Həçəti (erm. Ոչեթի; Voçeti) — Ermənistan Respublikasının cənubunda, Sünik mərzində yerləşən kənd.
Tarixi Zəngəzur mahalı əraziləri | |
Həçəti | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Ölkə | Ermənistan |
Bölgə | Mərz: Sünik mərzi Rayon: Qafan rayonu (1930-1995) |
İnzibati mərkəz | Qafan |
İndiki adı | Voçeti (erm. Ոչեթի) |
Əhalisi | o (2001) |
Saat qurşağı | |
Xəritədə yeri | |
|
Kənd Qafan şəhərindən 38 km şimal-qərbdə, Gərd və Qazangölçayın sağ sahilində, dəniz səviyyəsindən 2200 m yüksəklikdə, kollu-meşəli dağ döşündə yerləşir. Hal-hazırda kənd dağıdılıb və heç kim yaşamır.
Adı
Kəndin adı «İrəvan əyalətinin icmal dəftəri»ndə «Hacatı», Qafqazın 5 verstlik xəritəsində «Haçaatı» («Гачааты»), Azərbaycan mənbələrində «Həçəti», erməni mənbələrində «Hacatin formasında qeyd edilmişdir.
Toponim Azərbaycan dilində «bucaq şəklində ayrılan», «haça» mənasında işlənən haca (<haça) sözünə -tı şəkilçisinin artırılması əsasında əmələ gəlmişdir. Relyef əsasında yaranan düzəltmə quruluşlu toponimdir.
Tarixi
Kənd XX əsrdə 4 dəfə dağıdılmış sonra yenidən bərpa olunmuşdur. 1905-ci ildə baş vermiş erməni-müsəlman davası zamanı Zəngəzurun bir çox azərbaycanlı kəndləri kimi Həçəti kəndinə də xeyli ziyan dəymişdir.
1918-ci ildə daşnak silahlıları Həçəti kəndini dağıtmış, kənd əhalisi Zəngəzur dağlarını aşaraq Naxçıvana pənah aparmışlar. 1919-cu ildən kəndə qayıdan Həçəti camaatı həmin ilin payızında erməni hərbi qüvvələrinin kəndə yenidən basqını nəticəsində təkrarən öz yurd-yuvalarından didərgin dümüş, bu dəfə Zəngilan rayonuna sığınmışlar. Sovet hökuməti qurulduqdan sonra, Həçəti camaatının yalnız kiçik bir hissəsi yenidən geriyə qayıdaraq, kəndlərini bərpa etmişlər.
Ermənilər Sovet hökuməti illərində də, Həçəti camaatını rahat qoymamış, 1939-cu ildə əhalini Gığıya köçürmüş, kəndi isə söküb-dağıtmışlar. Həçətililər 1946-cı ildə yenidən öz kəndlərini bərpa etmiş və 1988-ci ilə qədər doğma torpaqlarında yaşamışlar. 1988-ci ilin payızında bölgənin digər azərbaycanlı kəndləri kimi Həçəti kəndi də, ermənilər tərəfindən boşaldılmış, kənd camaatı isə Bakı, Sumqayıt şəhərlərinə, Abşeron rayonuna pənah aparmışlar.
Kolxoz dövrü
Həçəti kəndində kolxoz 1931-ci ildə qurulmuşdur. 30 ildən çox fəaliyyət göstərən Həçəti kolxozu 1965-ci ildə bölgənin digər azərbaycanlı kəndlərinin təsərrüfatları kimi, Gığı sovxozunun tərkibinə daxil edilmişdir.
Kənddə X əsrə aid alban kilsəsinin qalıqları var.
Əhalisi
Kənddə 1897-ci ildə 30 nəfər, 1922-ci ildə 41 nəfər, 1926-cı ildə 51 nəfər, 1931-ci ildə 71 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1988-ci ildə isə kənddə 30 ev, 160 nəfər əhali var idi. Hal-hazırda isə kənddə yaşayış yoxdur.
Rəsmi siyahıyaalınma ili və müvafiq sayımların yekunlarına əsasən əhalinin sayı | ||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1897-ci il | 1922-ci il | 1926-cı il | 1931-ci il | 1988-ci il | 2001-ci il | |||||||
Həçəti | 30 | 41 | 51 | 71 | 160 | 0 |
Kəndin toponimləri
- Vana bulağı
- Sarı çeşmə
- Vana yurdu
- Mədət yurdu
- Arpalıq dərəsi
- Çiçəkli dərə
- Söyüdlük
Görkəmli şəxsləri
- Məmmədov İbrahim Behbud oğlu ()
Mənbə
- Musa Urud, «Zəngəzur», Bakı, "Nurlar", 2005.
- Əziz Ələkbərli, «Qədim türk-oğuz yurdu "Ermənistan"», Bakı, "Sabah", 1994.
- İbrahim Bayramov, «Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri», Bakı, "Elm", 2002.
- Həbib Rəhimoğlu, «Silinməz adlar, sağalmaz yaralar», Bakı, "Azərnəşr", 1997.
- B.Ə.Budaqov, Q.Ə.Qeybullayev. «Ermənistanda Azərbaycan mənşəli toponimlərin izahlı lüğəti». Bakı, "Oğuz eli", 1998.
- Sabir Əsədov, «Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası», Bakı, "Gənclik", 1995.
- Səməd Qarayev, «Qazangöl həsrəti», Bakı, 2002.
