Hadum Məscidi (alb. Xhamia e Hadumit, serb. Хадум џамија у Ђаковици) — Kosovonun Qyakova bələdiyyəsindəki XVI əsrin (1594 ya da 1595) son on ilində Memar Sinan tərəfindən inşa edilmişdir. Binası məscidin adını açıqlayan Hadum Süleyman Əfəndi — Hadum Ağa tərəfindən maliyyəyə edildi. Məscid Ceyk Vulanın mülkiyyətində inşa edilmişdir və Köhnə Bazarda yerləşir. Düzbucaq planlı, günbəz ilə örtülmüş struktur, İslami-Kosovolu tərzdəki məscidin klassik formalarına aiddir. Məscidin ətrafında yonulmuş bəzəkləri olan türbələr köhnə Osmanlı dilində əsərlərlə bəzədilmişdir. Türbələr Qyakovadakı ən hörmətli ailələrə aid idi. Eyni zamanda bir hamamı da var idi, ancaq İkinci dünya müharibəsi əsnasında məhv edilmişdir. Girişlər, çiçəkli cədvəllər, həndəsə formalar, Qurandan sitatlar və naxışlarla örtülüdür. 1999-cu ildə ətrafdakı kompleks yanmış və yalnız məscid, minarə və ziyan görmüş bəzi naxışlar qalmışdır.
İslam | |
Hadum Məscidi | |
---|---|
alb. Xhamia e Hadumit serb. Хадум џамија у Ђаковици | |
Din | |
Statusu | Qorunur |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Kosovo |
Bölgə | Qyakova |
Şəhər | Qyakova |
Memarlıq | |
İnşa tarixi | XVI əsr – 1595 |
Tikdirəni | Hadum Süleyman Əfəndi - Hadum Ağa |
Memarı | Memar Sinan |
Üslubu | Osmanlı memarlığı |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Arxitekturası
Bu məscidin arxitekturası Kosovodakı ən maraqlılarından biridir. İslami-Kosovolu tərzin klassik şəklinə malikdir. Məscidin bir ibadət salonu, həyət (lobbi) və bir minarəsi var. Hadum məscidi Osmanlı mədəniyyətindən təsirlənən tipik bir binadır.
İbadət salonu
Bu salonun kvadrat planı vardır və tək bir həcmdən tikilmişdir. Düzbucaq üzərinə birbaşa olaraq qaldırılan bir günbəz ilə örtülüdür. Yataq divarının künclərində birbaşa üzərinə qurulmuş odacıqlar mövcuddur. Bu xüsusi tikinli Kosovoda unikal bir bina mühitini təqdim edir. Günbəz 13,5 metr diametrində, zəmindən tavana olan yüksəkliyi isə 12,6 metrdir. Xüsusilə günbəzin səkkiz pilasterlərdən (dörd tərəfli sütun) və asmalılardan (Günbəzin dəstək kəmərləriylə kəsişdiyi qövslü üçbucaq bir tağ) ibarət quruluşun üstünə inşa edildiyini ifadə etmək lazımdır. Salon 11 pəncərədən işıq alır. Kubun hər səthi, şimal-qərb səthindən başqa, üç pəncərəsi vardır. Bu pəncərələr üçbucaq şəklində iki sıraya yerləşdirilir. İlk sıraya, arşitravlar ilə örtülü iki pəncərə daxildir və metal barmaqlıqlar yaratmaqla yanaşı, ikinci sıra yalnız iti bir kəmər örtülü bir pəncərədən ibarətdir.
Minarəsi
Minarə məscidin planının əhəmiyyətli bir hissəsidir və ibadət salonunun sağ tərəfində yerləşdirilmişdir. Minarəyə iki kiçik girişlərdən daxil olmaq mümkündür. Girişlərdən birini məscidin daxili hissəsində, digəri isə xarici hissəsində tapmaq olar. Minarənin şaftı bir az darlaşaraq ikinci lülə doğru azalır.
Daşyonması
Hadum məscidindəki daş işçiliyi minarənin balkonunun hasarı üzərinə dizayn edilmişdir. Bütün bu naxışlar çox ətraflı hazırlanmışdır. Eyvanın sütunlarında, plastik dekorasiya yerinə ətraflı olaraq hazırlanmış və stilizə edilmiş çiçəklər var. Eyvanlı dörd sütununun hamısı eyni dekorasiyaya malikdir. Hadum məscidi proporsiyaları ilə, bina ətrafındakı kompleksə istilik verir və Qyakovadakı Köhnə bazara mükəmməl uyğunlaşma təmin edən çox qüvvətli bir görünüşə malikdir.
Həmçinin Bax
İstinadlar
- Herşer, Andreu (Oktyabr 2007). The Hadum Mosque Restoration 2006-04-02 at the Wayback Machine. CHwB Kosovo Cultural Heritage without Borders. ISBN .
- Redziş, H. Cinq Monuments Cous coupoles Ottomans dans la region de Kosovo et Metohija, Starina Kosova, Cild I. səh. 93–101.
- Necipoğlu (2005). Sinanın Əsri. Osmanlı İmperiyasında, Memarlıq Mədəniyyəti. Princeton University Press.
- Dranҫolli, Fecaz (2007). Hadum Məscidi, Qyakovada Bazar. Prishtina: Institute For Protection Of Monuments Of Kosova.
