Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Somalí və ya Afrika Buynuzu — Afrika materikinin şərqində yarımada. Şimaldan Ədən körfəzi, şərqdən Hind okeanının suları yuyulur. Şimal-şərq qutaracağında Qvardafuy burnu yerləşir.
| Afrika buynuzu | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 750 000 km² |
| Yerləşməsi | |
| Akvatoriya | Hind okeanı/Qırmızı dəniz |
| Ölkələr | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yarımadanın ərazisinin böyük qismi Somalinin, az hissəsi isə Efiopiyanın tərkibinə daxildir.
Sahəsi 750 000 km² yaxındır.
Coğafiyası və iqlimi
Yarımada həm Ekvatordan həmdə Şimal Tropik xətdindən eyni məsafədə yerləşir. Ərazidə ən hündür dağ Efiopiyanın şimal-qərbində Simiem dağıdır. Nə zamansa Simiem və Beyl dağlarının zirvəsi buzla örtülü olur. Dağlar Qırmızı dəniz istiqamətində birdən-birə enir. Hind okeanına doğru isə hüdürlük tədricən enir.
Afrika buynuzu quraqlığı ilə fərqlənir. Ekvatora yaxınlığına baxmayaraq bu istiqamətdən gələn yağıntı verən buludlar öz yağıntısını əsasən Cənubi Sudana tökür və Somali və Cibutiyə az yağıntıya düşür. Efiyopiyanın qərbi və mərkəzi, Eriteriyanın cənubu musson yağışlarının təsirinə məruz qalır. Efiopiyanın dağlıq hissələrinə ildə 2000 mm (Əsməraya isə ortalama 570 mm ) yağıntı düşür. Bölgədə Efiyopiya istisna olaraq digər dövlətlərin suya olan tələbatı yalnız yağışlar hesabına ödənilir.
Qışda passatlar yalnız şimal-şərq hissədə əsasən dağlıq ərazillərdə yağıntı verir. Bu hissədə yağıntının illik miqdarı 500 mm təmkil edir. Şərq sahillərdə güçlü küləklər sahil xəttinə paralel əsdiyindən yağıntının azlığına görə fərqlənir. Bu hissədə illik yağıntının miqdarı 51 mm təşkil edir. может составлять 51 мм.
Qırmızı dənizin sahillərində olduqca isti iqlimə malikdir. Burada iyulda 41°S, yanvarda isə 32°S təşkil edir. Şərq sahillərində soyuq cərəyanın keçməsi ilə əlaqədar iqlin nisbətən mülayimdir, bəzən isə aydın havalarda donmalar baş verir.
Dillər
Yarımadada yaşıyan əhalinin böyük qismi Somali dilində danışır. Bu dildə danışanların böyük qismi Somali və Cibuti kimi ölkələrdə yaşayır. Bundan əlavə Cibuti, Efiopiya və Eritreyada yaşıyan əhalinin müəyyən qismi Afar dilində danışır. Bölgədə üstəlik Afraz, tiqrin və Amhar dilindən istifadə edilir (onlarla az saylı dillər də vardır).
Ekologiya
Yarımadada mili park və qoruqlar vardır ki, dünya əhəmiyyətlidir. Ərazi meşələrin məhv olması təhlükəsini yaşayır. Beləki əvvəlki meşələrdən cəmi 5% qalmışdır. Digər təhlükə Sokortada infrastrukturun inşafı ilə əlaqədar ətraf mühitə dəyən ziyandır.
Fauna
Afriks Buynuzunda 220 növ məməli yaşayır. Bir necə antilop növləri Beyra, Dibataq, gümüşü dikdik və və qazel spik soyunun tükənmə təklükəsi vardır. Üstəlik bölgədə , , Pavian hamadril, kimi canlılar yaşayır. Qrevi zebri yarımadanın vəhşi heyvanları arasında xüsusi ilə seçilir. Burada rast gəlmək olar ki, onlarda ümumdünya irsi siyahisina daxildir.
Burada quş növlərindən xüsusi növ (Carduelis johannis), Kəklik (Francolinus ochropectus) xüsusi ilə seçilir
Burada Afrikanın digər hissələrindən daha çox Sürünənlər yaşayır. Beləki burada 285 bioloji növ vardır və onların 90 növünə ancaq Afrika buynuzunda rast gəlmək olar.
Suda-quruda yaşayanlara burada demək olar ki, rast gəlinmir.
Bölgədə 100 növ balıq vardır və onların 10 ancaq Afrika buynuzu yarımadasının ətrafında yaşayır.
Flora
Ərazidə 5000 bitki növü vardır və çoxu ancaq bu ərazidə rast gəlinir. Bu xüsusiyyət əsasən Somorta adası və Somalının şimal hissəsində cənləşmişdir. Məsələn: Maqnoliya, Somali Meşənovruzu və kimi bitkilər ancaq Sokotra adasında bitir.
İstinadlar
- "www.ethnologue.com cites 13 minority languages for Somalia, 83 for Ethiopia and 12 for Eritrea". 2013-02-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-06-19.
