Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Əbu Cəfər Abdullah ibn Məhəmməd Əl-Mənsur (ərəb. أبو جعفر عبدالله بن محمد المنصور) (714, Humeyma[d], Bilad əş-Şam, Ərəb Xilafəti – 7 oktyabr 775 və ya 18 oktyabr 775, Bağdad, Abbasilər xilafəti) — 2. Abbasi xəlifəsi. Bağdad şəhərinin əsasını qoymuşdur. Eyni zamanda ədib və şair olan Əl-Mənsur xəsisliyi ilə tanınmış, vəfatında xəzinədə 600 milyon dirhəm və 4 milyon dinar olduğu qeyd olunmuşdur.
| Əl-Mənsur | |
|---|---|
| ərəb. أبو جعفر عبدالله بن محمد المنصور | |
 Əl-Mənsur dönəminə aid qızıl dinarlar | |
| Əvvəlki | Əs-Səffah |
| Sonrakı | Əl-Mehdi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | (61 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Fəaliyyəti | siyasətçi, Xəlifə |
| Atası | Məhəmməd ibn Əli |
| Anası | Səlamə Ümmü-Abdullah |
| Həyat yoldaşı | Arva bint Mənsur Əl-Himyari |
| Uşağı | Əl-Mehdi |
| Ailəsi | Abbasilər |
| Dini | islam |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
23 avqust 714-cü ildə Hümeymədə doğuldu. Əməvilərə qarşı tərtiblənən çevrilişin banisi Məhəmməd ibn Əlinin oğlu olan Əbu Cəfər uşaqlıq illərində mükəmməl təhsil aldı. Abbasi birliklərinin Kufəyə girməsindən bir ay sonra — 749-cu ilin oktyabrında digər ailə üzvləriylə birlikdə Kufəyə gəldi. Çox keçmədən burada xəlifə elan edilən qardaşı Əs-Səffaha biat etdi və onun sağ əli olaraq bir çox mühüm vəzifələrdə xidmət göstərdi.
Əməvilərin İraqın mərkəzi olan Vasitdəki canişini ibn Hübeyrənin yeni xəlifəyə tabe olmamasının ardından Əbu Cəfər dərhal bölgəyə göndərildi və şəhər mühasirəyə alındı. Ancaq son Əməvi xəlifəsi II Mərvanın ölüm xəbərinin gəlməsiylə ibn Hübeyrə 11 aylıq mühasirənin ardından təslim olmağa məcbur oldu. Ancaq xəlifənin əmriylə, bağlanan təslim sazişinə zidd olaraq başda ibn Hübeyrə olmaqla, bir çox mühüm Əməvi tərəfdarı edam edildi. Bir çox əyalətlərdə çıxan üsyanları yatırdı və 754-cü ildə həcc əmiri təyin edildi. Xəlifə Əbül Abbas Əs-Səffah qardaşı Əbu Cəfəri birinci, digər qardaşı Musanın oğlu İsanı isə ikinci vəliəhd elan etmişdi. Əbu Cəfər Məkkədə olduğu əsnada xəlifə vəfat etdi (10 iyun 754). Qardaşı oğlu İsa ibn Musanın göndərdiyi məktubla xəbəri alan Əbu Cəfər dərhal yola düşdü və başda Haşimilər olmaqla bir çox tayfanın dəstəyini topladı.
Əl-Mənsur səltənətinin ilk ilində əmisinin üsyanıyla məşğul oldu. Abbasilərin hakimiyyətə gəlişində mühüm rol oynayan əmisi Abdullah ibn Əli qardaşı oğlunun xəlifəliyini tanımadı və böyük bir orduyla paytaxtı tərk etdi. Nüseybin yaxınlığında baş verən döyüşdə məğlub olan Abdullah ibn Əli ələ keçirilərək Bəsrədə həbs olundu və ölümünədək 10 il boyunca burada saxlanıldı.
