Macica Serbska (; a.sorb Maśica Serbska) — Sorbların elmi birliyidir. Bu Sorb tədqiqatlarını təşviq etmək və Sorblar və onların mədəniyyəti haqqında bilikləri yaymaq məqsədi daşıyır. 1847-ci ildən fəaliyyət göstərən Sorbların ən qədim mədəni və ictimai təşkilatıdı. Bu, hələ də fəaliyyət göstərən ən qədim Sorb birliyidir.
Macica Serbska | |
---|---|
Maćica Serbska | |
| |
Yaranma tarixi | 1847 |
Rəsmi dili | sorb dili |
Fəaliyyət göstərdiyi yer | Saksoniya |
Sədr | Anja Pohončova |
macica.sorben.com |
Tarixi
Macica Serbska 1847-ci ildə Bautzen şəhərində sorb ədəbiyyatının inkişafı klubu və sorb elminin inkişafı mərkəzi kimi təsis edilmişdir. Cəmiyyətin yaradıcıları arasında sorb yazıçıları Handrij Zejler, Yan Arnost Smoler və pedaqoq Korla Yan Smoler var idi. Tarixinin ilk dövründə Sorb Vətəninin üzvləri əsasən dil məsələləri, Sorb tarixi, ədəbiyyatının, folklorunun və demoqrafiyasının öyrənilməsi ilə maraqlanırdılar. 1847-1937-ci illərdə təşkilat ildə bir dəfə " Časopis Maćicy Serbskeje " jurnalını nəşr etdirirdi. 1867-ci ildə Pređenak adı altındaMacica Serbska nəşr olundu. Şərqi Prussiyadakı inqilabi hərəkatlardan sonra 1848-ci ildə Macica Serbska üzvləri Sakson məhkəməsinə müraciət edərək məktəb sistemində tədrisdə alman dili ilə yanaşı sorb dillərinə də bərabər hüquqlar verilməsini tələb etdilər. 19-cu əsrin ikinci yarısında Macica Serbska vahid sorb yazısının yaradılmasında və birləşməsində mühüm rol oynamışdır. 1880-ci ildə Kottbus şəhərində Macica Serbska Aşağı sorb şöbəsi yaradıldı. 19-cu əsrin ikinci yarısında təşkilatın üzvlərinin maksimum sayı 191 nəfər idi. 1905-ci ildə təşkilatın 206 üzvü var idi. Hal hazırda təşkilat 108 ilkin şöbə, 6 rayon, 5 şəhər və 3 müstəqil şöbədən ibarət olub. 1904-cü ildə Bautzendə arxiv materiallarının toplanması və sorb kitabxanasının formalaşması ilə məşğul olan Sorb Evi açıldı. Sorb evi müxtəlif icma toplantıları və mədəni tədbirlər üçün də istifadə olunurdu. 1937-ci ildə nasistlər hakimiyyətə gəldikdən sonra Macica Serbska fəaliyyəti tamamilə qadağan edildi. 1941-ci ildə təşkilatın əmlakı müsadirə edildi. Serb evi 1945-ci ildə hərbi əməliyyatlar zamanı tamamilə dağıdılıb. Cəmiyyətin fəaliyyəti İkinci Dünya Müharibəsi başa çatdıqdan dərhal sonra bərpa edildi. Cəmiyyətin üzvləri əsasən dil və tarixi məsələlərlə məşğul olurdular. Daha sonra Macica Serbska müstəqillikdən məhrum edilərək Domovina təşkilatına bağlandı. Macica Serbska 1951-ci ildə Sorb İnstitutunun yaradılmasının təşəbbüskarı oldu. 1991-ci ildə Macica Serbska Domovinadan ayrıldı. Hal-hazırda Macica Serbska Sorb mədəniyyətinə dair müxtəlif konfranslar təşkil edir və sorb ictimai xadimlərinin və fəallarının fəaliyyətini dəstəkləyir. Hazırda Macica Serbska Şurası dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan 22 nəfərdən ibarətdir. Hər il Baş Assambleya Pasxadan sonrakı ilk şənbə günü Bautzendə toplanır.
