Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Handriy Zeyler (a.sorb Handrij Zejler; 1 fevral 1804 – 15 oktyabr 1872) — Sorb şairi, yazıçı, folklor tədqiqatçısı. O, ədəbi sorb dilinin əsasını qoyanlardan biridi.
| Handriy Zeyler | |
|---|---|
| a.sorb Handrij Zejler | |
 | |
| Doğum tarixi | 1 fevral 1804 |
| Doğum yeri | Zalzenforst |
| Vəfat tarixi | 15 oktyabr 1872(68 yaşında) |
| Vəfat yeri | Loza |
| Həyat yoldaşları | Yohanna, roz. Şnayder (1815-1866) |
| Uşaqları | Maqdalena Elizabet (1855-1915) Mariya Olqa (1857-1928) |
| Fəaliyyəti | şair, yazıçı |
| Əsərlərinin dili | Sorb dilləri |
| Üzvlüyü |
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Handriy Zeyler Zalsenforst şəhərində anadan olub. İlk təhsilini 1818-1825-ci illərdə Budişinski gimnaziyasında alıb. Leypsiq Universitetinə daxil olmasına katolik yepiskopu Franz Yuri Lok kömək görsədib. 1825-1829-cu illərdə orada ilahiyyat fakültəsində təhsil almışdır. Tələbə ikən Sorbo dili təbliğat cəmiyyətinin fəaliyyətlərində iştirak etmişdir. Heindrich Kriegar ilə əməkdaşlıq edərək, o, əl ilə yazılmış " Serbska nowina " jurnalını nəşr olunub. Yeniyetmə ikən Zejler sorb folkloru mövzularında vətənpərvərlik mahnıları yazır. Bu mahnılardan biri - "Gözəl gölməçə" Korla Avqust Kotsorun (1845) musiqisi ilə məşhurlaşdı və Sorbiyanın dövlət himni oldu. Zejler fəaliyyəti təkcə mahnı və ilahiyyatla məhdudlaşmırdı. 1825-ci ildə Zeiler Sorb tələbə qardaşlığı " Sorabia "-ya qoşulur. 1826-cı ildə Zejler F.Palacki və S.Milutinovic ilə Leypsiqdə görüşür və onların təsirləri altında o, slavyanların qarşılıqlı münasibəti ideyası ilə maraqlanır və slavyan dillərini öyrənməyə başlayır. Zejler 1841-1848-ci illərdə bir sıra əsərlərini jurnallarda çap etdirib, " Tydzenska Nowina " qəzetinin redaktoru olub. 1841-ci ildə "Jutnička" ədəbi qəzetinin nəşrinin təşəbbüskarlarından biri olmuşdur. 1847-ci ildə Zejler Sorb " Matitsa " -nın qurucularından biri idi və sonralar o "Chasopis"ində əməkdaşlıq etməyə başlayır.
Biblioqrafiya
Şeir və nəsrləri
- Hans Wučba. Budyšin, 1851
- Serbske basnje, swojemu wulce lubemu ludej podate k wužitku a zabawjenju. Budyšin, 1855
- Žnje: lyriska piesseń wot Handrija Seidlerja, do hudżby sestajana wot K.A. Kozora, spjewana 3. dżeń oktobera 1860 w Budyschinje. W Budyschinje: K. B. Hik, 1860. 16 s.
- Sso swoni měr!. W Budyschinje: S nakł. Macžicy Sverbskeje, 1871. 14, [1] s.
- Podlěćó = Der Vorsommer. Budyšin: [s.n.], 1886. 24 s.
- Mjeńše basnje a pěsnje. 1. Budyšin: Serbska studowa młodosć, 1883. [3], 328 s. Handrija zejlera zhromadźene spisy; zw. 1.
- Wjetše pěsnje a basnje. 2. Budyšin: Ćišć Smolerjec, 1883. 347 s. Handrija zejlera zhromadźene spisy; zw. 2.
- Bajki; Spěwy; Přełožki. Budyšin: Serbska studowa młodosć, 1891. IV, 479 s. Handrija Zejlera Zhromadźene spisy; Zw.4.
- Bajki = Fabule. Berlin: Volk und Wissen, 1955. 2 sv. Naša serbska knihovnička. Rjad B; zeš. 4, 5.
