Rüstəm mirzə (1381 – 1 sentyabr 1424, İsfahan) — Əmir Teymurun nəvəsi, Şeyx Ömər mirzənin ikinci oğlu, Teymuri mirzəsi.
Rüstəm mirzə | |
---|---|
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1381 |
Vəfat tarixi | 1 sentyabr 1424 |
Vəfat yeri |
|
Fəaliyyəti | qubernator, hərbi lider[d] |
Atası | Umar Shaikh |
Ailəsi | Teymurilər |
Dini | islam |
Həyatı
1381-ci ildə dünyaya gəldi. Atası Əmir Teymurun böyük oğlu Şeyx Ömər mirzə, anası isə onun xanımlarından Qutluq Tərxan ağadır. 1392-ci ildə babası Əmir Teymurun istəyilə Qiyasəddin Tarxanın qızıyla evləndirildi. Hələ 13 yaşında ikən atası sui-qəsd nəticəsində öldürüldü və anası Mülkət ağa siyasi gücü səbəbilə əmisi Şahrux mirzəylə evləndirildi. Rüstəm mirzə isə atasının mülklərindən İsfahan şəhərinin idarəsinə təyin olundu. Babasının son 10 ilində onun hərbi yürüşlərinə qatıldı.
1405-ci ildə Əmir Teymurun vəfatı ilə oğul və nəvələri taxt mübarizəsinə başladılar. Rüstəm mirzə isə əmisi Şahrux mirzənin əmri altında İsfahandakı hakimiyyətini qoruyub saxladı. Taxt mübarizəsində əmisi Miranşahın oğullarından Əbubəkr mirzəyə qarşı qardaşı Ömər mirzəni dəstəklədi. Müttəfiqlər Ömər mirzəyə məxsus karvana basqın tərtibləyərək qəniməti ələ keçirdilər. 1406-cı ilin aprelində Rüstəm mirzənin qardaşları Pir Məhəmməd və İsgəndər də bu ittifaqa qoşuldular. Ancaq o illərdə qardaşları arasında siyasi mübarizə başlamışdı. İsgəndər mirzə Fars vilayətlərinin hakimi olan böyük qardaşı Pir Məhəmməd mirzəyə qarşı üsyana başladı və qaçıb Rüstəm mirzəyə sığındı. Onu təqib edən Pir Məhəmməd mirzə şəhəri ələ keçirə bilmədi və şəhərətrafı bölgələri talan etdi. Çox keçmədən İsgəndər mirzə ələ keçirildi və Şahrux mirzənin yanına Səmərqəndə göndərildi. Onun vasitəçiliyi sayəsində qardaşıyla barışdı.
Ancaq qardaşı Pir Məhəmməd mirzənin ölümündən sonra Şahrux mirzəyə tabe olmaqdan boyun qaçıran İsgəndər mirzəni ələ keçirməklə vəzifələndirildi. Qardaşını 21 iyul 1414-cü ildə ələ keçirən Rüstəm mirzə onun gözlərinə mil çəkdirdi və bir il sonra 1415-ci ilin noyabrında edam etdirdi.
1 sentyabr 1424-cü ildə İsfahanda sarılıq səbəbilə vəfat etdi. Cənazəsi şəhərdəki İmamzadə İsmayıl türbəsinə dəfn olundu.
Ailəsi
Xanımları
- Məxdum Sultan ağa — əmisi Cahangir mirzənin oğlu Pir Məhəmməd mirzənin qızıdır.
- Səadət Sultan ağa — Qiyasəddin Tarxanın qızı olub, 1392-ci ildə evlənmişdir.
Oğullları
- Osman mirzə (1399-1424)
- Sultanəli mirzə (1404-1423)
Mənbə
Ədəbiyyat
- Woods, John E. (1990), The Timurid dynasty, Indiana University, Research Institute for Inner Asian Studies
- Siyasi ve Sosyal Hayatta Etkin Bir Güç: Timurlu Hanedan Kadınları. Muhammed Emin Koçak. Yüksek Lisans Tezi. TC Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi. Ankara-2020
İstinadlar
- Woods, John E. The Timurid Dynasty (ingilis). Indiana University, Research Institute for Inner Asian Studies. 1990.
- Manz, Beatrice Forbes. Power, Politics and Religion in Timurid Iran (ingilis). Cambridge University Press. 2007-03-01. ISBN .
- Brend, Dr Barbara. Perspectives on Persian Painting: Illustrations to Amir Khusrau's Khamsah (ingilis). Routledge. 2013-11-05. ISBN .
- Foundation, Encyclopaedia Iranica. "Welcome to Encyclopaedia Iranica". iranicaonline.org (ingilis). İstifadə tarixi: 2024-12-25.
- Ḫwāndamīr, Ġiyaṯ-ad-Dīn. Habibu's-Siyar, Tome Three: The Reign of the Mongol and the Turk. Shahrukh Mirza - Shah Ismail (ingilis). Department of Near Eastern Languages and Civilizations, Harvard Univ. 1994.
