Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Don (Don və ya Dom ( (isp. don, it. don, fr. dom və port. dom, lat. dominus — "ağa", "möhtərəm şəxs") — Avropanın bəzi ölkələrində istifadə olunan titul və müraciət forması) II Fernando (II Ferdinand) (alm. Ferdinand August Franz Anton Koháry von Sachsen-Coburg-Gotha; 29 oktyabr 1816, Vyana, Avstriya imperiyası – 15 dekabr 1885, Lissabon, Portuqaliya krallığı) — Portuqaliya və Saksen-Koburq-Qota kralı, 1837–1853-cü illərdə Kraliça II Mariyanın həyat yoldaşı və Jure uxoris (lat. arvadın hüququ ilə - kişinin arvadının tituluna görə həmin titulu daşımağa başlaması) kimi hakimiyyətdə olmuşdur. O, sənətə və memarlığa olan marağına görə "Kral-rəssam" (port. o Rei-Artista).
| II. Fernando | |
|---|---|
| port. Fernando II de Portugal | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum adı | Prinz Ferdinand zu Sachsen-Coburg-Saalfeld |
| Doğum tarixi | 29 oktyabr 1816 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 15 dekabr 1885 (69 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| | |
| Təltifləri |          |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Ferdinand Almaniyadan olan Saksen-Koburq-Qot sülaləsinə mənsub idi. Portuqaliya qanunlarına əsasən, kral titulunu yalnız 1837-ci ildə ilk övladı Şahzadə Pedronun doğulmasından sonra aldı. II Mariya 1853-cü ildə vəfat etdikdən sonra Ferdinand kral kimi hakimiyyətdən ayrıldı, lakin 1855-ci ilə qədər azyaşlı oğlu Kral V Pedro üçün səltənət naibi kimi fəaliyyət göstərdi.
O, həyat yoldaşının vəfatından sonra da "kral" titulu ilə tanınmağa davam etdi. Onun oğulları — əvvəlcə V Pedro, sonra isə I Luis — taxta çıxdılar və Ferdinand onların dövründə hörmət edilən bir kral atası kimi tanındı.
Həyatı
Ferdinand Avqust Frans Anton 1816-cı il oktyabrın 29-da Vyana şəhərində anadan olub. Atası Saks-Koburq-Saalfeld şahzadəsi Ferdinand, anası isə Kohari nəslindən olan və ailənin böyük mirasçısı sayılan şahzadə Mariya Antonia Kohary idi.
Ferdinand uşaqlıq illərini müxtəlif yerlərdə – ailəsinin indiki Slovakiya ərazisində yerləşən mülklərində, Avstriya imperator sarayında və Almaniyada keçirmişdi. O, Belçika kralı I Leopoldun bacısı oğluydu. Bu soy əlaqələri ilə o, həm Belçika kralı II Leopoldun, həm də Meksika imperatriçası Şarlottanın, eləcə də Böyük Britaniya kraliçası Viktoriya və onun həyat yoldaşı Konsort şahzadə Albertin birinci dərəcəli əmisi oğlu sayılırdı.
1826-cı ildə Sakson hersoqluqları yenidən təşkil olunduqdan sonra Ferdinandın titulu da dəyişdi və o, artıq Saks-Koburq-Saalfeld deyil, Saksen-Koburq-Qota şahzadəsi kimi tanındı.
Portuqaliya kralı
Portuqaliya qanunlarına görə, hakim kraliçanın həyat yoldaşı yalnız evlilikdən bir varis dünyaya gəldikdən sonra "kral" titulu ala bilərdi. Bu səbəbdən Kraliça II Mariyanın ilk əri Avqust de Boarnenin belə titulu olmamışdı. Lakin Ferdinand və Mariyanın böyük oğlu, gələcəkdə Kral Pedro V doğulduqdan sonra Ferdinand “Dom Fernando II” olaraq kral elan edildi.
Baxmayaraq ki, Portuqaliyada rəsmi hökmran hüquq Mariyaya məxsus idi, onların birgə hakimiyyəti zamanı Ferdinand da idarəetmədə aktiv iştirak edirdi, xüsusilə kraliçanın hamiləlik dövrlərində ölkəni təkbaşına idarə edirdi.
Mariyanın 11-ci övladının doğuşu zamanı vəfat etməsi ilə Ferdinandın kral kimi hakimiyyəti başa çatdı. Lakin o, 1853–1855-ci illərdə azyaşlı oğlu Pedro V üçün regent (səltənət naibi) olaraq ölkəni idarə etdi.
