İnessa Armand (fr. Élisabeth Pécheux d’Herbenville); 26 aprel 1874, Paris – 24 sentyabr 1920, Nalçik) — Rusiya inqilabi hərəkatın təşviqatçısı.
İnessa Armand | |
---|---|
fr. Inès Armand | |
Doğum tarixi | 26 aprel 1874 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 24 sentyabr 1920(46 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | vəba |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | inqilabçı, redaktor[d], siyasətçi, communist[d], feminist[d] |
Partiyası | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Vladimir İliçin seçdiyi qadın İnessa Armand idi. Lenin Armandla 1910-cu ildə tanış olmuşdu. Parisə gənc inqilabçı İnessa Armand təşrif buyurmuşdu. O, eleqant, həyatsevər və qeyri-adi idi. Onun üzərində inqilab və həyat eşqi uzlaşırdı. Lenini də cəlb edən elə bu amillər idi. Maraqlısı odur ki, yaraşıqlı qadınlar Lenini cəlb etməzdi. Onun heç yoldaşları da yox idi. Lakin Armandı görər-görməz hər şey büsbütün dəyişdi. Şahidlər bu haqda belə deyirdi: "Bir sözlə, Lenin qıyıq gözlərini balaca fransız qızından çəkməzdi". Armand, jurnalistlərin dili ilə desək, "rəhbərin muzası" idi. Lenin öz ehtirasını Armanda ingilis dilində belə ifadə edib: "Oh, I would like to kiss you thousand times…" ("Səni min dəfə öpərdim…")
"Ayrıldıq, ayrıldıq biz, əzizim! Bu elə kədərlidir… Bilirəm ki, bir daha buralara gəlməyəcəksən! Həyatda necə önəmli yer tutduğunu mən indi dərk etdim". Bu, İnessa Armandın Leninə yazdığı və bu günədək qorunub saxlanmış məktubundan bir hissədir. Qalan məktubları isə İnessa sevgilisinin istəyi ilə məhv edib. Çünki Lenin artıq partiya lideri idi və vəzifəsi haqqında düşünürdü. Qız isə hələ də onu düşünürdü və sevməyə davam edirdi… Leninin görmə qabiliyyəti zəif olub. Şairlər Leninin məşhur qıyıq gözlərini mədh edərdi. Onun sol gözü pis gördüyündən nəyəsə diqqətlə baxmaq üçün var-gəl edirdi. Sol gözü ilə oxuyar (uzağı görmürdü), sağ gözü iləsə uzaq məsafəyə baxırdı (yaxını görmürdü). Lakin İnessa Armandı dərhal sezdi. Gözəl və temperamentli inqilabçı və əlbir iş… Ehtiraslı və təcrübəli Armand Lenin üçün yeni həzz dünyası açdı. Bu, Leninə inqilabla məşğul olmaq qədər həzz verirdi. Buna baxmayaraq, Lenin İnessa Armandla münasibətlərin ən qızğın çağında belə arvadını tərk etmədi. Çünki Lenin sevgini ötəri hesab edirdi. Uzaqgörən siyasətçi Krupskaya ilə dostluq münasibətlərinə nöqtə qoymağa çalışmırdı.
Krupskaya həyatını Leninə sərf etmişdi. Onları ümumi ideya, qarşılıqlı hörmət birləşdirirdi. Vladimir İliç arvadını qiymətləndirirdi, onun iztirablarını anlayırdı. Nadejdanın sadiqliyi və etibarlılığı onun üçün əhəmiyyətli idi. Çünki təhsilli qadın olan Nadejda heç vaxt şikayət etmədən Leninə hər şeydə yardım edirdi.
İnessa ilə sevgi romanı nə az, nə çox — 5 il davam etdi. Lenin işi İnessadan üstün tutaraq bu münasibətlərə son qoymaq qərarına gəldi. Bununla belə, o dövrün şirinliyi hələ də Leninin xatirəsində qalmışdı. Ümumiyyətlə, onun pərəstişkarları çox idi, səcdə edən inşalar ona hər şeyi bağışlayırdı. Amma onun məxfi, intim və ürək dostu yox idi. Daha doğrusu, İnessa Armanddan başqası olmadı. Armand vəba xəstəliyindən vəfat edəndə Vladimir İliç tabutun arxasınca bütün şəhəri fırlandı. Görəsən, Lenin həmin saatlarda nə düşünürdü? İnessa Armandın sevgisindən əbəs yerə imtina etdiyinimi, onu incitdiyinimi düşünürdü? Bəlkə, öz tənhalığını hiss edirdi? Və ya tezliklə əlil arabasında gəzəcəyini?
