Bu məqaləni lazımdır. |
Mâlik bin Ənəs (Ərəbcə: مالك بن أنس) — Maliki məzhəbinin qurucusu, böyük müctəhid və mühəddis. Tam adı Əbu Abdillah Malik bin Ənəs bin Malik bin Əbî Âmir el-Əsbahi əl-Yəməni Ərəbcə: أبو عبد الله مالك بن أنس بن مالك بن أبي عامر بن عمر الأصبحي اليمني dir. 712 (Hicri 93) ilində Mədinədə doğulmuş, 795 (Hicri 179) ilində eyni yerdə vəfat etmişdir.
Malik bin Ənəs | |
---|---|
أبو عبد الله مالك بن أنس بن مالك بن أبي عامر بن عمر الأصبحي اليمني | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Mədinə |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Mədinə |
Dəfn yeri | |
Fəaliyyəti | mühəddis, fəqih, üləma |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Prof. Əbu Zəhranın araşdırmalarına görə Malik ibn Ənəs Hicri 93-cü ildə (miladi 712) Mədinədə Yəmən qəbiləsinə mənsub ərəb əsilli bir ailədə doğulmuşdu. Ona "Mədinə imamı" da deyirdilər. İmam Malikin tam adı Əbu Abdullah Malik ibn Ənəs ibn Əbi Əmir ibn Əmr ibn əl-Xaris ibn Qayman ibn Hüseyl ibn Əmr ibn əl-Həris əl-Əshabidir. Atası Yəmənli Zu Əsbah qəbiləsinə mənsub Ənəs ibn Malik ibn Əbi Əmir əl-Əsbahdır. Anası isə Yəmənin ərəb qəbilələrindən əl-Əzdi qəbiləsinə mənsub olub adı Aliyə binti Şureyk əl-Əzdiyyədir.
İmam Malikin babası Malik Yəmən valisi tərəfindən zülmə məruz qaldığına görə Mədinəyə köç edərək burada Qureyş qəbiləsinə mənsub Bəni Teym ibn Murra qəbiləsi ilə qohum olmuşdu. Malik nəslinə mənsub olanların bir çoxu Mədinəyə köçdükdən sonra əsasən elm, hədis, səhabələrin xəbər və fətvalarını araşdırmaqla məşğul olurdu. İmam Malikin babası böyük tabeinlərdən idi. İmam Malikin əmisi isə hədis elmiylə məşğul olmuşdu. Z. Bünyadovun əsərində Əl-İsfahanidən sitat gətirərək bildirir ki, İmam Malik əvvəl müğənni olmaq istəmiş və ancaq anasının nəsihətinə görə bundan vaz keçib, özünü tamamilə fiqhə həsr etmişdir. İmam Malikin Rəbiət ər-Rey ləqəbi ilə məşhur olan Rabiə ibn Fərruxdən fiqh elmini, Nafi ibn Nueymdən isə qiraət elmini öyrəndiyi bilinməkdədir. O, həmçinin Mədinənin məşhur fəqihləridən dərs almışdı. Müxtəlif mənbələrə görə müəllimlərinin sayı 300-dən 900 nəfərə qədərdir. İmam Malikin Həcc ibadəti xaric Mədinədən çıxmadığı rəvayət olunur. İmam Əbu Hənifə kimi İmam Malikdə Əhli Beyt sevgisinə görə zülmə məruz qalmışdı. İkinci Abbasi xəlifəsi Əbu Cəfər Mənsur (754–775) zamanında Hz. Əli ailəsinə mənsub və xilafət iddiasında olan Muhəmməd ibn Abdullah 762-ci ildə üsyan qaldırır. Mədinə sakinləri əsasən ona beyət etmişdilər. Lakin üsyan uğursuzluqla nəticələndi. Tərəddüd keçirən mədinəlilər Əbu Cəfər Mənsurə beyət etməli olmuşdu. İmam Malik Əbu Cəfər Mənsurə edilən beyətin zorla etdirildiyi və halal olmayacağını bildirmişdi. 764-cü ildə üsyan yatırıldıqdan sonra Əbu Cəfər Mənsur Mədinə valisi olan əmisi Cəfər ibn Süleymana xəbər göndərərək İmam Malikə işgəncə etdirir. Rəvayətlərə görə işğəncə zamanı İmamın bir çiyni (bəzi rəvayətlərdə də onurğa sütunun əzildiyi bildirilir) yerindən çıxmışdı. Əbu Cəfər Mənsurdan sonra hakimiyyətdə olmuş xəlifə əl-Mehdi və oğlu Harun ər-Rəşid İmam Maliklə tez-tez görüşürdü. İmam Malik Hicri 179-cu ildə (miladi 795-ci il) təqribən 85 yaşında vəfat etdi. Cənazə namazını Mədinə valisi Abdullah ibn Zeynəb qıldırdı. İmam Malikin əsas əsəri "Kitab əl-Muvatta"dır ("basdırılıb düzəldilmiş"), Zeyd ibn Əlinin "Kitab əl-məcmu"su istisna edilirsə, bu günə qədər çatmış ən qədim müsəlman fiqh kitabıdır. Digər əsərləri — "Təfsir", "Risalə fil-qədər vər-rədd əla-l-qədəriyyə", "Kitab ən-nüfum" və "Kitab əs-sir". Maliki məzhəbi xüsusən islam aləminin qərb hissəsində yayıldı. Məğribdə (Tunis, Əlcəzair, Mərakeş və müsəlman İspaniya), Afrikanın islamı qəbul etmiş bütün ölkələrində bu məzhəb hökm sürür.