Ələkbərzadə Əbülhəsən Əlibaba oğlu (27 fevral (12 mart) 1906, Basqal, Şamaxı qəzası – 20 may 1986, Bakı) – nasir, 1934-cü ildən AYB-nın üzvü, Azərbaycan SSR xalq yazıçısı (1979).
Əbülhəsən | |
---|---|
Doğum adı | Əbülhəsən Əlibaba oğlu Ələkbərzadə |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Basqal, Şamaxı qəzası, Bakı quberniyası, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | (82 yaşında) |
Vəfat yeri | Bakı, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Dəfn yeri | |
Uşağı | Çingiz Ələkbərzadə |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | yazıçı |
Mükafatları | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Müasir Azərbaycan nəsrinin görkəmli təməlçilərindən olan və onun təkamülündə çox fəal iştirak edən ədiblərdən biri də xalq yazıçısı Əbülhəsəndir. Əbülhəsənin təmsil etdiyi nəsil müasir cəmiyyətimizin formalaşmasının bilavasitə şahidi və iştirakçısı olmuşdur. 1904-cü ildə Azərbaycanın Şamaxı qəzasının Basqal kəndində anadan olmuşdur. Bakı darülmüəllimini bitirmişdir (1925). Azərbaycan Kinematoqrafiya Komitəsində baş redaktor, müxtəlif vaxtlarda iki dəfə "Azərbaycan" jurnalında baş redaktor vəzifələrində işləmişdir.
Döyüş və ədəbi-ictimai fəaliyyətinə görə üç dəfə "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni (1966, 1971, 1976), fəxri fərmanlar və döyüş medalları ilə təltif edilmişdir.
"Yoxuşlar" (1933), "Müharibə" (I kitab, 1947), "Dostluq qalası" (1960), "Tərs adamlar" (1967), "Dünya qopur" (1968), "Seçilmiş əsərləri" (üç cilddə 1984 və s. kitabların müəllifi olmuşdur.
1986-cı ildə vəfat etmişdir.
Yaradıcılığı
Bir sıra nasirlərimiz kimi Ə. Əbülhəsən də yaradıcılığının ilk illərində şeirlə daha çox məşqul olmuşdur. 1925–27-ci illərdə "Maarif yolu" jurnalında onun "Dağlar","Şahbuzdağı", "Bahar yağışları", "Qasımkəndin yaxınlığında", "Etirafdan", "Cortel axşamı" və başqa şeirləri dərc olunmuşdur. bu əsərlər lirik xarakterdədir, əsasən təbiət lövhələrindən ibarətdir. Lakin Əbülhəsənin yaradıcılığı üçün ən səciyyəvi janr romanıdır. İlk müasir Azərbaycan romanı da onun qələminə məxsusdur. Azərbaycan ədəbiyyatında roman janrının tarixi Z. Marağayının "Səyahətnaməmeyi-İbrahimbəy" (1888), N. Nərimanovun "Bahadır və Sona"(1896), S. M. Qənizadənin "Gəlinlər həmayili"(1900) kimi əsərlərilə başlansa da, onun əsil inkişafı 1930-cu ildən sonralara aiddir. Otuzuncu illəri Azərbaycan nəsrinin roman dövrü adlandırmaq mümkündür. Cünki məhz bu illərdə bir-birinin ardınca çox dəyərli romanlar yaranır və onların bəziləri indi də öz şöhrətini saxlayır. M. S. Ordubadinin "Dumanlı Təbriz", S. Rəhimovun "Şamo", Mir Cəlalın "Dirilən adam", Ə. Vəliyevin "Qəhrəman" əsərləri bu illərin ən uğurlu romanlarındandır. Müasir Azərbaycan romanınının ilk nümunəsi isə "Yoxuşlar" idi. "Yoxuşlar" kənddə kollektivləşmə hərəkatına həsr edilmişdir. 1930-cu ildə çap olunan "Yoxuşlar"ın birinci hissəsini müəllif 1933 və 1938-ci illərdə təkmilləşdirmişdir. Yazıçı roman üzərində yaradıcılıq işini davam etdirmiş və 1962-ci ildə əsərin ikinci hissəsini çap etdirmişdir.
1933-cü ildə yazılan "Dünya qopur" romanında Azərbaycan zəhmətkeşlərinin hakimiyyəti ələ alması və inqilabi dövlət yaratması prosesi verilmişdir. "Dünya qopur" həm müəllifin, həm də o zamankı bədii nəsrimizin görkəmli nailiyyəti idi. Bu əsərini də Ə. Əbülhəsən bir neçə dəfə təkmilləşdirmişdir. 1980-ci ildə isə "Üç ildən sonra" adı ilə onun sonunu çap etdirmişdir.
Əsərləri
- Əbülhəsən. Seçilmiş əsərləri: 3 cilddə. Bakı: Azərnəşr, 1984–1985.
- 1-ci cild. "Dünya qopur" (roman). 1984, 388 səh.
- 2-ci cild. Tamaşa qarının nəvələri (povest). 1984, 276 səh.
- 3-cü cild. "Utancaq" (povest) "Sədaqət" (roman). 1985, 240 s.
İstinadlar
- Respublikanın ədəbiyyat xadimlərinə Azərbaycan SSR fəxri adlarının verilməsi haqqında Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 30 iyul 1979-cu il tarixli Fərmanı 2010-12-05 at the Wayback Machine — anl.az saytı
- Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı. baki-2007, s. 296
- Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı, I cild, Bakı-2007, s.297
- Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı, I cild, Bakı-2007, s.299
- Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı. I cild, bakı-2007, s.299
- Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı. Bakı/2007, s.303
Haqqında olan ədəbiyyat
- İsmayılov Y. Əbülhəsənin yaradıcılığı. Bakı: Elm, 1986, 208 s.
