Siroslu Ferekid ya da Ferekides (yun. Φερεκύδης, təxminən m. ö. 584 – 499) — qədim yunan düşünürü idi. Bəzi yazarlar onu Yeddi yunan müdriklərindən biri hesab edirdilər. O, finikiyalılardan elm öyrənmiş, sonra yunanların "yeddi müdriklərindən" biri olan Pittakın öyrəncisi olmuşdur. O, orfizmə çox yaxın idi. Ferekid "Beş kitab" (yun. Πεντέμυχος) adlanan əsərində öz teoqoniya və kosmologiyasını vermişdir. Onun əsərlərindən bəzi fraqmentləri günümüzə gəlib çatmışdır. Ferekid həm də Pifaqorun müəllimi olmuşdur.
Ferekid | |
---|---|
Doğum tarixi | təq. e.ə. 580 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | təq. e.ə. 499 |
Tanınmış yetirməsi | Pifaqor |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
"Beş kitab"da tanrıların və dünyanın yaranması təsəvvürləri Hesiodun "Teoqoniya"sından fərqlənir. Ferekid antik dünya təsəvvürlərini sadələşdirmək fikrinə düşmüşdür. Bunun üçün o, bir çox tanrıları bir-biri ilə eyniləşdirərək və adlarına yeni məzmun gətirərək onların sayını azaltmışdır. Bu da mifə əsaslanan yunan dünyagörüşünün böhrana uğramasının göstəricisi idi.
Hesioda görə hər şeyin başlanğıcında sularla eyniləşdirilən Qarışıqlıq (Xaos) durur. Feredid isə dünyanın başlanğıcını maddə ilə deyil, tanrılarla bağlayırdı. Belə ki, Zas (Zevs) – Xtonia (Qaia) – Kronos (zaman) üçlüyü əbədi olmuş, yaradılmamışdırlar. Burada Zevs həm də məhəbbət təcəssümü olan Erosla eyniləşdirilir. Onlar birlikdə vəhdət təşkil edən ilk tanrılardır. Bu üçlük hava, su və odu yaratmışdırlar. Sonra bu ünsürlərdən tanrılar, yarıtanrılar, demonlar və başqa mifoloji varlıqlar yaranmışdır. Qeyd edilən tanrılar, yarıtanrılar və demonlar ikinci dərəcəlidirlər. Bir zaman qara qüvvələr Zevsa qarşı üsyan etmiş, ancaq yenilərək tartarusa atılmışdırlar. Zevs isə Olimpdə baş tanrı olaraq möhkəmlənmişdir.
Ferekid həm də ruhun ölməzliyini, onun bir bədəndən başqasına köçməsini iddia edirdi.
Mənbə
- Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi. Bakı: 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC, 2016, s. 18-19.
Ədəbiyyat
- Aydın Əlizadə. Antik fəlsəfə tarixi. Bakı: 3 saylı Bakı Mətbəəsi ASC, 2016, s. 18-19.
- Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915.
- Kirk G., Raven J., Schofield M. The Presocratic Philosophers. Cambridge University Press, 2003.
- Cicero. Tusculan disputations / Translated by Andrew P. Peabody. Boston: Little, Brown, and Company, 1886.
- Фрагменты ранних греческих философов / Составитель А. В. Лебедев. Ч. 1: От эпических теокосмогоний до возникновения атомистики. М.: Наука, 1989.
İstinadlar
- Maktutor riyaziyyat tarixi arxivi. 1994.
- Ферекид из Сироса 2021-10-22 at the Wayback Machine // Фрагменты ранних греческих философов / Составитель А. В. Лебедев. Ч. 1: От эпических теокосмогоний до возникновения атомистики. М.: Наука, 1989, с. 84-85
- Diogenes Laertius. Lives and Opinions of Eminent Philosophers / Translated by C. D. Yonge. London: Georg Bell & Sons, 1915, с. 53-54.
- Kirk G., Raven J., Schofield M. The Presocratic Philosophers. Cambridge University Press, 1957, pp. 56-60.
- Kirk G., Raven J., Schofield M. The Presocratic Philosophers. Cambridge University Press, 1957, p. 62.
- Kirk G., Raven J., Schofield M. The Presocratic Philosophers. Cambridge University Press, 1957, pp. 66-67.
