Xacə Nizaməddin Übeydullah əz-Zakani (fars. خواجه نظام الدین عبید الله الزاکانی; 1301 – 1371, Şiraz), daha çox Übeyd Zəkani (عبید زاکانی) kimi tanınır — Elxanilər dövlətində yaşamış fars şairi. O, fars ədəbiyyatının ən yaxşı satiriklərindən biri hesab olunurdu. Onun ən məşhur əsəri dini riyakarlığa hücum edən siyasi satira olan "Muş-o qorbeh"dir ("Siçan və pişik"). Çox məşhur bir şəxsiyyət olsa da, əsərlərinin əksəriyyətində təxribatçı və ədəbsiz mətnlərdən ibarət olduğu üçün Übeydin yaradıcılığına son vaxtlara qədər az diqqət yetirilirdi. O, Fransa maarifçi yazıçısı Volter ilə müqayisə edilmişdir.
Übeyd Zəkani | |
---|---|
Doğum tarixi | 1301 |
Vəfat tarixi | 1371 |
Vəfat yeri |
|
Fəaliyyəti | yazıçı, şair |
Tanınmış əsərləri | Siçan və pişik |
Zəmin
Übeyd islam dövrünün əvvəllərində İranın şimalında Qəzvinə köçmüş ərəb qəbiləsi olan Bənu Xəfacənin nəslindən olan Zəkani ailəsindən idi. Zəkani ailəsi iki qoldan ibarət idi; biri din sahəsi ilə seçilir, digəri isə Übeydin mənsub olduğu mülkədar və bürokratlardan ibarət idi. Übeydin özünün 1319-cu ildən əvvəl Qəzvində anadan olduğu güman edilir. İran o zamanlar monqol Elxani hakimiyyəti altında idi və bu dövr geniş şəkildə fars poeziyasının qızıl dövrü hesab olunurdu.
Yaradıcılığı
Übeydin əsərlərinin çoxu farsca yazılmışdır. Buna baxmayaraq, onlardan bəziləri ərəbcə də qələmə verilmişdir və bu, onun yüksək səviyyəli təhsilini nümayiş etdirir. Übeydin ən məşhur əsəri dini riyakarlığa hücum edən siyasi satira olan "Muş-o Qorbeh"dir ("Siçan və pişik"). İnsanların dini tənqid etdiyinə görə ölümlə üz-üzə qala biləcəyi bir dövrdə ərsəyə gətirildiyi üçün əsər riskli sayılırdı.
İrsi
Übeyd fars ədəbiyyatının ən yaxşı satiriklərindən biri hesab olunur. O, Fransa maarifçi yazıçısı Volter ilə müqayisə edilmişdir.Britaniya şərqşünası Edvard Qranvil Braunun fikrinə görə, Übeyd "bəlkə də İranda ortaya çıxmış ən görkəmli parodist və satirik yazıçı" idi. Übeyd İrəc Mirzə ilə birlikdə İranın ən məşhur satiriklərindən biri hesab olunur
Mənbə
İstinadlar
Ədəbiyyat
- de Bruijn, J.T.P. (2002). "ʿUbayd-I Zākānī". The Encyclopaedia of Islam, Second Edition (12 vols.). Leiden: E. J. Brill.
- Haidari, A. A. "A Medieval Persian Satirist". Bulletin of the School of Oriental and African Studies. University of London. 49 (1). 1986: 117–127. doi:10.1017/S0041977X00042531. JSTOR 617673.
- Khorramshahi, Baha'-al-Din. Hafez ii. Hafez's life and times // Encyclopaedia Iranica, Vol. XI, Fasc. 5. 2002. 465–469.
- Kowsar, Nikahang. Being Funny Is Not that Funny: Contemporary Editorial Cartooning in Iran. 79. Johns Hopkins University Press. 2012. 117–144.
- Limbert, John. Shiraz in the Age of Hafez. University of Washington Press. 2004. 1–182. ISBN .
