Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Marneuli (gürc. მარნეული; azərb. Sarvan) — Gürcüstan Respublikasının Aşağı Kartli mxaresində şəhər, Marneuli bələdiyyəsinin inzibati mərkəzi. 1929-cu ilədək Sarvan, Zaqafqaziyada ilk dəfə rayon inzibati-ərazi bölgüsü təsis edildikdən sonra isə 1947-ci ilə kimi Borçalı, 1947-ci ildən 1952-ci ilədək Sərvan, 1952-ci ildən sonra isə Marneuli adını daşımışdır.
| Şəhər | |||||
| Marneuli | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| მარნეული | |||||
 | |||||
| |||||
| Ölkə | |||||
| Tarixi və coğrafiyası | |||||
| Mərkəzin hündürlüyü | 420 ± 1 m | ||||
| Saat qurşağı | | ||||
| Əhalisi | |||||
| Əhalisi |
| ||||
| Rəqəmsal identifikatorlar | |||||
| Telefon kodu | +995 357 | ||||
| Poçt indeksi | 3000 | ||||
| Digər | |||||
| marneuli.ge | |||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
Etimologiya
SarvanAzərbaycan dilində "dəvəçi" deməkdir.Fars dilindən alınan sözün əsli "sərban" (fars. ساربان) olub, "dəvələrin hamisi" deməkdir.
Tarix
Marneuli 1964-cü ildə şəhər statusunu almışdır. İkinci dünya müharibəsinin başlanmasından az sonra 1941-ci ildə o vaxtlar kənd olan Marneuli yaxınlığında Sovet ordusunun hərbi Aerodromu tikilərək istifadəyə verilmişdir. Aerodromdakı təyyarələr Almaniya ordusuna qarşı bir sıra döyüşlərdə iştirak edirdi. Müharibə bitdikdən sonra bu aerodromda yerləşən alaya aid təyyarələr və HHM qoşunları SSRİnin cənub sərhədlərinin qorunmasına nəzarət edir və həmçinin Əfqanıstandakı müharibədə iştirak etmişdi. SSRİ-nin dağılmasının ardından aerodrom Gürcüstan Ordusunun nəzarətinə verildi. 2008-ci ildə Rusiya ilə Gürcüstan arasındakı müharibə zamanı Rusiyaya məxsus qırıcı təyyarələr aerodromu bombaladı, nəticədə 4 nəfər etnik gürcü hərbçisi həlak oldu.
Əhalisi
Milli tərkibi
17-24 yanvar 2014-cü il Ümumgürcüstan əhali siyahıyaalınmasına əsasən Marneuli şəhərində 20.211 nəfər, Şaumyan qəsəbəsində isə 3.630 nəfər əhali yaşayır. Burada yaşayan toplam 20.211 nəfər əhalinin 84 %-ni azərbaycanlılar, 10,5 %-ni gürcülər, 3,7 %-ni ermənilər, 0,6 %-ni ruslar, 0,4 %-ni isə urumlar təşkil edir.
| Etnik qrup | 1939 sa. | Nisbəti | 1989 sa. | Nisbəti |
|---|---|---|---|---|
| cəmi | 4 233 | 100 % | 27 118 | 100 % |
| azərbaycanlı | 3 459 | 81.72 % | 18 498 | 68.21 % |
| erməni | 256 | 6.05 % | 1 455 | 5.37 |
| urum | 17 | 0.4 % | 2 399 | 8.85 % |
| gürcü | 26 | 0.61 % | 2 091 | 7.71 % |
| rus və ukraynalı | 345 | 8.15 % | 2 304 | 9 % |
| osetin | 1 | 0.02 % | 72 | 0.27 % |
| kürd və | 1 | 0.2 % | 6 | 0.02 |
| alman | 20 | 0.47 % | ... | ... |
| assuriyalı | 33 | 0.78 % | ... | ... |
| digər | 75 | 1.78 % | 293 | 1.08 % |
İqtisadiyyat
Marneuli şəhərində heç bir iri sənaye müəssisəsi fəaliyyət göstərmir. Şəhərdə yalnız kiçik bir konserv zavodu və bir dəmir-beton zavodu fəaliyyətdədir. Əhalisinin əksəriyyəti tikinti, ticarət, təhsil və kənd təsərrüfatı sahəsində işləyir. Bundan başqa Gürcüstanda becərilən tütünün 78%-i Marneulidə yetişdirilir. Şəhərdə dəmiryolu stansiyası da mövcuddur.
Təhsil
Marneulidəki orta məktəblərin əksəriyyətində təhsil azərbaycan dilində aparılır. 2008-ci ildə Marneulidə açılıb. Bu təhsil ocağında Gürcüstanda fəaliyyət göstərəcək 124 Azərbaycan məktəbi üçün müəllim kadrları hazırlanması nəzərdə tutulur. Əvvəllər bu məktəblərdə işləmək üçün kadrlar Azərbaycandan göndərilsə də, müstəqillik dövründə bu proses dayandırılıb. Universitet rəhbərliyinin keçirdiyi sorğuya görə hazırda Azərbaycan dilində təhsil verən məktəblərdə 35 min şagirdə 4 min müəllim dərs deyir və bu məktəblərdə 800-ə qədər kadr çatışmır. İlk təhsil ilində bura 80 tələbə qəbul olunub. 2015-ci ildə universitetin fəaliyyəti dayandırılıb.