- Žně: lyriska pěseń: textowa knižka za oratorij "Žně" wot Korle Awgusta Kocora. Budyšin: Statny ensemble serbskeje ludoweje kultury, 1962. 31 s.
- Nazyma: lyriska pěseň. Budyšin: Ludowe nakładnistwo Domowina, [1964]. 53 stran, 3 nečíslované listy barevných obrazových příloh (ilustrace).
- Serbske oule. Wubral, rjadował a dosłowo napisał Kito Lorenc Budyšin: Domowina, 1966. 185 s.
- Serbske fabule. Wubrał, rjadował a dosłowo napisał: Kito Lorenc ; wobalka a ilustracije: Harri Förster. Budyšin: Ludowe nakładnistwo Domowina, 1966. 185 s.
- Nalčćo: lyriska pěseń; tekstowa knižka za oratorij Nalěčo wot Korle Awgusta Kocora. Budyšin: Domowina, 1972. 73 s., barev. obr. příl.
- Spěwaś njejsom zabył. Budyšyn: Domowina, 1974. 134 s.
Çex dilində tərcümələri
- Výbor písní. Praha: J. Otto, [mezi 1925 a 1945]. 98 s. Sborník světové poesie; Čís. 37.
- Výbor písní. Překlad Adolf Černý. 2. vyd. V Praze: Společnost přátel Lužice, 1945. 77 s. Lužickosrbská knihovnička; č. 27.
- Słónco, swoboda = Slunce - Svoboda. Česko-lužický věstník, 2008, 18(7-8), s. 49. ISSN 1212-0790.
- Hilžička. Česko-lužický věstník, 2010, 20(4), s. 25. ISSN 1212-0790.
- Hdźe su mi banty čerwjene = Kdepak mám stuhy červené. Česko-lužický věstník, 2016, 26(3), s. 17. ISSN 1212-0790.
- Pod Łazom rjana wjeska je = Padlý u Sadové. Česko-lužický věstník, 2016, 26(78), s. 49. ISSN 1212-0790.
Ədəbiyyat
- ČERNÝ, Adolf. Stawizny basnistwa łužiskich Serbow. Knižka 1., Basnistwo hornjołužjskich Serbow. Budyšin: Maćica serbska, 1910. iv, 109 s. (hornolužickosrbsky)
- BRĔZAN, Simon. Deutsche Aufklärung und sorbische nationale Wiedergeburt : eine literaturgeschichtliche Studie zur deutsch-sorbischen Wechselseitigkeit ; mit zwei Reprints und einer Handschrift. 1. vyd. Bautzen: Domowina-Verlag, 1993. 216 s. (Sorbisches Institut: Schriften des Sorbischen Instituts ; 4). . S. 72–99. (německy)
- PÁTA, Josef. Handrij Zejleŕ a jeho styky s Čechy a Slováky. Praha: nákl. vlast., 1923. 16 s. Zvl. otisk z Časopisu Národního musea, 1923.
- SCHOLZE-ŠOŁTA, Dietrich. Der Beitrag der Literatur zur Ausprägung sorbischer nationaler Identität. In: Edmund Pech, Dietrich Scholze. Zwischen Zwang und Beistand : deutsche Politik gegenüber den Sorben vom Wiener Kongress bis zur Gegenwart. Bautzen: Domowina-Verlag, 2003. Dostupné online. . S. 105–118. (německy)
- SCHOLZE, Dietrich. Zejler (Seiler) Handrij (Andreas) (Pseudonym: Boršćan) [online]. Příprava vydání Institut für Sächsische Geschichte und Volkskunde e.V.; redakce Martina Schattkowsky. Sächsische Biografie, 2014-10-10 [cit. 2018-10-31]. Dostupné online. (německy)
- THOMAS, Werner. Handrij Zejler : Pfarrer, Publizist, Patriot ; Begründer der modernen sorbischen Dichtkunst. Bautzen: Lusatia-Verlag Stübner, 1998. xvi s. (Bedeutende Lohsaer Persönlichkeiten). (německy)
- ULBRECHTOVÁ, Helena. Lužickosrbská literatura : její vývoj a pozice mezi středoevropskými literaturami. 1. vyd. Praha: Karolinum, 2009. 296 s. (Acta Universitatis Carolinae. Philologica. Monographia, ISSN 0567-8277 ; 154). . Kapitola Handrij Zejler jako zakladatel lužickosrbské literatury na rozcestí mezi osvícenstvím a romantismem, s. 56–69.