Sonrakı illəri
Ferdinand savadlı və yaradıcı düşüncəli bir şəxs idi. O, müasir və liberal fikirləri ilə seçilirdi, eyni zamanda oyma, keramika və akvarel rəsm sahəsində bacarıqlı idi. O, Portuqaliya Kral Elmlər və İncəsənət Akademiyasının prezidenti, Koimbra Universitetinin himayəçisi və bəzi mənbələrə görə, rozenkreytserlərin rəhbəri olmuşdur.
1838-ci ildə Ferdinand, Sintra şəhərinin üstündə yerləşən və əvvəllər Hieronymite monastırı kimi fəaliyyət göstərmiş, 1511-ci ildə Kral I Manuel tərəfindən tikilmiş və 1834-cü ildən boş qalan binaları satın aldı. O, bu monastırı bərpa etdirdi və yeni qanadlar əlavə edərək möhtəşəm Pena Sarayına çevirdi. 1843-cü ildə saraya “Yeni Saray” adlanan geniş əlavələr edildi. Tikintiyə alman memar Baron fon Eşvege rəhbərlik edirdi və nəticədə memarlıq baxımından qeyri-adi, romantik və simvolik üslubda bir saray inşa olundu. Saray parkında dünyanın müxtəlif yerlərindən gətirilmiş yüzlərlə ağac növü əkilmişdi. Ferdinand ömrünün son illərini burada, ikinci həyat yoldaşı ilə birlikdə keçirdi və dövrünün məşhur sənətkarlarını bu sarayda qəbul edirdi.
Ölümü
60 yaşında olarkən Ferdinandın üz nahiyəsində xərçəng xəstəliyi inkişaf etdi. Bu xəstəlik onun üzündə ciddi deformasiya yaratdı və onu ictimai həyatdan uzaqlaşdırdı. 12 dekabr 1885-ci ildə, görmə problemləri səbəbindən Lissabondakı São Carlos Teatrında pilləkənlərdən yıxılaraq başından ağır zədə aldı və komaya düşdü. Üç gün sonra, 15 dekabrda vəfat etdi.
Vəsiyyətində əmlakının böyük hissəsini ikinci həyat yoldaşına miras qoydu ki, bu da cəmiyyət arasında narazılığa səbəb oldu.
Ferdinand II, birinci həyat yoldaşı Kraliça II Mariya ilə birlikdə, Lissabonda yerləşən Bragança sülaləsinin ailə türbəsi olan São Vicente de Fora Panteonunda dəfn olunmuşdur.
İstinadlar
- Given by António Feliciano Castilho, viscount of Castilho, in an article at Revista Universal
- Saraiva, José António. O Homem que Mandou Matar o Rei D. Carlos (1st). Lisbon: Gradiva. 2024. 93 and 119. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Don Don ve ya Dom isp don it don fr dom ve port dom lat dominus aga mohterem sexs Avropanin bezi olkelerinde istifade olunan titul ve muraciet formasi II Fernando II Ferdinand alm Ferdinand August Franz Anton Kohary von Sachsen Coburg Gotha 29 oktyabr 1816 Vyana Avstriya imperiyasi 15 dekabr 1885 Lissabon Portuqaliya kralligi Portuqaliya ve Saksen Koburq Qota krali 1837 1853 cu illerde Kralica II Mariyanin heyat yoldasi ve Jure uxoris lat arvadin huququ ile kisinin arvadinin tituluna gore hemin titulu dasimaga baslamasi kimi hakimiyyetde olmusdur O senete ve memarliga olan maragina gore Kral ressam port o Rei Artista II Fernandoport Fernando II de PortugalSexsi melumatlarDogum adi Prinz Ferdinand zu Sachsen Coburg SaalfeldDogum tarixi 29 oktyabr 1816 1816 10 29 Dogum yeri Vyana Avstriya imperiyasiVefat tarixi 15 dekabr 1885 1885 12 15 69 yasinda Vefat yeri Lissabon Portuqaliya kralligiDefn yeri San Visente de Fora monastri d Teltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ferdinand Almaniyadan olan Saksen Koburq Qot sulalesine mensub idi Portuqaliya qanunlarina esasen kral titulunu yalniz 1837 ci ilde ilk ovladi Sahzade Pedronun dogulmasindan sonra aldi II Mariya 1853 cu ilde vefat etdikden sonra Ferdinand kral kimi hakimiyyetden ayrildi lakin 1855 ci ile qeder azyasli oglu Kral V Pedro ucun seltenet naibi kimi fealiyyet gosterdi O heyat yoldasinin vefatindan sonra da kral titulu ile taninmaga davam etdi Onun ogullari evvelce V Pedro sonra ise I Luis taxta cixdilar ve Ferdinand onlarin dovrunde hormet edilen bir kral atasi