Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nahaq yerə, Titanın qəzası (ing. Futility, or the Wreck of the Titan) — 1898-ci ildə, qısa hekayələr və romanlar müəllifi, amerikan yazıçı, Morqan Robertson tərəfindən yazılmışdır. Əsərdə Titan adlı bir gəminin Atlantik Okeanında (Şimali Atlantik) buz dağına çırpılaraq sulara qərq olmasından bəhs olunur. Əsərdəki Titan gəmisi, 14 il sonra yəni 1912-ci ildə batan əfsanəvi Titanik gəmisi ilə inanılmaz bənzərlik təşkil edir.
| Nahaq yerə, Titanın qəzası | |
|---|---|
| ing. "Futility, or the Wreck of the Titan" | |
 | |
| Janr | roman |
| Müəllif | |
| Orijinal dili | İngilis dili |
| Yazılma ili | 1898 |
| Nəşr ili | 1898 |
Morqan Robertson bu əsərlə uğur qazanmır və kitab satılmır. Bu əsərdən sonra uğursuzluq onu buraxmır və digər yazdığı əsərlər heç vaxt maraq doğurmur. Bu səbəbdən böyük stress keçirərək psixoloji müalicə alır. Uğursuz bir yazar olaraq, 1915-ci ilin mart ayında bir otel otağında ayaq üstə keçirdiyi ürək tutmasından dünyasını dəyişir. Titanikin batışından 3 il sonra dünyadan köçsə də heç kəs onun bu əsərini yada salmamış və maraq göstərməmişdi.
Əsərin qısa məzmunu
Əsərdə böyük bir gəmi təsvir olunur və heç vaxt batmayan bir gəmi adlandırılır. Gəmi İngiltərədən ABŞ-a doğru yol alacaqdır. Romantik janrda yazılmış əsərin qəhrəmanları gəmidə tanışırlar və bütün sevgiləri bu gəmidə başlayır. Lakin əsərdəki hər kəs kimi qəhrəmanlar da heç vaxt batmaz adlanan gəminin nə vaxtsa bataraq okeanın dibinə qərq olmasını ağıllarına belə gətirə bilmirlər.
Əsərdən bir parça
 | Gözətçi qışqırdı: - Buz dağı! Birinci zabit, kapitana xəbər verdi ve dərhal "geriyə!" əmri verildi. Lakin gəmi dayanmırdı, sürətin azalması üçün uzun zaman lazım idi. Duman arasından görünən buz dağı getdikcə yaxınlaşırdı. Aşağıdan isə orkestrın və əylənən insanları səsləri gəlirdi. Buz dağı gəmiyə çox yaxınlaşmışdı, bu arada gəmi geriyə hərəkət edən pərvanələrin gücü ilə yana dönmüşdü amma yetərsiz idi və kapitanla köməkçilərinin çarəsiz baxışları arasında buz dağı Titanın bayraq, yəni sağ tərəfindən çırpıldı. Zərbə çox zəif idi. Hətda hiss edilməyəcək qədər. Bu anda kapitan "yaxşı qurtardıq" deyə düşündü. Amma bir neçə dəqiqə sonra gəminin bir yanı suya batdı. Buz dağı əsas zərbəni gəminin suyun altında qalan hissəsinə vurmuşdu. |  |
Titan və Titanik
Əslində Morqan Robertsonun "Titanın qəzası" adlı əsəri ilə əfsanəvi RMS Titanik gəmisi arasında bir bağlantı olub olmaması dünya üçün hələ də sirrdir. Lakin əsərdəki Titan gəmisinin batışı ilə "Vayt Star Layn" (ing. White Star Line) şirkətinə məxsus RMS Titanik adlı buxar gəmisinin batışı arasındakı inanılmaz bənzərliklər, insanlar tərəfindən RMS Titanik gəmisi gəmisinin batışını özündə əks etdirən, 14 il əvvəl yazılmış əsər kimi tanınır. (1898 nəşri Google Booksda)
Bənzərliklər
- Romandakı "Titan" gəmisi poladdan hazırlanır. "RMS Titanik" gəmisi də poladdan hazırlanmışdı.
- Romandakı "Titan" gəmisi 800 feet (243,84 metr) uzunluğundadır və öz dövrünün ən böyük gəmisi hesab olunur. "RMS Titanik" gəmisi isə 882 feet (268,834 metr) uzunluğunda idi və öz dövrünün ən böyük gəmisi hesab olunurdu.