Sədrlər
- Bedrich Adolf Klin (1847-1855);
- Ernst Richtar (1856-1872);
- Yan Arnost Smoler (1872-1882);
- Mixal Qornik (1882-1894);
- Korla Avqust Kaliç (1894-1895);
- Yuri Luschansky (1895-1905);
- Yan Pavol Krzyzan (1905-1923);
- Yakub Skaliya (1923-1925);
- Arnost German (1925-1934);
- Beno Simank (1934-1938);
- Qustav Alvin Merva (1938-1941);
- Yakub Vyatslavk (1946-1949);
- Gerard Wirth (1990-1991);
- Mertin Wölkel (1991-2007);
- Yan Malink (2008-2016);
- Yuri Luşçanski (2016-2020).
- Anya Poqonçova (2020-ci ilin sentyabrından).
-
-
- Korla Avqust Kaliç
- Yan Pavol Krzyzan
- Arnost German
Ədəbiyyat
- Матица сербо-лужицкая — статья из Большой советской энциклопедии.
- Устав от 1875 года, Časopis Maćicy Serbskeje, 1875, səh. 57 — 63
- Měrćin Völkel: Trać dyrbi Serbstwo. Ludowe Nakładnistwo Domovina, Budyšin 1997,
- Siegmund Musiat: Sorbische/wendische Vereine. 1716—1937. (= Schriften des Sorbischen Instituts. 26). Domovina, Bautzen 2001.
- Katalog Serbskeho Wotdzela Knihownje Maćicy Serbskeje (dt. Katalog der Wendischen Abteilung der Bibliothek der Gesellschaft Macica Serbska), bearbeitet und geordnet von Jacob Jatzwauk. Bautzen 1924.
- Völkel, Měrćin (1997). Trać dyrbi Serbstwo (1. nakł. изд.). Budyšin: Ludowe nakładnistwo Domowina. .
- Musiat, Siegmund (2001). Sorbische, wendische Vereine : 1716—1937. : ein Handbuch (1. Aufl. изд.). Bautzen: Domowina-Verl. .
İstinadlar
- "1848-ci ildən 1915-ci ilə qədər rəqəmsal nüsxələr". 2021-11-08 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-29.
- "Rəsmi saytı". 2023-02-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-29.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Macica Serbska a sorb Masica Serbska Sorblarin elmi birliyidir Bu Sorb tedqiqatlarini tesviq etmek ve Sorblar ve onlarin medeniyyeti haqqinda bilikleri yaymaq meqsedi dasiyir 1847 ci ilden fealiyyet gosteren Sorblarin en qedim medeni ve ictimai teskilatidi Bu hele de fealiyyet gosteren en qedim Sorb birliyidir Macica SerbskaMacica SerbskaSorb eviYaranma tarixi 1847Resmi dili sorb diliFealiyyet gosterdiyi yer SaksoniyaSedr Anja Pohoncovamacica sorben comTarixiMacica Serbska 1847 ci ilde Bautzen seherinde sorb edebiyyatinin inkisafi klubu ve sorb elminin inkisafi merkezi kimi tesis edilmisdir Cemiyyetin yaradicilari arasinda sorb yazicilari Handrij Zejler Yan Arnost Smoler ve pedaqoq Korla Yan Smoler var idi Tarixinin ilk dovrunde Sorb Veteninin uzvleri esasen dil meseleleri Sorb tarixi edebiyyatinin folklorunun ve demoqrafiyasinin oyrenilmesi ile maraqlanirdilar 1847 1937 ci illerde teskilat ilde bir defe Casopis Macicy Serbskeje jurnalini nesr etdirirdi 1867 ci ilde Pređenak adi altindaMacica Serbska nesr olundu Serqi Prussiyadaki inqilabi herekatlardan sonra 1848 ci ilde Macica Serbska uzvleri Sakson mehkemesine muraciet ederek mekteb sisteminde tedrisde alman dili ile yanasi sorb dillerine de beraber huquqlar verilmesini teleb etdiler 19 cu esrin ikinci yarisinda Macica Serbska vahid sorb yazisinin