- Meneghini, Daniela. ʿObayd Zākāni // Encyclopaedia Iranica. 2008.
- Wing, Patrick. Mozaffarids // Encyclopaedia Iranica. 2014.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xace Nizameddin Ubeydullah ez Zakani fars خواجه نظام الدین عبید الله الزاکانی 1301 1371 Siraz daha cox Ubeyd Zekani عبید زاکانی kimi taninir Elxaniler dovletinde yasamis fars sairi O fars edebiyyatinin en yaxsi satiriklerinden biri hesab olunurdu Onun en meshur eseri dini riyakarliga hucum eden siyasi satira olan Mus o qorbeh dir Sican ve pisik Cox meshur bir sexsiyyet olsa da eserlerinin ekseriyyetinde texribatci ve edebsiz metnlerden ibaret oldugu ucun Ubeydin yaradiciligina son vaxtlara qeder az diqqet yetirilirdi O Fransa maarifci yazicisi Volter ile muqayise edilmisdir Ubeyd ZekaniDogum tarixi 1301Vefat tarixi 1371Vefat yeri Siraz Merkezi bexsi d Siraz sehristani Fars ostani IranFealiyyeti yazici sairTaninmis eserleri Sican ve pisikZeminUbeyd islam dovrunun evvellerinde Iranin simalinda Qezvine kocmus ereb qebilesi olan Benu Xefacenin neslinden olan Zekani ailesinden idi Zekani ailesi iki qoldan ibaret idi biri din sahesi ile secilir digeri ise Ubeydin mensub oldugu mulkedar ve burokratlardan ibaret idi Ubeydin ozunun 1319 cu ilden evvel Qezvinde anadan oldugu guman edilir Iran o zamanlar monqol Elxani hakimiyyeti altinda idi ve bu dovr genis sekilde fars poeziyasinin qizil dovru hesab olunurdu YaradiciligiUbeydin eserlerinin coxu farsca yazilmisdir Buna baxmayaraq onlardan bezileri erebce de qeleme verilmisdir ve bu onun yuksek seviyyeli tehsilini numayis etdirir Ubeydin en meshur eseri dini riyakarliga hucum eden siyasi satira olan Mus o Qorbeh dir Sican ve pisik Insanlarin dini tenqid etdiyine gore olumle uz uze qala bileceyi bir dovrde erseye getirildiyi ucun eser riskli sayilirdi IrsiUbeyd fars edebiyyatinin en yaxsi satiriklerinden biri hesab olunur O Fransa maarifci yazicisi Volter ile muqayise edilmisdir Britaniya serqsunasi Edvard Qranvil Braunun fikrine gore Ubeyd belke de Iranda ortaya cixmis en gorkemli parodist ve satirik yazici idi Ubeyd Irec Mirze ile birlikde Iranin en meshur satiriklerinden biri hesab olunurMenbeIstinadlar Meneghini 2008 Haidari 1986 Kowsar 2012 Edebiyyat de Bruijn J T P 2002 ʿUbayd I Zakani The Encyclopaedia of Islam Second Edition 12 vols Leiden E J Brill Haidari A A A Medieval Persian Satirist Bulletin of the School of Oriental and African Studies University of London 49 1 1986 117 127 doi 10 1017 S0041977X00042531 JSTOR 617673 Khorramshahi Baha al Din Hafez ii Hafez s life and times Encyclopaedia Iranica Vol XI Fasc 5 2002 465 469 Kowsar Nikahang Being Funny Is Not that Funny Contemporary Editorial Cartooning in Iran 79 Johns Hopkins University Press 2012 117 144 Limbert John Shiraz in the Age of Hafez University of Washington Press 2004 1 182 ISBN 9780295802886 Meneghini Daniela ʿObayd Zakani Encyclopaedia Iranica 2008 Wing Patrick Mozaffarids Encyclopaedia Iranica 2014