- Romandakı "Titan" gəmisinin ağırlığı 70 min tondur. "RMS Titanik" gəmisinin ağırılığı isə 52,310 ton idi.
- Romandakı "Titan" gəmisi 3 pərlidir. "RMS Titanik" gəmisi də 3 pərli idi.
- Romandakı "Titan" gəmisi 25 knot sürətlə hərəkət edə bilir və öz dövrünün gəmiləri üçün ən yüksək sürət hesab olunur. "RMS Titanik" gəmisi isə 21 knot sürətlə hərəkət edirdi və maksimum sürəti 24 knot idi və öz dövrünün ən yüksək sürətli gəmisi hesab olunurdu.
- Romandakı "Titan" gəmisi 3000 nəfərlik sərnişin tutumuna malikdir. "RMS Titanik" gəmisi də 3000 nəfərlik sərnişin tutumuna malik idi. (maks: 3327 yer)
- Romandakı "Titan" gəmisində 24 ədəd xilasedici qayıq var. "RMS Titanik" gəmisində isə 20 ədəd xilasedici qayıq var idi.
- Romandakı "Titan" "heç vaxt batmayan" və ya "heç vaxt batmaz" (ing. unsinkable) adlandırılır. "RMS Titanik" gəmisi də "heç vaxt batmaz" və ya "tanrı belə batıra bilməz" adlandırılırdı.
- Romandakı "Titan" gəmisində xilasedici qayıqlar, gəminin sərnişin sayına uyğun deyil. "RMS Titanik" gəmisində də xilasedici qayıqların sayı sərnişin sayına uyğun qoyulmamışdı.
- Romandakı "Titan" gəmisində xilasedici qayıqların sayını az olması onun "batmaz" olması ilə əlaqədardı. Müəllifə görə "batmaz" olan gəmi üçün xilasedici qayığa ehtiyac belə yoxdur. "RMS Titanik" gəmisində də xilasedici qayıqların az olmasının səbəbi onun "batmaz" olması ilə əqadar idi.
- Romandakı "Titan" gəmisində 2500 sərnişin var. "RMS Titanik" gəmisində isə 2224 sərnişin var idi.
- Romandakı "Titan" gəmisində dövrün ən zəngin adamları və ailələri yer alır. "RMS Titanik" gəmisində də dövrün ən zəngin adamlarından və ailələrindən bəziləri yer almışdı.
- Romandakı "Titan" gəmisi İngiltərədən, ABŞ-nin Nyu York şəhərinə doğru hərəkət edir. "RMS Titanik" gəmisi də İngiltərənin Sauthempton limanından, ABŞ-nin Nyu York şəhərinə doğru yol almışdı.
- Romandakı "Titan" gəmisinin qəzası soyuq bir aprel gecəsinə təsadüf edir. "RMS Titanik" gəmisi isə 14 aprel 1912-ci ildə qəzaya uğrayır.
- Romandakı "Titan" gəmisi Nyufaundlenddən 400 mil məsafədə, Atlantik okenanında aysberqlə toqquşur. "Titanik RMS" gəmisi də Nyufaundlenddən 400 mil aralıda və Labrador yaxınlarında, Atlantik okeanında aysberqlə toqquşaraq batmışdı. (koor: 41°43′55″N, 49°56′45″W )
- Romandakı "Titan" gəmisi sağ tərəfdən zərbə alır. "RMS Titanik" gəmisi də aysberqlə toqquşan zaman sağ tərəfdən zərbə alır.
- Romandakı "Titan" gəmisi gecə yarısı batır. "RMS Titanik" gəmisi isə saat 23:40-da aysberqlə toqquşmuş və 02:45-də artıq gəminin əsas göyərtəsi sular altında qalmışdı.
- Romandakı "Titan" gəmisi batarkən, gəmidə olan orkestr musiqi ifa edir. "RMS Titanik" gəmisində də Uels Hardlinin rəhbərlik etdiyi səkkiz nəfərlik orkestr, gəminin batmağa başladığı andan etibarən sərnişinləri sakitləşdirmək və müsbət ovqat yaratmaq üçün gəmi batan ana qədər musiqi ifa etməyə davam etmişdir. Hardli digər yeddi nəfərə qaçmaları üçün icazə vermişdir. Ancaq onlar öz qrup rəhbərlərinin yanlarında qalmağı üstün tutmuşdular. Əvvəlcə birinci sinifə məxsus göyərtədə musiqi çalan orkestr, birinci sinifə aid göyərtənin su altına qalmağa başlamsından sonra, əsas göyərtəyə keçmişdir. Bir çox şahidlərin dediklərinə əsasən Titanik orkestrı gəmi batan ana qədər, musiqi çalmağa ara verməmişdir. Titanikin batması nəticəsində orkestrın bütün üzvüləri həlak olmuşdu
- Romandakı "Titan" gəmisində qəza zamanı ilk olaraq xilasedici qayıqlara, qadınlar və uşaqlar mindirilir. "RMS Titanik" gəmisində də gəminin batışı zamanı ilk olaraq xilasedici qayıqlara qadınlar və uşaqlar mindirilir.
