Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
SSRİ-də insan hüquqları komitəsi (rus. Комите́т прав челове́ка в СССР) ― 1970-ci ildə dissident tərəfindən Andrey Saxarov və ilə birlikdə təsis edilmiş təşkilat.
| SSRİ-də insan hüquqları komitəsi | |
|---|---|
| Комитет прав человека в СССР | |
| Növü | Birlik, QHT |
| Fəaliyyəti | İnsan hüquqlarına nəzarət |
| Yaranma tarixi | 11 noyabr 1970 |
| Yarandığı yer | Moskva, SSRİ |
| Qurucusu | , Andrey Saxarov, |
Üzvlər
Valeri Çalidze nəşr olan "Sosial Problemlər" jurnalını nəşr edən yazıçı və dissident, Andrey Saxarov isə Sovet İttifaqının atmosferdə nüvə sınaqları planlarına açıq şəkildə qarşı çıxan tanınmış sovet nüvə fiziki idi. Saxarov 1968-ci ildə "Tərəqqi, birgəyaşayış və intellektual azadlıq" kitabını nəşr etmiş və insan hüquqlarının rolunu vurğulayaraq nüvə tərksilahına çağırış etmişdir. Nəticədə onun "professor" adı Sovet hakimiyyəti tərəfindən ləğv edilib. Saxarov Sovet İttifaqında insan hüquqlarının sözçüsü idi. Təşkilatın üçüncü təsisçisi isə fizik idi.
Komitəyə daha sonralar riyaziyyatçı də qoşulub. Riyaziyyatçı və fizik Boris Zukerman isə qrup üçün hüquq eksperti olmuşdurlar. Yazıçı Aleksandr Soljenitsın və dissident yazıçı komitənin fəxri üzvü idilər.:293 Komitəyə Qriqori Podyapolski də qoşulmuşdu. Komitənin digər tanınmış üzvləri arasında Yelena Bonner və da var idi.
Məqsədlər
Sələfi olan fərqli olaraq, komitə təsisi zamanı müəyyən edilmiş çərçivədə fəaliyyət göstərirdi. Bu komitə “ölkə qanunlarına uyğun fəaliyyət göstərən yaradıcı bir birlik” kimi təyin edilmişdi. Komitənin məqsədləri onun təsis bəyanatında verilmişdir::77
- insan hüquqları təminatlarının yaradılması və tətbiqində hökumət orqanlarına məsləhətçi yardım;
- insan hüquqları məsələsinin nəzəri aspektlərinin və bu məsələnin sosialist cəmiyyətindəki spesifik mahiyyətinin araşdırılması;
- İctimaiyyətin hüquqi maarifləndirilməsi, o cümlədən insan hüquqlarına dair beynəlxalq və sovet sənədlərinin nəşri.
Komitə gizli məhkəmələrə, ölüm cəzasına və cəza psixiatriyasına qarşı çıxırdı. Komitə xüsusilə Sovet dövlətini devirməyə çalışan təşkilatlarla hər hansı əməkdaşlığı rədd edirdi.:78
Fəaliyyət
Komitə Sovet İttifaqında beynəlxalq təşkilata üzv qəbul edilmiş ilk müstəqil birlik idi. 1971-ci ilin iyununda o, İnsan Hüquqları Beynəlxalq Cəmiyyətinin və filialına çevrilmişdir. Komitə həmçinin, Beynəlxalq Hüquq İnstitutunun üzvü olub.:294
Komitə SSRİ DTK tərəfindən daimi olaraq nəzarətdə saxlanılırdı. DTK rəhbəri Yuri Andropov 1 mart 1973-cü il tarixində Mərkəzi Komitəyə təqdim etdiyi hesabatda yazırdı: "1972-ci ildə DTK-nın həyata keçirdiyi tədbirlər nəticəsində İnsan Hüquqları Komitəsi adlanan qurumun anti-ictimai fəaliyyəti azaldılmışdır. Bu tədbirlərə Çalidzenin reputasiyası ilə barışmaq, onu Sovet vətəndaşlığından məhrum etmək [ABŞ-a səfəri zamanı], komitə üzvləri və komitəyə rəğbət göstərənlər arasında fikir ayrılığı və nifaq yaradaraq Tverdoxlebovun istefasına səbəb olmaq daxildir."
