Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Aleksandr Yerminingeldoviç Arbuzov (rus. Александр Ерминингельдович Арбузов; 30 avqust 1877 — 21 yanvar 1968) – Rusiya üzvi kimyacısı.
| Aleksandr Arbuzov | |
|---|---|
| Александр Ерминингельдович Арбузов | |
 Arbuzov 1914-cü ildə | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Arbuzov-Baran kəndi,Kazan provinsiyasi, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (90 yaşında) |
| Vəfat yeri | Kazan, Tatar MSSR, SSRİ |
| Dəfn yeri |
|
| Vətəndaşlığı |  Rusiya imperiyası→ SSRİ |
| Elm sahəsi | kimya |
| Elmi dərəcəsi | akademik AN SSRİ (1942) |
| Elmi adı | Üzvi-kimyaçi |
| İş yeri | |
| Alma-mater | Kazan dövlət universiteti |
| Elmi rəhbəri | Aleksandr Zayçev[d] |
| Üzvlüyü | |
| Mükafatları |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Aleksandr Arbuzov 1877-ci il avqustun 30-da Arbuzov-Baran (hazırda Tatarıstan) kəndində anadan olub.
Təhsil
1885-1886-cı illər Arbuzov-Baran 3 sinifli məktəb. 1886-1896-cı illər Birinci Kazan Gimnaziya. 1896-1900-cü illər Kazan Dövlət Universiteti. Ikinci kursun sonuna Arbuzov üzvi kimya ilə maraqlanıb. 1900-cü ilin iyununda o, təbiət elmləri namizədi adını və birinci dərəcəli diplomu alIb.
Fəaliyyəti
Diplom alan vaxtInda , Arbuzovun ilk müstəqil işi var idi - sintez fəaliyyəti alkil halide və sink birlikdə.
Arbuzovun ilk nəşr işi < Kazan Universitetin kimya laboratoriyasından Aleksandr Arbuzovun alilmetilfenolKarbinolu> adlanırdı. Bundan ortaya çıxdı ki, Aleksandr Arbuzov asıllı olmayan reaksiya həyata keçirmişdi, bu gün organomagnesium, Grinyarın reaksiya kimi tanılınır.
Arbuzov üzvi sintez təcrübəsində ,organomagnesium birləşmələr tətbiq edən Rusiya kimyaçılar arasında birinci oldu. organometalik birləşmələrin indi bir çox sahələrdə istifadə olunur : Bakterisidlərin, plastik və kauçuk istehsalı polimerləşmə katalizatorların, və kimi üzvi sintez reagentlərin alınmasında.
Arbuzov Moskvada Petrovski-Razumovski Kənd təsərrüfatı İnstitutuna daxil etmək qərarına gəlib.Kazan Universitetin məzunlarını dərhal 3 –cu kursa gotururdulər.
Kənd təsərufatı institutunda təhsil alıb sonra Kazana,evvelki labaratoriyaya qayıtdı. Zaysevin əli altında , Aleksandr Arbuzovu professor adına hazirlaştırmaq ucun universitetda saxladılar. Lakin, maddi çətinliklər səbəbiylə, o Polşaya getdi , və oranın Üzvi kimya kafedrasının assistenti oldu.
Inzibati təhsil və laboratoriya işlərinin xaricində, Aleksandr Arbuzov Erminingeldovich magistr imtahanları vermək ucun hazırlaşırdı. Novo-Aleksandriyada onlara fikir vermirdilər, və 1902 ci ilde Arbuzov Kazana qayıtdı. Imtahanı keçib o fərman aldı. Orda yazılmışdı ki, <kimyadan magistr dərəcisini almaq ucun ondan yalnız ictimai mudafiə fakultədən disertasiyanın təsdiqi lazlm idi>. Tədqiqat movzunun seçimi və inkişafı ilə Arbuzov ozu məşgul oldu.
O disertasiya ucun uzvi fosfor birləşmələri seçdi. Arbuzov gordu ki, bəzi kimyalılar fosfor turşusunu 3 əsaslı hesab edirlər hidrooksil gruppların simmetrik duzunuşunə gorə 3 atomlu fosforda , digərləri ise 2 əsaslı , 2 hidrooksil gruppla 5 valentlik fosforda. Və Arbuzov çixişı fosfor turşusunun uzvi torəmələrdə , əsasən murəkkəb efirlərdə gordu.
1903-cü ildə ifadə movzusundakı ilk işi < Сообщество физиков и Химиков> jurnalında çıxdı. Məqalə < Fosfor turşusunun mürəkkəb efirləri ilə mis duzlarının polugaloidnyh birləşmələri > adlanırdı.