İstinadlar
- https://www.geostat.ge/en/modules/categories/41/population.
- Georgian Post. 1805.
- Марнеули // Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасы: [10 ҹилддә]. VI ҹилд: Куба—Мисир. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1982. С. 324.
- Azərbaycan Respublikası: Atlas 2022-03-15 at the Wayback Machine, səh. 14, 16, 26, 28, 34, 40, 44, 46, 48, 52 və 54.
- Azərbaycan Respublikası Dövlət Torpaq və Xəritəçəkmə Komitəsi tərəfindən Bakıda nəşr olunmuş Azərbaycan Respublikasının Fiziki 2016-08-12 at the Wayback Machine və Siyasi xəritəsi 2017-05-10 at the Wayback Machine
- Hacılı, Asif. "Yaxın və uzaq Borçalı". 525-ci qəzet (az.). 17 oktyabr 2020. səh. 20–21. 2021-06-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-16.
- Sarvan // Azərbaycan toponimlərinin ensiklopedik lüğəti. 2 cilddə (az.). II. Bakı: Şərq-Qərb. 2007. səh. 179. 2021-07-31 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-16.
- Əhmədov, Bəşir. Sarvan // Etimologiya lüğəti (az.). Bakı: Altun Kitab. 2015. 2021-06-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-16.
- Dehxuda, Əli Əkbər. ساربان // Dehxuda Lüğəti İnstitutu (redaktor). Dehxuda lüğəti (ingilis). Tehran: University of Tehran Press. 1931. 2022-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-07-16.
- "166-cı Aviasiya Alayının Saytı". 2012-08-15 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-08-20.
- . 2011-09-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-08-20.
- Population statistics of Eastern Europe: [1] 2018-11-04 at the Wayback Machine
- Sitat səhvi: Yanlış
<ref>teqi;2002 census all places of Georgiaadlı istinad üçün mətn göstərilməyib - "Arxivlənmiş surət". 2018-11-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-07.
- The European Centre for Minority Issues Caucasus: Jonathan Wheatley. Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia 2013-11-12 at the Wayback Machine. ECMI Working Paper #23. February, 2005
- Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа: Борчалинский район (1939 г.) 2013-05-09 at the Wayback Machine—>село Борчало
- The European Centre for Minority Issues Caucasus: Ethnic Groups of Georgia: Census 1989 (Total/Percentage) 2013-04-23 at the Wayback Machine
- Marneulidə Heydər Əliyev adına Gürcüstan-Azərbaycan Humanitar Universiteti açılıb[ölü keçid]
- "Nazirlikdən Heydər Əliyev adına universitetin bağlanmasına - Reaksiya". 2022-07-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-05-30.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Marneuli gurc მარნეული azerb Sarvan Gurcustan Respublikasinin Asagi Kartli mxaresinde seher Marneuli belediyyesinin inzibati merkezi 1929 cu iledek Sarvan Zaqafqaziyada ilk defe rayon inzibati erazi bolgusu tesis edildikden sonra ise 1947 ci ile kimi Borcali 1947 ci ilden 1952 ci iledek Servan 1952 ci ilden sonra ise Marneuli adini dasimisdir SeherMarneuliმარნეულიBayraq Gerb41 29 49 sm e 44 48 39 s u Olke GurcustanTarixi ve cografiyasiMerkezin hundurluyu 420 1 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 24 928 nef 2023 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 995 357Poct indeksi 3000Digermarneuli geMarneuli Vikianbarda elaqeli mediafayllarEtimologiyaSarvan Azerbaycan dilinde deveci demekdir Fars dilinden alinan sozun esli serban fars ساربان olub develerin hamisi demekdir TarixMarneuli 1964 cu ilde seher statusunu almisdir Ikinci dunya muharibesinin baslanmasindan az sonra 1941 ci ilde o vaxtlar kend olan Marneuli yaxinliginda Sovet ordusunun herbi Aerodromu tikilerek istifadeye verilmisdir Aerodromdaki teyyareler Almaniya ordusuna qarsi bir sira doyuslerde istirak edirdi Muharibe bitdikden sonra bu aerodromda yerlesen alaya aid teyyareler ve HHM qosunlari SSRInin cenub serhedlerinin qorunmasina nezaret edir ve hemcinin Efqanistandaki muharibede istirak etmisdi SSRI nin dagilmasinin ardindan aerodrom Gurcustan Ordusunun nezaretine verildi 2008 ci ilde Rusiya ile Gurcustan arasindaki muharibe zamani Rusiyaya mexsus qirici teyyareler aerodromu bombaladi neticede 