Saxarovun xatirələrinə görə, 1973 və 1974-cü illərdə o, Qriqori Podyapolski və mütəmadi olaraq onun mənzilində görüşməyə və komitənin insan hüquqlarının pozulması hallarının sənədləşdirilməsi üzrə işini davam etdirməyə davam ediblər. Bir neçə hesabat hazırlansa da, o vaxta qədər onlar komitənin artıq faydalı olmadığını hiss etməyə başlamışdırlar.
İstinadlar
- Korey, William. NGO's and the Universal Declaration of Human Rights: "A Curious Grapevine" (ingilis). Palgrave Macmillan. 2001. səh. 145. ISBN .
- Alexeyeva, Lyudmila. Soviet Dissent: Contemporary Movements for National, Religious, and Human Rights (ingilis). Middletown, Conn.: Wesleyan University Press. 1987. ISBN .
- De Boer, S. P.; Driessen, Evert; Verhaar, Hendrik. Biographical dictionary of dissidents in the Soviet Union: 1956–1975 (ingilis). The Hague: Martinus Nijhoff Publishers. 1982. səh. 488. ISBN .
- Council of Europe; Commissioner for Human Rights. Andrei Sakharov and Human Rights (ingilis). Strasbourg: Council of Europe Pub. 2010. səh. 99. ISBN .
- Horvath, Robert. The legacy of Soviet dissent: dissidents, democratisation and radical nationalism in Russia. BASEES/Routledge Series on Russian and East European Studies (ingilis). London; New York: RoutledgeCurzon. 2005. ISBN .
- Комитет прав человека в СССР [Committee on Human Rights in the USSR]. Хроника текущих событий (rus) (17). 31 December 1970. 31 October 2011 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 19 May 2024.
- Lawson, Edward; Bertucci, Mary. Encyclopedia of human rights (ingilis). Taylor & Francis. 1996. ISBN .
Ədəbiyyat
- Kline, Edward. Moskovskij Komitet prav celoveka : The Moscow human rights committee. Publikacii Muzeja i obščestvennogo centra imeni Andreja Sacharova (rus). Lev Michajlovič Timofeev (trans.). Moskva: Prava čeloveka. 2004. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
SSRI de insan huquqlari komitesi rus Komite t prav chelove ka v SSSR 1970 ci ilde dissident terefinden Andrey Saxarov ve ile birlikde tesis edilmis teskilat SSRI de insan huquqlari komitesiKomitet prav cheloveka v SSSRNovu Birlik QHTFealiyyeti Insan huquqlarina nezaretYaranma tarixi 11 noyabr 1970Yarandigi yer Moskva SSRIQurucusu Andrey Saxarov UzvlerValeri Calidze nesr olan Sosial Problemler jurnalini nesr eden yazici ve dissident Andrey Saxarov ise Sovet Ittifaqinin atmosferde nuve sinaqlari planlarina aciq sekilde qarsi cixan taninmis sovet nuve fiziki idi Saxarov 1968 ci ilde Tereqqi birgeyasayis ve intellektual azadliq kitabini nesr etmis ve insan huquqlarinin rolunu vurgulayaraq nuve terksilahina cagiris etmisdir Neticede onun professor adi Sovet hakimiyyeti terefinden legv edilib Saxarov Sovet Ittifaqinda insan huquqlarinin sozcusu idi Teskilatin ucuncu tesiscisi ise fizik idi Komiteye daha sonralar riyaziyyatci de qosulub Riyaziyyatci ve fizik Boris Zukerman ise qrup ucun huquq eksperti olmusdurlar Yazici Aleksandr Soljenitsin ve dissident yazici komitenin fexri uzvu idiler 293 Komiteye Qriqori Podyapolski de qosulmusdu Komitenin diger taninmis uzvleri arasinda Yelena Bonner ve da var idi MeqsedlerSelefi olan ferqli olaraq komite tesisi zamani mueyyen edilmis cercivede fealiyyet gosterirdi Bu komite olke qanunlarina uygun