Kim bilir, əgər Leninin sevimli arvadı, bütöv ailəsi, uşaqları olsaydı, bəlkə də, inqilab, Vətəndaş müharibəsi, sovet dövləti qana susamazdı. Xoşbəxt ailəsi olsaydı və vaxtını arvad-uşaqlarına ayırsaydı heç bəlkə də, inqilab baş verməzdi…
1922-ci ilin mayın 25-də Lenin iflic oldu: iflic sağ əl, sağ ayaq və nitqinə təsir etmişdi. Stalin yaxın insanlarının əhatəsində onun vəziyyətini soyuqqanlıqla şərh etmişdi: "Lenin kaput!"
İnqilab başçısının orqanizmi vaxtından əvvəl köhnəlirdi. Fiziki və əsəb-emosional sistemi həddindən artıq yüklənməyə dözmürdü. Həyatının ilk 46 ilində (daha doğrusu, 1917-ci ildə mühacirətdən Rusiyaya qayıtdıqda) Lenin ədəbiyyatla məşğul olaraq sakit həyat tərzi keçirirdi. O, ölkə idarəçiliyini ələ almaq, xaos girdabına baş vurmaq və müharibə aparmaq iqtidarında deyildi.
İlk iflicdən sonra Lenin tam iş rejiminə qayıtmadı. Onun yaratdığı hakimiyyət pilləsində isə qeyri-stabillik baş verirdi. Bolşevik hakimiyyətində vəzifə uğrunda mübarizə gedirdi.
Həkimlərin qadağasına baxmayaraq, çarpayıya məhkum edilmiş Lenin işə qayıdaraq ölkənin siyasi həyatında iştirak və təsir etmək istəyirdi. Lakin tezliklə Lenin onun fikirlərinin artıq heç kimin marağında olmadığını hiss etdi. O, demək olar, ikinci dərəcəli insana çevrildi. Bütün partiya baş katib Stalinin əlinə keçmişdi.
Bəlkə də, o, ağır xəstə olan vaxtlarda Stalin və onun aparatının Leninə qarşı çevrilməsəydi, hər şeyə dözərdi. Vladimir İliç həyatını itirməmişdən qabaq hələ ölkə və partiya üzərində hakimiyyətini itirdi…
Vladimir İliç hakimiyyət pərəstişkarı idi. Hakimiyyətə görə Rusiyanın yarısını da verməyə hazır idi. O, kommunizm, xoşbəxt cəmiyyətin quruculuq ideyalarını inkişaf etdirdi. Xoşbəxt olmaq istəyirsiniz? Demək, qurban vermək lazımdır. Hər halda, Lenin XIX əsrin insanı olaraq qaldı.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Inessa Fjodorowna Armand // FemBio database (alm.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Inessa Armand fr Elisabeth Pecheux d Herbenville 26 aprel 1874 Paris 24 sentyabr 1920 Nalcik Rusiya inqilabi herekatin tesviqatcisi Inessa Armandfr Ines ArmandDogum tarixi 26 aprel 1874 1874 04 26 Dogum yeri Paris Paris Il de Frans Fransa metropoliyasi FransaVefat tarixi 24 sentyabr 1920 1920 09 24 46 yasinda Vefat yeri NalcikVefat sebebi vebaDefn yeri Kreml divari nekropoluFealiyyeti inqilabci redaktor d siyasetci communist d feminist d Partiyasi Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasi Rusiya Sosial Demokrat Fehle Partiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiVladimir Ilicin secdiyi qadin Inessa Armand idi Lenin Armandla 1910 cu ilde tanis olmusdu Parise genc inqilabci Inessa Armand tesrif buyurmusdu O eleqant heyatsever ve qeyri adi idi Onun uzerinde inqilab ve heyat esqi uzlasirdi Lenini de celb eden ele bu amiller idi Maraqlisi odur ki yarasiqli qadinlar Lenini celb etmezdi Onun hec yoldaslari da yox idi Lakin Armandi gorer gormez her sey busbutun deyisdi Sahidler bu haqda bele deyirdi Bir sozle Lenin qiyiq gozlerini balaca fransiz qizindan cekmezdi Armand jurnalistlerin dili ile desek rehberin muzasi idi Lenin oz ehtirasini Armanda ingilis dilinde bele ifade edib Oh I would like to kiss you thousand times Seni min defe operdim Ayrildiq ayrildiq biz ezizim Bu ele kederlidir Bilirem ki bir daha buralara gelmeyeceksen Heyatda nece onemli yer tutdugunu men indi derk etdim Bu Inessa Armandin Lenine yazdigi ve bu gunedek qorunub saxlanmis mektubundan bir hissedir Qalan mektublari ise Inessa sevgilisinin isteyi ile mehv edib Cunki Lenin artiq partiya lideri idi ve