- Cicero. Tusculan disputations / Translated by Andrew P. Peabody. Boston: Little, Brown, and Company, 1886, p. 26.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Siroslu Ferekid ya da Ferekides yun Ferekydhs texminen m o 584 499 qedim yunan dusunuru idi Bezi yazarlar onu Yeddi yunan mudriklerinden biri hesab edirdiler O finikiyalilardan elm oyrenmis sonra yunanlarin yeddi mudriklerinden biri olan Pittakin oyrencisi olmusdur O orfizme cox yaxin idi Ferekid Bes kitab yun Pentemyxos adlanan eserinde oz teoqoniya ve kosmologiyasini vermisdir Onun eserlerinden bezi fraqmentleri gunumuze gelib catmisdir Ferekid hem de Pifaqorun muellimi olmusdur FerekidDogum tarixi teq e e 580Dogum yeri Siros d Cenubi Egey adalari YunanistanVefat tarixi teq e e 499Taninmis yetirmesi Pifaqor Vikianbarda elaqeli mediafayllar Bes kitab da tanrilarin ve dunyanin yaranmasi tesevvurleri Hesiodun Teoqoniya sindan ferqlenir Ferekid antik dunya tesevvurlerini sadelesdirmek fikrine dusmusdur Bunun ucun o bir cox tanrilari bir biri ile eynilesdirerek ve adlarina yeni mezmun getirerek onlarin sayini azaltmisdir Bu da mife esaslanan yunan dunyagorusunun bohrana ugramasinin gostericisi idi Hesioda gore her seyin baslangicinda sularla eynilesdirilen Qarisiqliq Xaos durur Feredid ise dunyanin baslangicini madde ile deyil tanrilarla baglayirdi Bele ki Zas Zevs Xtonia Qaia Kronos zaman ucluyu ebedi olmus yaradilmamisdirlar Burada Zevs hem de mehebbet tecessumu olan Erosla eynilesdirilir Onlar birlikde vehdet teskil eden ilk tanrilardir Bu ucluk hava su ve odu yaratmisdirlar Sonra bu unsurlerden tanrilar yaritanrilar demonlar ve basqa mifoloji varliqlar yaranmisdir Qeyd edilen tanrilar yaritanrilar ve demonlar ikinci derecelidirler Bir zaman qara quvveler Zevsa qarsi usyan etmis ancaq yenilerek tartarusa atilmisdirlar Zevs ise Olimpde bas tanri olaraq mohkemlenmisdir Ferekid hem de ruhun olmezliyini onun bir bedenden basqasina kocmesini iddia edirdi MenbeAydin Elizade Antik felsefe tarixi Baki 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 s 18 19 EdebiyyatAydin Elizade Antik felsefe tarixi Baki 3 sayli Baki Metbeesi ASC 2016 s 18 19 Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers Translated by C D Yonge London Georg Bell amp Sons 1915 Kirk G Raven J Schofield M The Presocratic Philosophers Cambridge University Press 2003 Cicero Tusculan disputations Translated by Andrew P Peabody Boston Little Brown and Company 1886 Fragmenty rannih grecheskih filosofov Sostavitel A V Lebedev Ch 1 Ot epicheskih teokosmogonij do vozniknoveniya atomistiki M Nauka 1989 IstinadlarMaktutor riyaziyyat tarixi arxivi 1994 Ferekid iz Sirosa 2021 10 22 at the Wayback Machine Fragmenty rannih grecheskih filosofov Sostavitel A V Lebedev Ch 1 Ot epicheskih teokosmogonij do vozniknoveniya atomistiki M Nauka 1989 s 84 85 Diogenes Laertius Lives and Opinions of Eminent Philosophers Translated by C D Yonge London Georg Bell amp Sons 1915 s 53 54 Kirk G Raven J Schofield M The Presocratic Philosophers Cambridge University Press 1957 pp 56 60 Kirk G Raven J Schofield M The Presocratic Philosophers Cambridge University Press 1957 p 62 Kirk G Raven J Schofield M The Presocratic Philosophers Cambridge University Press 1957 pp 66 67 Cicero Tusculan disputations Translated by Andrew P Peabody Boston Little Brown and Company 1886 p 26