Şükrullah Xəlvəti (Zubovka – 1473, Bakı) - tanınmış xəlvəti şeyxlərindən biri, Seyid Yəhya Bakuvinin tələbəsidir.
Şükrullah Xəlvəti | |
---|---|
Şükrullah Qasım oğlu Xəlvəti | |
Doğum yeri | Sandıqlı, Osmanlı |
Vəfat tarixi | |
Vəfat yeri | Bakı, Şirvanşahlar |
Fəaliyyəti | alim |
Şeyx Şükrullahın atasının adı Qasımdır. Atası Mədinəli olub ərəb əsillidir. Anadoluda Sandıqlıda doğulmuşdur. ilə arasındkı müharibədə burdan köç edərək Bakıya gəlmişdir. Bakıda Seyid Yəhyaya biət edən Şeyx Şükrullah uzun illər Seyid Yəhyaya xidmət edərək xəlvətilik təriqətində şeyxdən sonra ən yüksək məqam olan pişuqədəm məqamına yetişmişdir.
Seyid Yəhyanın vəfatı üzərinə Bakıdakı xanəgahda Seyid Yəhyanın ortancıl oğlu Fəthullah şeyxlik iddiası edib, ondan öncə posta oturmuşdur. O, dərvişlik ədəbi ilə "Şeyxin oğludur" - deyə onun bu hərəkətinə dözmüşdür. Tezliklə Seyid Yəhyanın oğlu Fəthullah vəfat etdiyinə və buradakı dərvişlərin təkidi ilə Bakıya gələrək uzun illər şeyxlik edən Şükrullah Xəlvəti həm təriqəti yenidən canlandırmağa çalışmış, həm də müridlərin tərbiyəsi ilə məşğul olmuşdur. Onun çox ədəbli, gözəl xasiyyətli, səkinət sahibi və kamali-fəqr üzrə bir halı varmış.
"Ləmazat" da Seyid Yəhyanın vəfatı və yerində oğlu Fəthullahın oturmasından sonrakı hadisələr belə anladılır: "Şeyx Pir Şükrullah bu hadisə üzərinə səccadədən ayrılıb,üzlətə çəkilərək təmkin əhlindən olub,durarkən bir gecə röyasında Seyd Yəhyanı görür.Şeyx ona "Var həccə get.İnşallah,dönəndə səccadə yenə sənə müyəssər olacaqdır." - deyərək onun könlünü alıb,təsəlli etdi.Pir Şükrullah o il Həccə niyyət edib yola çıxdı.Həcc fərizəsini yerinə yetirdiyi zaman röyasında yenidən Seyid Yəhyanı görür,ona "Ey Şükrullah,sənin üçün oğlumuzu qurban etdilər və yanımıza göndərdilər.Tələsib get və dərvişlərimizin xidmətində ol.Səccadəmizə oturub,xalqı irşad elə."- dedi."
"Ləmazat" da verilən bir mənqəbədən, xəlifələrindən birinin Dərviş Mələmmədl-Qarsi olduğunu öyrənirik. Şeyx Şükrullahın vəfat tarixi "Ləmazat"da 868/1463-1464 kimi göstərilib. Lakin tədqiqatçı göstərir ki, bu yanlış rəqəmdir. Çünki bu Seyid Yəhyanın vəfat tarixindən bir il əvvəldir. Lakin Şükrullah Xəlvəti Seyid Yəhya və oğlu Fəthullahdan sonra şeyx olmuş və uzun müddət şeyxlik etmişdir. Başqa mənbələr isə Şeyx Şükrullahın (1473) zamanı öldüyünü göstərir. Mehmet Rıhtım da şeyxin ölüm tarixinin 1473-cü il ola biləcəyini qeyd edir.
Mənbələr məzarının Seyid Yəhya türbəsinin yaxınlığnda olduğunu qeyd etmişlər. Lakin təəssüf ki, şeyxin və daha bir çox məşayixin buradakı qəbirləri XX əsrin əvvəllərində ruslar tərəfindən dağıdılmışdır.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sukrullah Xelveti Zubovka 1473 Baki taninmis xelveti seyxlerinden biri Seyid Yehya Bakuvinin telebesidir Sukrullah XelvetiSukrullah Qasim oglu XelvetiDogum yeri Sandiqli OsmanliVefat tarixi 1473Vefat yeri Baki SirvansahlarFealiyyeti alim Seyx Sukrullahin atasinin adi Qasimdir Atasi Medineli olub ereb esillidir Anadoluda Sandiqlida dogulmusdur ile arasindki muharibede burdan koc ederek Bakiya gelmisdir Bakida Seyid Yehyaya biet eden Seyx Sukrullah uzun iller Seyid Yehyaya xidmet ederek xelvetilik teriqetinde seyxden sonra en yuksek meqam olan pisuqedem meqamina yetismisdir Seyid Yehyanin vefati uzerine Bakidaki xanegahda Seyid Yehyanin ortancil oglu Fethullah seyxlik iddiasi edib ondan once posta oturmusdur O dervislik edebi ile Seyxin ogludur deye onun bu hereketine dozmusdur Tezlikle Seyid Yehyanin oglu Fethullah vefat etdiyine ve buradaki dervislerin tekidi ile Bakiya gelerek uzun iller seyxlik eden Sukrullah Xelveti hem teriqeti yeniden canlandirmaga calismis hem de muridlerin terbiyesi ile mesgul olmusdur Onun cox edebli gozel xasiyyetli sekinet sahibi ve kamali feqr uzre bir hali varmis Lemazat da Seyid Yehyanin vefati ve yerinde oglu Fethullahin oturmasindan sonraki hadiseler bele anladilir Seyx Pir Sukrullah bu hadise uzerine seccadeden ayrilib uzlete cekilerek temkin ehlinden olub durarken bir gece royasinda Seyd Yehyani gorur Seyx ona Var hecce get Insallah donende seccade yene sene muyesser olacaqdir deyerek onun konlunu alib teselli etdi Pir Sukrullah o il Hecce niyyet edib yola cixdi Hecc ferizesini yerine yetirdiyi zaman royasinda yeniden Seyid Yehyani gorur ona Ey Sukrullah senin ucun oglumuzu qurban etdiler ve yanimiza gonderdiler Telesib get ve dervislerimizin xidmetinde ol Seccademize oturub xalqi irsad ele dedi Lemazat da verilen bir menqebeden xelifelerinden birinin Dervis Melemmedl Qarsi oldugunu oyrenirik Seyx Sukrullahin vefat tarixi Lemazat da 868 1463 1464 kimi gosterilib Lakin tedqiqatci gosterir ki bu yanlis reqemdir Cunki bu Seyid Yehyanin vefat tarixinden bir il evveldir Lakin Sukrullah Xelveti Seyid Yehya ve oglu Fethullahdan sonra seyx olmus ve uzun muddet seyxlik etmisdir Basqa menbeler ise Seyx Sukrullahin 1473 zamani olduyunu gosterir Mehmet Rihtim da seyxin olum tarixinin 1473 cu il ola bileceyini qeyd edir Menbeler mezarinin Seyid Yehya turbesinin yaxinlignda oldugunu qeyd etmisler Lakin teessuf ki seyxin ve daha bir cox mesayixin buradaki qebirleri XX esrin evvellerinde ruslar terefinden dagidilmisdir Hemcinin baxXelvetilik Azerbaycanda tesevvuf