Saleh Bozok (1881, Saloniki – 25 aprel 1941, İstanbul), Türk hərbçisi və siyasətçi. Mustafa Kamal Atatürkün uşaqlıq dostu idi və daha sonra yavəri oldu. Atatürkün ən yaxın adamı olaraq bilinir.
Salih Bozok | |
---|---|
türk. Salih Bozok | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1881 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 25 aprel 1941 |
Vəfat yeri | |
Partiya | |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | hərbi qulluqçu, siyasətçi |
Hərbi xidmət | |
Döyüşlər | |
Rütbəsi | polkovnik-leytenant |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Mustafa Kamal Atatürkün Selanikdən qonşusu və məktəb yoldaşı, eyni zamanda yaşda bir dostu idi. Hərbi məktəbi eyni ildə bitirdilər. Mustafa Kamal Hərbi Akademiyanı oxuyaraq kurmay oldu, Salih Bozok isə jandarma sinfini seçddi. Mustafa Kamal Paşa, "Baş Müvəffəq" olaraq vəzifəsinə Salih Bəy adlı "Milli Mübarizəni" təşkil etmək üçün Anadoluya hərəkət etmədən öncə Suriya cəbhəsində olarkən Salih Bozoku baş yavəri təyin etdi. Mustafa Kamal Paşa məclis başçısı olarkən Məclis başqanlığı yavəri oldu və sonra Atatürk prezident seçildikdən sonra da prezidentin yavəri vəzifəsini icra etdi.
Polkovnik-leytenant rütbəsində istefa verdikdən sonra TBMM-nin 2-ci (Yozgat, Bozok) dövründə millət vəkili seçildikdən sonra da Mustafa Kamalın yanında idi. 4 dövr qədər Yozgat və daha sonra Bilecikdən millət vəkilli seçildi. Mustafa Kamal Atatürkün ölümündən sonra, "Baş komandan yavərsiz gedə bilməz!" — deyərək ürəyinə bir güllə sıxaraq intihar etmək istədi. Zülfü Livanelinin rejissoru olduğu "Veda" adlı filmdə, bu intihar son səhnə olaraq istifadə edildi. Qazi Mustafa Kamal Atatürk və Saleh Bozokun yaxınlıq əlaqələri, dostluqları və verdikləri mübarizə illərini filmə köçürdü. Güllə ürəyini sıyırmasıyla sağ qaldı. Atatürk olmadan qısa bir həyatında millət vəkiliyi etdi və 25 aprel 1941-ci ildə vəfat etdi.
Mustafa Kamal Atatürk ilə dostluğu
Atatürk ilə dostluqları köhnədir. O da Atatürk kimi Selanik anadan olub. Onların yaşları yaxındır. Selanikdən məhəllə qonşuluqları, hətta uzaq qohumları da var. Onlar ilk hərbi dövründə birlikdə olacaqlar. 1908-ci ildə hürriyyətin elanından sonra, yollar Selanikdə yenə kəsişir. Atatürk bu ildən "ömürlük yoldaş" olaraq seçdiyi maraqlı bir səhnə var:
Bir gecə Selanikdə məşhur Olimposs kazinosunda oturduqları bir axşam, Mustafa Kamal süfrədəki dostlarına gələcəkdə hakimiyyətə necə gələcəklərini izah edir. Sonra gələcək vəzifələrini orada olanlara göstərir. Masadakılar; , , Fəthi Okyar və Saleh Bozok, onu təəccüblə izləyir. Vəzifə hissəsindən sonra hər kəs Bozoka gəldikdə isə, Saleh deyir ki, səni heç vaxt tərk etməyəcəyik. "Mən səni özümə yavər edəcəyəm." Şura soruşur:
"Sən nə olacaqsan?"
Cavab qısadır:
"Mən sizə bu vəzifələri verəcək adam olacağam".
Əsərləri
- (Cemil S. Bozok), Hep Atatürk'ün Yanında, Çağdaş Yayınları, İstanbul 1985.
- (Can Dündar), Yaveri Atatürk'ü Anlatıyor, Doğan Kitapçılık, İstanbul 2001.
Mənbə
- SALİH BOZOK'UN İNTİHARI 2017-11-13 at the Wayback Machine
- Swartz A. Salih Bozok // Open Library (ing.). 2007.