Əmisinin üsyanından sonra getdikcə nüfuz qazanan və mərkəzi hakimiyyətə qarşı təhlükə yaradan Əbu Müslim əl-Xorasani tərtiblənən sui-qəsdlə qətlə yetirildi (12 fevral 755). Bu hadisənin ardından Xorasanda bir çox üsyan və ayaqlanma baş tutdu və bu üsyanlar illərcə xəlifəni məşğul etdi. Əndəlüsə qaçaraq orada yeni bir dövlət quran Əbdürrəhman ibn Müaviyəylə mübarizə aparsa da, bunun bir nəticə vermədiyini anladı və elçi göndərərək sülh təmin etdi.
758, 765, 766 və 769-cu illərdə həccə gedən Əl-Mənsur 775-ci ildə yenidən həccə gedərkən yolda səhhəti pisləşdi və 7 oktyabr 775-ci ildə Məkkə yolunda vəfat etdi. Dəfn yerinin bilinməməsi üçün 100 ayrı məzar qazıldığı qeyd olunur. Yerinə vəliəhd elan etdiyi oğlu Məhəmməd əl-Mehdi xəlifə elan olundu.
Mənbə
- Bobrick, Benson (2012). The Caliph's Splendor: Islam and the West in the Golden Age of Baghdad. Simon & Schuster. ISBN 978–1416567622
- al-Tabari; Williams, John Alden (1988). The Early 'Abbasi Empire, Volume I: The Reign of Abu Ja'far al-Mansur. Cambridge: Cambridge University Press. pp. 66–67.
- Marsham, Andrew (2009). Rituals of Islamic Monarchy: Accession and Succession in the First Muslim Empire: Accession and Succession in the First Muslim Empire. Edinburgh University Press. p. 193.
- Ghareeb, Edmund A.; Dougherty, Beth (2004). Historical Dictionary of Iraq. Scarecrow Press. p. 33.
- Wise Bauer, Susan (2010). The History of the Medieval World: From the Conversion of Constantine to the First Crusade. W. W. Norton & Company. p. 369.
- Salvatore, Armando; Tottoli, Roberto; Rahimi, Babak (2018). The Wiley Blackwell History of Islam. John Wiley & Sons. p. 126.
- Halîfe b. Hayyât, et-Târîḫ (Ömerî), bk. İndeks.
- Ya‘kūbî, Târîḫ, II, 364–380.
- Taberî, Târîḫ (Ebü’l-Fazl), bk. İndeks.
- Mes‘ûdî, Mürûcü’ẕ-ẕeheb (Abdülhamîd), III, 294–318.
- Ebü’l-Ferec el-İsfahânî, Meḳātilü’ṭ-Ṭâlibiyyîn (nşr. Seyyid Ahmed Sakr), Kahire 1949, s. 179–399.
- Hatîb, Târîḫu Baġdâd, I, 62–98.
- Agobios b. Kostantin el-Menbicî, el-Münteḫab min Târîḫi’l-Menbicî (nşr. Ömer Abdüsselâm Tedmürî), Trablus 1406/1986, s. 119–131.
- İbnü’l-Esîr, el-Kâmil, bk. İndeks.
- G. le Strange, Baghdad during the Abbasid Caliphate, Oxford 1924, bk. İndeks.
- Ahmed Zekî Safvet, Cemheretü resâʾili’l-ʿArab fî ʿuṣûri’l-ʿArabiyyeti’z-zâhire, Beyrut, ts. (el-Mektebetü’l-ilmiyye), III, 10–12; IV, 368–372.
- D. Sourdel, Le vizirat ʿAbbāside de 749 à 936, Damas 1959–60, bk. İndeks.
- Abdülcebbâr el-Cûmerd, Dâhiyetü’l-ʿArab Ebû Caʿfer el-Manṣûr, Beyrut 1963.
- Abdüsselâm Rüstem, Ebû Caʿfer el-Manṣûr, Kahire 1965.