- Dunbar, Robert W. The Quest for Power: Tīmūrid Succession Struggles in Fifteenth Century Islamic Central Asia (ingilis). Indiana University. 2007.
- Fisher, William Bayne; Jackson, Peter; Lockhart, Lawrence. The Cambridge History of Iran (ingilis). Cambridge University Press. 1968. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rustem mirze 1381 1 sentyabr 1424 Isfahan Emir Teymurun nevesi Seyx Omer mirzenin ikinci oglu Teymuri mirzesi Rustem mirzeSexsi melumatlarDogum tarixi 1381Vefat tarixi 1 sentyabr 1424Vefat yeri Isfahan Merkezi bexsi d Isfahan sehristani Isfahan ostani IranFealiyyeti qubernator herbi lider d Atasi Umar ShaikhAilesi TeymurilerDini islamHeyati1381 ci ilde dunyaya geldi Atasi Emir Teymurun boyuk oglu Seyx Omer mirze anasi ise onun xanimlarindan Qutluq Terxan agadir 1392 ci ilde babasi Emir Teymurun isteyile Qiyaseddin Tarxanin qiziyla evlendirildi Hele 13 yasinda iken atasi sui qesd neticesinde olduruldu ve anasi Mulket aga siyasi gucu sebebile emisi Sahrux mirzeyle evlendirildi Rustem mirze ise atasinin mulklerinden Isfahan seherinin idaresine teyin olundu Babasinin son 10 ilinde onun herbi yuruslerine qatildi 1405 ci ilde Emir Teymurun vefati ile ogul ve neveleri taxt mubarizesine basladilar Rustem mirze ise emisi Sahrux mirzenin emri altinda Isfahandaki hakimiyyetini qoruyub saxladi Taxt mubarizesinde emisi Miransahin ogullarindan Ebubekr mirzeye qarsi qardasi Omer mirzeni destekledi Muttefiqler Omer mirzeye mexsus karvana basqin tertibleyerek qenimeti ele kecirdiler 1406 ci ilin aprelinde Rustem mirzenin qardaslari Pir Mehemmed ve Isgender de bu ittifaqa qosuldular Ancaq o illerde qardaslari arasinda siyasi mubarize baslamisdi Isgender mirze Fars vilayetlerinin hakimi olan boyuk qardasi Pir Mehemmed mirzeye qarsi usyana basladi ve qacib Rustem mirzeye sigindi Onu teqib eden Pir Mehemmed mirze seheri ele kecire bilmedi ve seheretrafi bolgeleri talan etdi Cox kecmeden Isgender mirze ele kecirildi ve Sahrux mirzenin yanina Semerqende gonderildi Onun vasiteciliyi sayesinde qardasiyla barisdi Ancaq qardasi Pir Mehemmed mirzenin olumunden sonra Sahrux mirzeye tabe olmaqdan boyun qaciran Isgender mirzeni ele kecirmekle vezifelendirildi Qardasini 21 iyul 1414 cu ilde ele keciren Rustem mirze onun gozlerine mil cekdirdi ve bir il sonra 1415 ci ilin noyabrinda edam etdirdi 1 sentyabr 1424 cu ilde Isfahanda sariliq sebebile vefat etdi Cenazesi seherdeki Imamzade Ismayil turbesine defn olundu AilesiXanimlari Mexdum Sultan aga emisi Cahangir mirzenin oglu Pir Mehemmed mirzenin qizidir Seadet Sultan aga Qiyaseddin Tarxanin qizi olub 1392 ci ilde evlenmisdir Ogulllari Osman mirze 1399 1424 Sultaneli mirze 1404 1423 MenbeEdebiyyat Woods John E 1990 The Timurid dynasty Indiana University Research Institute for Inner Asian Studies Siyasi ve Sosyal Hayatta Etkin Bir Guc Timurlu Hanedan Kadinlari Muhammed Emin Kocak Yuksek Lisans Tezi TC Ankara Yildirim Beyazit Universitesi Ankara 2020Istinadlar Woods John E The Timurid Dynasty ingilis Indiana University Research Institute for Inner Asian Studies 1990 Manz Beatrice Forbes Power Politics and Religion in Timurid Iran ingilis Cambridge University Press 2007 03 01 ISBN 978 1 139 46284 6 Brend Dr Barbara Perspectives on Persian Painting Illustrations to Amir Khusrau s Khamsah ingilis Routledge 2013 11 05 ISBN 978 1 136 85411 8 Foundation Encyclopaedia Iranica Welcome to Encyclopaedia Iranica iranicaonline org ingilis Istifade tarixi 2024 12 25 Ḫwandamir Ġiyaṯ ad Din Habibu s Siyar Tome Three The Reign of the Mongol and the Turk Shahrukh Mirza Shah Ismail ingilis Department of Near Eastern Languages and Civilizations Harvard Univ 1994 Dunbar Robert W The Quest for Power Timurid Succession Struggles in Fifteenth Century Islamic Central Asia ingilis Indiana University 2007 Fisher William Bayne Jackson Peter Lockhart Lawrence The Cambridge History of Iran ingilis Cambridge University Press 1968 ISBN 978 0 521 20094 3