- Zəngəzur Cəmiyyətləri Birliyi: Qafan 2013-12-09 at the Wayback Machine
Xarici keçidlər
- Wikimapia.org: Həçəti (Hajatin)
İstinadlar
- "Ermənistan Respublikası Milli Statistika Xidmətinin 2001-ci il siyahıyaalmasının yekunlarına dair hesabatı" (PDF). 2020-06-22 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2014-06-06.
- PDF versiyası. // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 696 səh.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Heceti erm Ոչեթի Voceti Ermenistan Respublikasinin cenubunda Sunik merzinde yerlesen kend Tarixi Zengezur mahali erazileriHecetiUmumi melumatlarOlke ErmenistanBolge Merz Sunik merzi Rayon Qafan rayonu 1930 1995 Inzibati merkez QafanIndiki adi Voceti erm Ոչեթի Ehalisi o 2001 Saat qursagi UTC 04 00Xeritede yeriHeceti Kend Qafan seherinden 38 km simal qerbde Gerd ve Qazangolcayin sag sahilinde deniz seviyyesinden 2200 m yukseklikde kollu meseli dag dosunde yerlesir Hal hazirda kend dagidilib ve hec kim yasamir AdiKendin adi Irevan eyaletinin icmal defteri nde Hacati Qafqazin 5 verstlik xeritesinde Hacaati Gachaaty Azerbaycan menbelerinde Heceti ermeni menbelerinde Hacatin formasinda qeyd edilmisdir Toponim Azerbaycan dilinde bucaq seklinde ayrilan haca menasinda islenen haca lt haca sozune ti sekilcisinin artirilmasi esasinda emele gelmisdir Relyef esasinda yaranan duzeltme quruluslu toponimdir TarixiKend XX esrde 4 defe dagidilmis sonra yeniden berpa olunmusdur 1905 ci ilde bas vermis ermeni muselman davasi zamani Zengezurun bir cox azerbaycanli kendleri kimi Heceti kendine de xeyli ziyan deymisdir 1918 ci ilde dasnak silahlilari Heceti kendini dagitmis kend ehalisi Zengezur daglarini asaraq Naxcivana penah aparmislar 1919 cu ilden kende qayidan Heceti camaati hemin ilin payizinda ermeni herbi quvvelerinin kende yeniden basqini neticesinde tekraren oz yurd yuvalarindan didergin dumus bu defe Zengilan rayonuna siginmislar Sovet hokumeti qurulduqdan sonra Heceti camaatinin yalniz kicik bir hissesi yeniden geriye qayidaraq kendlerini berpa etmisler Ermeniler Sovet hokumeti illerinde de Heceti camaatini rahat qoymamis 1939 cu ilde ehalini Gigiya kocurmus kendi ise sokub dagitmislar Hecetililer 1946 ci ilde yeniden oz kendlerini berpa etmis ve 1988 ci ile qeder dogma torpaqlarinda yasamislar 1988 ci ilin payizinda bolgenin diger azerbaycanli kendleri kimi Heceti kendi de ermeniler terefinden bosaldilmis kend camaati ise Baki Sumqayit seherlerine Abseron rayonuna penah aparmislar Kolxoz dovru Heceti kendinde kolxoz 1931 ci ilde qurulmusdur 30 ilden cox fealiyyet gosteren Heceti kolxozu 1965 ci ilde bolgenin diger azerbaycanli kendlerinin teserrufatlari kimi Gigi sovxozunun terkibine daxil edilmisdir Kendde X esre aid alban kilsesinin qaliqlari var EhalisiKendde 1897 ci ilde 30 nefer 1922 ci ilde 41 nefer 1926 ci ilde 51 nefer 1931 ci ilde 71 nefer yalniz azerbaycanli yasamisdir 1988 ci ilde ise kendde 30 ev 160 nefer ehali var idi Hal hazirda ise kendde yasayis yoxdur Resmi siyahiyaalinma ili ve muvafiq sayimlarin yekunlarina esasen ehalinin sayi1897 ci il 1922 ci il 1926 ci il 1931 ci il 1988 ci il 2001 ci ilHeceti 30 41 51 71 160 0Kendin toponimleriVana bulagi Sari cesme Vana yurdu Medet yurdu Arpaliq deresi Cicekli dere SoyudlukGorkemli sexsleriMemmedov Ibrahim Behbud oglu 20 Yanvar Sehidi fexri adi MenbeMusa Urud Zengezur Baki Nurlar 2005 Eziz Elekberli Qedim turk oguz yurdu Ermenistan Baki Sabah 1994 Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Baki Elm 2002 Hebib Rehimoglu Silinmez adlar sagalmaz yaralar Baki Azernesr 1997 B E Budaqov Q E Qeybullayev Ermenistanda Azerbaycan menseli toponimlerin izahli lugeti Baki Oguz eli 1998 Sabir Esedov Ermenistan azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 Semed Qarayev Qazangol hesreti Baki 2002 Zengezur Cemiyyetleri Birliyi Qafan 2013 12 09 at the Wayback MachineXarici kecidlerWikimapia org Heceti Hajatin Istinadlar Ermenistan Respublikasi Milli Statistika Xidmetinin 2001 ci il siyahiyaalmasinin yekunlarina dair hesabati PDF 2020 06 22 tarixinde PDF Istifade tarixi 2014 06 06 PDF versiyasi Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Muellifi I M Bayramov Redaktorlari B E Budaqov H I Mirzeyev S A Memmedov Baki Elm nesriyyati 696 seh ISBN 5 8066 1452 2