Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çiçi xan və ya Çiçi Tanhu (v. ) — Qərbi Hun İmperiyasının qurucusu və ilk və son xaqanı. Sülü Çiançünun oğlu, Huxanye xanın atabir qardaşıdır (Çiçinin anası Türk (Hun), Huxanyenin anası isə çinli idi). Qardaşı Huxanyenin Vətənə xəyanət edib Hun İmperiyasının Çinə tabe olduğunu bildirəndən sonra ona qarşı çıxmış və Dövlətin qərbini müstəqil idarə etməyə başlamışdır. nda Çinlilərə uduzmuş, daha sonra Çinlilər və xain hunlar (Huxanye və ona tabe olanlar) tərəfindən öldürülmüşdür.
| Çiçi Kağan | |
|---|---|
 | |
| E.ə. 56 – E. ə. 36 (ləqəbi: Hun tunqasu (Hun tunqası qaplanı) | |
| Əvvəlki | Sülü Çiançü (Vahid Hun xaqanı olaraq) |
| Sonrakı | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | |
| Milliyyəti | Hun |
| Atası | Sülü Çiançü |
Həyatı
Çiçi Xaqan (Çiçi Xan) — eramızdan əvvəl -36-cı illər arasında xanlıq etmiş türk hökmdarıdır. O, Çin mənbələrində adı Hu-tu Vu-ssu (və ya Deqrotun dediyi kimi Hun-tunqa-su) kimi qeyd olunan Hun şahzadəsidir. O, türk tarixinin dərinliklərində böyük idealları olan qəhrəmanlardandır. Türklərə qərbi öyrədən, Avropanın qapılarını açan Böyük Hun xanıdır. Qardaşı Huxanye, dövlətin çətin şəraitini əsas gətirərək Çinin suverenliyinə keçmək istəyəndə; Çiçi Yabqu başqa bir xalqın himayəsi altına düşməkdən imtina etdi və qardaşının hakimiyyətini tanımadı.
Çiçi eramızdan əvvəl 49-cu ildə "ikinci Mete" kimi davranmağa başladı. Qardaşı Huxanye Çinə tabe olduqdan sonra Çiçi qərbə üz tutdu. Çiçi Yabqu eramızdan əvvəl 54-cü ildə Çu-Talas tayfaları arasında özünə bağlı tayfaları qərbə çəkərək müstəqilliyini elan etdi. Çiçinin rəhbərlik etdiyi Qərbi Hun Dövləti Çu-Talas hövzəsində divarlarla əhatə olunmuş yeni paytaxt şəhəri qurdu və eramızdan əvvəl 36-cı ilə qədər müstəqilliyini qorudu.Lakin Çiçi Yabqunun qurduğu Qərbi Hun Dövləti Çindən gələn təzyiqlərlə uzun sürmədi. Çiçi Talas çayı boyunca qurduğu şəhərdə izdihamlı Çin ordularının mühasirəsinə məruz qaldı. Sahə döyüşlərinə və döyüşlərə öyrəşmiş hun ordusu eramızdan əvvəl 35-ci ildə qalanın müdafiəsində uğur qazana bilmədi və Çin ordusu tərəfindən darmadağın edildi. Qərbdəki Hun dövləti müharibədə məhv edildi. Çiçi Yabqunun çinlilərlə döyüşə getməzdən əvvəl əsgərlərini həvəsləndirmək üçün etdiyi çıxış türk tarixində unudulmamış və mənbələrdə öz yerini tutmuşdur. Eramızdan əvvəl 35-ci ildə gedən bu müharibədə qadın və uşaqların da olduğu 1518 nəfər Çiçi Kağanla birlikdə döyüşərək həyatını itirdi.
Məşhur sözləri
- Çinə tabe olmayacağıq! Çünki Türklər ta qədim zamanlardan bəri güclü olmağı təqdir edər, düşmənə tabe olmağı təhqir bilirlər. Təslim olmadığımız, savaşçı süvarilərimiz olduğu üçün adı ilə dünyanı titrədən xalq olduq. Biz ölsək də qəhrəmanlığımızın şöhrəti qalacaq. Övladlarımız da, nəvələrimiz də digər qövmlərə başçılıq edəcəklər!
