Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
BP — Böyük Britaniyanın enerji şirkəti. Mərkəzi ofisi İngiltərənin paytaxtı Londonda yerləşir.
| BP | |
|---|---|
 | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Tipi | publik məhdud məsuliyyətli şirkət[d] |
| Sənaye | Neft və Təbii qaz |
| Məhsulları | Neft və neft məhsulları |
| Təsis tarixi | 1908, 14 aprel 1909 |
| Baş qərargahın yeri | |
| İqtisadi göstəriciləri | |
| Ümumi kapital |
|
| Ümumi aktivlər |
|
| Ümumi gəliri |
|
| Xalis mənfəəti |
|
| Əməliyyat mənfəəti |
|
| Struktur | |
| İşçi sayı |
|
| Tərəfdaşlar | AMOKO |
| Rəhbərlik | |
| Təsisçi | |
| www.bp.com | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
1987-ci ilə qədər BP dövlətin mülkiyyətində olub. "British Petroleum" Birləşmiş Krallıq üçün həyati əhəmiyyət kəsb edir. Britaniyanın 10 min vətəndaşının çalışdığı bu şirkət il ərzində büdcəyə 6 milyard funt-sterlinq ($10 milyard) gəlir gətirir.
BP şirkəti aparıcı neft şirkətlərindən biridir. FORBS jurnalının reytinqinə görə dünyanın üçünçü, neft şirkətləri arasında isə ikinci şirkətdir. 100 il tarixə malik şirkət, dünyanın çox yerində neft hasilatı və emalı ilə məşğul olub. 50-ci illərdə İranda baş verən siyasi böhran nəticəsində, Şımal dənizində neft yataqlarının kəşfinə, sonralar isə istismarına başlayıb. 80-ci illərin əvvələrindən, BP Şimal dənizində geniş həcmli neft hasilatına başlayıb. Lakin 21-ci əsr BP üçün düşərli olmadı. Bir necə qəza BP-nin reytinqinə ciddi təsir edib. Onlardan 2005-ci il Texas zavodlarının birində baş verən qəzada 15 nəfər ölüb, çox sayda yaralanan olub. BP ölən və yaralananların ailələrinə ümumiklikdə 700 mln.$ kompensasiya ödəyib. 2010-cu ildə Meksika körfəzindəki platformaların birində, tarixdə ən böyük neft sızması baş verib. Ekspertlərin dəyərləndirmələrinə görə dənizə hər gün 1000 tona yaxın neft axıb. Ümumi zərər 37 mlrd.$ həcmində dəyərləndirilib.
Tarixi
British Petroleum şirkətinin əsası ingilis biznesmeni və hüquqşünası Uilyam Noks Darsi tərəfindən qoyulub. 1901-ci ilin mayında Vilyam neft axtarışı üçün İran hökumətindən rəsmi icazə alır. Uilyam neft axtarışı üçün əsas mühəndis kimi işə alır. Şirkət ilk illərində heç bir nəticə əldə edə bilmir. İxtisaslı kadrların çatışmaması, İran hökumətinin kifayət qədər şirkətə dəstək göstərməməsi, yerli əhalinin gəlmələrə qarşı pis münasibəti şirkətin maliyyə resusrlarını tükətdi. 1905-ci ildə şirkəti İranda yeni neft ehtiyatları axtarışı üçün yatırımlar etdi.
Şirkətin ilk kəşf etdiyi neft yataqları 1908-ci ilin mayında İranın cənub-qərb hissəsində Məşid və Süleyman adlı neft yataqları oldu. Artıq 1909-cu ildə (Anglo-Persian Oil Company) formalaşdırılmışdı. Şirkətin səhmlərinin 97%-i Burmah Oil-ə məxsus idi. Qalan səhmlərin sahibi şirkətin birinci sədri idi. D'Arsi şirkətdə direktor vəzifəsini tuturdu, amma İngilis-Fars neft şirkətinin sonrakı inkişafına əhəmiyyətli dərəcədə təsir etmirdi. Daha sonra neft axtarışı işləri Çarlza Qrinveyə tapşırıldı. 1910-cu ildə Qrinvey direktor vəzifəsini tutdu və 1914-cü ildə şirkətin sədri oldu. Həmin il şirkət müflis olma həddində idi. Əsas çətinliklər satışla yarandı. Sənaye yağları bazarı artıq Amerika və Avropa istehsalçılarının arasında bölünmüşdü, yanacaq bazarı isə hələ yenicə yaranmaqda idi. Qrinvey Britaniya hökumətiylə qarşılıqlı sərfəli razılaşmanın imzalanması yolu ilə İngilis-Fars neft şirkətini şirkətinin təsiri altına düşməsindən xilas etdi.