İstinadlar
- Handrij Zejler // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- "Arxivlənmiş surət". 2023-04-12 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-04-09.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Handriy Zeyler a sorb Handrij Zejler 1 fevral 1804 15 oktyabr 1872 Sorb sairi yazici folklor tedqiqatcisi O edebi sorb dilinin esasini qoyanlardan biridi Handriy Zeylera sorb Handrij ZejlerDogum tarixi 1 fevral 1804 1804 02 01 Dogum yeri ZalzenforstVefat tarixi 15 oktyabr 1872 1872 10 15 68 yasinda Vefat yeri LozaHeyat yoldaslari Yohanna roz Snayder 1815 1866 Usaqlari Maqdalena Elizabet 1855 1915 Mariya Olqa 1857 1928 Fealiyyeti sair yaziciEserlerinin dili Sorb dilleriUzvluyu Macica Serbska 1847 Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiSalzenforstdaki Zejler abidesiZejlerin mezari Handriy Zeyler Zalsenforst seherinde anadan olub Ilk tehsilini 1818 1825 ci illerde Budisinski gimnaziyasinda alib Leypsiq Universitetine daxil olmasina katolik yepiskopu Franz Yuri Lok komek gorsedib 1825 1829 cu illerde orada ilahiyyat fakultesinde tehsil almisdir Telebe iken Sorbo dili tebligat cemiyyetinin fealiyyetlerinde istirak etmisdir Heindrich Kriegar ile emekdasliq ederek o el ile yazilmis Serbska nowina jurnalini nesr olunub Yeniyetme iken Zejler sorb folkloru movzularinda vetenperverlik mahnilari yazir Bu mahnilardan biri Gozel golmece Korla Avqust Kotsorun 1845 musiqisi ile meshurlasdi ve Sorbiyanin dovlet himni oldu Zejler fealiyyeti tekce mahni ve ilahiyyatla mehdudlasmirdi 1825 ci ilde Zeiler Sorb telebe qardasligi Sorabia ya qosulur 1826 ci ilde Zejler F Palacki ve S Milutinovic ile Leypsiqde gorusur ve onlarin tesirleri altinda o slavyanlarin qarsiliqli munasibeti ideyasi ile maraqlanir ve slavyan dillerini oyrenmeye baslayir Zejler 1841 1848 ci illerde bir sira eserlerini jurnallarda cap etdirib Tydzenska Nowina qezetinin redaktoru olub 1841 ci ilde Jutnicka edebi qezetinin nesrinin tesebbuskarlarindan biri olmusdur 1847 ci ilde Zejler Sorb Matitsa nin qurucularindan biri idi ve sonralar o Chasopis inde emekdasliq etmeye baslayir BiblioqrafiyaHandriy Zeyler abidesiSeir ve nesrleri Hans Wucba Budysin 1851 Serbske basnje swojemu wulce lubemu ludej podate k wuzitku a zabawjenju Budysin 1855 Znje lyriska piessen wot Handrija Seidlerja do hudzby sestajana wot K A Kozora spjewana 3 dzen oktobera 1860 w Budyschinje W Budyschinje K B Hik 1860 16 s Sso swoni mer W Budyschinje S nakl Maczicy Sverbskeje 1871 14 1 s Podleco Der Vorsommer Budysin s n 1886 24 s Mjense basnje a pesnje 1 Budysin Serbska studowa mlodosc 1883 3 328 s Handrija zejlera zhromadzene spisy zw 1 Wjetse pesnje a basnje 2 Budysin Cisc Smolerjec 1883 347 s Handrija zejlera zhromadzene spisy zw 2 Bajki Spewy Prelozki Budysin Serbska studowa mlodosc 1891 IV 479 s Handrija Zejlera Zhromadzene spisy Zw 4 Bajki Fabule Berlin Volk und Wissen 1955 2 sv Nasa serbska knihovnicka Rjad B zes 4 5 Zne lyriska pesen textowa knizka za oratorij Zne wot Korle Awgusta