- Bu Vətən, bizə atalarımızdan miras qalan müqəddəs torpaqlardır. Şərəfsiz bir həyat üçün qurban verilməz!
İstinadlar
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cici xan ve ya Cici Tanhu v Qerbi Hun Imperiyasinin qurucusu ve ilk ve son xaqani Sulu Ciancunun oglu Huxanye xanin atabir qardasidir Cicinin anasi Turk Hun Huxanyenin anasi ise cinli idi Qardasi Huxanyenin Vetene xeyanet edib Hun Imperiyasinin Cine tabe oldugunu bildirenden sonra ona qarsi cixmis ve Dovletin qerbini musteqil idare etmeye baslamisdir nda Cinlilere uduzmus daha sonra Cinliler ve xain hunlar Huxanye ve ona tabe olanlar terefinden oldurulmusdur Cici KaganQerbi Hun Tenqri KutuE e 56 E e 36 leqebi Hun tunqasu Hun tunqasi qaplani EvvelkiSulu Ciancu Vahid Hun xaqani olaraq SonrakiSexsi melumatlarVefat tarixiMilliyyeti HunAtasi Sulu CiancuHeyatiCici Xaqan Cici Xan eramizdan evvel 36 ci iller arasinda xanliq etmis turk hokmdaridir O Cin menbelerinde adi Hu tu Vu ssu ve ya Deqrotun dediyi kimi Hun tunqa su kimi qeyd olunan Hun sahzadesidir O turk tarixinin derinliklerinde boyuk ideallari olan qehremanlardandir Turklere qerbi oyreden Avropanin qapilarini acan Boyuk Hun xanidir Qardasi Huxanye dovletin cetin seraitini esas getirerek Cinin suverenliyine kecmek isteyende Cici Yabqu basqa bir xalqin himayesi altina dusmekden imtina etdi ve qardasinin hakimiyyetini tanimadi Cici eramizdan evvel 49 cu ilde ikinci Mete kimi davranmaga basladi Qardasi Huxanye Cine tabe olduqdan sonra Cici qerbe uz tutdu Cici Yabqu eramizdan evvel 54 cu ilde Cu Talas tayfalari arasinda ozune bagli tayfalari qerbe cekerek musteqilliyini elan etdi Cicinin rehberlik etdiyi Qerbi Hun Dovleti Cu Talas hovzesinde divarlarla ehate olunmus yeni paytaxt seheri qurdu ve eramizdan evvel 36 ci ile qeder musteqilliyini qorudu Lakin Cici Yabqunun qurdugu Qerbi Hun Dovleti Cinden gelen tezyiqlerle uzun surmedi Cici Talas cayi boyunca qurdugu seherde izdihamli Cin ordularinin muhasiresine meruz qaldi Sahe doyuslerine ve doyuslere oyresmis hun ordusu eramizdan evvel 35 ci ilde qalanin mudafiesinde ugur qazana bilmedi ve Cin ordusu terefinden darmadagin edildi Qerbdeki Hun dovleti muharibede mehv edildi Cici Yabqunun cinlilerle doyuse getmezden evvel esgerlerini heveslendirmek ucun etdiyi cixis turk tarixinde unudulmamis ve menbelerde oz yerini tutmusdur Eramizdan evvel 35 ci ilde geden bu muharibede qadin ve usaqlarin da oldugu 1518 nefer Cici Kaganla birlikde doyuserek heyatini itirdi Meshur sozleriCine tabe olmayacagiq Cunki Turkler ta qedim zamanlardan beri guclu olmagi teqdir eder dusmene tabe olmagi tehqir bilirler Teslim olmadigimiz savasci suvarilerimiz oldugu ucun adi ile dunyani titreden xalq olduq Biz olsek de qehremanligimizin sohreti qalacaq Ovladlarimiz da nevelerimiz de diger qovmlere basciliq edecekler Bu Veten bize atalarimizdan miras qalan muqeddes torpaqlardir Serefsiz bir heyat ucun qurban verilmez IstinadlarXarici kecidler