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Malik bin Enes Erebce مالك بن أنس Maliki mezhebinin qurucusu boyuk muctehid ve muheddis Tam adi Ebu Abdillah Malik bin Enes bin Malik bin Ebi Amir el Esbahi el Yemeni Erebce أبو عبد الله مالك بن أنس بن مالك بن أبي عامر بن عمر الأصبحي اليمني dir 712 Hicri 93 ilinde Medinede dogulmus 795 Hicri 179 ilinde eyni yerde vefat etmisdir Malik bin Enesأبو عبد الله مالك بن أنس بن مالك بن أبي عامر بن عمر الأصبحي اليمنيDogum tarixi 712Dogum yeri MedineVefat tarixi 795Vefat yeri MedineDefn yeri Beqi qebiristanligiFealiyyeti muheddis feqih ulema Vikianbarda elaqeli mediafayllar Prof Ebu Zehranin arasdirmalarina gore Malik ibn Enes Hicri 93 cu ilde miladi 712 Medinede Yemen qebilesine mensub ereb esilli bir ailede dogulmusdu Ona Medine imami da deyirdiler Imam Malikin tam adi Ebu Abdullah Malik ibn Enes ibn Ebi Emir ibn Emr ibn el Xaris ibn Qayman ibn Huseyl ibn Emr ibn el Heris el Eshabidir Atasi Yemenli Zu Esbah qebilesine mensub Enes ibn Malik ibn Ebi Emir el Esbahdir Anasi ise Yemenin ereb qebilelerinden el Ezdi qebilesine mensub olub adi Aliye binti Sureyk el Ezdiyyedir Imam Malikin babasi Malik Yemen valisi terefinden zulme meruz qaldigina gore Medineye koc ederek burada Qureys qebilesine mensub Beni Teym ibn Murra qebilesi ile qohum olmusdu Malik nesline mensub olanlarin bir coxu Medineye kocdukden sonra esasen elm hedis sehabelerin xeber ve fetvalarini arasdirmaqla mesgul olurdu Imam Malikin babasi boyuk tabeinlerden idi Imam Malikin emisi ise hedis elmiyle mesgul olmusdu Z Bunyadovun eserinde El Isfahaniden sitat getirerek bildirir ki Imam Malik evvel mugenni olmaq istemis ve ancaq anasinin nesihetine gore bundan vaz kecib ozunu tamamile fiqhe hesr etmisdir Imam Malikin Rebiet er Rey leqebi ile meshur olan Rabie ibn Ferruxden fiqh elmini Nafi ibn Nueymden ise qiraet elmini oyrendiyi bilinmekdedir O hemcinin Medinenin meshur feqihleriden ders almisdi Muxtelif menbelere gore muellimlerinin sayi 300 den 900 nefere qederdir Imam Malikin Hecc ibadeti xaric Medineden cixmadigi revayet olunur Imam Ebu Henife kimi Imam Malikde Ehli Beyt sevgisine gore zulme meruz qalmisdi Ikinci Abbasi xelifesi Ebu Cefer Mensur 754 775 zamaninda Hz Eli ailesine mensub ve xilafet iddiasinda olan Muhemmed ibn Abdullah 762 ci ilde usyan qaldirir Medine sakinleri esasen ona beyet etmisdiler Lakin usyan ugursuzluqla neticelendi Tereddud keciren medineliler Ebu Cefer Mensure beyet etmeli olmusdu Imam Malik Ebu Cefer Mensure edilen beyetin zorla etdirildiyi ve halal olmayacagini bildirmisdi 764 cu ilde usyan yatirildiqdan sonra Ebu Cefer Mensur Medine valisi olan emisi Cefer ibn Suleymana xeber gondererek Imam Malike isgence etdirir Revayetlere gore isgence zamani Imamin bir ciyni bezi revayetlerde de onurga sutunun ezildiyi bildirilir yerinden cixmisdi Ebu Cefer Mensurdan sonra hakimiyyetde olmus xelife el Mehdi ve oglu Harun er Resid Imam Malikle tez tez gorusurdu Imam Malik Hicri 179 cu ilde miladi 795 ci il teqriben 85 yasinda vefat etdi Cenaze namazini Medine valisi Abdullah ibn Zeyneb qildirdi Imam Malikin esas eseri Kitab el Muvatta dir basdirilib duzeldilmis Zeyd ibn Elinin Kitab el mecmu su istisna edilirse bu gune qeder catmis en qedim muselman fiqh kitabidir Diger eserleri Tefsir Risale fil qeder ver redd ela l qederiyye Kitab en nufum ve Kitab es sir Maliki mezhebi xususen islam aleminin qerb hissesinde yayildi Megribde Tunis Elcezair Merakes ve muselman Ispaniya Afrikanin islami qebul etmis butun olkelerinde bu mezheb hokm surur