- Romandakı "Titan" gəmisi öncə burun hissəsindən batır və daha sonra gəminin arxa tərəfi yuxarı qalxır. Yuxarı qalxan hissənin ağırlığından gəmi ikiyə bölünərək okenanın dibinə qərq olur. "RMS Titanik" gəmisinin də batmazdan əvvəl sol tərəfinin şaxə qalxaraq, iki yerə parçalanması barədə olan fikirlər sübut olunmuşdur. Gəminin iki yerə parcalanmasının səbəbi sağ tərəfə yüksək həcmli suyun toplanması və gəmini birləşdirən dayaqların möhkmək olmaması idi.
- Romandakı "Titan" gəmisinin əsas batma səbəbi aysberqin vaxtında aşkar edilməməsidir. "RMS Titanik" gəmisinin də əsas səbəbi ("RMS Titanik" gəmisinin bir çox batma səbəbləri versiyaları irəli sürülür) aysberqin vaxtında aşkar edilməməsi göstərilir.
- Romandakı "Titan" gəmisində qəza nəticəsində 1500 insan həlak olur. "RMS Titanik" gəmisində isə qəza nəticəsində 1514 insan həlak olmuşdur.
- Romandakı "Titan" gəmisinin "batmaz" hesab olunaraq xilasedici qayıqların sayının az olması, daha çox insan itkisinə səbəb olur. "RMS Titanik" gəmisində də xilasedici qayıqların az olması daha çox insan ölümünə əsas səbəblərdən biri olmuşdur.
İstinadlar
- (ing.)"Futility". New York: M. F. Mansfield. 2019-04-17 tarixində . İstifadə tarixi: 18 fevral, 2017-ci il.
- (ing.)""The Titanic -Futility"". HistoryOnTheNet.com. 3 yanvar, 2014-ci il. 2015-01-10 tarixində . İstifadə tarixi: 18 fevral, 2017-ci il.
- (ing.)Hasan, Heba."Author 'Predicts' Titanic Sinking, 14 Years Earlier". Time. 14 aprel, 2012-ci il. 2018-11-26 tarixində . İstifadə tarixi: 18 fevral, 2017-ci il.
- (ing.)McCluskie, Anatomy of the Titanic, (səh. 120)
Xarici keçidlər
- Romanın onlayn versiyası 2013-05-08 at the Wayback Machine
- Redaktə Nahaq yerə, Titanın qəzası (roman) - (Romanın audio versiyası)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Nahaq yere Titanin qezasi ing Futility or the Wreck of the Titan 1898 ci ilde qisa hekayeler ve romanlar muellifi amerikan yazici Morqan Robertson terefinden yazilmisdir Eserde Titan adli bir geminin Atlantik Okeaninda Simali Atlantik buz dagina cirpilaraq sulara qerq olmasindan behs olunur Eserdeki Titan gemisi 14 il sonra yeni 1912 ci ilde batan efsanevi Titanik gemisi ile inanilmaz benzerlik teskil edir Nahaq yere Titanin qezasiing Futility or the Wreck of the Titan Janr romanMuellifOrijinal dili Ingilis diliYazilma ili 1898Nesr ili 1898 Morqan Robertson bu eserle ugur qazanmir ve kitab satilmir Bu eserden sonra ugursuzluq onu buraxmir ve diger yazdigi eserler hec vaxt maraq dogurmur Bu sebebden boyuk stress kecirerek psixoloji mualice alir Ugursuz bir yazar olaraq 1915 ci ilin mart ayinda bir otel otaginda ayaq uste kecirdiyi urek tutmasindan dunyasini deyisir Titanikin batisindan 3 il sonra dunyadan kocse de hec kes onun bu eserini yada salmamis ve maraq gostermemisdi Eserin qisa mezmunuEserde boyuk bir gemi tesvir olunur ve hec vaxt batmayan bir gemi adlandirilir Gemi Ingiltereden ABS a dogru yol alacaqdir Romantik janrda yazilmis eserin qehremanlari gemide tanisirlar ve butun sevgileri bu gemide baslayir Lakin eserdeki her kes kimi qehremanlar da hec vaxt batmaz adlanan geminin ne vaxtsa bataraq okeanin dibine qerq olmasini agillarina bele getire bilmirler Eserden bir parca Gozetci qisqirdi Buz dagi Birinci