Şirkətin sonrakı genişlənməsi Birinci dünya müharibəsinin sonra keçən onillik ərzində oldu. Marketinqin yeni metodları tətbiq edilmişdi, məsələn nefti indi yeni iki qallonlu bankalarda satırdılar. İngilis-Fars neft şirkəti həmçinin İranda və İraqda öz məhsullarını istehsal edirdi; şirkətə məxsus dəniz limanlarının beynəlxalq zənciri yaratdı və 1926-da aviasiya yanacağını satmağa başladı. Abadanda tikilmiş zavoda nisbətən daha kiçik neft emalı zavodları 1921-ci ildə və 1924-cü ildə Şotlandiyada tikildi. Bundan başqa şirkət Fransanın şəhərindəki neft emalı zavodunun səhmlərinin böyük hissəsinə sahib idi. Bu cür fəaliyyətlər şirkətin biznes strukturuna əhəmiyyətli dərəcədə təsir etdi. Şirkətin səhmlərinin 80%-dən çoxu İranda yerləşən yataqlara aid idi, 1917-ci ildən sonra isə şirkətin əsas kapitalının yarısı neft paylanması və daşınması donanması sistemini əhatə edirdi. Amerikada və Avropada yeni növ avtomobillərin yayılması şirkətin fəaliyyətinə müsbət təsir etdi. 1925-ci üzərində BP loqotipi olan yanacaqdoldurma məntəqələrinin sayı altı minə çatdı (1921-də onların sayı cəmi 69 idi). 1935-ci ildə şirkət İngilis-İran Neft Şirkəti adlandırıldı. İkinci dünya müharibəsindən sonrakı illərdə şirkət neft-kimya sənayesində kök salmağa başlayır. 1947-ci ildə şirkətiylə imzalanan razılaşma əsasında daha sonra məşhur olmuş birgə şirkətinin yaranmasına gətirib çıxarmışdı. İkinci neft-kimya kompleksi 1961-ci ildə Cənubi Uelsdə tikilmişdi.
Yaxın Şərqdə mövcud olan kövrək tarazlıq qəfildən pozuldu və İran hökuməti neft sənayesini milliləşdirdi. Yalnız üç il davam edən danışıqlardan sonra münaqişə neft şirkətlərinin konsorsiumunun yaradılması yolu ilə nizama salınmışdı. 1954-cü ildə şirkətin adı dəyişdirilərək British Petroleum adlandırıldı və İrandakı konsorsiumun səhmlərinin 40%-nə sahib oldu. Bu vaxt şirkət Dünkerkdə (Fransa) sürtkü materiallarının istehsalı üzrə özünün birinci zavodunu işə saldı. Bir neçə il sonra zavod Avropada ilk dəfə hər mövsümə uyğun olan yağını istehsal etməyə başladı. Yaxın Şərqdən asılılığı azaltmaq məqsədi ilə BP şirkəti qərb yarımkürəsinin yataqların axtarış və istismarı ilə məşğul olmağa başladı. Şimal dənizində və Alyaskada böyük karbohidrogen yataqlarının kəşfi şirkətin inkişafı üçün əhəmiyyətli rol oynadı. 1965-ci ildə (West Sole) qaz yatağı aşkar edildi və hasilat işlərinə iki il sonra başlandı. Neft axtarışı daha şimalda yerləşən regionlarda aparılır və 1970-ci ildə BP Böyük Britaniya ərazisində tapılmış birinci böyük yataq olan (Forties field) yatağını kəşf edir. 1973 və 1980 illərində neft qiymətlərinin düşməsiylə əlaqədar şirkət 70-ci və 80-ci illərdə böyük zərərə uğradı. 1979-cu ildə Nigeriyada şirkətin aktivləri milliləşdirilmişdi, həmçinin Küveytdə neft hasilatı azaldı. 1970-ci illərdə baş verən hadisələr bütün neft sənayesinə öz təsirini göstərdi. Bununla belə, şirkət göstərdi ki, 1951-ci ildə İranda etdiyi kimi Orta Şərq xaricində böyük investisiya proqramının həyata keçirilməsi sayəsində sağ qala bilər. 1980-ci illərin əvvəlindən BP Şimal dənizində bir çox neft və qaz yataqlarının istismarına başladı. 1977-ci ildə Alyaskada 800 mil uzunluğunda tikintisi yatağını istismar etməyə imkan verdi. 1970-ci illərin ortalarında BP qeyri-neft profilli sahələrə fəal sərmayə qoymağa başladı. Bu sahələrə informasiya texnologiyaları, mineralların istehsalı, kömür biznesi, qida məhsulları, yeyinti sənayesi, heyvanlar üçün yem, şəxsi gigiyenanın predmetləri istehsalı aid idi. 1987-ci ildə BP və satın aldı. 1990-cı illərin sonlarında Amoco, , və şirkətləri BP tərkibinə girdi. 1989-cu ildə BP loqotipi dəyişdirildi. Yeni loqotipdə üstünlük olan British Petroleum və yaşıl rəngin arasında birlik iddiasına yönəldilmiş kampaniya başlandı. Sonrakı sonrakı fəaliyyəti ətraf mühitin qorunması, səhiyyə, təhlükəsizlik istiqamətində həyata keçirilməyə başladı.
