Con Reddi Blek (ing. John Reddie Black; 8 yanvar 1826, Şotlandiya – 11 iyun 1880, Yokohama) – Şotlandiya müğənnisi, naşiri, jurnalisti, həvəskar fotoqrafı və yazıçısı. Yaponiyada "Japan Gazette" və "" qəzetlərinin əsasını qoymuşdur. Onun tərəfindən 1872-ci ildə yaradılmış "" qəzeti Yaponiya qəzetlərini Avropa standartları ilə tanış etmişdir.
Con Reddi Blek | |
---|---|
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | (54 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vətəndaşlığı | Böyük Britaniya |
Uşağı |
|
Fəaliyyəti | fotoqraf, müğənni, jurnalist, yazıçı |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
İlk illəri
Con Reddi Blek 1826-cı ildə Şotlandiyada ingilis ailədə doğulmuşdur. Donanma məmuru ailəsində böyüdüyü üçün Londonda yerləşən təhsil almışdır. Lakin donanma məmuru karyerasının ürəyincə olmadığını düşünərək 1854-cü ildə həyat yoldaşı ilə Avstraliyaya köçmüşdür.
Blekin Avstraliyadakı biznes həyatı uğursuzluqla nəticələndikdən sonra müğənni olmağa qərar verərək ingilis koloniyalarında konsertlər verməyə başlamışdır. O, 1864-cü ilin əvvəlində ailəsi ilə Avstraliyanı tərk edərək Hindistana gəlmişdir. Burada bir neçə konsert verdikdən sonra 25 martda Honkonqa çatmışdır. Honkonq konsertləri bəyənildikdən sonra 13 mayda Şanxay şəhərinə gəlmişdir. İyunda şəhəri üçün yola düşsə də, bu şəhərdə konsert verməsi haqqında məlumat yoxdur. Blek 1864-cü ilin iyulunda ilk dəfə Yaponiyaya gəlmiş və bir sıra çıxışlarla yadda qalmışdır. Sentyabr və ya oktyabr ayında isə Şanxaya qayıtmışdır.
Yaponiyada fəaliyyəti
1864–1872
Yaponiyanın ilk ingilisdilli qəzeti olan "Japan Herald" qəzetinin sahibi təklifindən sonra Blek 8 noyabr 1864-cü ildə Yokohama şəhərində qayıtmışdır. Hansard 1865-ci ildə "Japan Herald" qəzetini qurduqdan sonra Bleki redaktor kimi işə götürmüşdür. Blek qəzet üçün yazdığı yazılarla tanınmağa başlanmışdır.
"Japan Herald" qəzeti maddi cəhətdən uğurlu olmadığı üçün 1867-ci ildə bağlanmış və Hansard Britaniyaya qayıtmışdır. Buna baxmayaraq, Blek 1867-ci ildə "Japan Gazette" adlı axşam qəzetinin əsasını qoymuşdur. Bu qəzet Yaponiyada davam edən hadisələrə həsr olunmuş ilk gündəlik nəşr idi. Qəzet uğurlu olmuşdur.
Blek 1870-ci ildə "" adlı iki həftədən bir nəşr olunan qəzet yaratmışdır. Həvəskar fotoqraf olan Blek Yaponiya mədəniyyəti və mənzələri mövzusunda çəkdiyi fotoları bu qəzetdə nəşr edirdi. Qəzetin uğur qazanmasından sonra Blek 1872-ci ildə səhifə sayını 12-yə qaldırmış, 1873-cü ildə isə 40 səhifəlik aylıq jurnala çevirmişdir. Blek 1872-ci ilin yanvarında Tokioda adlı portuqalla tanış olmuşdur. Da Roza ondan yapon dilində qəzet qurmağı xahiş etmişdir. Blek yapon dilində yaxşı oxuya bilmədiyini bildirmiş, yapon dilində yazıb-oxumağı bacaran Da Roza köməyini təklif etmişdir.
