Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Çaun körfəzi — Çukotka Muxtar Dairəsi ərazisində yerləşən körfəz. Şərqi Sibir dənizinin şərqində yerləşir. İnzibati cəhətdən Rusiyanın Çukot Muxtar Dairəsinin Çaun rayonu ərazisində yerləşir.
| Çaun körfəzi | |
|---|---|
| çuk. Чаан | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Tip | Körfəz |
| Dərin yeri | 31 m |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Rusiya |
| Akvatoriyası | |
| | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Sahilində mühüm Arktika limanı olan Pevek limanı yerləşir. Həmcinin qəsəbə hava limanına sahibdir. Qış ayları Pevekdən Baranixaya yol gedir.
Tarixi məlumat
Körfəz 1646-ci ildə İsa Neçaev tərəfindən təşkil edilən rus ekspedisiyası zamanı kəşf edilmişdir. 1762-ci ildə Çaun buxtasını Nikita Pavloviç Şalaurov ziyarət edir və körfəzin xəritəsini tərtib edir. Körfəzin adı yukagirlərdən götürülmüşdür. Yukagirlərdə olan Çovan sözündən götürülmüş mənası «dəniz»-dir.
Fiziki-coğrafi xüsusiyyətləri
Körfəz dənizlə üç böğazla birləşir: Kiçik Çaun boğazı (Ayon adasının qərbində), Srednı (Ayon adası ilə Böyük Routan adası arasında) və Pevek (Böyük Routan adasımın şərqi). Şərqdən Şelaqski burnu ilə əhatələnir. Qərb sahilləri hamar şərq sahilləri isə hisbətən hündürdür.Körfəzin uzunluğu 150 km, eni 100 km, dərinliyi isə 20 metri keçmir. Boğazlarda isə dərinlik 31 metri keçmir.
Yayda dəniz axınları şimal enliklərindən gətirdiyi buzları körfəzin girəcəyində toplaylır. Burada Lionski buz massivini əmələ gətirir.
Körfəzə çoxlu sayda kiçik çaylar yökülür: Pootaypıvaam, Mlelıın, Teyukuul, İçuveem, Palyavazan, Çaun, Puçeveem, Levyuveem, Kremyanka, Ittıkulveem, Emıkkıvyan, Rakvazan və d. çaylar. İçuveem sisteminə Orta İçuveem və Kaatır çayları daxildir. Sahilində yerləşən burunlar:Qorbatıy, Naqlyonqın, Turırıv, Mlelıın. Körfəzdə yerləşən adalar:Mosey, Ayon, Routan adaları (Kiçik Routan və Böyük Routan). Çaun, Pevek və Srednıy boğazları ilə Şərqi Sibir dənizi ilə birləşir. Pevek boğazı Routan adaları ilə Pevek yarımadası arasında yerləşir. Uzunluğu 14 km, eni 4 km, orta dərinlik 14–25 m, ən dayaz yeri 31 metr təşkil edir. Kiçik Çaun boğazı isə dayaz boğazdır. Boğazın qərbində Mosey adası, şərqində isə kiçik adalar vardır. Sahilləri dayazdır, lilli və qumsal burunlarla zəgindir. Qışda ərazidən Pevek-Ayron yolu keçir. Dərinliyi 6 m-dir
Təbiətin qorunması
Körefəzin şərq və cənub sahilləri köçəri quşlarla dolur. Burada ağ qaz, tundura ququşu, cəhrəyı qağayı kimi quşları görmək mümkündür. Bu ərazilər «Çaunskaya Quba» adlı təbiət qoruğu elan edilmişdir.
Antropoloji təsir
Körfəzin şimal-şərq hissəsində insanın antropogen təsiri hiss edilir. Ekosistem təmizlənməyən tullantıların təsirinə məruz qalır.
İstinadlar
- Мельников А. В. Географические названия Дальнего Востока России: Топонимический словарь 2013-12-04 at the Wayback Machine — Благовещенск: Интерра-Плюс (Interra+), 2009. — 55 с.
