Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalə . |
Fövqəlinsan (alm. Übermensch) — obraz, Fridrix Nitsşenin "Zərdüşt belə deyirdi" adlı əsərində istifadə etdiyi fəlsəfi termin. Nitsşeyə görə fövqəlinsan insan təkamülünün bir sonrakı mərhələsidir.
Etimologiyası
Fövqəlinsan sözü ilk dəfə romalı yazıçı Lusian tərəfindən "Hyperanthropos" olaraq istifadə edilmişdir. Latın dilindən tərcümədə hyper — üst və anthropos — insan mənasını ifadə edir.
Fövqəlinsan anlayışı
Fridrix Nitsşe 1882-ci ildə qələmə aldığı "Zərdüşt belə deyirdi" adlı əsəri "fövqəlinsan" və "əbədi təkrar" qavramlarına əsaslanır. Fövqəlinsan simasında o, hər şeydən əvvəl Zərdüştün özünü təsvir edirdi. Nitsşe ona ən yüksək qəhrəmanlıq və yetkinlik sifəti verirdi. Zərdüşt obrazında o, özünün kamil dostunu yaradaraq, onun dili ilə özünün ali məqsədini çatdırırdı. Nitsşe yazırdı:
 | Sizin aranızdakı ən müdrik adam da bitki ilə kabusun (xəyalın) yalnız pozğun qarşılığıdır. Məgər mən imkan verərəm ki, siz kabus və yaxud bitki olasınız?.. Fövqəlinsan yerin mənasıdır. Qoy sizin iradəniz (volyanız) desin: fövqəlinsan yerin mənası olsun |  |
Nitsşeyə görə meymun insanın gözündə nədirsə, insan da fövqəlinsan üçün elə olmalıdır. "İnsan" "fövqəlinsan"la "heyvan" anlayışları arasındakı mərhələdir.
Nitsşe hesab edirdi ki, insana yuxarıya, elə bir dünyaya can atmaq lazımdır ki, o, varlıq əzabından daha yüksəyə qalxa bilsin. Beləliklə, insan — insan olaraq qalmamalıdır, ona fövqəlinsan olmaq qisməti verilib. Fövqəlinsan həyatda yalan, əzab-əziyyət, düşmənçilik gətirən nə varsa, hamısını etməlidir. Avropanın çoxəsrlik ənənəsi kimi xristinalığın tənqid edilməsi və zərdüştlüyün tərif edilməsi bu əsas müddəa ilə bağlıdır. Nitsşe hesab edirdi ki, məhz xristianlıq əsrlər boyu insanın qəbul etdiyi bütün həqiqəti alt-üst etdi və bu həqiqətin yerinə tamamilə uydurma fikirlər gətirdi.
İstinadlar
- Rüstəmov, Yusif. Fəlsəfənin əsasları. Bakı. 2007.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Fovqelinsan alm Ubermensch obraz Fridrix Nitssenin Zerdust bele deyirdi adli eserinde istifade etdiyi felsefi termin Nitsseye gore fovqelinsan insan tekamulunun bir sonraki merhelesidir EtimologiyasiFovqelinsan sozu ilk defe romali yazici Lusian terefinden Hyperanthropos olaraq istifade edilmisdir Latin dilinden tercumede hyper ust ve anthropos insan menasini ifade edir Fovqelinsan anlayisiFridrix Nitsse 1882 ci ilde qeleme aldigi Zerdust bele deyirdi adli eseri fovqelinsan ve ebedi tekrar qavramlarina esaslanir Fovqelinsan simasinda o her seyden evvel Zerdustun ozunu tesvir edirdi Nitsse ona en yuksek qehremanliq ve yetkinlik sifeti verirdi Zerdust obrazinda o ozunun kamil dostunu yaradaraq onun dili ile ozunun ali meqsedini catdirirdi Nitsse yazirdi Sizin aranizdaki en mudrik adam da bitki ile kabusun xeyalin yalniz pozgun qarsiligidir Meger men imkan vererem ki siz kabus ve yaxud bitki olasiniz Fovqelinsan yerin menasidir Qoy sizin iradeniz volyaniz desin fovqelinsan yerin menasi olsun Nitsseye gore meymun insanin gozunde nedirse insan da fovqelinsan ucun ele olmalidir Insan fovqelinsan la heyvan anlayislari arasindaki merheledir Nitsse hesab edirdi ki insana yuxariya ele bir dunyaya can atmaq lazimdir ki o varliq ezabindan daha yukseye qalxa bilsin Belelikle insan insan olaraq qalmamalidir ona fovqelinsan olmaq qismeti verilib Fovqelinsan heyatda yalan ezab eziyyet dusmencilik getiren ne varsa hamisini etmelidir Avropanin coxesrlik enenesi kimi xristinaligin tenqid edilmesi ve zerdustluyun terif edilmesi bu esas muddea ile baglidir Nitsse hesab edirdi ki mehz xristianliq esrler boyu insanin qebul etdiyi butun heqiqeti alt ust etdi ve bu heqiqetin yerine tamamile uydurma fikirler getirdi IstinadlarRustemov Yusif Felsefenin esaslari Baki 2007