- Rizvanolli, Masar (2010). Qyakova şəhəri və Valbona Vadisi. Qyakova: Erpoprint. ISBN .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Hadum Mescidi alb Xhamia e Hadumit serb Hadum џamiјa u Ђakovici Kosovonun Qyakova belediyyesindeki XVI esrin 1594 ya da 1595 son on ilinde Memar Sinan terefinden insa edilmisdir Binasi mescidin adini aciqlayan Hadum Suleyman Efendi Hadum Aga terefinden maliyyeye edildi Mescid Ceyk Vulanin mulkiyyetinde insa edilmisdir ve Kohne Bazarda yerlesir Duzbucaq planli gunbez ile ortulmus struktur Islami Kosovolu terzdeki mescidin klassik formalarina aiddir Mescidin etrafinda yonulmus bezekleri olan turbeler kohne Osmanli dilinde eserlerle bezedilmisdir Turbeler Qyakovadaki en hormetli ailelere aid idi Eyni zamanda bir hamami da var idi ancaq Ikinci dunya muharibesi esnasinda mehv edilmisdir Girisler cicekli cedveller hendese formalar Qurandan sitatlar ve naxislarla ortuludur 1999 cu ilde etrafdaki kompleks yanmis ve yalniz mescid minare ve ziyan gormus bezi naxislar qalmisdir IslamHadum Mescidialb Xhamia e Hadumit serb Hadum џamiјa u ЂakoviciDinStatusu QorunurYerlesmesiOlke KosovoBolge QyakovaSeher QyakovaMemarliqInsa tarixi XVI esr 1595Tikdireni Hadum Suleyman Efendi Hadum AgaMemari Memar SinanUslubu Osmanli memarligiHadum mescidi Vikianbarda elaqeli mediafayllarArxitekturasiBu mescidin arxitekturasi Kosovodaki en maraqlilarindan biridir Islami Kosovolu terzin klassik sekline malikdir Mescidin bir ibadet salonu heyet lobbi ve bir minaresi var Hadum mescidi Osmanli medeniyyetinden tesirlenen tipik bir binadir Ibadet salonu Mescidin ibadet salonu Bu salonun kvadrat plani vardir ve tek bir hecmden tikilmisdir Duzbucaq uzerine birbasa olaraq qaldirilan bir gunbez ile ortuludur Yataq divarinin kunclerinde birbasa uzerine qurulmus odaciqlar movcuddur Bu xususi tikinli Kosovoda unikal bir bina muhitini teqdim edir Gunbez 13 5 metr diametrinde zeminden tavana olan yuksekliyi ise 12 6 metrdir Xususile gunbezin sekkiz pilasterlerden dord terefli sutun ve asmalilardan Gunbezin destek kemerleriyle kesisdiyi qovslu ucbucaq bir tag ibaret qurulusun ustune insa edildiyini ifade etmek lazimdir Salon 11 pencereden isiq alir Kubun her sethi simal qerb sethinden basqa uc penceresi vardir Bu pencereler ucbucaq seklinde iki siraya yerlesdirilir Ilk siraya arsitravlar ile ortulu iki pencere daxildir ve metal barmaqliqlar yaratmaqla yanasi ikinci sira yalniz iti bir kemer ortulu bir pencereden ibaretdir Hadum mescidinin minaresiMinaresi Minare mescidin planinin ehemiyyetli bir hissesidir ve ibadet salonunun sag terefinde yerlesdirilmisdir Minareye iki kicik girislerden daxil olmaq mumkundur Girislerden birini mescidin daxili hissesinde digeri ise xarici hissesinde tapmaq olar Minarenin safti bir az darlasaraq ikinci lule dogru azalir Dasyonmasi Mescidin dasyonmasi Hadum mescidindeki das isciliyi minarenin balkonunun hasari uzerine dizayn edilmisdir Butun bu naxislar cox etrafli hazirlanmisdir Eyvanin sutunlarinda plastik dekorasiya yerine etrafli olaraq hazirlanmis ve stilize edilmis cicekler var Eyvanli dord sutununun hamisi eyni dekorasiyaya malikdir Hadum mescidi proporsiyalari ile bina etrafindaki komplekse istilik verir ve Qyakovadaki Kohne bazara mukemmel uygunlasma temin eden cox quvvetli bir gorunuse malikdir Hemcinin BaxImperatorluq Mescidi Pristina Aya Triyada Yunan Ortodoks Kilsesi Istanbul Muqeddes Tereza Ana kilsesi Pristina IstinadlarHerser Andreu Oktyabr 2007 The Hadum Mosque Restoration 2006 04 02 at the Wayback Machine CHwB Kosovo Cultural Heritage without Borders ISBN 978 9951 8741 0 6 Redzis H Cinq Monuments Cous coupoles Ottomans dans la region de Kosovo et Metohija Starina Kosova Cild I seh 93 101 Necipoglu 2005 Sinanin Esri Osmanli Imperiyasinda Memarliq Medeniyyeti Princeton University Press Dranҫolli Fecaz 2007 Hadum Mescidi Qyakovada Bazar Prishtina Institute For Protection Of Monuments Of Kosova Rizvanolli Masar 2010 Qyakova seheri ve Valbona Vadisi Qyakova Erpoprint ISBN 978 9951 8784 0 1