Da Rozanın köməkliyi ilə Blek 24 aprel 1872-ci ildə "" (日新真事誌) qəzetinin ilk sayını nəşr etdirmişdir. Qəzetin nəşrinə yerli və xarici xəbərlər, baş yazılar və redaktora məktublar daxil idi. Blek hər günün nəşri üçün dörd səhifəlik tabloid yayımlayırdı."Nisshin Shinjishi" qəzeti siyasətçilər və tələbələr arasında populyar olmuşdur. Qəzetin 225 nüsxəsi Maliyyə Nazirliyi tərəfindən satın alınmışdır.
1872–1880
Blek yeni qəzetində Yaponiya hökuməti müxalif yazılar paylaşmış və skandallara səbəb olmuşdur. Maliyyə naziri 1873-cü ilin mayında fiskal islahat təklifini təsdiqlədikdən sonra Blek əldə etdiyi gizli sənədi nəşr etdirmiş və səs-küyə səbəb olmuşdur. 1874-cü ildə "Seçilmiş Assembleyanın yaradılması haqqında yazılı açıqlamalar"ı nəşr etdirmişdir. Bu yazı Yaponiyada assembleya hərəkatının başlamasına səbəb olmuşdur.
Hökumət Bleki "Nisshin Shinjishi" qəzetindən uzaqlaşdırmaq üçün assembleyaya məsləhətçi kimi dəvət etmişdir. Blek həvəssiz də olsa, təklifi qəbul etmiş və 1875-ci ildə qanunvericiliyin məsləhətçisi olmuşdur. Bu fürsətdən istifadə edən hökumət xarici şəxslərin yapon dilində qəzet nəşr etməsini qadağa edən qanun qəbul etmişdir. Blek məsləhətçi kimi 2 il işləmək barədə razılaşsa da, 6 ay sonra işdən çıxarılmışdır."Nisshin Shinjishi" qəzeti 1875-ci ilin dekabrında fəaliyyətini dayandırmışdır.
Blek hökumətə cavab olaraq Tokionun xarici yaşayış məntəqəsində "Bankoku Shimbun" (万国新聞) adlı lisenziyasız qəzet yaratmışdır. Yaponiya hökuməti bu qəzetin fəaliyyətini dayandırmağa çalışmış və qəzet Yaponiya Xarici İşlər Nazirliyi ilə Britaniya konsulu arasında müzakirə mövzusu olmuşdur. Harri Park Yaponiya ilə münasibətləri yaxşı saxlamaq üçün 1876-cı ildə britaniyalıların Yaponiyada qəzet nəşr etməmələri barədə qərar çıxarmışdır.
Blek həyat yoldaşı ilə Şanxaya getmiş və 1879-cu ildə "The Shanghai Mercury" adlı qəzet yaratmışdır. Lakin xəstələnmiş və müalicə üçün 1879-cu ildə Yaponiyaya qayıtmışdır. O, Yaponiyadakı həyatından bəhs edən memuar yazmağa başlasa da, tamamlaya bilmədən 1880-ci ildə ölmüş və dəfn olunmuşdur. Memuarı 1881-ci ildə "Gənc Yaponiya" adı altında iki cild şəklində nəşr olunmuşdur.
Şəxsi həyatı
Blek Elizabet Şarlotta adlı qadınla evlənmişdir. 1858-ci ildə Avstraliyanın Adelaida şəhərində adlı oğlu olmuşdur. Cütlüyün ümumilikdə 3 uşağı olmuşdur.
İstinadlar
- "Taste of Japan: John Reddie Black". Mitsubushi Electric (ingiliscə). 30 sentyabr 2008 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2 oktyabr 2022.