1905-cı ildə disertasiya movzusunun butun nəticələri toplanmış ,kimyaçının işi capdan çıxmışdır. Mudafiə də eyni ildə reallaşdı. Kimyanın magistri Arbuzov < fosfor turşusu və onun torəmələri> işinə göre peşəkar dairələrdə geniş məşhur oldu. 1906-cı ildə bu işə görə Arbuzova təltif edilib.
Həmən ildə Aleksandr Arbuzov Novo-Aleksandriya institutun üzvi kimya bölümunün və kənd təsərrüfatının kimyəvi analizin başçısı oldu. Alimin növbəti mühüm işi mis duzları ilə arilhidrozonun katalitik parçalanması oldu (“Fişer-Arbuzov reaksiyası”). İndi bu reaksiya indole törəmələrini almaq üçün sənayedə istifadə olunur.
1911-ci ildə Arbuzov Kazan universitetinin kimya şöbəsinin müdiri oldu (o şərtlə, ki 3 il ərzində doktorluq dissertasiyasini yazacaq və müdafiə edəcək). Dissertasiyanin adi “Bəzi fosfor birləşmələrinin dairəsində fenomenləri haqda. Eksperimental öyrənilmısi.”idi.
Arbuzov laboratoriya işlərinin texnikasinda coxlu yenilik etdi : vakuum altinda distillə üçün cihaz etdi, qaz yanacaglarini təkmilləşdirdi, laboratoriya reaktivlərinin yeni növlərini və üçün avadanliq əldə etdi.
1915-ci ildə Arbuzovu nəhayət ki professorluğa təyin etdilər.
Müharibədən sonrakı illərdə akademik Arbuzov ÜFKİ-yə rəhbərlik edirdi.
A.E.Arbuzov 21 yanvar 1968-ci ildə öldü. Kazanda dəfn edildi.
Fəxri və Mükafatlar
Xatirə
- 1947-ci ildə Arbuzovun adi üzvi və fiziki kimya Kazan institutuna təyin edildi
- 1971-ci ildə Kazan şəhərində Katanovsk dalaninda Arbuzov adina ev-muzeyi fəaliyyət göstərir
- 1997-ci ildə beynalxalq Arbuzov mükafatı müəyənləşdirildi
- Kazanın Sovet rayonunda var
Fotoqalereya
- Arbuzovlarin evi
-
![image]()
-
![image]()
İstinadlar
Biografiyası Biografiya.ru saytında 2008-06-25 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Aleksandr Yerminingeldovic Arbuzov rus Aleksandr Erminingeldovich Arbuzov 30 avqust 1877 21 yanvar 1968 Rusiya uzvi kimyacisi Aleksandr ArbuzovAleksandr Erminingeldovich ArbuzovArbuzov 1914 cu ildeDogum tarixi 30 avqust 1877Dogum yeri Arbuzov Baran kendi Kazan provinsiyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 21 yanvar 1968 90 yasinda Vefat yeri Kazan Tatar MSSR SSRIDefn yeri Arskoye qebiristanligi d Vetendasligi Rusiya imperiyasi SSRIElm sahesi kimyaElmi derecesi akademik AN SSRI 1942 Elmi adi Uzvi kimyaciIs yeri Kazan Dovlet UniversitetiAlma mater Kazan dovlet universitetiElmi rehberi Aleksandr Zaycev d Uzvluyu Rusiya Elmler Akademiyasi SSRI Elmler AkademiyasiMukafatlari 1947 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiAleksandr Arbuzov 1877 ci il avqustun 30 da Arbuzov Baran hazirda Tataristan kendinde anadan olub Tehsil 1885 1886 ci iller Arbuzov Baran 3 sinifli mekteb 1886 1896 ci iller Birinci Kazan Gimnaziya 1896 1900 cu iller Kazan Dovlet Universiteti Ikinci kursun sonuna Arbuzov uzvi kimya ile maraqlanib 1900 cu ilin iyununda o tebiet elmleri namizedi adini ve birinci dereceli diplomu alIb Fealiyyeti Diplom alan vaxtInda Arbuzovun ilk musteqil isi var idi sintez fealiyyeti alkil halide ve sink birlikde Arbuzovun ilk nesr isi lt Kazan Universitetin kimya laboratoriyasindan Aleksandr Arbuzovun alilmetilfenolKarbinolu gt adlanirdi Bundan ortaya cixdi ki Aleksandr Arbuzov asilli olmayan reaksiya heyata kecirmisdi bu gun organomagnesium Grinyarin reaksiya kimi tanilinir Arbuzov uzvi sintez tecrubesinde organomagnesium birlesmeler tetbiq eden Rusiya kimyacilar arasinda birinci oldu organometalik birlesmelerin indi bir cox sahelerde istifade