- Ali Edhem, Ebû Caʿfer el-Manṣûr, Kahire 1969.
- J. Lassner, "Did the Caliph Abu Ja‘fer al-Mansur Murder his Uncle Abdullah b. Ali and Other Problems with in the Ruling House of the Abbasids", Studies in Memory of Gaston Wiet (ed. M. Rosen-Ayalon), Jerusalem 1977, s. 69–99.
- a.mlf., "Provincial Administration under the Early ‘Abbāsids: Abū Ja‘far al-Mansūr and the Governors of the Haramayn", St. I, XLIX (1979), s. 39–54.
- Baron Carra de Vaux, Müfekkirü’l-İslâm (trc. Âdil Züaytir), Kahire 1979, s. 13 vd.
- Cebrâil Süleyman Cebbûr, el-Mülûkü’ş-şuʿarâʾ, Beyrut 1401/1981, I, 100–105.
- H. Kennedy, The Early Abbasid Caliphate, London 1981, s. 57–95.
- a.mlf., "al-Manṣūr", EI2 (İng.), VI, 427–428.
- Reşîd Abdullah el-Cümeylî, Dirâsât fî târîḫi’l-ḫilâfeti’l-ʿAbbâsiyye, Rabat 1984, s. 31–47.
- Bessâm el-Aselî, el-Manṣûr el-ḳāʿid el-Manṣûr el-ʿAbbâsî, Ebû Caʿfer ʿAbdullāh, Beyrut 1406/1986.
- D. Gutas, Greek Thought, Arabic Culture, London 1999, s. 28–60.
- Gülgûn Uyar, Siyâsî ve İçtimaî Hayatta Ali-Fâtıma Evlâdı (260/873’e Kadar) (doktora tezi, 2003), MÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, s. 120 vd.
- A. Dietrich, "Das politische Testament des zweiten Abbasidenkalifen al-Mansūr", Isl., XXX/2–3 (1952), s. 133–165.
- M. Qasim Zaman, "Routinization of Revolutionary Charisma: Notes on the ʿAbbasid Caliphs al-Mansūr and al-Mahdī", IS, XXIX/3 (1990), s. 251–275.
- K. V. Zetterstéen, "Mansur", İA, VII, 295–296.
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Encyclopædia Universalis (fr.). Encyclopædia Britannica.
- https://www.britannica.com/biography/al-Mansur-Abbasid-caliph.
- Алмансор (rus.). // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. Андреевский СПб: Брокгауз — Ефрон, 1890. Т. I. С. 472.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Mensur Ebu Cefer Abdullah ibn Mehemmed El Mensur ereb أبو جعفر عبدالله بن محمد المنصور 714 Humeyma d Bilad es Sam Ereb Xilafeti 7 oktyabr 775 ve ya 18 oktyabr 775 Bagdad Abbasiler xilafeti 2 Abbasi xelifesi Bagdad seherinin esasini qoymusdur Eyni zamanda edib ve sair olan El Mensur xesisliyi ile taninmis vefatinda xezinede 600 milyon dirhem ve 4 milyon dinar oldugu qeyd olunmusdur El Mensurereb أبو جعفر عبدالله بن محمد المنصور El Mensur donemine aid qizil dinarlar2 Abbasi xelifesiEvvelkiEs SeffahSonrakiEl MehdiSexsi melumatlarDogum tarixi 23 avqust 714Dogum yeri Humeyma d Bilad es Sam Ereb XilafetiVefat tarixi 6 oktyabr 775 61 yasinda Vefat yeri Bagdad Abbasiler xilafetiDefn yeri Cennetul muella d Fealiyyeti siyasetci XelifeAtasi Mehemmed ibn EliAnasi Selame Ummu AbdullahHeyat yoldasi Arva bint Mensur El HimyariUsagi El MehdiAilesi AbbasilerDini islam Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati23 avqust 714 cu ilde Humeymede doguldu Emevilere qarsi