Gığı — Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Qafan rayonunda kənd.
Gığı | |
---|---|
Ölkə | Ermənistan |
Rayon | Qafan rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Sahəsi |
|
Mərkəzin hündürlüyü | 1.580 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi dili | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Gığı kəndi rayon mərkəzindən 35 km şimal-qərbdə, Kığı çayının sahilində yerləşir. Burada azərbaycanlılarla bağlı X əsrə aid tarixi abidə indi də durur. Mənbədə Kiğı kimidir. 1988-ci ildə kəndin əhalisi Azərbaycana qovulmuşdur. Kığı kəngərlərin Sofulu tayfasının məskunlaşması nəticəsində yaranmış məntəqələrdən biridir. Ona görə də digər adı Kiçik Sofulu. Əsli Kiqi. XIX əsrdə Şimali Qafqazda Kuban əyalətində Kukovoy-Kurqan və Kükü-Oba-Daq, Batum əyalətinin Batum dairəsində Kukuti (kənd adı) Tiflis quberniyasında Kükü gölü, Naxçıvanda (Şahbuz r-nunda) Kükü kəndi, Quba qəzasında Kükü dağı, Zəngəzur qəzasında Kükülü dağı toponimləri ilə mə’naca eynidir. Abşeron yarımadasında (Qobustanda) bir palçıq vulkanı Gigidağ adlanır. 1728-ci ilə aid mənbədə İrəvan əyalətinin Qırxbulaq nahiyəsində Qıqıcan kəndi qeyd olunmuşdur. Kıqı dağının adındandır.
Toponimi
Toponim türk mənşəli kiği — kiğili etnonimi əsasında əmələ gəlmişdir. Etnotoponimdir. Quruluşca sadə toponimdir. Kəndin adı erməni dilinə kalka edilərək Geği kimi işlədilir.
Gığı dağı
Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Qafan rayonunda dağ. Hündürlüyü 3343 mdir. Oronim türk mənşəli kiği etnonimi əsasında formalaşmışdır. Etnooronimdir.
Gığı çayı
Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Qafan rayonunda çay. Mənbəyini Qazangöl gölündən götürür.Hidronim kiği türk etnonimini əks etdirir. Etnohidronimdir.
Gığı qalası
Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indiki Qafan rayonunun Kığı kəndində qala. Qafan şəhərindən 28 km qərbdə, Gığı çayının sağ sahilində yerləşir. Qala uçub dağılsa da, qalıqları indi də durur.
Əhalisi
Kənddə 1831-ci ildə 131 nəfər, 1873-cü ildə 191 nəfər, 1886-cı ildə 254 nəfər, 1897-ci ildə 215 nəfər, 1904-cu ildə 569 nəfər, 1914-cü ildə 190 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ilin martında azərbaycanlılar ermənilər tərəfindən deportasiya olunımuşdur. İndiki Ermənistanda sovet hakimiyyəti qurulandan sonra azərbaycanlılar öz kəndlərinə dönə bilmişdir. Burada 1922-ci ildə 335 nəfər, 1926-cı ildə 265 nəfər, 1931-ci ildə 380 nəfər, 1939-cu ildə 491 nəfər, 1959-cu ildə 570 nəfər, 1970-ci ildə 932 nəfər, 1979-cu ildə 1115 nəfər azərbaycanlı yaşamışdır. 1988-ci ilin noyabr ayında azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən tamamilə tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuşdur. İndi burada ermənilər yaşayır.
Gığı kəndinin görkəmli şəxsiyyətləri
- Quliyev Əsgər Nəsib oğlu — tarixçi
- Quliyev Təhməz Nəsib oğlu — kimya elmləri doktoru, professor
- Quliyev Aslan Paşa oğlu - fizika-riyaziyyat elmləri namizədi. alim
- Dağıstan Yusifov — alim
- Rövşən Nüsrətoğlu — yazıçı, Azərbaycan Jurnalistlər Birliyinin üzvü.
