Çey müqaviləsi (ing. Treaty Jey).İngilislərlə ABŞ arasında 1794-ci ilin 19 noyabrında London şəhərində dosluq,ticarət və dənizçilik haqqında müqavilə imzalanmışdır. ABŞ-ni Con Çey, Böyük Britaniyanı işə xariçi işlər naziri lord Qrenvil təmsil edirdi. Xüsusi nümayəndə isə Hamilton idi.
Cey müqaviləsi | |
---|---|
İmzalanma tarixi | 19 noyabr 1794 |
İmzalanma yeri | |
Tərəflər | Con Cey |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Müqavilədən əvvəlki vəziyyət
Böyük Britaniya Fransa ilə müharibə ərəfəsində bütun neytral gəmilər saxlanılaraq yoxlanılır və ya yükləri boşaldılırdı. Bu Amerika gəmilərinə də şamil idi. Buna cavab olaraq konqres britaniyalılarla bütün ticari əlaqələri kəsməyi qərara alır. Hətta Britaniya ilə müharibə də aktuallaşır. Ancaq Corc Vaşinqton məsələni sülh yolu ilə həll etmək niyyətində idi. Bu anlaşmada Paris sülh müqaviləsində nəzərdə tutan bütün müddəaların öz təsdiqini tapması da nəzərdə tutulurdu.
Müqavilənin şərtləri
Bu müqaviləni hec də bərabər hüquqlu hesab etmək olmaz. Belə ki amerikalılar Britaniyaya məxsus çaylarda və Hudzon körfəzində üzmək qadağan edilirdi. Britaniyalılar isə həm dəniz, həm də çay limanlarında sərbəst ticarət hüqüqu əldə edirdi. ABŞ-yə Vest Hindlə ticarətə icazə verilir. Ancaq ticarət 70 tonluq tutumda böyük gəmilərlə aparıla biləz, üstəlik ticarət predmeti yalnız pambıq və şəkər ola bilərdi.Missisipi çayı hər iki ölkənin ticarət gəmiləri üçün azad ticarət zonası idi. Şübhəli gəmilərin yoxlanması konsullara həvalə edilirdi. 1783-cü il müqaviləsinin şərtlərinə əməl edilərək ABŞ-nin şimalındakı limanlar 1 iyun 1786-ci ilə qədər ingilislər tərəfindən boşaldılmalı idi. ABŞ-yə Britaniya nəzarətindəki koloniyalarla ticarət hüququ verilirdi.Kanada ABŞ sərhədinin müəyyənləşməsi bu müqavilədə nəzərdə tutulmasa da, onun həlli üçün ümumi komissiya yaradılır. Hər iki tərəf müharibələrin gedişində bir-birinə vurduğu zərəri ödəməyi öhdəsinə götürür. Hətta Britaniya bu məqsədlə 1802-ci ilin yanvarın 8-də ABŞ-yə 600 min funt-sterling ödəyir. Ost-Hind şirkəti ilə yanız müəyyən çərçivələr qaxilində ticarət etmək hüququ verilir. Müqavilə müəyyən təpgilərə tuş gəlir. Ancaq Corc Vaşinqton və Hamiltonun təziqi 24 iyun 1795-ci ildə konqresdə ratifikasiya edilir. ABŞ Vest-Hindlə bağlı məsələdə istədiyinə nail olur. Kanada ilə sərhədin tam dəqiqləşdirilməsi prezident Ceksonun dönəmində 1830-cu ildə Vebster-Aşberton müqaviləsinə əsasən tam çözülür.
Mənbə
- /bib/ourdoes/joy.html.ABŞ mərkəzi kitabxanası
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Cey muqavilesi ing Treaty Jey Ingilislerle ABS arasinda 1794 ci ilin 19 noyabrinda London seherinde dosluq ticaret ve denizcilik haqqinda muqavile imzalanmisdir ABS ni Con Cey Boyuk Britaniyani ise xarici isler naziri lord Qrenvil temsil edirdi Xususi numayende ise Hamilton idi Cey muqavilesiImzalanma tarixi 19 noyabr 1794Imzalanma yeri LondonTerefler Con Cey Vikianbarda elaqeli mediafayllarMuqavileden evvelki veziyyetBoyuk Britaniya Fransa ile muharibe erefesinde butun neytral gemiler saxlanilaraq yoxlanilir ve ya yukleri bosaldilirdi Bu Amerika gemilerine de samil idi Buna cavab olaraq konqres britaniyalilarla butun ticari elaqeleri kesmeyi qerara alir Hetta Britaniya ile muharibe de aktuallasir Ancaq Corc Vasinqton meseleni sulh yolu ile hell etmek niyyetinde idi Bu anlasmada Paris sulh muqavilesinde nezerde tutan butun muddealarin oz tesdiqini tapmasi da nezerde tutulurdu Muqavilenin sertleriBu muqavileni hec de beraber huquqlu hesab etmek olmaz Bele ki amerikalilar Britaniyaya mexsus caylarda ve Hudzon korfezinde uzmek qadagan edilirdi Britaniyalilar ise hem deniz hem de cay limanlarinda serbest ticaret huququ elde edirdi ABS ye Vest Hindle ticarete icaze verilir Ancaq ticaret 70 tonluq tutumda boyuk gemilerle aparila bilez ustelik ticaret predmeti yalniz pambiq ve seker ola bilerdi Missisipi cayi her iki olkenin ticaret gemileri ucun azad ticaret zonasi idi Subheli gemilerin yoxlanmasi konsullara hevale edilirdi 1783 cu il muqavilesinin sertlerine emel edilerek ABS nin simalindaki limanlar 1 iyun 1786 ci ile qeder ingilisler terefinden bosaldilmali idi ABS ye Britaniya nezaretindeki koloniyalarla ticaret huququ verilirdi Kanada ABS serhedinin mueyyenlesmesi bu muqavilede nezerde tutulmasa da onun helli ucun umumi komissiya yaradilir Her iki teref muharibelerin gedisinde bir birine vurdugu zereri odemeyi ohdesine goturur Hetta Britaniya bu meqsedle 1802 ci ilin yanvarin 8 de ABS ye 600 min funt sterling odeyir Ost Hind sirketi ile yaniz mueyyen cerciveler qaxilinde ticaret etmek huququ verilir Muqavile mueyyen tepgilere tus gelir Ancaq Corc Vasinqton ve Hamiltonun teziqi 24 iyun 1795 ci ilde konqresde ratifikasiya edilir ABS Vest Hindle bagli meselede istediyine nail olur Kanada ile serhedin tam deqiqlesdirilmesi prezident Ceksonun doneminde 1830 cu ilde Vebster Asberton muqavilesine esasen tam cozulur Menbe bib ourdoes joy html ABS merkezi kitabxanasi