kimi tanindi HeyatiFerdinand Avqust Frans Anton 1816 ci il oktyabrin 29 da Vyana seherinde anadan olub Atasi Saks Koburq Saalfeld sahzadesi Ferdinand anasi ise Kohari neslinden olan ve ailenin boyuk mirascisi sayilan sahzade Mariya Antonia Kohary idi Ferdinand usaqliq illerini muxtelif yerlerde ailesinin indiki Slovakiya erazisinde yerlesen mulklerinde Avstriya imperator sarayinda ve Almaniyada kecirmisdi O Belcika krali I Leopoldun bacisi ogluydu Bu soy elaqeleri ile o hem Belcika krali II Leopoldun hem de Meksika imperatricasi Sarlottanin elece de Boyuk Britaniya kralicasi Viktoriya ve onun heyat yoldasi Konsort sahzade Albertin birinci dereceli emisi oglu sayilirdi 1826 ci ilde Sakson hersoqluqlari yeniden teskil olunduqdan sonra Ferdinandin titulu da deyisdi ve o artiq Saks Koburq Saalfeld deyil Saksen Koburq Qota sahzadesi kimi tanindi Portuqaliya kraliPortuqaliya qanunlarina gore hakim kralicanin heyat yoldasi yalniz evlilikden bir varis dunyaya geldikden sonra kral titulu ala bilerdi Bu sebebden Kralica II Mariyanin ilk eri Avqust de Boarnenin bele titulu olmamisdi Lakin Ferdinand ve Mariyanin boyuk oglu gelecekde Kral Pedro V dogulduqdan sonra Ferdinand Dom Fernando II olaraq kral elan edildi Baxmayaraq ki Portuqaliyada resmi hokmran huquq Mariyaya mexsus idi onlarin birge hakimiyyeti zamani Ferdinand da idareetmede aktiv istirak edirdi xususile kralicanin hamilelik dovrlerinde olkeni tekbasina idare edirdi Mariyanin 11 ci ovladinin dogusu zamani vefat etmesi ile Ferdinandin kral kimi hakimiyyeti basa catdi Lakin o 1853 1855 ci illerde azyasli oglu Pedro V ucun regent seltenet naibi olaraq olkeni idare etdi Sonraki illeriFerdinand savadli ve yaradici dusunceli bir sexs idi O muasir ve liberal fikirleri ile secilirdi eyni zamanda oyma keramika ve akvarel resm sahesinde bacariqli idi O Portuqaliya Kral Elmler ve Incesenet Akademiyasinin prezidenti Koimbra Universitetinin himayecisi ve bezi menbelere gore rozenkreytserlerin rehberi olmusdur 1838 ci ilde Ferdinand Sintra seherinin ustunde yerlesen ve evveller Hieronymite monastiri kimi fealiyyet gostermis 1511 ci ilde Kral I Manuel terefinden tikilmis ve 1834 cu ilden bos qalan binalari satin aldi O bu monastiri berpa etdirdi ve yeni qanadlar elave ederek mohtesem Pena Sarayina cevirdi 1843 cu ilde saraya Yeni Saray adlanan genis elaveler edildi Tikintiye alman memar Baron fon Esvege rehberlik edirdi ve neticede memarliq baximindan qeyri adi romantik ve simvolik uslubda bir saray insa olundu Saray parkinda dunyanin muxtelif yerlerinden getirilmis yuzlerle agac novu ekilmisdi Ferdinand omrunun son illerini burada ikinci heyat yoldasi ile birlikde kecirdi ve dovrunun meshur senetkarlarini bu sarayda qebul edirdi Olumu60 yasinda olarken Ferdinandin uz nahiyesinde xerceng xesteliyi inkisaf etdi Bu xestelik onun uzunde ciddi deformasiya yaratdi ve onu ictimai heyatdan uzaqlasdirdi 12 dekabr 1885 ci ilde gorme problemleri sebebinden Lissabondaki Sao Carlos Teatrinda pillekenlerden yixilaraq basindan agir zede aldi ve komaya dusdu Uc gun sonra 15 dekabrda vefat etdi Vesiyyetinde emlakinin boyuk hissesini ikinci heyat yoldasina miras qoydu ki bu da cemiyyet arasinda naraziliga sebeb oldu Ferdinand II birinci heyat yoldasi Kralica II Mariya ile birlikde Lissabonda yerlesen Braganca sulalesinin aile turbesi olan Sao Vicente de Fora Panteonunda defn olunmusdur IstinadlarGiven by Antonio Feliciano Castilho viscount of Castilho in an article at Revista Universal Saraiva Jose Antonio O Homem que Mandou Matar o Rei D Carlos 1st Lisbon Gradiva 2024 93 and 119 ISBN 978 989 785 265 7