- Salih Bozok // Faceted Application of Subject Terminology.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Saleh Bozok 1881 Saloniki 25 aprel 1941 Istanbul Turk herbcisi ve siyasetci Mustafa Kamal Ataturkun usaqliq dostu idi ve daha sonra yaveri oldu Ataturkun en yaxin adami olaraq bilinir Salih Bozokturk Salih BozokSexsi melumatlarDogum tarixi 1881Dogum yeri Saloniki Merkezi Makedoniya Makedoniya ve Frakiya YunanistanVefat tarixi 25 aprel 1941 1941 04 25 Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyePartiya CHPTehsili Monastir Herbi Ali Mektebi d Fealiyyeti herbi qulluqcu siyasetciHerbi xidmetDoyusler Balkan muharibeleri Birinci Dunya muharibesi Turkiye Istiqlaliyyet muharibesiRutbesi polkovnik leytenant Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiMustafa Kamal Ataturkun Selanikden qonsusu ve mekteb yoldasi eyni zamanda yasda bir dostu idi Herbi mektebi eyni ilde bitirdiler Mustafa Kamal Herbi Akademiyani oxuyaraq kurmay oldu Salih Bozok ise jandarma sinfini secddi Mustafa Kamal Pasa Bas Muveffeq olaraq vezifesine Salih Bey adli Milli Mubarizeni teskil etmek ucun Anadoluya hereket etmeden once Suriya cebhesinde olarken Salih Bozoku bas yaveri teyin etdi Mustafa Kamal Pasa meclis bascisi olarken Meclis basqanligi yaveri oldu ve sonra Ataturk prezident secildikden sonra da prezidentin yaveri vezifesini icra etdi Polkovnik leytenant rutbesinde istefa verdikden sonra TBMM nin 2 ci Yozgat Bozok dovrunde millet vekili secildikden sonra da Mustafa Kamalin yaninda idi 4 dovr qeder Yozgat ve daha sonra Bilecikden millet vekilli secildi Mustafa Kamal Ataturkun olumunden sonra Bas komandan yaversiz gede bilmez deyerek ureyine bir gulle sixaraq intihar etmek istedi Zulfu Livanelinin rejissoru oldugu Veda adli filmde bu intihar son sehne olaraq istifade edildi Qazi Mustafa Kamal Ataturk ve Saleh Bozokun yaxinliq elaqeleri dostluqlari ve verdikleri mubarize illerini filme kocurdu Gulle ureyini siyirmasiyla sag qaldi Ataturk olmadan qisa bir heyatinda millet vekiliyi etdi ve 25 aprel 1941 ci ilde vefat etdi Mustafa Kamal Ataturk ile dostluguAtaturk ile dostluqlari kohnedir O da Ataturk kimi Selanik anadan olub Onlarin yaslari yaxindir Selanikden mehelle qonsuluqlari hetta uzaq qohumlari da var Onlar ilk herbi dovrunde birlikde olacaqlar 1908 ci ilde hurriyyetin elanindan sonra yollar Selanikde yene kesisir Ataturk bu ilden omurluk yoldas olaraq secdiyi maraqli bir sehne var Bir gece Selanikde meshur Olimposs kazinosunda oturduqlari bir axsam Mustafa Kamal sufredeki dostlarina gelecekde hakimiyyete nece geleceklerini izah edir Sonra gelecek vezifelerini orada olanlara gosterir Masadakilar Fethi Okyar ve Saleh Bozok onu teeccuble izleyir Vezife hissesinden sonra her kes Bozoka geldikde ise Saleh deyir ki seni hec vaxt terk etmeyeceyik Men seni ozume yaver edeceyem Sura sorusur Sen ne olacaqsan Cavab qisadir Men size bu vezifeleri verecek adam olacagam Eserleri Cemil S Bozok Hep Ataturk un Yaninda Cagdas Yayinlari Istanbul 1985 Can Dundar Yaveri Ataturk u Anlatiyor Dogan Kitapcilik Istanbul 2001 MenbeSALIH BOZOK UN INTIHARI 2017 11 13 at the Wayback MachineSwartz A Salih Bozok Open Library ing 2007 Salih Bozok Faceted Application of Subject Terminology