- Əhmədov Məşqulat Məstəli oğlu — tarixçi,
- Əliyev İlqar Paşa oğlu — kimya üzrə flsəfə doktoru,
- Aslanov Rizvan Oruc oğlu — jurnalist,
- Babayev Ağabala Qulamalı oğlu — tarixçi,
- Gəncəliyev Səvxan Xəlil oğlu — həkim,
- Əhmdov Bəkir Məşqulat oğlu — həkim kardioloq,
- Babayev Məcdun Ağabala oğlu — həkim,
- Quliyev Vaqif Mərdan oğlu — həkim,
- Astanov Seyidəli Nəcəfalı oğlu — hüquqşünas,
- Piriyev Aydın Yunis oğlu — layihəçi
İstinadlar
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
- İbrahim Bayramov, "Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri" 2015-07-21 at the Wayback Machine, Bakı, "Elm", 2002.
- Обозрение Российских владений за Кавказом. Спб., 1836.
- Пагирев Д.Д. Алфавитный указатель к пятиверстной карте Кавказа. Тифлис, 1913.
- Basbakanlik Arsivi. Qapu tahrir defterleri. № 808. 1728-ye tarihi. Revan ey-aleti Defteri.
- İrəvan əyalətinin icmal dəftəri. Bakı, 1996.
- Зелинский С.П. Экономический быть государственных крестьян в Зангезурском уезде, Елисаветпольской губернии. — Материалы для изучения экономического быта государственных крестьян Кавказского края, т.IV, ч.I, Тифлис, 1886. s.24
- Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası, Bakı, "Gənclik", 1995. s.150
- erm. Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում (1831–1931) 2020-09-24 at the Wayback Machine. Հեղինակ: Զավեն Կորկոտյան. Յերեվան: Մելքոնյան ֆոնդի հրատ, 1932.; rus. Население Советской Армении за последние сто лет (1831–1931). Автор: Завен Коркотян. Ереван: Издательство "Мелконян фонд", 1932.; azərb. Son yüzildə Sovet Ermənistanının əhalisi (1831–1931). Müəllif: Zaven Korkotyan. İrəvan: "Melkonyan fond" nəşriyyatı, 1932. s.56–57, 134–135
- Hakopyan T.X., MəlikBaxşyan St.T., Barseğyan O.X. Ermənistan və ətraf vilayətlərin toponimlər lüğəti, (erməni dilində). I c., AD, İrəvan, "İrəvan Universiteti", 1986. s.829
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Gigi Yelizavetpol Gence quberniyasinin Zengezur qezasinda indiki Qafan rayonunda kend Gigi39 13 12 sm e 46 09 20 s u Olke ErmenistanRayon Qafan rayonuTarixi ve cografiyasiSahesi 68 67 km Merkezin hundurluyu 1 580 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 172 nef 2011 Resmi dili ermeni diliXeriteni goster gizle Gigi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiGigi kendi rayon merkezinden 35 km simal qerbde Kigi cayinin sahilinde yerlesir Burada azerbaycanlilarla bagli X esre aid tarixi abide indi de durur Menbede Kigi kimidir 1988 ci ilde kendin ehalisi Azerbaycana qovulmusdur Kigi kengerlerin Sofulu tayfasinin meskunlasmasi neticesinde yaranmis menteqelerden biridir Ona gore de diger adi Kicik Sofulu Esli Kiqi XIX esrde Simali Qafqazda Kuban eyaletinde Kukovoy Kurqan ve Kuku Oba Daq Batum eyaletinin Batum dairesinde Kukuti kend adi Tiflis quberniyasinda Kuku golu Naxcivanda Sahbuz r nunda Kuku kendi Quba qezasinda Kuku dagi Zengezur qezasinda Kukulu dagi toponimleri ile me naca eynidir Abseron yarimadasinda Qobustanda bir palciq vulkani Gigidag adlanir 1728 ci ile aid menbede Irevan eyaletinin Qirxbulaq nahiyesinde Qiqican kendi qeyd olunmusdur Kiqi daginin adindandir ToponimiToponim turk menseli kigi kigili etnonimi esasinda emele gelmisdir Etnotoponimdir Qurulusca sade toponimdir Kendin adi ermeni diline kalka edilerek Gegi kimi isledilir Gigi dagi Yelizavetpol