vezifesi haqqinda dusunurdu Qiz ise hele de onu dusunurdu ve sevmeye davam edirdi Leninin gorme qabiliyyeti zeif olub Sairler Leninin meshur qiyiq gozlerini medh ederdi Onun sol gozu pis gorduyunden neyese diqqetle baxmaq ucun var gel edirdi Sol gozu ile oxuyar uzagi gormurdu sag gozu ilese uzaq mesafeye baxirdi yaxini gormurdu Lakin Inessa Armandi derhal sezdi Gozel ve temperamentli inqilabci ve elbir is Ehtirasli ve tecrubeli Armand Lenin ucun yeni hezz dunyasi acdi Bu Lenine inqilabla mesgul olmaq qeder hezz verirdi Buna baxmayaraq Lenin Inessa Armandla munasibetlerin en qizgin caginda bele arvadini terk etmedi Cunki Lenin sevgini oteri hesab edirdi Uzaqgoren siyasetci Krupskaya ile dostluq munasibetlerine noqte qoymaga calismirdi Krupskaya heyatini Lenine serf etmisdi Onlari umumi ideya qarsiliqli hormet birlesdirirdi Vladimir Ilic arvadini qiymetlendirirdi onun iztirablarini anlayirdi Nadejdanin sadiqliyi ve etibarliligi onun ucun ehemiyyetli idi Cunki tehsilli qadin olan Nadejda hec vaxt sikayet etmeden Lenine her seyde yardim edirdi Inessa ile sevgi romani ne az ne cox 5 il davam etdi Lenin isi Inessadan ustun tutaraq bu munasibetlere son qoymaq qerarina geldi Bununla bele o dovrun sirinliyi hele de Leninin xatiresinde qalmisdi Umumiyyetle onun perestiskarlari cox idi secde eden insalar ona her seyi bagislayirdi Amma onun mexfi intim ve urek dostu yox idi Daha dogrusu Inessa Armanddan basqasi olmadi Armand veba xesteliyinden vefat edende Vladimir Ilic tabutun arxasinca butun seheri firlandi Goresen Lenin hemin saatlarda ne dusunurdu Inessa Armandin sevgisinden ebes yere imtina etdiyinimi onu incitdiyinimi dusunurdu Belke oz tenhaligini hiss edirdi Ve ya tezlikle elil arabasinda gezeceyini Kim bilir eger Leninin sevimli arvadi butov ailesi usaqlari olsaydi belke de inqilab Vetendas muharibesi sovet dovleti qana susamazdi Xosbext ailesi olsaydi ve vaxtini arvad usaqlarina ayirsaydi hec belke de inqilab bas vermezdi 1922 ci ilin mayin 25 de Lenin iflic oldu iflic sag el sag ayaq ve nitqine tesir etmisdi Stalin yaxin insanlarinin ehatesinde onun veziyyetini soyuqqanliqla serh etmisdi Lenin kaput Inqilab bascisinin orqanizmi vaxtindan evvel kohnelirdi Fiziki ve eseb emosional sistemi heddinden artiq yuklenmeye dozmurdu Heyatinin ilk 46 ilinde daha dogrusu 1917 ci ilde muhaciretden Rusiyaya qayitdiqda Lenin edebiyyatla mesgul olaraq sakit heyat terzi kecirirdi O olke idareciliyini ele almaq xaos girdabina bas vurmaq ve muharibe aparmaq iqtidarinda deyildi Ilk iflicden sonra Lenin tam is rejimine qayitmadi Onun yaratdigi hakimiyyet pillesinde ise qeyri stabillik bas verirdi Bolsevik hakimiyyetinde vezife ugrunda mubarize gedirdi Hekimlerin qadagasina baxmayaraq carpayiya mehkum edilmis Lenin ise qayidaraq olkenin siyasi heyatinda istirak ve tesir etmek isteyirdi Lakin tezlikle Lenin onun fikirlerinin artiq hec kimin maraginda olmadigini hiss etdi O demek olar ikinci dereceli insana cevrildi Butun partiya bas katib Stalinin eline kecmisdi Belke de o agir xeste olan vaxtlarda Stalin ve onun aparatinin Lenine qarsi cevrilmeseydi her seye dozerdi Vladimir Ilic heyatini itirmemisden qabaq hele olke ve partiya uzerinde hakimiyyetini itirdi Vladimir Ilic hakimiyyet perestiskari idi Hakimiyyete gore Rusiyanin yarisini da vermeye hazir idi O kommunizm xosbext cemiyyetin quruculuq ideyalarini inkisaf etdirdi Xosbext olmaq isteyirsiniz Demek qurban vermek lazimdir Her halda Lenin XIX esrin insani olaraq qaldi IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Inessa Fjodorowna Armand FemBio database alm