olunur Bakterisidlerin plastik ve kaucuk istehsali polimerlesme katalizatorlarin ve kimi uzvi sintez reagentlerin alinmasinda Arbuzov Moskvada Petrovski Razumovski Kend teserrufati Institutuna daxil etmek qerarina gelib Kazan Universitetin mezunlarini derhal 3 cu kursa gotururduler Kend teserufati institutunda tehsil alib sonra Kazana evvelki labaratoriyaya qayitdi Zaysevin eli altinda Aleksandr Arbuzovu professor adina hazirlastirmaq ucun universitetda saxladilar Lakin maddi cetinlikler sebebiyle o Polsaya getdi ve oranin Uzvi kimya kafedrasinin assistenti oldu Inzibati tehsil ve laboratoriya islerinin xaricinde Aleksandr Arbuzov Erminingeldovich magistr imtahanlari vermek ucun hazirlasirdi Novo Aleksandriyada onlara fikir vermirdiler ve 1902 ci ilde Arbuzov Kazana qayitdi Imtahani kecib o ferman aldi Orda yazilmisdi ki lt kimyadan magistr derecisini almaq ucun ondan yalniz ictimai mudafie fakulteden disertasiyanin tesdiqi lazlm idi gt Tedqiqat movzunun secimi ve inkisafi ile Arbuzov ozu mesgul oldu O disertasiya ucun uzvi fosfor birlesmeleri secdi Arbuzov gordu ki bezi kimyalilar fosfor tursusunu 3 esasli hesab edirler hidrooksil grupplarin simmetrik duzunusune gore 3 atomlu fosforda digerleri ise 2 esasli 2 hidrooksil gruppla 5 valentlik fosforda Ve Arbuzov cixisi fosfor tursusunun uzvi toremelerde esasen murekkeb efirlerde gordu 1903 cu ilde ifade movzusundaki ilk isi lt Soobshestvo fizikov i Himikov gt jurnalinda cixdi Meqale lt Fosfor tursusunun murekkeb efirleri ile mis duzlarinin polugaloidnyh birlesmeleri gt adlanirdi 1905 ci ilde disertasiya movzusunun butun neticeleri toplanmis kimyacinin isi capdan cixmisdir Mudafie de eyni ilde reallasdi Kimyanin magistri Arbuzov lt fosfor tursusu ve onun toremeleri gt isine gore pesekar dairelerde genis meshur oldu 1906 ci ilde bu ise gore Arbuzova teltif edilib Hemen ilde Aleksandr Arbuzov Novo Aleksandriya institutun uzvi kimya bolumunun ve kend teserrufatinin kimyevi analizin bascisi oldu Alimin novbeti muhum isi mis duzlari ile arilhidrozonun katalitik parcalanmasi oldu Fiser Arbuzov reaksiyasi Indi bu reaksiya indole toremelerini almaq ucun senayede istifade olunur 1911 ci ilde Arbuzov Kazan universitetinin kimya sobesinin mudiri oldu o sertle ki 3 il erzinde doktorluq dissertasiyasini yazacaq ve mudafie edecek Dissertasiyanin adi Bezi fosfor birlesmelerinin dairesinde fenomenleri haqda Eksperimental oyrenilmisi idi Arbuzov laboratoriya islerinin texnikasinda coxlu yenilik etdi vakuum altinda distille ucun cihaz etdi qaz yanacaglarini tekmillesdirdi laboratoriya reaktivlerinin yeni novlerini ve ucun avadanliq elde etdi 1915 ci ilde Arbuzovu nehayet ki professorluga teyin etdiler Muharibeden sonraki illerde akademik Arbuzov UFKI ye rehberlik edirdi A E Arbuzov 21 yanvar 1968 ci ilde oldu Kazanda defn edildi Fexri ve MukafatlarSosialist Emeyi Qehremani 1957 Bes Lenin serencamlari 09 09 1967 Qirmizi Emek Bayragi ordeni 23 9 1947 Medallar Ikinci dereceli Stalin mukafati 1943 elm ve texnologiya sahesinde uzunmuddetli gorkemli ise gore Birinci dereceli Stalin mukafati 1947 Xatire1947 ci ilde Arbuzovun adi uzvi ve fiziki kimya Kazan institutuna teyin edildi 1971 ci ilde Kazan seherinde Katanovsk dalaninda Arbuzov adina ev muzeyi fealiyyet gosterir 1997 ci ilde beynalxalq Arbuzov mukafati mueyenlesdirildi Kazanin Sovet rayonunda varFotoqalereyaArbuzovlarin eviIstinadlarBiografiyasi Biografiya ru saytinda 2008 06 25 at the Wayback Machine