yaradilmasinda ve birlesmesinde muhum rol oynamisdir 1880 ci ilde Kottbus seherinde Macica Serbska Asagi sorb sobesi yaradildi 19 cu esrin ikinci yarisinda teskilatin uzvlerinin maksimum sayi 191 nefer idi 1905 ci ilde teskilatin 206 uzvu var idi Hal hazirda teskilat 108 ilkin sobe 6 rayon 5 seher ve 3 musteqil sobeden ibaret olub 1904 cu ilde Bautzende arxiv materiallarinin toplanmasi ve sorb kitabxanasinin formalasmasi ile mesgul olan Sorb Evi acildi Sorb evi muxtelif icma toplantilari ve medeni tedbirler ucun de istifade olunurdu 1937 ci ilde nasistler hakimiyyete geldikden sonra Macica Serbska fealiyyeti tamamile qadagan edildi 1941 ci ilde teskilatin emlaki musadire edildi Serb evi 1945 ci ilde herbi emeliyyatlar zamani tamamile dagidilib Cemiyyetin fealiyyeti Ikinci Dunya Muharibesi basa catdiqdan derhal sonra berpa edildi Cemiyyetin uzvleri esasen dil ve tarixi meselelerle mesgul olurdular Daha sonra Macica Serbska musteqillikden mehrum edilerek Domovina teskilatina baglandi Macica Serbska 1951 ci ilde Sorb Institutunun yaradilmasinin tesebbuskari oldu 1991 ci ilde Macica Serbska Domovinadan ayrildi Hal hazirda Macica Serbska Sorb medeniyyetine dair muxtelif konfranslar teskil edir ve sorb ictimai xadimlerinin ve feallarinin fealiyyetini destekleyir Hazirda Macica Serbska Surasi dunyanin muxtelif olkelerinde yasayan 22 neferden ibaretdir Her il Bas Assambleya Pasxadan sonraki ilk senbe gunu Bautzende toplanir SedrlerBedrich Adolf Klin 1847 1855 Ernst Richtar 1856 1872 Yan Arnost Smoler 1872 1882 Mixal Qornik 1882 1894 Korla Avqust Kalic 1894 1895 Yuri Luschansky 1895 1905 Yan Pavol Krzyzan 1905 1923 Yakub Skaliya 1923 1925 Arnost German 1925 1934 Beno Simank 1934 1938 Qustav Alvin Merva 1938 1941 Yakub Vyatslavk 1946 1949 Gerard Wirth 1990 1991 Mertin Wolkel 1991 2007 Yan Malink 2008 2016 Yuri Luscanski 2016 2020 Anya Poqoncova 2020 ci ilin sentyabrindan Yan Arnost Smoler Mixal Qornik Korla Avqust Kalic Yan Pavol Krzyzan Arnost GermanEdebiyyatMatica serbo luzhickaya statya iz Bolshoj sovetskoj enciklopedii Ustav ot 1875 goda Casopis Macicy Serbskeje 1875 seh 57 63 Mercin Volkel Trac dyrbi Serbstwo Ludowe Nakladnistwo Domovina Budysin 1997 ISBN 3 7420 1709 8 Siegmund Musiat Sorbische wendische Vereine 1716 1937 Schriften des Sorbischen Instituts 26 Domovina Bautzen 2001 ISBN 3 7420 1835 3 Katalog Serbskeho Wotdzela Knihownje Macicy Serbskeje dt Katalog der Wendischen Abteilung der Bibliothek der Gesellschaft Macica Serbska bearbeitet und geordnet von Jacob Jatzwauk Bautzen 1924 Volkel Mercin 1997 Trac dyrbi Serbstwo 1 nakl izd Budysin Ludowe nakladnistwo Domowina ISBN 978 3 7420 1709 3 Musiat Siegmund 2001 Sorbische wendische Vereine 1716 1937 ein Handbuch 1 Aufl izd Bautzen Domowina Verl ISBN 978 3 7420 1835 9 Istinadlar 1848 ci ilden 1915 ci ile qeder reqemsal nusxeler 2021 11 08 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 29 Resmi sayti 2023 02 02 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 29