İlya İvanoviç İvanov (rus. Илья́ Ива́нович Ивано́в; 20 iyul (1 avqust) 1870, Şiqrı[d], Kursk quberniyası[d], Rusiya imperiyası – 20 mart 1932, Almatı, Qazaxıstan MSSR, SSRİ) — süni mayalanma və heyvanların növlərarası hibridləşdirilməsi sahəsində ixtisaslaşmış rus və sovet bioloqu idi. Üç dişi şimpanzeni insan sperması ilə toxumlayaraq insan meymun hibridini yaratmaq üçün mübahisəli cəhdləri ilə məşhurdur (nəticəsiz).
İlya İvanov | |
---|---|
![]() | |
Doğum tarixi | 20 iyul (1 avqust) 1870 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 20 mart 1932(61 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Təhsili |
|
![]() |
Tərcümeyi-halı
İlya İvanoviç İvanov, Rusiyanın Kursk quberniyasının Şiqrı şəhərində anadan olub. 1896-cı ildə Xarkov Universitetini bitirmiş və 1907-ci ildə tam professor olmuşdur. Askania-Nova təbiət qoruğunda, Dövlət Təcrübə Baytarlıq İnstitutunda (1917–1921, 1924–1930), Ev Heyvanlarının Reproduksiyası Tədqiqatı Mərkəzi Təcrübə Stansiyasında (1921–1924) və Moskva Ali Zooteknik İnstitutunda (1928–1930) tədqiqatçı kimi işləmişdir.
20-ci əsrin əvvəllərində İlya İvanov süni mayalanma və at yetişdirmə üçün praktiki istifadəsini mükəmməlləşdirdi. Bu texnologiyanın bir ayğının 500-ə qədər dişi dölləməsini (təbii gübrələmə ilə 20–30 əvəzinə) təmin etdiyini sübut etdi. Nəticələr həmin zaman üçün sensasiyalı idi və İvanovun stansiyasına dünyanın bir çox yerindən at yetişdirənlər gəlirdi.
Sovet elmi dünyasında ümumi bir siyasi sarsıntı zamanı İvanov və primat tədqiqatları və təcrübələrində iştirak edən bir sıra elm adamları mövqelərini itirdilər. 1930-cu ilin yazında İvanov baytarlıq institutunda siyasi tənqidlərə məruz qaldı. Nəhayət, 13 dekabr 1930-cu ildə İvanov həbs edildi . Beş il sürgünə Alma Ataya məhkum edildi, burada Qazaxıstan Baytarlıq-Zooloq İnstitutunda 20 mart 1932-ci ildə insultdan ölümünə qədər çalışdı. Məşhur fizioloq və psixoloq İvan Pavlov onun üçün nekroloq yazdı.
İnsan-meymun hibridləşdirmə təcrübələri
İvanovun araşdırmalarının ən mübahisəli hissəsi insan meymun hibridini yaratma cəhdidir. Hələ 1910-cu ildə Qrazda Dünya Zooloqlar Konqresinə bir təqdimat vermişdi və burada süni mayalanma yolu ilə belə bir hibrid almağın mümkünlüyünü izah etmişdi.
1920-ci illərdə İvanov insan / insan olmayan meymun hibridini yaratmaq üçün bir sıra təcrübələr həyata keçirdi. Üç dişi şimpanze insan sperma ilə mayalandırıldı, lakin hamiləlik yarada bilmədi. 1929-cu ildə qeyri-insani meymun sperma və insan könüllülərinin iştirakı ilə bir sıra təcrübələr təşkil etdi, lakin son orangutanının ölümü ilə təxirə salındı.
Populyar mədəniyyətdə
2011-ci ildə Dark Matters: Twisted But True fantastik sənədli televiziya serialının ilk mövsümü, birinci hissəsində, İvanovun insan meymunlarının hibridləşməsinə dair nəzəriyyələrinin yer aldığı "Meymun-Adam Ordusu" adlı bir hissə səhnələşdirilmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Иванов Илья Иванович (биолог) // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Ilya Ivanovich Ivanov // Encyclopædia Britannica (ing.).
- E. P. Fridman; D. M. Bowden. "Rus Primat tədqiqat mərkəzi – A Survivor". Laboratory Primate Newsletter, Volume 48, Number 1. Yanvar 2009. 19 October 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 22 May 2017.
- Rossiianov, K. "Beyond species: Il'ya Ivanov and his experiments on cross-breeding humans and anthropoid apes". Science in Context. 15 (2). 2002: 277–316. doi:10.1017/S0269889702000455. PMID 12467272.
- . İt Olmaq Nədir: Və Heyvan Nevrologiyasında Başqa Sərgüzəştlər. Basic Books. 5 Sentyabr, 2017. ISBN .