- "ООПТ «Чаунская губа»". 2021-01-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-11-05.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Caun korfezi Cukotka Muxtar Dairesi erazisinde yerlesen korfez Serqi Sibir denizinin serqinde yerlesir Inzibati cehetden Rusiyanin Cukot Muxtar Dairesinin Caun rayonu erazisinde yerlesir Caun korfezicuk ChaanUmumi melumatlarTip KorfezDerin yeri 31 mYerlesmesi69 sm e 170 s u Olke RusiyaAkvatoriyasi Serqi Sibir deniziCaun korfeziCaun korfezi Vikianbarda elaqeli mediafayllar Sahilinde muhum Arktika limani olan Pevek limani yerlesir Hemcinin qesebe hava limanina sahibdir Qis aylari Pevekden Baranixaya yol gedir Tarixi melumatKorfez 1646 ci ilde Isa Necaev terefinden teskil edilen rus ekspedisiyasi zamani kesf edilmisdir 1762 ci ilde Caun buxtasini Nikita Pavlovic Salaurov ziyaret edir ve korfezin xeritesini tertib edir Korfezin adi yukagirlerden goturulmusdur Yukagirlerde olan Covan sozunden goturulmus menasi deniz dir Fiziki cografi xususiyyetleriKorfez denizle uc bogazla birlesir Kicik Caun bogazi Ayon adasinin qerbinde Sredni Ayon adasi ile Boyuk Routan adasi arasinda ve Pevek Boyuk Routan adasimin serqi Serqden Selaqski burnu ile ehatelenir Qerb sahilleri hamar serq sahilleri ise hisbeten hundurdur Korfezin uzunlugu 150 km eni 100 km derinliyi ise 20 metri kecmir Bogazlarda ise derinlik 31 metri kecmir Yayda deniz axinlari simal enliklerinden getirdiyi buzlari korfezin gireceyinde toplaylir Burada Lionski buz massivini emele getirir Korfeze coxlu sayda kicik caylar yokulur Pootaypivaam Mleliin Teyukuul Icuveem Palyavazan Caun Puceveem Levyuveem Kremyanka Ittikulveem Emikkivyan Rakvazan ve d caylar Icuveem sistemine Orta Icuveem ve Kaatir caylari daxildir Sahilinde yerlesen burunlar Qorbatiy Naqlyonqin Tuririv Mleliin Korfezde yerlesen adalar Mosey Ayon Routan adalari Kicik Routan ve Boyuk Routan Caun Pevek ve Sredniy bogazlari ile Serqi Sibir denizi ile birlesir Pevek bogazi Routan adalari ile Pevek yarimadasi arasinda yerlesir Uzunlugu 14 km eni 4 km orta derinlik 14 25 m en dayaz yeri 31 metr teskil edir Kicik Caun bogazi ise dayaz bogazdir Bogazin qerbinde Mosey adasi serqinde ise kicik adalar vardir Sahilleri dayazdir lilli ve qumsal burunlarla zegindir Qisda eraziden Pevek Ayron yolu kecir Derinliyi 6 m dirTebietin qorunmasiKorefezin serq ve cenub sahilleri koceri quslarla dolur Burada ag qaz tundura ququsu cehreyi qagayi kimi quslari gormek mumkundur Bu eraziler Caunskaya Quba adli tebiet qorugu elan edilmisdir Antropoloji tesirKorfezin simal serq hissesinde insanin antropogen tesiri hiss edilir Ekosistem temizlenmeyen tullantilarin tesirine meruz qalir IstinadlarMelnikov A V Geograficheskie nazvaniya Dalnego Vostoka Rossii Toponimicheskij slovar 2013 12 04 at the Wayback Machine Blagoveshensk Interra Plyus Interra 2009 55 s OOPT Chaunskaya guba 2021 01 11 tarixinde Istifade tarixi 2017 11 05