Kocora Budysin Statny ensemble serbskeje ludoweje kultury 1962 31 s Nazyma lyriska pesen Budysin Ludowe nakladnistwo Domowina 1964 53 stran 3 necislovane listy barevnych obrazovych priloh ilustrace Serbske oule Wubral rjadowal a doslowo napisal Kito Lorenc Budysin Domowina 1966 185 s Serbske fabule Wubral rjadowal a doslowo napisal Kito Lorenc wobalka a ilustracije Harri Forster Budysin Ludowe nakladnistwo Domowina 1966 185 s Nalcco lyriska pesen tekstowa knizka za oratorij Naleco wot Korle Awgusta Kocora Budysin Domowina 1972 73 s barev obr pril Spewas njejsom zabyl Budysyn Domowina 1974 134 s Cex dilinde tercumeleri Sorb himninin elyazmasiVybor pisni Praha J Otto mezi 1925 a 1945 98 s Sbornik svetove poesie Cis 37 Vybor pisni Preklad Adolf Cerny 2 vyd V Praze Spolecnost pratel Luzice 1945 77 s Luzickosrbska knihovnicka c 27 Slonco swoboda Slunce Svoboda Cesko luzicky vestnik 2008 18 7 8 s 49 ISSN 1212 0790 Hilzicka Cesko luzicky vestnik 2010 20 4 s 25 ISSN 1212 0790 Hdze su mi banty cerwjene Kdepak mam stuhy cervene Cesko luzicky vestnik 2016 26 3 s 17 ISSN 1212 0790 Pod Lazom rjana wjeska je Padly u Sadove Cesko luzicky vestnik 2016 26 78 s 49 ISSN 1212 0790 EdebiyyatCERNY Adolf Stawizny basnistwa luziskich Serbow Knizka 1 Basnistwo hornjoluzjskich Serbow Budysin Macica serbska 1910 iv 109 s hornoluzickosrbsky BRĔZAN Simon Deutsche Aufklarung und sorbische nationale Wiedergeburt eine literaturgeschichtliche Studie zur deutsch sorbischen Wechselseitigkeit mit zwei Reprints und einer Handschrift 1 vyd Bautzen Domowina Verlag 1993 216 s Sorbisches Institut Schriften des Sorbischen Instituts 4 ISBN 978 3 7420 0818 3 S 72 99 nemecky PATA Josef Handrij Zejleŕ a jeho styky s Cechy a Slovaky Praha nakl vlast 1923 16 s Zvl otisk z Casopisu Narodniho musea 1923 SCHOLZE SOLTA Dietrich Der Beitrag der Literatur zur Auspragung sorbischer nationaler Identitat In Edmund Pech Dietrich Scholze Zwischen Zwang und Beistand deutsche Politik gegenuber den Sorben vom Wiener Kongress bis zur Gegenwart Bautzen Domowina Verlag 2003 Dostupne online ISBN 978 3 7420 1960 8 S 105 118 nemecky SCHOLZE Dietrich Zejler Seiler Handrij Andreas Pseudonym Borscan online Priprava vydani Institut fur Sachsische Geschichte und Volkskunde e V redakce Martina Schattkowsky Sachsische Biografie 2014 10 10 cit 2018 10 31 Dostupne online nemecky THOMAS Werner Handrij Zejler Pfarrer Publizist Patriot Begrunder der modernen sorbischen Dichtkunst Bautzen Lusatia Verlag Stubner 1998 xvi s Bedeutende Lohsaer Personlichkeiten nemecky ULBRECHTOVA Helena Luzickosrbska literatura jeji vyvoj a pozice mezi stredoevropskymi literaturami 1 vyd Praha Karolinum 2009 296 s Acta Universitatis Carolinae Philologica Monographia ISSN 0567 8277 154 ISBN 978 80 246 1408 3 Kapitola Handrij Zejler jako zakladatel luzickosrbske literatury na rozcesti mezi osvicenstvim a romantismem s 56 69 IstinadlarHandrij Zejler Brockhauz Ensiklopediyasi alm Arxivlenmis suret 2023 04 12 tarixinde Istifade tarixi 2023 04 09