BP 2020-ci ilin ikinci rübündə 16.8 milyard dollar zərər edib. Şirkət koronavirus pandemiyasının təsirlərinə məruz qaldığını bildirib. 2019-cu ilin ikinci rübündə şirkət 1.8 milyard dollar mənfəət əldə etmişdi. Şirkət xalis zərərinin 6.7 milyard dollar olduğunu, 2019-cu ildə isə 2.8 milyard xalis mənfəətinin olduğunu qeyd edib. BP 2010-cu ildə baş verən neft axıntısından bəri ilk dəfə olaraq dividendini (hər bir səhmdarın payına düşən gəlir) bir öncəki rüblə müqayisədə 10.5 sentdən 5.25 sentə salıb. BP səhmləri 2020-ci ildə 40 faizdən çox azalıb. BP-nin ümumi zərərinə şirkətin əsas biznesi ilə əlaqəsi olmayan fəaliyyəti ilə əlaqədar 10.9 milyard dollarlıq xərcləri daxildir. BP 2030-cu ildə emissiyalarını 30-35, satılan məhsulların karbon intesivliyini 15 və hidrokarbon istehsalını 40 faiz azaltmaq hədəfinə çatmaq üçün yeni strategiya elan edib. Şirkət enerji mənbələrinə yanaşmasını “yenidən kəşf etmək” məqsədilə hər hansı yeni bir ölkədə neft axtarmayacağını deyib.
Rəhbərlik
Şirkətin səhmlərinin 95 %-i sərbəst dövriyyədədir (2011-ci ilin yanvarına olan məlumatlara görə). Səhmlərin 5% şirkətinin mülkiyyətindədir.
İstinadlar
- http://www.bp.com/en/global/corporate/about-bp/our-history.html.
- http://www.bp.com/en/global/corporate/about-bp/bp-at-a-glance/key-business-addresses.html.
- İllik hesabat.
- İllik hesabat.
- İllik hesabat.
- . 2010-07-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-07-07.
- "Koronavirus BP-yə 17 milyard dollar ziyan vurdu". 2022-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-08-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
BP Boyuk Britaniyanin enerji sirketi Merkezi ofisi Ingilterenin paytaxti Londonda yerlesir BPUmumi melumatlarTipi publik mehdud mesuliyyetli sirket d Senaye Neft ve Tebii qazMehsullari Neft ve neft mehsullariTesis tarixi 1908 14 aprel 1909Bas qerargahin yeri LondonIqtisadi gostericileriUmumi kapital 82 990 000 000 31 dekabr 2022 Umumi aktivler 288 120 000 000 31 dekabr 2022 Umumi geliri 241 392 000 000 2022 Xalis menfeeti 27 653 000 000 2022 Emeliyyat menfeeti 18 082 000 000 2021 StrukturIsci sayi 70 100 nef 2019 Terefdaslar AMOKORehberlikTesisci Uilyam Noks Darsiwww bp com Vikianbarda elaqeli mediafayllar 1987 ci ile qeder BP dovletin mulkiyyetinde olub British Petroleum Birlesmis Kralliq ucun heyati ehemiyyet kesb edir Britaniyanin 10 min vetendasinin calisdigi bu sirket il erzinde budceye 6 milyard funt sterlinq 10 milyard gelir getirir BP sirketi aparici neft sirketlerinden biridir FORBS jurnalinin reytinqine gore dunyanin ucuncu neft sirketleri arasinda ise ikinci sirketdir 100 il tarixe malik sirket dunyanin cox yerinde neft hasilati ve emali ile mesgul olub 50 ci illerde Iranda bas veren siyasi bohran neticesinde Simal denizinde neft yataqlarinin kesfine sonralar ise istismarina baslayib 80 ci illerin evvelerinden BP Simal denizinde genis hecmli neft hasilatina baslayib Lakin 21 ci esr BP ucun duserli olmadi Bir nece qeza BP nin reytinqine ciddi tesir edib Onlardan 2005 ci il Texas zavodlarinin birinde bas veren qezada 15 nefer olub cox sayda yaralanan olub BP olen ve yaralananlarin ailelerine umumiklikde 700 mln kompensasiya odeyib 2010 cu ilde Meksika korfezindeki platformalarin birinde tarixde en boyuk neft sizmasi bas verib Ekspertlerin deyerlendirmelerine gore denize her gun 1000 tona yaxin neft axib Umumi zerer 37 mlrd hecminde deyerlendirilib