zabit kapitana xeber verdi ve derhal geriye emri verildi Lakin gemi dayanmirdi suretin azalmasi ucun uzun zaman lazim idi Duman arasindan gorunen buz dagi getdikce yaxinlasirdi Asagidan ise orkestrin ve eylenen insanlari sesleri gelirdi Buz dagi gemiye cox yaxinlasmisdi bu arada gemi geriye hereket eden pervanelerin gucu ile yana donmusdu amma yetersiz idi ve kapitanla komekcilerinin caresiz baxislari arasinda buz dagi Titanin bayraq yeni sag terefinden cirpildi Zerbe cox zeif idi Hetda hiss edilmeyecek qeder Bu anda kapitan yaxsi qurtardiq deye dusundu Amma bir nece deqiqe sonra geminin bir yani suya batdi Buz dagi esas zerbeni geminin suyun altinda qalan hissesine vurmusdu Titan ve TitanikEslinde Morqan Robertsonun Titanin qezasi adli eseri ile efsanevi RMS Titanik gemisi arasinda bir baglanti olub olmamasi dunya ucun hele de sirrdir Lakin eserdeki Titan gemisinin batisi ile Vayt Star Layn ing White Star Line sirketine mexsus RMS Titanik adli buxar gemisinin batisi arasindaki inanilmaz benzerlikler insanlar terefinden RMS Titanik gemisi gemisinin batisini ozunde eks etdiren 14 il evvel yazilmis eser kimi taninir 1898 nesri Google Booksda Benzerlikler Romandaki Titan gemisi poladdan hazirlanir RMS Titanik gemisi de poladdan hazirlanmisdi Romandaki Titan gemisi 800 feet 243 84 metr uzunlugundadir ve oz dovrunun en boyuk gemisi hesab olunur RMS Titanik gemisi ise 882 feet 268 834 metr uzunlugunda idi ve oz dovrunun en boyuk gemisi hesab olunurdu Romandaki Titan gemisinin agirligi 70 min tondur RMS Titanik gemisinin agiriligi ise 52 310 ton idi Romandaki Titan gemisi 3 perlidir RMS Titanik gemisi de 3 perli idi Romandaki Titan gemisi 25 knot suretle hereket ede bilir ve oz dovrunun gemileri ucun en yuksek suret hesab olunur RMS Titanik gemisi ise 21 knot suretle hereket edirdi ve maksimum sureti 24 knot idi ve oz dovrunun en yuksek suretli gemisi hesab olunurdu Romandaki Titan gemisi 3000 neferlik sernisin tutumuna malikdir RMS Titanik gemisi de 3000 neferlik sernisin tutumuna malik idi maks 3327 yer Romandaki Titan gemisinde 24 eded xilasedici qayiq var RMS Titanik gemisinde ise 20 eded xilasedici qayiq var idi Romandaki Titan hec vaxt batmayan ve ya hec vaxt batmaz ing unsinkable adlandirilir RMS Titanik gemisi de hec vaxt batmaz ve ya tanri bele batira bilmez adlandirilirdi Romandaki Titan gemisinde xilasedici qayiqlar geminin sernisin sayina uygun deyil RMS Titanik gemisinde de xilasedici qayiqlarin sayi sernisin sayina uygun qoyulmamisdi Romandaki Titan gemisinde xilasedici qayiqlarin sayini az olmasi onun batmaz olmasi ile elaqedardi Muellife gore batmaz olan gemi ucun xilasedici qayiga ehtiyac bele yoxdur RMS Titanik gemisinde de xilasedici qayiqlarin az olmasinin sebebi onun batmaz olmasi ile eqadar idi Romandaki Titan gemisinde 2500 sernisin var RMS Titanik gemisinde ise 2224 sernisin var idi Romandaki Titan gemisinde dovrun en zengin adamlari ve aileleri yer alir RMS Titanik gemisinde de dovrun en zengin adamlarindan ve ailelerinden bezileri yer almisdi Romandaki Titan gemisi Ingiltereden ABS nin Nyu York seherine dogru hereket edir RMS Titanik gemisi de Ingilterenin Sauthempton limanindan ABS nin Nyu York seherine dogru yol almisdi Romandaki Titan gemisinin