YehudiTehsili Eotvos Lorand Universiteti 1866 1872 Humboldt adina Berlin Universiteti Leyden Universiteti Leypsiq UniversitetiFealiyyeti islamsunas serqsunasUzvluyu Peterburq Elmler Akademiyasi Macaristan Elmler Akademiyasi Gottingen Elmler Akademiyasi d 1910 Rusiya Elmler Akademiyasi Prussiya Elmler Akademiyasi d Bavariya Elmler Akademiyasi d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiIqnas Qoldziher 22 iyun 1850 ci ilde Siqetvarda doguldu Dede babalari Ispaniyadan Almaniyaya oradan da Macaristana koc etmis zergerlikle mesgul olan bir aileye mensubdur Deri tuccari Adolf Qoldziherin oglu olan Iqnas Ignace Isaac Jehuda tund yehudi bir dini cevrede boyudu Dord yasinda iken Ibranice oxumagi oyrendi bes yasindan etibaren de Tovrat dersleri almaga basladi Sekkiz yasinda basladigi Talmud Ibranice dil bilgisi ve yehudi din felsefesi dersleri Almaniyaya gonderildiyi tarixe qeder 1868 davam etdi Oz ifadesine gore exlaq ve elmi arasdirmalarinin esasini bu donemde qoymus her seyi Muqeddes Kitab noqteyi nezerinden gormeyi bu dovrde oyrenmis ve bu donemde qazandigi ideallara omur boyu sadiq qalmisdir Daha on iki yasinda iken bir Ibrani ibadetiyle ilgili ilk incelemesi nesr olunmusdu On uc yasinda gerceklesen yehudi cemiyyetine qebul merasiminde Bar Mizva gunu babalarinin imanina sedaqet andi icen Qoldziher bu andini hec bir zaman unutmadigini ifade etmisdir uc il dinleyici sifetiyle davam eden Qoldziher on alti yasinda iken orada meshur Orta Asiya seyyahi ve Turkologiya Bolumunun qurucusu Armin Vamberinin ilk telebesi oldu Onun yaninda Turkce Farsca ve Erebce oyrendi Arxasindan Macar Tehsil nazirliyinin verdiyi bursla ve universitetde qurulmasi dusunulen semitizm kafedrasina muellim olmaq meqsediyle 1868 1870 ci il ders illerini Berlin ve Leipsiqde kecirdi Bu iki seherde daha sonraki elmi heyatini yonlendirecek ilk adimlarini atdi Ereb ve Sami filologiyasi dersleri aldi Eyni zamanda Lehranstalt fur die Wissenschaft des Judenthumsta Yehudiliyin Islama tesiri movzusunda doktorluq dissertasiyasi yazmis olan reformist yehudi teoloqu Abraham Qeiqer ve Ortacagda Islamiyet Yehudilik munasibetleri mutexxesisi Moritz Steinschneider ile tanis olaraq onlarin eserlerini inceledi Yehudi felsefesinin ve yehudi ilahiyatina dair Erebce yazilmis eserlerin mahiyetini Steinschneiderin derslerinde qavradigini soyleyen Qoldziher doktorluq dissertasiyasi movzusunu Steinschneiderin tovsiyesi uzerine secdi ve calismasini Leipsiqe getmeden bitirdi 1869 cu ilde Maurus Ballagi Qoldziheri Serq medeniyyetinin yehudi kokenlerini movzu edin bir yazisiyla Macar Akademiyasina teqdim etdi Almaniyada iqameti esnasinda donemin meshur esas dilcilik mutexxesisi ve filosof Heymann Steinthal ile de qarsilasan Qoldziher daha once eserlerini oxudugu Maks Mullerin ilgilendiyi efsane sahesine ilgi duymaga basladi ve bu sahede de calismalarini derinlesdirdi Serq dilleri mutexxesisi Heinrix Leberecht Fleischerin de uzvu oldugu bir komisiya onunde Kitab i Muqeddesin XIII esrde Erebce yazilmis bir tefsiri uzerinde doktorlugunu verdi 27 fevral 1870 Ardindan iki il Leyden ve Vyanadaki Erebce elyazma eserler uzerinde calisdi 1872 1873 cu il ders ilinde Budapest Islahatci Kalvenist Teologiya Fakultesinde Ibranice oxutdu EdebiyyatI Goldziher Muhammedanische Studien Halle 1889 90 II 35 36 Goldziher el Akide ves seria fil Islam trc M Yusuf Musa ve diger Qahire 1946 s 4 5 Goldziher Tagebuch ed A Scheiber Leiden 1978 s 17 20 21 23 24 27 34 36 38 39 55 74 81 84 87 91 93 106 107 138 164 167 168 180 182 190 205 213 221 231 281 282 Goldziher Zahiriler trc Cihad Tunc Ankara 1982 s IX XXXVII B Heller Bibliographie des œuvres de Ignace Goldziher Paris 1927 IstinadlarTaqebuch s 23 24 164 g e s 23 36 g e s 38Xarici kecidlerVikianbarda Iqnas Qoldziher ile elaqeli mediafayllar var