- Bennett. səh. 146
- Bennett. səh. 147
- Kodansha Encyclopedia of Japan
- Bennett. səh. 149
Ədəbiyyat
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Con Reddi Blek ing John Reddie Black 8 yanvar 1826 Sotlandiya 11 iyun 1880 Yokohama Sotlandiya mugennisi nasiri jurnalisti heveskar fotoqrafi ve yazicisi Yaponiyada Japan Gazette ve qezetlerinin esasini qoymusdur Onun terefinden 1872 ci ilde yaradilmis qezeti Yaponiya qezetlerini Avropa standartlari ile tanis etmisdir Con Reddi BlekDogum tarixi 8 yanvar 1826Dogum yeri Sotlandiya Boyuk Britaniya ve Irlandiya Birlesmis KralligiVefat tarixi 11 iyun 1880 54 yasinda Vefat yeri Yokohama Kanaqava prefekturasi YaponiyaVetendasligi Boyuk BritaniyaUsagi Kayrakutey Blek d Fealiyyeti fotoqraf mugenni jurnalist yazici Vikianbarda elaqeli mediafayllarIlk illeriCon Reddi Blek 1826 ci ilde Sotlandiyada ingilis ailede dogulmusdur Donanma memuru ailesinde boyuduyu ucun Londonda yerlesen tehsil almisdir Lakin donanma memuru karyerasinin ureyince olmadigini dusunerek 1854 cu ilde heyat yoldasi ile Avstraliyaya kocmusdur Blekin Avstraliyadaki biznes heyati ugursuzluqla neticelendikden sonra mugenni olmaga qerar vererek ingilis koloniyalarinda konsertler vermeye baslamisdir O 1864 cu ilin evvelinde ailesi ile Avstraliyani terk ederek Hindistana gelmisdir Burada bir nece konsert verdikden sonra 25 martda Honkonqa catmisdir Honkonq konsertleri beyenildikden sonra 13 mayda Sanxay seherine gelmisdir Iyunda seheri ucun yola dusse de bu seherde konsert vermesi haqqinda melumat yoxdur Blek 1864 cu ilin iyulunda ilk defe Yaponiyaya gelmis ve bir sira cixislarla yadda qalmisdir Sentyabr ve ya oktyabr ayinda ise Sanxaya qayitmisdir Yaponiyada fealiyyeti qezetinin birinci sehifesi 1864 1872 Yaponiyanin ilk ingilisdilli qezeti olan Japan Herald qezetinin sahibi teklifinden sonra Blek 8 noyabr 1864 cu ilde Yokohama seherinde qayitmisdir Hansard 1865 ci ilde Japan Herald qezetini qurduqdan sonra Bleki redaktor kimi ise goturmusdur Blek qezet ucun yazdigi yazilarla taninmaga baslanmisdir Japan Herald qezeti maddi cehetden ugurlu olmadigi ucun 1867 ci ilde baglanmis ve Hansard Britaniyaya qayitmisdir Buna baxmayaraq Blek 1867 ci ilde Japan Gazette adli axsam qezetinin esasini qoymusdur Bu qezet Yaponiyada davam eden hadiselere hesr olunmus ilk gundelik nesr idi Qezet ugurlu olmusdur Blek 1870 ci ilde adli iki hefteden bir nesr olunan qezet yaratmisdir Heveskar fotoqraf olan Blek Yaponiya medeniyyeti ve menzeleri movzusunda cekdiyi fotolari bu qezetde nesr edirdi Qezetin ugur qazanmasindan sonra Blek 1872 ci ilde sehife sayini 12 ye qaldirmis 1873 cu ilde ise 40 sehifelik ayliq jurnala cevirmisdir Blek 1872 ci ilin yanvarinda Tokioda adli portuqalla tanis olmusdur Da Roza ondan yapon dilinde qezet qurmagi xahis etmisdir Blek yapon dilinde yaxsi oxuya bilmediyini bildirmis yapon dilinde yazib oxumagi bacaran Da Roza