Xarici keçidlər
- (Rusca)
- (Rusca) Böyük Sovet Ensiklopediyasındakı məqalə
- NYT op-ed piece reprinted by University of Florida
- (Rusca) Зачем человеку кентавр? Tonos.ru saytından
- Stalinin yarı adamı, yarı meymun haqqında mif
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ilya Ivanovic Ivanov rus Ilya Iva novich Ivano v 20 iyul 1 avqust 1870 Siqri d Kursk quberniyasi d Rusiya imperiyasi 20 mart 1932 Almati Qazaxistan MSSR SSRI suni mayalanma ve heyvanlarin novlerarasi hibridlesdirilmesi sahesinde ixtisaslasmis rus ve sovet bioloqu idi Uc disi simpanzeni insan spermasi ile toxumlayaraq insan meymun hibridini yaratmaq ucun mubahiseli cehdleri ile meshurdur neticesiz Ilya IvanovDogum tarixi 20 iyul 1 avqust 1870Dogum yeri Siqri d Kursk quberniyasi d Rusiya imperiyasiVefat tarixi 20 mart 1932 1932 03 20 61 yasinda Vefat yeri Almati Qazaxistan MSSR SSRITehsili Xarkov Universiteti 1896 Vikianbarda elaqeli mediafayllarTercumeyi haliIlya Ivanovic Ivanov Rusiyanin Kursk quberniyasinin Siqri seherinde anadan olub 1896 ci ilde Xarkov Universitetini bitirmis ve 1907 ci ilde tam professor olmusdur Askania Nova tebiet qorugunda Dovlet Tecrube Baytarliq Institutunda 1917 1921 1924 1930 Ev Heyvanlarinin Reproduksiyasi Tedqiqati Merkezi Tecrube Stansiyasinda 1921 1924 ve Moskva Ali Zooteknik Institutunda 1928 1930 tedqiqatci kimi islemisdir 20 ci esrin evvellerinde Ilya Ivanov suni mayalanma ve at yetisdirme ucun praktiki istifadesini mukemmellesdirdi Bu texnologiyanin bir ayginin 500 e qeder disi dollemesini tebii gubreleme ile 20 30 evezine temin etdiyini subut etdi Neticeler hemin zaman ucun sensasiyali idi ve Ivanovun stansiyasina dunyanin bir cox yerinden at yetisdirenler gelirdi Sovet elmi dunyasinda umumi bir siyasi sarsinti zamani Ivanov ve primat tedqiqatlari ve tecrubelerinde istirak eden bir sira elm adamlari movqelerini itirdiler 1930 cu ilin yazinda Ivanov baytarliq institutunda siyasi tenqidlere meruz qaldi Nehayet 13 dekabr 1930 cu ilde Ivanov hebs edildi Bes il surgune Alma Ataya mehkum edildi burada Qazaxistan Baytarliq Zooloq Institutunda 20 mart 1932 ci ilde insultdan olumune qeder calisdi Meshur fizioloq ve psixoloq Ivan Pavlov onun ucun nekroloq yazdi Insan meymun hibridlesdirme tecrubeleriIvanovun arasdirmalarinin en mubahiseli hissesi insan meymun hibridini yaratma cehdidir Hele 1910 cu ilde Qrazda Dunya Zooloqlar Konqresine bir teqdimat vermisdi ve burada suni mayalanma yolu ile bele bir hibrid almagin mumkunluyunu izah etmisdi 1920 ci illerde Ivanov insan insan olmayan meymun hibridini yaratmaq ucun bir sira tecrubeler heyata kecirdi Uc disi simpanze insan sperma ile mayalandirildi lakin hamilelik yarada bilmedi 1929 cu ilde qeyri insani meymun sperma ve insan konullulerinin istiraki ile bir sira tecrubeler teskil etdi lakin son orangutaninin olumu ile texire salindi Populyar medeniyyetde2011 ci ilde Dark Matters Twisted But True fantastik senedli televiziya serialinin ilk movsumu birinci hissesinde Ivanovun insan meymunlarinin hibridlesmesine dair nezeriyyelerinin yer aldigi Meymun Adam Ordusu adli bir hisse sehnelesdirilmisdir Hemcinin baxYevgenikaIstinadlarIvanov Ilya Ivanovich biolog Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Ilya Ivanovich Ivanov Encyclopaedia Britannica ing E P Fridman D M Bowden Rus Primat tedqiqat merkezi A Survivor Laboratory Primate Newsletter Volume 48 Number 1 Yanvar 2009 19 October 2021 tarixinde Istifade tarixi 22 May 2017 Rossiianov K Beyond species Il ya Ivanov and his experiments on cross breeding humans and anthropoid apes Science in Context 15 2 2002 277 316 doi 10 1017 S0269889702000455 PMID 12467272 It Olmaq Nedir Ve Heyvan Nevrologiyasinda Basqa Serguzestler Basic Books 5 Sentyabr 2017 ISBN 0465096247 Xarici kecidler Rusca Rusca Boyuk Sovet Ensiklopediyasindaki meqale NYT op ed piece reprinted by University of Florida Rusca Zachem cheloveku kentavr Tonos ru saytindan Stalinin yari adami yari meymun haqqinda mif