tertiblenen cevrilisin banisi Mehemmed ibn Elinin oglu olan Ebu Cefer usaqliq illerinde mukemmel tehsil aldi Abbasi birliklerinin Kufeye girmesinden bir ay sonra 749 cu ilin oktyabrinda diger aile uzvleriyle birlikde Kufeye geldi Cox kecmeden burada xelife elan edilen qardasi Es Seffaha biat etdi ve onun sag eli olaraq bir cox muhum vezifelerde xidmet gosterdi Emevilerin Iraqin merkezi olan Vasitdeki canisini ibn Hubeyrenin yeni xelifeye tabe olmamasinin ardindan Ebu Cefer derhal bolgeye gonderildi ve seher muhasireye alindi Ancaq son Emevi xelifesi II Mervanin olum xeberinin gelmesiyle ibn Hubeyre 11 ayliq muhasirenin ardindan teslim olmaga mecbur oldu Ancaq xelifenin emriyle baglanan teslim sazisine zidd olaraq basda ibn Hubeyre olmaqla bir cox muhum Emevi terefdari edam edildi Bir cox eyaletlerde cixan usyanlari yatirdi ve 754 cu ilde hecc emiri teyin edildi Xelife Ebul Abbas Es Seffah qardasi Ebu Ceferi birinci diger qardasi Musanin oglu Isani ise ikinci veliehd elan etmisdi Ebu Cefer Mekkede oldugu esnada xelife vefat etdi 10 iyun 754 Qardasi oglu Isa ibn Musanin gonderdiyi mektubla xeberi alan Ebu Cefer derhal yola dusdu ve basda Hasimiler olmaqla bir cox tayfanin desteyini topladi El Mensur seltenetinin ilk ilinde emisinin usyaniyla mesgul oldu Abbasilerin hakimiyyete gelisinde muhum rol oynayan emisi Abdullah ibn Eli qardasi oglunun xelifeliyini tanimadi ve boyuk bir orduyla paytaxti terk etdi Nuseybin yaxinliginda bas veren doyusde meglub olan Abdullah ibn Eli ele kecirilerek Besrede hebs olundu ve olumunedek 10 il boyunca burada saxlanildi Emisinin usyanindan sonra getdikce nufuz qazanan ve merkezi hakimiyyete qarsi tehluke yaradan Ebu Muslim el Xorasani tertiblenen sui qesdle qetle yetirildi 12 fevral 755 Bu hadisenin ardindan Xorasanda bir cox usyan ve ayaqlanma bas tutdu ve bu usyanlar illerce xelifeni mesgul etdi Endeluse qacaraq orada yeni bir dovlet quran Ebdurrehman ibn Muaviyeyle mubarize aparsa da bunun bir netice vermediyini anladi ve elci gondererek sulh temin etdi 758 765 766 ve 769 cu illerde hecce geden El Mensur 775 ci ilde yeniden hecce gederken yolda sehheti pislesdi ve 7 oktyabr 775 ci ilde Mekke yolunda vefat etdi Defn yerinin bilinmemesi ucun 100 ayri mezar qazildigi qeyd olunur Yerine veliehd elan etdiyi oglu Mehemmed el Mehdi xelife elan olundu MenbeBobrick Benson 2012 The Caliph s Splendor Islam and the West in the Golden Age of Baghdad Simon amp Schuster ISBN 978 1416567622 al Tabari Williams John Alden 1988 The Early Abbasi Empire Volume I The Reign of Abu Ja far al Mansur Cambridge Cambridge University Press pp 66 67 ISBN 0521326621 Marsham Andrew 2009 Rituals of Islamic Monarchy Accession and Succession in the First Muslim Empire Accession and Succession in the First Muslim Empire Edinburgh University