Ağ ordu (Ağ qvardiya, Ağ hərəkat) — Rusiyada 1917-1922-ci illər vətəndaş müharibəsi dövründə müxtəlif siyasi qüvvələrdən formalaşmış hərbi-siyasi hərəkat.
Ağ ordu | |
---|---|
Бѣлое движеніе | |
Yaranma tarixi | 1917—1922 |
Ölkə | Rusiya |
Sayı | təx. 4000 nəf. (dekabr 1917) |
Qərargah | Rusiya (Rusiya imperiyasının) keçmiş ərazisi |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
1) Rusiyada Romanovlar mütləqiyyətinin əleyhinə çevrilmiş inqilabi hərəkata qarşı mübarizə məqsədilə Finlandiyada yaradılmış burjua milisi (1906). Fərqləndirici əlaməti qola bağlanan ağ sarğı idi;
2) Rusiyada Vətəndaş müharibəsi və xarici hərbi müdaxilə (1917 −1922) illərində burjua-mülkədar rejiminin bərpası uğrunda vuruşan hərbi hissələrə verilən ad. Sovet ədəbiyyatı publisistikasında, habelə danışıqda bəzi əksinqilabi milli — hərbi hissələrə (ağ finlərə, ağ çexlərə, ağ polyaklara v və ümumiyyətlə, əksinqilabçılara da Ağ qvardiya deyilən İnqilabçı xalqın, inqilabın rəmzi olan qırmızı rəngdən fərqli olaraq, ağ rəng "rəsmi qayda-qanun" tərəfdarlarının rəmzi sayılır. Adı da buradandır.
Quruluşu və ideologiyası
1917-ci ildən sonra Rusiya kontekstində "Ağ" rəng üç əsas anlayışa malik idi:
- İnqilabçı Qırmızı Ordusu Bolşevik hökumətini dəstəkləyən Qırmızılara qarşı siyasi qarşıdurma;
- mütləq monarxiyaya tarixi istinad;
- əksəriyyət Ağ Ordu əsgərləri tərəfindən geyinilən Rusiya İmperiyasının ağ hərbi formaları.
İdeologiyası
Ağ hərəkət hər şeydən əvvəl Qırmızı Ordunun opponentləri kimi meydana gəlmişdi. Ağ ordu vətəndaş müharibəsindən əvvəl Rusiya ordusunun qanun və sərəncamını Rusiyanın qurtuluşunu qorunmalı idi və. Ağ nəzarətdə olan ərazidə sovet təşkilatlarını və vəzifəlilərini uzaqlaşdırmaq üçün çalışırdılar. Onlar nəzarət altında olan Ağ ərazilərdə sovet təşkilatları və vəzifəli şəxsləri aradan qaldırmalı idilər.
Ümumilikdə, Ağ Ordu milliyyətçi idi və etnik ayrılığı və separatizmi rədd edirdi. Ağ ordu ümumiyyətlə vahid çoxmillətli Rusiyanı dəstəkləyirdi və qondarma dövlətlər yaratmaq istəyən separatçılara qarşı çıxdı. ABŞ-nin yəhudi tarixçiləri Riçard L. Rubenştayn və Con K Rot yazır ki, Vətəndaş müharibəsi zamanı Ağ qüvvələrlə döyüşdə Rus Bolşevik ordusunda mübarizə aparan 60 min yəhudisi (240 min yaralı) öldürülmüşdür.
Ağ ordunun liderlərinin əksəriyyəti mühafizəkar idi və mütləq hakimiyyəti qəbul etmişdilər.
Hərəkatın xarici siyasət üçün müəyyən bir planı yox idi; Bəyazlar Almaniyaya qarşı siyasətdə fərqlənirdilər, bununla müttəfiq olub-olmadığını müzakirə edirdilər.
Ağ ordu
Qalereya
Bəyaz ordunun komandirləri aşağıdakılardır:
-
- Pyotr Vrangel
-
- Qriqori Semyonov
- Aleksandr Pavloviç Kutepov
İstinadlar
- Оценка разведки РККА
- "Arxivlənmiş surət". 2017-04-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2018-05-11.
- Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. I cild. Bakı: "Lider". 2004. səh. 111. ISBN .
- Kenez, 1980
- Christopher Lazarski, "White Propaganda Efforts in the South during the Russian Civil War, 1918–19 (The Alekseev-Denikin Period)", The Slavonic and East European Review, Vol. 70, No. 4 (Oct., 1992), pp. 688–707.
- Viktor G. Bortnevski, "White Administration and White Terror (The Denikin Period)", Russian Review, Vol. 52, No. 3 (Jul., 1993), pp. 354–366.
- Kenez, 1980. səh. 74
- Christopher Lazarski, "White Propaganda Efforts," 689.
- Kenez, 1980. səh. 62
- Rubenstein, Richard L., and John K. Roth. Approaches to Auschwitz: The Legacy of the Holocaust. London: SCM, 1987, p. 138.