Gence quberniyasinin Zengezur qezasinda indiki Qafan rayonunda dag Hundurluyu 3343 mdir Oronim turk menseli kigi etnonimi esasinda formalasmisdir Etnooronimdir Gigi cayi Yelizavetpol Gence quberniyasinin Zengezur qezasinda indiki Qafan rayonunda cay Menbeyini Qazangol golunden goturur Hidronim kigi turk etnonimini eks etdirir Etnohidronimdir Gigi qalasi Yelizavetpol Gence quberniyasinin Zengezur qezasinda indiki Qafan rayonunun Kigi kendinde qala Qafan seherinden 28 km qerbde Gigi cayinin sag sahilinde yerlesir Qala ucub dagilsa da qaliqlari indi de durur EhalisiKendde 1831 ci ilde 131 nefer 1873 cu ilde 191 nefer 1886 ci ilde 254 nefer 1897 ci ilde 215 nefer 1904 cu ilde 569 nefer 1914 cu ilde 190 nefer azerbaycanli yasamisdir 1918 ci ilin martinda azerbaycanlilar ermeniler terefinden deportasiya olunimusdur Indiki Ermenistanda sovet hakimiyyeti qurulandan sonra azerbaycanlilar oz kendlerine done bilmisdir Burada 1922 ci ilde 335 nefer 1926 ci ilde 265 nefer 1931 ci ilde 380 nefer 1939 cu ilde 491 nefer 1959 cu ilde 570 nefer 1970 ci ilde 932 nefer 1979 cu ilde 1115 nefer azerbaycanli yasamisdir 1988 ci ilin noyabr ayinda azerbaycanlilar Ermenistan dovleti terefinden tamamile tarixi etnik torpaqlarindan deportasiya olunmusdur Indi burada ermeniler yasayir Gigi kendinin gorkemli sexsiyyetleri Quliyev Esger Nesib oglu tarixci Quliyev Tehmez Nesib oglu kimya elmleri doktoru professor Quliyev Aslan Pasa oglu fizika riyaziyyat elmleri namizedi alim Dagistan Yusifov alim Rovsen Nusretoglu yazici Azerbaycan Jurnalistler Birliyinin uzvu Ehmedov Mesqulat Mesteli oglu tarixci Eliyev Ilqar Pasa oglu kimya uzre flsefe doktoru Aslanov Rizvan Oruc oglu jurnalist Babayev Agabala Qulamali oglu tarixci Genceliyev Sevxan Xelil oglu hekim Ehmdov Bekir Mesqulat oglu hekim kardioloq Babayev Mecdun Agabala oglu hekim Quliyev Vaqif Merdan oglu hekim Astanov Seyideli Necefali oglu huquqsunas Piriyev Aydin Yunis oglu layiheciIstinadlarՀայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm Ibrahim Bayramov Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri 2015 07 21 at the Wayback Machine Baki Elm 2002 ISBN 5 8066 1452 2 Obozrenie Rossijskih vladenij za Kavkazom Spb 1836 Pagirev D D Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj karte Kavkaza Tiflis 1913 Basbakanlik Arsivi Qapu tahrir defterleri 808 1728 ye tarihi Revan ey aleti Defteri Irevan eyaletinin icmal defteri Baki 1996 Zelinskij S P Ekonomicheskij byt gosudarstvennyh krestyan v Zangezurskom uezde Elisavetpolskoj gubernii Materialy dlya izucheniya ekonomicheskogo byta gosudarstvennyh krestyan Kavkazskogo kraya t IV ch I Tiflis 1886 s 24 Ermenistan azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki Genclik 1995 s 150 erm Խորհրդային Հայաստանի բնակչությունը վերջին հարյուրամյակում 1831 1931 2020 09 24 at the Wayback Machine Հեղինակ Զավեն Կորկոտյան Յերեվան Մելքոնյան ֆոնդի հրատ 1932 rus Naselenie Sovetskoj Armenii za poslednie sto let 1831 1931 Avtor Zaven Korkotyan Erevan Izdatelstvo Melkonyan fond 1932 azerb Son yuzilde Sovet Ermenistaninin ehalisi 1831 1931 Muellif Zaven Korkotyan Irevan Melkonyan fond nesriyyati 1932 s 56 57 134 135 Hakopyan T X MelikBaxsyan St T Barsegyan O X Ermenistan ve etraf vilayetlerin toponimler lugeti ermeni dilinde I c AD Irevan Irevan Universiteti 1986 s 829