Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Hüceyrənin daxili tərkibi — protoplast adlanır. Protoplast hüceyrə orqanellərindən, mikroborucuqlardan, mikrostrukturlardan, membran sistemlərindən ibarətdir. Nüvəsiz hüceyrə tərkibi sitoplazma termini ilə ifadə olunur. Sitoplazmanın hüceyrə elementləri ilə zəif təchiz olunmuş hissəsi qialoplazma adlanır.
Protoplastın membranı
Protoplastın üst hissəsində, hüceyrə qlafı ilə əlaqədə olan xarici membranı – plazmolemma yerləşir. Vakupllar sitoplazmadan tonoplast – daxili membran vasitəsilə ayrılır. Mikroborucuqlar və mikrosisternlərdən ibarət olan endoplazmatik retikulum və ya endoplazmatik tor sitoplazmanın daxili membranları sayılır. Bütün membran sistemi dəyişkəndir. Onların eni 4–10 nm-dir. Membranların əsas komponentləri fosfolipid və zülallar hesab olunur; fosfolipidlərin daxili ikiqat qatı zülallrın ikiqat qatı arasında yerləşir. Belə ki, zülalların əksəriyyəti fermentlərdir. Membranların üst təbəqəsində maddələr mübadiləsi ilə bağlı reaksiyalar məhz bu fermentlərin iştirakı ilə baş verir.
Əgər membranların səthində ribosomlar olarsa, onları qranulyar membranlar, əgər ribosomlar olmazsa, onları aqranulyar membranlar adlandırırlar.
Bütün membranlar üçün nisbətən ümumi sayılan funksiya – nəqliyyat funksiyasıdır. Bunun üçün tələb olunan osmoelektrik potensial şəraiti membranın tərkibindəki metal ionları yaradır.
Endoplazmatik retikulum membranları hüceyrə orqanellərinin membranları ilə əlaqəlidir. Müxtəlif fizioloji proseslər zamanı zəncirdəki qoşulma və ayrılma reaksiyaları membran boşluğunda baş verən dəyişikliklər hesabına olur. Bu dəyişikliklər hüceyrə tərkibinin müəyyən paylara bölünməsinə səbəb olur.
Membranlar yenidəmn əmələ gəlmirlər, onların minimal sayı yumurta hüceyrəsi vasitəsiə ötürülür.
Membranda diametri 0,5-dən 10 Hm-ə qədər dəyişən məsamələr (dəliklər) vardır. Fərziyyəyə görə bu məsamələr vasitəsilə lipidlərdə həll olmayan maddələrin mübadiləsi baş verir. Hüceyrələr arasındakı maddələr mübadiləsi membranlardakı pazmodesmalar – dartılmalar vasitəsiə həyata keçirilir. Bu dartılmalar hüceyrə qişasından başlanğıc götürür. Canlı hüceyrə protoplastlarının membranlar vasitəsiıə vahid sistemdə birləşməsinə — simpast deyilir.
Protoplastın nüvə daxil olmayan hissəsi sitoplazma adlanır.
İstinadlar
- A. Ş. İbrahimov, C. Ə. Əliyev, R. İ. Bəşirov, A. Q. Qarayeva Botanika (dərslik) Sumqayıt-2004 səh. 16,18
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Huceyrenin daxili terkibi protoplast adlanir Protoplast huceyre orqanellerinden mikroborucuqlardan mikrostrukturlardan membran sistemlerinden ibaretdir Nuvesiz huceyre terkibi sitoplazma termini ile ifade olunur Sitoplazmanin huceyre elementleri ile zeif techiz olunmus hissesi qialoplazma adlanir Protoplastin membraniProtoplastin ust hissesinde huceyre qlafi ile elaqede olan xarici membrani plazmolemma yerlesir Vakupllar sitoplazmadan tonoplast daxili membran vasitesile ayrilir Mikroborucuqlar ve mikrosisternlerden ibaret olan endoplazmatik retikulum ve ya endoplazmatik tor sitoplazmanin daxili membranlari sayilir Butun membran sistemi deyiskendir Onlarin eni 4 10 nm dir Membranlarin esas komponentleri fosfolipid ve zulallar hesab olunur fosfolipidlerin daxili ikiqat qati zulallrin ikiqat qati arasinda yerlesir Bele ki zulallarin ekseriyyeti fermentlerdir Membranlarin ust tebeqesinde maddeler mubadilesi ile bagli reaksiyalar mehz bu fermentlerin istiraki ile bas verir Eger membranlarin sethinde ribosomlar olarsa onlari qranulyar membranlar eger ribosomlar olmazsa onlari aqranulyar membranlar adlandirirlar Butun membranlar ucun nisbeten umumi sayilan funksiya neqliyyat funksiyasidir Bunun ucun teleb olunan osmoelektrik potensial seraiti membranin terkibindeki metal ionlari yaradir Endoplazmatik retikulum membranlari huceyre orqanellerinin membranlari ile elaqelidir Muxtelif fizioloji prosesler zamani zencirdeki qosulma ve ayrilma reaksiyalari membran boslugunda bas veren deyisiklikler hesabina olur Bu deyisiklikler huceyre terkibinin mueyyen paylara bolunmesine sebeb olur Membranlar yenidemn emele gelmirler onlarin minimal sayi yumurta huceyresi vasitesie oturulur Membranda diametri 0 5 den 10 Hm e qeder deyisen mesameler delikler vardir Ferziyyeye gore bu mesameler vasitesile lipidlerde hell olmayan maddelerin mubadilesi bas verir Huceyreler arasindaki maddeler mubadilesi membranlardaki pazmodesmalar dartilmalar vasitesie heyata kecirilir Bu dartilmalar huceyre qisasindan baslangic goturur Canli huceyre protoplastlarinin membranlar vasitesiie vahid sistemde birlesmesine simpast deyilir Protoplastin nuve daxil olmayan hissesi sitoplazma adlanir IstinadlarA S Ibrahimov C E Eliyev R I Besirov A Q Qarayeva Botanika derslik Sumqayit 2004 seh 16 18Hemcinin baxVikianbarda Protoplast ile elaqeli mediafayllar var Huceyre nezeriyyesi Sitologiya