- Cəfərov M. Ə. Əbülhəsənin nəsrinin dili. Bakı: APU, 1992, 97 s.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Elekberzade Ebulhesen Elibaba oglu 27 fevral 12 mart 1906 Basqal Samaxi qezasi 20 may 1986 Baki nasir 1934 cu ilden AYB nin uzvu Azerbaycan SSR xalq yazicisi 1979 EbulhesenDogum adi Ebulhesen Elibaba oglu ElekberzadeDogum tarixi 12 mart 1904Dogum yeri Basqal Samaxi qezasi Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 20 may 1986 82 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri BasqalUsagi Cingiz ElekberzadeTehsili Azerbaycan Dovlet Pedaqoji UniversitetiFealiyyeti yaziciMukafatlari 1979 1966 1971 1976 1945 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMuasir Azerbaycan nesrinin gorkemli temelcilerinden olan ve onun tekamulunde cox feal istirak eden ediblerden biri de xalq yazicisi Ebulhesendir Ebulhesenin temsil etdiyi nesil muasir cemiyyetimizin formalasmasinin bilavasite sahidi ve istirakcisi olmusdur 1904 cu ilde Azerbaycanin Samaxi qezasinin Basqal kendinde anadan olmusdur Baki darulmuellimini bitirmisdir 1925 Azerbaycan Kinematoqrafiya Komitesinde bas redaktor muxtelif vaxtlarda iki defe Azerbaycan jurnalinda bas redaktor vezifelerinde islemisdir Doyus ve edebi ictimai fealiyyetine gore uc defe Qirmizi emek bayragi ordeni 1966 1971 1976 fexri fermanlar ve doyus medallari ile teltif edilmisdir Yoxuslar 1933 Muharibe I kitab 1947 Dostluq qalasi 1960 Ters adamlar 1967 Dunya qopur 1968 Secilmis eserleri uc cildde 1984 ve s kitablarin muellifi olmusdur 1986 ci ilde vefat etmisdir YaradiciligiBir sira nasirlerimiz kimi E Ebulhesen de yaradiciliginin ilk illerinde seirle daha cox mesqul olmusdur 1925 27 ci illerde Maarif yolu jurnalinda onun Daglar Sahbuzdagi Bahar yagislari Qasimkendin yaxinliginda Etirafdan Cortel axsami ve basqa seirleri derc olunmusdur bu eserler lirik xarakterdedir esasen tebiet lovhelerinden ibaretdir Lakin Ebulhesenin yaradiciligi ucun en seciyyevi janr romanidir Ilk muasir Azerbaycan romani da onun qelemine mexsusdur Azerbaycan edebiyyatinda roman janrinin tarixi Z Maragayinin Seyahetnamemeyi Ibrahimbey 1888 N Nerimanovun Bahadir ve Sona 1896 S M Qenizadenin Gelinler hemayili 1900 kimi eserlerile baslansa da onun esil inkisafi 1930 cu ilden sonralara aiddir Otuzuncu illeri Azerbaycan nesrinin roman dovru adlandirmaq mumkundur Cunki mehz bu illerde bir birinin ardinca cox deyerli romanlar yaranir ve onlarin bezileri indi de oz sohretini saxlayir M S Ordubadinin Dumanli Tebriz S Rehimovun Samo Mir Celalin Dirilen adam E Veliyevin Qehreman eserleri bu illerin en ugurlu romanlarindandir Muasir Azerbaycan romanininin ilk numunesi ise Yoxuslar idi Yoxuslar kendde kollektivlesme herekatina hesr edilmisdir 1930 cu ilde cap olunan Yoxuslar in birinci hissesini muellif 1933 ve 1938 ci illerde tekmillesdirmisdir Yazici roman uzerinde yaradiciliq isini davam etdirmis ve 1962 ci ilde eserin ikinci hissesini cap etdirmisdir 1933 cu ilde yazilan Dunya qopur romaninda Azerbaycan zehmetkeslerinin hakimiyyeti ele almasi ve inqilabi dovlet yaratmasi prosesi verilmisdir Dunya qopur hem muellifin hem de o zamanki bedii nesrimizin gorkemli nailiyyeti idi Bu eserini de E Ebulhesen bir nece defe tekmillesdirmisdir 1980 ci ilde ise Uc ilden sonra adi ile onun sonunu cap etdirmisdir EserleriEbulhesen Secilmis eserleri 3 cildde Baki Azernesr 1984 1985 1 ci cild Dunya qopur roman 1984 388 seh 2 ci cild Tamasa qarinin neveleri povest 1984 276 seh 3 cu cild Utancaq povest Sedaqet roman 1985 240 s IstinadlarRespublikanin edebiyyat xadimlerine Azerbaycan SSR fexri adlarinin verilmesi haqqinda Azerbaycan SSR Ali Soveti Reyaset Heyetinin 30 iyul 1979 cu il tarixli Fermani 2010 12 05 at the Wayback Machine anl az sayti Muasir Azerbaycan edebiyyati baki 2007 s 296 Muasir Azerbaycan edebiyyati I cild Baki 2007 s 297 Muasir Azerbaycan edebiyyati I cild Baki 2007 s 299 Muasir Azerbaycan edebiyyati I cild baki 2007 s 299 Muasir Azerbaycan edebiyyati Baki 2007 s 303Haqqinda olan edebiyyatIsmayilov Y Ebulhesenin yaradiciligi Baki Elm 1986 208 s Ceferov M E Ebulhesenin nesrinin dili Baki APU 1992 97 s