Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Turbin (lat. turbare — dönən) ― mayelərin, qazların kinetik enerjisini fırlanma hərkətinə çevirən enerji maşınlarına aid edilir. Tətbiq olunan mayenin şırnağı rotorda oturdulmuş pərlərə dəyərək onu fırladır. Əldə edilən güc rotora bərkidilmiş iş maşının, məsələn, generatorun valına ötürülür. İş maşınının sabit dönmə momenti turbinin fırlanmasını tənzim edir.
Turbinlər elektrik enerjisinin alınması üçün atom və istilik elektrik stansiyalarında, həmçinin gəmilərdə, təyyarələrdə hidrodinamik ötürmənin tərkib hissəsi kimi tətbiq olunurlar. Turbinlərlə oxşarlığı olan, əksinə işləmə prinsipnə malik olanlara nasoslar və kompressorlar aiddirlər.
Turbinlər insan tərəfindən indiyə kimi hazırlanmış ən böyük maşın hesab olunur. Onların gücü 1,5 GVatt həddində ola bilir.
Tipləri
- Sıxılan mayelərlə işləyən (istilik maşınları)
- Qaz turbini
- Şırnaqla işləyən turbin
- Sıxılmayan mayelərlə işləyən (hidravlik maşınlar)
- Konstruksiyasına görə
- Axial quruluşlu (məs. Kaplan-Turbini)
- Radial quruluşlu (məs. B. Pelton-Turbini)
Tarixi haqqında
XİX əsrin sonunda elektrikləşmə epoxasının qədəm qoyması ilə sənayeləşmə prosesi daha güclü şəkildə genişlənərək Avropanın başqa ölkələrini bürüməyə başlayır. Elektrik maşınlarının böyük həcmdə istehsal edilməsi onu istehsalın və məişətin çox sahələrində tətbiqini mümkün etmişdir. Bunun nəticəsində elektrik enerjisinə getdikcə artan tələbat elektrik stansiyalarının işlədilməsi üçün daha güclü enerji mənbələrinə ehtiyacı artırmışdır. Bu problem buxarla işləyən turbinlərin ixtirası ilə həll edilmişdir. 1883-cü ildə isveçrəli Karl de Lavalın (ingl. Carl Gustav Patrik de Laval) düzəltdiyi buxar turbini 770 m/s sürətinə malik olaraq gücü adi buxar maşınınkından on dəfə artıq idi. Bu turbinin işləmə prinsipi belədir. Dörd borudan verilən buxar carxın pərlərinə yönəldilir. Yüksək təzyiq altında olan buxar pərlər üzrə axaraq onu fırladır. Çarxın dönməsi nəticəsində istilik enerjisi mexaniki enerjiyə çevrilir. Laval ilə eyni vaxtda ingilis mühəndisi Çarlz Parsons çox pilləli buxar turbinini ixtira edir. Parsonun düzəltdiyi turbindən həm elektrik stansiyalarının işlənməsində, həm də gəmilərin sürətlə hərəkət etdirilməsi üçün tətbiq edilirdi. 1884-cü ildə amerikalı Pelton böyük təzyiq altında şırnaqla işləyən hidroturbini ixtira edir. Hidroturbinlərin faydalı iş əmsalı çox yüksək idi, təxminən 80%-i təşkil edirdi. Bundan əlavə hidroturbinlərin tətbiqi ilə əldə edilən enerji ucuz başa gəlirdi.
Sonralar səneyenin inkişafı bütün dünyanı bürüdükcə elektrik enerjisi və bununla bağlı olaraq onun alınma mənbələrinə olan tələbat da artmışdır. Bu turbinlərin sürətlə inkişafını və tətbiqini stimullaşdırmışdır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Turbin diaqnostikası: turbin nasazlığının əsas əlamətləri". 2021-01-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-09-04.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turbin lat turbare donen mayelerin qazlarin kinetik enerjisini firlanma herketine ceviren enerji masinlarina aid edilir Tetbiq olunan mayenin sirnagi rotorda oturdulmus perlere deyerek onu firladir Elde edilen guc rotora berkidilmis is masinin meselen generatorun valina oturulur Is masininin sabit donme momenti turbinin firlanmasini tenzim edir Buxar turbinin qurasdirilmasi Siemens AG firmasi AFR Turbinler elektrik enerjisinin alinmasi ucun atom ve istilik elektrik stansiyalarinda hemcinin gemilerde teyyarelerde hidrodinamik oturmenin terkib hissesi kimi tetbiq olunurlar Turbinlerle oxsarligi olan eksine isleme prinsipne malik olanlara nasoslar ve kompressorlar aiddirler Turbinler insan terefinden indiye kimi hazirlanmis en boyuk masin hesab olunur Onlarin gucu 1 5 GVatt heddinde ola bilir Tipleri Sixilan mayelerle isleyen istilik masinlari Qaz turbini Sirnaqla isleyen turbinSixilmayan mayelerle isleyen hidravlik masinlar Kulek turbiniKonstruksiyasina goreAxial quruluslu mes Kaplan Turbini Radial quruluslu mes B Pelton Turbini Tarixi haqqinda XIX esrin sonunda elektriklesme epoxasinin qedem qoymasi ile senayelesme prosesi daha guclu sekilde genislenerek Avropanin basqa olkelerini burumeye baslayir Elektrik masinlarinin boyuk hecmde istehsal edilmesi onu istehsalin ve meisetin cox sahelerinde tetbiqini mumkun etmisdir Bunun neticesinde elektrik enerjisine getdikce artan telebat elektrik stansiyalarinin isledilmesi ucun daha guclu enerji menbelerine ehtiyaci artirmisdir Bu problem buxarla isleyen turbinlerin ixtirasi ile hell edilmisdir 1883 cu ilde isvecreli Karl de Lavalin ingl Carl Gustav Patrik de Laval duzeltdiyi buxar turbini 770 m s suretine malik olaraq gucu adi buxar masininkindan on defe artiq idi Bu turbinin isleme prinsipi beledir Dord borudan verilen buxar carxin perlerine yoneldilir Yuksek tezyiq altinda olan buxar perler uzre axaraq onu firladir Carxin donmesi neticesinde istilik enerjisi mexaniki enerjiye cevrilir Laval ile eyni vaxtda ingilis muhendisi Carlz Parsons cox pilleli buxar turbinini ixtira edir Parsonun duzeltdiyi turbinden hem elektrik stansiyalarinin islenmesinde hem de gemilerin suretle hereket etdirilmesi ucun tetbiq edilirdi 1884 cu ilde amerikali Pelton boyuk tezyiq altinda sirnaqla isleyen hidroturbini ixtira edir Hidroturbinlerin faydali is emsali cox yuksek idi texminen 80 i teskil edirdi Bundan elave hidroturbinlerin tetbiqi ile elde edilen enerji ucuz basa gelirdi Sonralar seneyenin inkisafi butun dunyani burudukce elektrik enerjisi ve bununla bagli olaraq onun alinma menbelerine olan telebat da artmisdir Bu turbinlerin suretle inkisafini ve tetbiqini stimullasdirmisdir Hemcinin baxAktiv turbinIstinadlar Turbin diaqnostikasi turbin nasazliginin esas elametleri 2021 01 26 tarixinde Istifade tarixi 2020 09 04