Press p 193 ISBN 9780748630776 Ghareeb Edmund A Dougherty Beth 2004 Historical Dictionary of Iraq Scarecrow Press p 33 ISBN 9780810865686 Wise Bauer Susan 2010 The History of the Medieval World From the Conversion of Constantine to the First Crusade W W Norton amp Company p 369 ISBN 9780393078176 Salvatore Armando Tottoli Roberto Rahimi Babak 2018 The Wiley Blackwell History of Islam John Wiley amp Sons p 126 ISBN 9780470657546 Halife b Hayyat et Tariḫ Omeri bk Indeks Ya kubi Tariḫ II 364 380 Taberi Tariḫ Ebu l Fazl bk Indeks Mes udi Murucu ẕ ẕeheb Abdulhamid III 294 318 Ebu l Ferec el Isfahani Meḳatilu ṭ Ṭalibiyyin nsr Seyyid Ahmed Sakr Kahire 1949 s 179 399 Hatib Tariḫu Baġdad I 62 98 Agobios b Kostantin el Menbici el Munteḫab min Tariḫi l Menbici nsr Omer Abdusselam Tedmuri Trablus 1406 1986 s 119 131 Ibnu l Esir el Kamil bk Indeks G le Strange Baghdad during the Abbasid Caliphate Oxford 1924 bk Indeks Ahmed Zeki Safvet Cemheretu resaʾili l ʿArab fi ʿuṣuri l ʿArabiyyeti z zahire Beyrut ts el Mektebetu l ilmiyye III 10 12 IV 368 372 D Sourdel Le vizirat ʿAbbaside de 749 a 936 Damas 1959 60 bk Indeks Abdulcebbar el Cumerd Dahiyetu l ʿArab Ebu Caʿfer el Manṣur Beyrut 1963 Abdusselam Rustem Ebu Caʿfer el Manṣur Kahire 1965 Ali Edhem Ebu Caʿfer el Manṣur Kahire 1969 J Lassner Did the Caliph Abu Ja fer al Mansur Murder his Uncle Abdullah b Ali and Other Problems with in the Ruling House of the Abbasids Studies in Memory of Gaston Wiet ed M Rosen Ayalon Jerusalem 1977 s 69 99 a mlf Provincial Administration under the Early Abbasids Abu Ja far al Mansur and the Governors of the Haramayn St I XLIX 1979 s 39 54 Baron Carra de Vaux Mufekkiru l Islam trc Adil Zuaytir Kahire 1979 s 13 vd Cebrail Suleyman Cebbur el Muluku s suʿaraʾ Beyrut 1401 1981 I 100 105 H Kennedy The Early Abbasid Caliphate London 1981 s 57 95 a mlf al Manṣur EI2 Ing VI 427 428 Resid Abdullah el Cumeyli Dirasat fi tariḫi l ḫilafeti l ʿAbbasiyye Rabat 1984 s 31 47 Bessam el Aseli el Manṣur el ḳaʿid el Manṣur el ʿAbbasi Ebu Caʿfer ʿAbdullah Beyrut 1406 1986 D Gutas Greek Thought Arabic Culture London 1999 s 28 60 Gulgun Uyar Siyasi ve Ictimai Hayatta Ali Fatima Evladi 260 873 e Kadar doktora tezi 2003 MU Sosyal Bilimler Enstitusu s 120 vd A Dietrich Das politische Testament des zweiten Abbasidenkalifen al Mansur Isl XXX 2 3 1952 s 133 165 M Qasim Zaman Routinization of Revolutionary Charisma Notes on the ʿAbbasid Caliphs al Mansur and al Mahdi IS XXIX 3 1990 s 251 275 K V Zettersteen Mansur IA VII 295 296 IstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Encyclopaedia Universalis fr Encyclopaedia Britannica https www britannica com biography al Mansur Abbasid caliph Almansor rus Enciklopedicheskij slovar pod red I E Andreevskij SPb Brokgauz Efron 1890 T I S 472