fealiyyet gosteren yaradici bir birlik kimi teyin edilmisdi Komitenin meqsedleri onun tesis beyanatinda verilmisdir 77 insan huquqlari teminatlarinin yaradilmasi ve tetbiqinde hokumet orqanlarina meslehetci yardim insan huquqlari meselesinin nezeri aspektlerinin ve bu meselenin sosialist cemiyyetindeki spesifik mahiyyetinin arasdirilmasi Ictimaiyyetin huquqi maariflendirilmesi o cumleden insan huquqlarina dair beynelxalq ve sovet senedlerinin nesri Komite gizli mehkemelere olum cezasina ve ceza psixiatriyasina qarsi cixirdi Komite xususile Sovet dovletini devirmeye calisan teskilatlarla her hansi emekdasligi redd edirdi 78FealiyyetKomite Sovet Ittifaqinda beynelxalq teskilata uzv qebul edilmis ilk musteqil birlik idi 1971 ci ilin iyununda o Insan Huquqlari Beynelxalq Cemiyyetinin ve filialina cevrilmisdir Komite hemcinin Beynelxalq Huquq Institutunun uzvu olub 294 Komite SSRI DTK terefinden daimi olaraq nezaretde saxlanilirdi DTK rehberi Yuri Andropov 1 mart 1973 cu il tarixinde Merkezi Komiteye teqdim etdiyi hesabatda yazirdi 1972 ci ilde DTK nin heyata kecirdiyi tedbirler neticesinde Insan Huquqlari Komitesi adlanan qurumun anti ictimai fealiyyeti azaldilmisdir Bu tedbirlere Calidzenin reputasiyasi ile barismaq onu Sovet vetendasligindan mehrum etmek ABS a seferi zamani komite uzvleri ve komiteye regbet gosterenler arasinda fikir ayriligi ve nifaq yaradaraq Tverdoxlebovun istefasina sebeb olmaq daxildir Saxarovun xatirelerine gore 1973 ve 1974 cu illerde o Qriqori Podyapolski ve mutemadi olaraq onun menzilinde gorusmeye ve komitenin insan huquqlarinin pozulmasi hallarinin senedlesdirilmesi uzre isini davam etdirmeye davam edibler Bir nece hesabat hazirlansa da o vaxta qeder onlar komitenin artiq faydali olmadigini hiss etmeye baslamisdirlar IstinadlarKorey William NGO s and the Universal Declaration of Human Rights A Curious Grapevine ingilis Palgrave Macmillan 2001 seh 145 ISBN 031223886X Alexeyeva Lyudmila Soviet Dissent Contemporary Movements for National Religious and Human Rights ingilis Middletown Conn Wesleyan University Press 1987 ISBN 0 8195 6176 2 De Boer S P Driessen Evert Verhaar Hendrik Biographical dictionary of dissidents in the Soviet Union 1956 1975 ingilis The Hague Martinus Nijhoff Publishers 1982 seh 488 ISBN 9024725380 Council of Europe Commissioner for Human Rights Andrei Sakharov and Human Rights ingilis Strasbourg Council of Europe Pub 2010 seh 99 ISBN 978 92 871 6947 1 Horvath Robert The legacy of Soviet dissent dissidents democratisation and radical nationalism in Russia BASEES Routledge Series on Russian and East European Studies ingilis London New York RoutledgeCurzon 2005 ISBN 978 0 203 41285 5 Komitet prav cheloveka v SSSR Committee on Human Rights in the USSR Hronika tekushih sobytij rus 17 31 December 1970 31 October 2011 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 19 May 2024 Lawson Edward Bertucci Mary Encyclopedia of human rights ingilis Taylor amp Francis 1996 ISBN 1560323620 EdebiyyatKline Edward Moskovskij Komitet prav celoveka The Moscow human rights committee Publikacii Muzeja i obscestvennogo centra imeni Andreja Sacharova rus Lev Michajlovic Timofeev trans Moskva Prava celoveka 2004 ISBN 978 5 7712 0308 9