- Kenez, 1980. səh. 60–61
Xarici keçidlər
- Anti-bolşevik Rusiya şəkillərdə
- Bəyaz hərəkat muzeyi və arxivləri
- (rus.) Yaddaş və Onur Dərnəyi
- (rus.) Bəyaz Hərəkatın tarixi
Həmçinin bax
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ag ordu Ag qvardiya Ag herekat Rusiyada 1917 1922 ci iller vetendas muharibesi dovrunde muxtelif siyasi quvvelerden formalasmis herbi siyasi herekat Ag orduBѣloe dvizhenieYaranma tarixi 1917 1922Olke RusiyaSayi tex 4000 nef dekabr 1917 tex 300 000 nef iyun 1919 tex 400 000 nef dekabr 1919 tex 12 000 nef yay 1920 tex 8000 nef sentyabr 1922 tex 1000 nef 1923 Qerargah Rusiya Rusiya imperiyasinin kecmis erazisi Monqoliya oktyabr 1920 ci il avqust 1921 ci il Cin Respublikasi Iran Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi1 Rusiyada Romanovlar mutleqiyyetinin eleyhine cevrilmis inqilabi herekata qarsi mubarize meqsedile Finlandiyada yaradilmis burjua milisi 1906 Ferqlendirici elameti qola baglanan ag sargi idi 2 Rusiyada Vetendas muharibesi ve xarici herbi mudaxile 1917 1922 illerinde burjua mulkedar rejiminin berpasi ugrunda vurusan herbi hisselere verilen ad Sovet edebiyyati publisistikasinda habele danisiqda bezi eksinqilabi milli herbi hisselere ag finlere ag cexlere ag polyaklara v ve umumiyyetle eksinqilabcilara da Ag qvardiya deyilen Inqilabci xalqin inqilabin remzi olan qirmizi rengden ferqli olaraq ag reng resmi qayda qanun terefdarlarinin remzi sayilir Adi da buradandir Qurulusu ve ideologiyasi1917 ci ilden sonra Rusiya kontekstinde Ag reng uc esas anlayisa malik idi Inqilabci Qirmizi Ordusu Bolsevik hokumetini destekleyen Qirmizilara qarsi siyasi qarsidurma mutleq monarxiyaya tarixi istinad ekseriyyet Ag Ordu esgerleri terefinden geyinilen Rusiya Imperiyasinin ag herbi formalari Ideologiyasi Rusiya hokumetinin gerbi 1919 cu il Ag hereket her seyden evvel Qirmizi Ordunun opponentleri kimi meydana gelmisdi Ag ordu vetendas muharibesinden evvel Rusiya ordusunun qanun ve serencamini Rusiyanin qurtulusunu qorunmali idi ve Ag nezaretde olan erazide sovet teskilatlarini ve vezifelilerini uzaqlasdirmaq ucun calisirdilar Onlar nezaret altinda olan Ag erazilerde sovet teskilatlari ve vezifeli sexsleri aradan qaldirmali idiler Umumilikde Ag Ordu milliyyetci idi ve etnik ayriligi ve separatizmi redd edirdi Ag ordu umumiyyetle vahid coxmilletli Rusiyani destekleyirdi ve qondarma dovletler yaratmaq isteyen separatcilara qarsi cixdi ABS nin yehudi tarixcileri Ricard L Rubenstayn ve Con K Rot yazir ki Vetendas muharibesi zamani Ag quvvelerle doyusde Rus Bolsevik ordusunda mubarize aparan 60 min yehudisi 240 min yarali oldurulmusdur Ag ordunun liderlerinin ekseriyyeti muhafizekar idi ve mutleq hakimiyyeti qebul etmisdiler Herekatin xarici siyaset ucun mueyyen bir plani yox idi Beyazlar Almaniyaya qarsi siyasetde ferqlenirdiler bununla muttefiq olub olmadigini muzakire edirdiler Ag orduQalereyaBeyaz ordunun komandirleri asagidakilardir Anton Denikin Pyotr Vrangel Aleksandr Kolcak Qriqori Semyonov Aleksandr Pavlovic KutepovIstinadlarOcenka razvedki RKKA Arxivlenmis suret 2017 04 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2018 05 11 Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I cild Baki Lider 2004 seh 111 ISBN 9952 417 14 2 Kenez 1980 Christopher Lazarski White Propaganda Efforts in the South during the Russian Civil War 1918 19 The Alekseev Denikin Period The Slavonic and East European Review Vol 70 No 4 Oct 1992 pp 688 707 Viktor G Bortnevski White Administration and White Terror The Denikin Period Russian Review Vol 52 No 3 Jul 1993 pp 354 366 Kenez 1980 seh 74 Christopher Lazarski White Propaganda Efforts 689 Kenez 1980 seh 62 Rubenstein Richard L and John K Roth Approaches to Auschwitz The Legacy of the Holocaust London SCM 1987 p 138 Kenez 1980 seh 60 61Xarici kecidlerAnti bolsevik Rusiya sekillerde Beyaz herekat muzeyi ve arxivleri rus Yaddas ve Onur Derneyi rus Beyaz Herekatin tarixiHemcinin baxRusiyada vetendas muharibesiIstinadlar