- C. Michael Hogan. 2009. Painted Hunting Dog: Lycaon pictus, GlobalTwitcher.com, ed. N. Stromberg 2010-12-09 at the Wayback Machine
Ədəbiyyat
- Пискунова Н. И. Африканский Рог: современные проблемы безопасности. — Sааrbrykkеn: LAP LAMBERT Academic Publishing. — 2014. — .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Somali ve ya Afrika Buynuzu Afrika materikinin serqinde yarimada Simaldan Eden korfezi serqden Hind okeaninin sulari yuyulur Simal serq qutaracaginda Qvardafuy burnu yerlesir Afrika buynuzuUmumi melumatlarSahesi 750 000 km Yerlesmesi8 sm e 48 s u Akvatoriya Hind okeani Qirmizi denizOlkeler Somali EfiopiyaAfrika buynuzu Vikianbarda elaqeli mediafayllar Yarimadanin erazisinin boyuk qismi Somalinin az hissesi ise Efiopiyanin terkibine daxildir Sahesi 750 000 km yaxindir Cogafiyasi ve iqlimiYarimada hem Ekvatordan hemde Simal Tropik xetdinden eyni mesafede yerlesir Erazide en hundur dag Efiopiyanin simal qerbinde Simiem dagidir Ne zamansa Simiem ve Beyl daglarinin zirvesi buzla ortulu olur Daglar Qirmizi deniz istiqametinde birden bire enir Hind okeanina dogru ise hudurluk tedricen enir Afrika buynuzunda yerlesen mayak Afrika buynuzu quraqligi ile ferqlenir Ekvatora yaxinligina baxmayaraq bu istiqametden gelen yaginti veren buludlar oz yagintisini esasen Cenubi Sudana tokur ve Somali ve Cibutiye az yagintiya dusur Efiyopiyanin qerbi ve merkezi Eriteriyanin cenubu musson yagislarinin tesirine meruz qalir Efiopiyanin dagliq hisselerine ilde 2000 mm Esmeraya ise ortalama 570 mm yaginti dusur Bolgede Efiyopiya istisna olaraq diger dovletlerin suya olan telebati yalniz yagislar hesabina odenilir Qisda passatlar yalniz simal serq hissede esasen dagliq erazillerde yaginti verir Bu hissede yagintinin illik miqdari 500 mm temkil edir Serq sahillerde guclu kulekler sahil xettine paralel esdiyinden yagintinin azligina gore ferqlenir Bu hissede illik yagintinin miqdari 51 mm teskil edir mozhet sostavlyat 51 mm Qirmizi denizin sahillerinde olduqca isti iqlime malikdir Burada iyulda 41 S yanvarda ise 32 S teskil edir Serq sahillerinde soyuq cereyanin kecmesi ile elaqedar iqlin nisbeten mulayimdir bezen ise aydin havalarda donmalar bas verir DillerYarimadada yasiyan ehalinin boyuk qismi Somali dilinde danisir Bu dilde danisanlarin boyuk qismi Somali ve Cibuti kimi olkelerde yasayir Bundan elave Cibuti Efiopiya ve Eritreyada yasiyan ehalinin mueyyen qismi Afar dilinde danisir Bolgede ustelik Afraz tiqrin ve Amhar dilinden istifade edilir onlarla az sayli diller de vardir EkologiyaYarimadada mili park ve qoruqlar vardir ki dunya ehemiyyetlidir Erazi meselerin mehv olmasi tehlukesini yasayir Beleki evvelki meselerden cemi 5 qalmisdir Diger tehluke Sokortada infrastrukturun insafi ile elaqedar etraf muhite deyen ziyandir Fauna Afriks Buynuzunda 220 nov memeli yasayir Bir nece antilop novleri Beyra Dibataq gumusu dikdik ve ve qazel spik soyunun tukenme teklukesi vardir Ustelik bolgede Pavian hamadril kimi canlilar yasayir Qrevi zebri yarimadanin vehsi heyvanlari arasinda xususi ile secilir Burada rast gelmek olar ki onlarda umumdunya irsi siyahisina daxildir Burada qus novlerinden xususi nov Carduelis johannis Keklik Francolinus ochropectus xususi ile secilir Burada Afrikanin diger hisselerinden daha cox Surunenler yasayir Beleki burada 285 bioloji nov vardir ve onlarin 90 novune ancaq Afrika buynuzunda rast gelmek olar Suda quruda yasayanlara burada demek olar ki rast gelinmir Bolgede 100 nov baliq vardir ve onlarin 10 ancaq Afrika buynuzu yarimadasinin etrafinda yasayir Flora Erazide 5000 bitki novu vardir ve coxu ancaq bu erazide rast gelinir Bu xususiyyet esasen Somorta adasi ve Somalinin simal hissesinde cenlesmisdir Meselen Maqnoliya Somali Mesenovruzu ve kimi bitkiler ancaq Sokotra adasinda bitir Istinadlar www ethnologue com cites 13 minority languages for Somalia 83 for Ethiopia and 12 for Eritrea 2013 02 03 tarixinde Istifade tarixi 2015 06 19 C Michael Hogan 2009 Painted Hunting Dog Lycaon pictus GlobalTwitcher com ed N Stromberg 2010 12 09 at the Wayback MachineEdebiyyatPiskunova N I Afrikanskij Rog sovremennye problemy bezopasnosti Saarbrykken LAP LAMBERT Academic Publishing 2014 ISBN 978 3 659 50036 7