4 nefer etnik gurcu herbcisi helak oldu EhalisiMilli terkibi 17 24 yanvar 2014 cu il Umumgurcustan ehali siyahiyaalinmasina esasen Marneuli seherinde 20 211 nefer Saumyan qesebesinde ise 3 630 nefer ehali yasayir Burada yasayan toplam 20 211 nefer ehalinin 84 ni azerbaycanlilar 10 5 ni gurculer 3 7 ni ermeniler 0 6 ni ruslar 0 4 ni ise urumlar teskil edir Marneuli seheri ehalisinin milli terkibi Etnik qrup 1939 sa Nisbeti 1989 sa Nisbeticemi 4 233 100 27 118 100 azerbaycanli 3 459 81 72 18 498 68 21 ermeni 256 6 05 1 455 5 37urum 17 0 4 2 399 8 85 gurcu 26 0 61 2 091 7 71 rus ve ukraynali 345 8 15 2 304 9 osetin 1 0 02 72 0 27 kurd ve 1 0 2 6 0 02alman 20 0 47 assuriyali 33 0 78 diger 75 1 78 293 1 08 IqtisadiyyatMarneuli seherinde hec bir iri senaye muessisesi fealiyyet gostermir Seherde yalniz kicik bir konserv zavodu ve bir demir beton zavodu fealiyyetdedir Ehalisinin ekseriyyeti tikinti ticaret tehsil ve kend teserrufati sahesinde isleyir Bundan basqa Gurcustanda becerilen tutunun 78 i Marneulide yetisdirilir Seherde demiryolu stansiyasi da movcuddur TehsilMarneulideki orta mekteblerin ekseriyyetinde tehsil azerbaycan dilinde aparilir 2008 ci ilde Marneulide acilib Bu tehsil ocaginda Gurcustanda fealiyyet gosterecek 124 Azerbaycan mektebi ucun muellim kadrlari hazirlanmasi nezerde tutulur Evveller bu mekteblerde islemek ucun kadrlar Azerbaycandan gonderilse de musteqillik dovrunde bu proses dayandirilib Universitet rehberliyinin kecirdiyi sorguya gore hazirda Azerbaycan dilinde tehsil veren mekteblerde 35 min sagirde 4 min muellim ders deyir ve bu mekteblerde 800 e qeder kadr catismir Ilk tehsil ilinde bura 80 telebe qebul olunub 2015 ci ilde universitetin fealiyyeti dayandirilib Istinadlarhttps www geostat ge en modules categories 41 population Georgian Post 1805 Marneuli Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasy 10 ҹilddә VI ҹild Kuba Misir Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1982 S 324 Azerbaycan Respublikasi Atlas 2022 03 15 at the Wayback Machine seh 14 16 26 28 34 40 44 46 48 52 ve 54 Azerbaycan Respublikasi Dovlet Torpaq ve Xeritecekme Komitesi terefinden Bakida nesr olunmus Azerbaycan Respublikasinin Fiziki 2016 08 12 at the Wayback Machine ve Siyasi xeritesi 2017 05 10 at the Wayback Machine Hacili Asif Yaxin ve uzaq Borcali 525 ci qezet az 17 oktyabr 2020 seh 20 21 2021 06 27 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 16 Sarvan Azerbaycan toponimlerinin ensiklopedik lugeti 2 cildde az II Baki Serq Qerb 2007 seh 179 2021 07 31 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 16 Ehmedov Besir Sarvan Etimologiya lugeti az Baki Altun Kitab 2015 2021 06 30 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 16 Dehxuda Eli Ekber ساربان Dehxuda Lugeti Institutu redaktor Dehxuda lugeti ingilis Tehran University of Tehran Press 1931 2022 07 29 tarixinde Istifade tarixi 2021 07 16 166 ci Aviasiya Alayinin Sayti 2012 08 15 tarixinde Istifade tarixi 2011 08 20 2011 09 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 08 20 Population statistics of Eastern Europe 1 2018 11 04 at the Wayback Machine Sitat sehvi Yanlis lt ref gt teqi 2002 census all places of Georgia adli istinad ucun metn gosterilmeyib Arxivlenmis suret 2018 11 04 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 07 The European Centre for Minority Issues Caucasus Jonathan Wheatley Obstacles Impeding the Regional Integration of the Kvemo Kartli Region of Georgia 2013 11 12 at the Wayback Machine ECMI Working Paper 23 February 2005 Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Borchalinskij rajon 1939 g 2013 05 09 at the Wayback Machine gt selo Borchalo The European Centre for Minority Issues Caucasus Ethnic Groups of Georgia Census 1989 Total Percentage 2013 04 23 at the Wayback Machine Marneulide Heyder Eliyev adina Gurcustan Azerbaycan Humanitar Universiteti acilib olu kecid Nazirlikden Heyder Eliyev adina universitetin baglanmasina Reaksiya 2022 07 29 tarixinde Istifade tarixi 2016 05 30 Xarici kecidler