TarixiBritish Petroleum sirketinin esasi ingilis biznesmeni ve huquqsunasi Uilyam Noks Darsi terefinden qoyulub 1901 ci ilin mayinda Vilyam neft axtarisi ucun Iran hokumetinden resmi icaze alir Uilyam neft axtarisi ucun esas muhendis kimi ise alir Sirket ilk illerinde hec bir netice elde ede bilmir Ixtisasli kadrlarin catismamasi Iran hokumetinin kifayet qeder sirkete destek gostermemesi yerli ehalinin gelmelere qarsi pis munasibeti sirketin maliyye resusrlarini tuketdi 1905 ci ilde sirketi Iranda yeni neft ehtiyatlari axtarisi ucun yatirimlar etdi Sirketin ilk kesf etdiyi neft yataqlari 1908 ci ilin mayinda Iranin cenub qerb hissesinde Mesid ve Suleyman adli neft yataqlari oldu Artiq 1909 cu ilde Anglo Persian Oil Company formalasdirilmisdi Sirketin sehmlerinin 97 i Burmah Oil e mexsus idi Qalan sehmlerin sahibi sirketin birinci sedri idi D Arsi sirketde direktor vezifesini tuturdu amma Ingilis Fars neft sirketinin sonraki inkisafina ehemiyyetli derecede tesir etmirdi Daha sonra neft axtarisi isleri Carlza Qrinveye tapsirildi 1910 cu ilde Qrinvey direktor vezifesini tutdu ve 1914 cu ilde sirketin sedri oldu Hemin il sirket muflis olma heddinde idi Esas cetinlikler satisla yarandi Senaye yaglari bazari artiq Amerika ve Avropa istehsalcilarinin arasinda bolunmusdu yanacaq bazari ise hele yenice yaranmaqda idi Qrinvey Britaniya hokumetiyle qarsiliqli serfeli razilasmanin imzalanmasi yolu ile Ingilis Fars neft sirketini sirketinin tesiri altina dusmesinden xilas etdi Sirketin sonraki genislenmesi Birinci dunya muharibesinin sonra kecen onillik erzinde oldu Marketinqin yeni metodlari tetbiq edilmisdi meselen nefti indi yeni iki qallonlu bankalarda satirdilar Ingilis Fars neft sirketi hemcinin Iranda ve Iraqda oz mehsullarini istehsal edirdi sirkete mexsus deniz limanlarinin beynelxalq zenciri yaratdi ve 1926 da aviasiya yanacagini satmaga basladi Abadanda tikilmis zavoda nisbeten daha kicik neft emali zavodlari 1921 ci ilde ve 1924 cu ilde Sotlandiyada tikildi Bundan basqa sirket Fransanin seherindeki neft emali zavodunun sehmlerinin boyuk hissesine sahib idi Bu cur fealiyyetler sirketin biznes strukturuna ehemiyyetli derecede tesir etdi Sirketin sehmlerinin 80 den coxu Iranda yerlesen yataqlara aid idi 1917 ci ilden sonra ise sirketin esas kapitalinin yarisi neft paylanmasi ve dasinmasi donanmasi sistemini ehate edirdi Amerikada ve Avropada yeni nov avtomobillerin yayilmasi sirketin fealiyyetine musbet tesir etdi 1925 ci uzerinde BP loqotipi olan yanacaqdoldurma menteqelerinin sayi alti mine catdi 1921 de onlarin sayi cemi 69 idi 1935 ci ilde sirket Ingilis Iran Neft Sirketi adlandirildi Ikinci dunya muharibesinden sonraki illerde sirket neft kimya senayesinde kok salmaga baslayir 1947 ci ilde sirketiyle imzalanan razilasma esasinda daha sonra meshur olmus birge sirketinin yaranmasina getirib cixarmisdi Ikinci neft kimya kompleksi 1961 ci ilde Cenubi Uelsde tikilmisdi Yaxin Serqde movcud olan kovrek tarazliq qefilden pozuldu ve Iran hokumeti neft senayesini millilesdirdi Yalniz uc il davam eden danisiqlardan sonra munaqise neft sirketlerinin konsorsiumunun yaradilmasi yolu ile nizama salinmisdi 1954 cu ilde sirketin adi deyisdirilerek British Petroleum adlandirildi ve Irandaki konsorsiumun sehmlerinin 40 ne sahib oldu Bu vaxt sirket Dunkerkde Fransa surtku materiallarinin istehsali uzre ozunun birinci zavodunu ise