komeyini teklif etmisdir Da Rozanin komekliyi ile Blek 24 aprel 1872 ci ilde 日新真事誌 qezetinin ilk sayini nesr etdirmisdir Qezetin nesrine yerli ve xarici xeberler bas yazilar ve redaktora mektublar daxil idi Blek her gunun nesri ucun dord sehifelik tabloid yayimlayirdi Nisshin Shinjishi qezeti siyasetciler ve telebeler arasinda populyar olmusdur Qezetin 225 nusxesi Maliyye Nazirliyi terefinden satin alinmisdir 1872 1880 1868 ci ilde Con Blek terefinden cekilmis fotosu Blek heveskar fotoqrafiya ile de mesgul olmusdur Blek yeni qezetinde Yaponiya hokumeti muxalif yazilar paylasmis ve skandallara sebeb olmusdur Maliyye naziri 1873 cu ilin mayinda fiskal islahat teklifini tesdiqledikden sonra Blek elde etdiyi gizli senedi nesr etdirmis ve ses kuye sebeb olmusdur 1874 cu ilde Secilmis Assembleyanin yaradilmasi haqqinda yazili aciqlamalar i nesr etdirmisdir Bu yazi Yaponiyada assembleya herekatinin baslamasina sebeb olmusdur Hokumet Bleki Nisshin Shinjishi qezetinden uzaqlasdirmaq ucun assembleyaya meslehetci kimi devet etmisdir Blek hevessiz de olsa teklifi qebul etmis ve 1875 ci ilde qanunvericiliyin meslehetcisi olmusdur Bu fursetden istifade eden hokumet xarici sexslerin yapon dilinde qezet nesr etmesini qadaga eden qanun qebul etmisdir Blek meslehetci kimi 2 il islemek barede razilassa da 6 ay sonra isden cixarilmisdir Nisshin Shinjishi qezeti 1875 ci ilin dekabrinda fealiyyetini dayandirmisdir Blek hokumete cavab olaraq Tokionun xarici yasayis menteqesinde Bankoku Shimbun 万国新聞 adli lisenziyasiz qezet yaratmisdir Yaponiya hokumeti bu qezetin fealiyyetini dayandirmaga calismis ve qezet Yaponiya Xarici Isler Nazirliyi ile Britaniya konsulu arasinda muzakire movzusu olmusdur Harri Park Yaponiya ile munasibetleri yaxsi saxlamaq ucun 1876 ci ilde britaniyalilarin Yaponiyada qezet nesr etmemeleri barede qerar cixarmisdir Blek heyat yoldasi ile Sanxaya getmis ve 1879 cu ilde The Shanghai Mercury adli qezet yaratmisdir Lakin xestelenmis ve mualice ucun 1879 cu ilde Yaponiyaya qayitmisdir O Yaponiyadaki heyatindan behs eden memuar yazmaga baslasa da tamamlaya bilmeden 1880 ci ilde olmus ve defn olunmusdur Memuari 1881 ci ilde Genc Yaponiya adi altinda iki cild seklinde nesr olunmusdur Sexsi heyatiBlek Elizabet Sarlotta adli qadinla evlenmisdir 1858 ci ilde Avstraliyanin Adelaida seherinde adli oglu olmusdur Cutluyun umumilikde 3 usagi olmusdur Istinadlar Taste of Japan John Reddie Black Mitsubushi Electric ingilisce 30 sentyabr 2008 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2 oktyabr 2022 Bennett seh 146 Bennett seh 147 Kodansha Encyclopedia of Japan Bennett seh 149EdebiyyatBennett Terry Photography in Japan 1853 1912 ingilisce Tuttle Publishing 2006 146 149 ISBN 0 8048 3633 7 Istifade tarixi 2 oktyabr 2022 Kodansha Encyclopedia of Japan ingilisce I cild A Conso Tokio Kodansha 1983 seh 158 ISBN 0 87011 621 5 Istifade tarixi 2 oktyabr 2022