qezasi soyuq bir aprel gecesine tesaduf edir RMS Titanik gemisi ise 14 aprel 1912 ci ilde qezaya ugrayir Romandaki Titan gemisi Nyufaundlendden 400 mil mesafede Atlantik okenaninda aysberqle toqqusur Titanik RMS gemisi de Nyufaundlendden 400 mil aralida ve Labrador yaxinlarinda Atlantik okeaninda aysberqle toqqusaraq batmisdi koor 41 43 55 N 49 56 45 W Romandaki Titan gemisi sag terefden zerbe alir RMS Titanik gemisi de aysberqle toqqusan zaman sag terefden zerbe alir Romandaki Titan gemisi gece yarisi batir RMS Titanik gemisi ise saat 23 40 da aysberqle toqqusmus ve 02 45 de artiq geminin esas goyertesi sular altinda qalmisdi Romandaki Titan gemisi batarken gemide olan orkestr musiqi ifa edir RMS Titanik gemisinde de Uels Hardlinin rehberlik etdiyi sekkiz neferlik orkestr geminin batmaga basladigi andan etibaren sernisinleri sakitlesdirmek ve musbet ovqat yaratmaq ucun gemi batan ana qeder musiqi ifa etmeye davam etmisdir Hardli diger yeddi nefere qacmalari ucun icaze vermisdir Ancaq onlar oz qrup rehberlerinin yanlarinda qalmagi ustun tutmusdular Evvelce birinci sinife mexsus goyertede musiqi calan orkestr birinci sinife aid goyertenin su altina qalmaga baslamsindan sonra esas goyerteye kecmisdir Bir cox sahidlerin dediklerine esasen Titanik orkestri gemi batan ana qeder musiqi calmaga ara vermemisdir Titanikin batmasi neticesinde orkestrin butun uzvuleri helak olmusdu Romandaki Titan gemisinde qeza zamani ilk olaraq xilasedici qayiqlara qadinlar ve usaqlar mindirilir RMS Titanik gemisinde de geminin batisi zamani ilk olaraq xilasedici qayiqlara qadinlar ve usaqlar mindirilir Romandaki Titan gemisi once burun hissesinden batir ve daha sonra geminin arxa terefi yuxari qalxir Yuxari qalxan hissenin agirligindan gemi ikiye bolunerek okenanin dibine qerq olur RMS Titanik gemisinin de batmazdan evvel sol terefinin saxe qalxaraq iki yere parcalanmasi barede olan fikirler subut olunmusdur Geminin iki yere parcalanmasinin sebebi sag terefe yuksek hecmli suyun toplanmasi ve gemini birlesdiren dayaqlarin mohkmek olmamasi idi Romandaki Titan gemisinin esas batma sebebi aysberqin vaxtinda askar edilmemesidir RMS Titanik gemisinin de esas sebebi RMS Titanik gemisinin bir cox batma sebebleri versiyalari ireli surulur aysberqin vaxtinda askar edilmemesi gosterilir Romandaki Titan gemisinde qeza neticesinde 1500 insan helak olur RMS Titanik gemisinde ise qeza neticesinde 1514 insan helak olmusdur Romandaki Titan gemisinin batmaz hesab olunaraq xilasedici qayiqlarin sayinin az olmasi daha cox insan itkisine sebeb olur RMS Titanik gemisinde de xilasedici qayiqlarin az olmasi daha cox insan olumune esas sebeblerden biri olmusdur Istinadlar ing Futility New York M F Mansfield 2019 04 17 tarixinde Istifade tarixi 18 fevral 2017 ci il ing The Titanic Futility HistoryOnTheNet com 3 yanvar 2014 ci il 2015 01 10 tarixinde Istifade tarixi 18 fevral 2017 ci il ing Hasan Heba Author Predicts Titanic Sinking 14 Years Earlier Time 14 aprel 2012 ci il 2018 11 26 tarixinde Istifade tarixi 18 fevral 2017 ci il ing McCluskie Anatomy of the Titanic seh 120 Xarici kecidlerRomanin onlayn versiyasi 2013 05 08 at the Wayback Machine Redakte Nahaq yere Titanin qezasi roman Romanin audio versiyasi