saldi Bir nece il sonra zavod Avropada ilk defe her movsume uygun olan yagini istehsal etmeye basladi Yaxin Serqden asililigi azaltmaq meqsedi ile BP sirketi qerb yarimkuresinin yataqlarin axtaris ve istismari ile mesgul olmaga basladi Simal denizinde ve Alyaskada boyuk karbohidrogen yataqlarinin kesfi sirketin inkisafi ucun ehemiyyetli rol oynadi 1965 ci ilde West Sole qaz yatagi askar edildi ve hasilat islerine iki il sonra baslandi Neft axtarisi daha simalda yerlesen regionlarda aparilir ve 1970 ci ilde BP Boyuk Britaniya erazisinde tapilmis birinci boyuk yataq olan Forties field yatagini kesf edir 1973 ve 1980 illerinde neft qiymetlerinin dusmesiyle elaqedar sirket 70 ci ve 80 ci illerde boyuk zerere ugradi 1979 cu ilde Nigeriyada sirketin aktivleri millilesdirilmisdi hemcinin Kuveytde neft hasilati azaldi 1970 ci illerde bas veren hadiseler butun neft senayesine oz tesirini gosterdi Bununla bele sirket gosterdi ki 1951 ci ilde Iranda etdiyi kimi Orta Serq xaricinde boyuk investisiya proqraminin heyata kecirilmesi sayesinde sag qala biler 1980 ci illerin evvelinden BP Simal denizinde bir cox neft ve qaz yataqlarinin istismarina basladi 1977 ci ilde Alyaskada 800 mil uzunlugunda tikintisi yatagini istismar etmeye imkan verdi 1970 ci illerin ortalarinda BP qeyri neft profilli sahelere feal sermaye qoymaga basladi Bu sahelere informasiya texnologiyalari minerallarin istehsali komur biznesi qida mehsullari yeyinti senayesi heyvanlar ucun yem sexsi gigiyenanin predmetleri istehsali aid idi 1987 ci ilde BP ve satin aldi 1990 ci illerin sonlarinda Amoco ve sirketleri BP terkibine girdi 1989 cu ilde BP loqotipi deyisdirildi Yeni loqotipde ustunluk olan British Petroleum ve yasil rengin arasinda birlik iddiasina yoneldilmis kampaniya baslandi Sonraki sonraki fealiyyeti etraf muhitin qorunmasi sehiyye tehlukesizlik istiqametinde heyata kecirilmeye basladi BP 2020 ci ilin ikinci rubunde 16 8 milyard dollar zerer edib Sirket koronavirus pandemiyasinin tesirlerine meruz qaldigini bildirib 2019 cu ilin ikinci rubunde sirket 1 8 milyard dollar menfeet elde etmisdi Sirket xalis zererinin 6 7 milyard dollar oldugunu 2019 cu ilde ise 2 8 milyard xalis menfeetinin oldugunu qeyd edib BP 2010 cu ilde bas veren neft axintisindan beri ilk defe olaraq dividendini her bir sehmdarin payina dusen gelir bir onceki ruble muqayisede 10 5 sentden 5 25 sente salib BP sehmleri 2020 ci ilde 40 faizden cox azalib BP nin umumi zererine sirketin esas biznesi ile elaqesi olmayan fealiyyeti ile elaqedar 10 9 milyard dollarliq xercleri daxildir BP 2030 cu ilde emissiyalarini 30 35 satilan mehsullarin karbon intesivliyini 15 ve hidrokarbon istehsalini 40 faiz azaltmaq hedefine catmaq ucun yeni strategiya elan edib Sirket enerji menbelerine yanasmasini yeniden kesf etmek meqsedile her hansi yeni bir olkede neft axtarmayacagini deyib RehberlikSirketin sehmlerinin 95 i serbest dovriyyededir 2011 ci ilin yanvarina olan melumatlara gore Sehmlerin 5 sirketinin mulkiyyetindedir Istinadlarhttp www bp com en global corporate about bp our history html http www bp com en global corporate about bp bp at a glance key business addresses html Illik hesabat Illik hesabat Illik hesabat 2010 07 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 07 07 Koronavirus BP ye 17 milyard dollar ziyan vurdu 2022 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2020 08 07