Kürdüstan qəzası (rus. Курдистанский уезд) və ya Qızıl Kürdüstan (rus. Красный Курдистан, kürd. Кöрдьстана Сор) — 1923–1929-cu illərdə Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının ərazisində mövcud olmuş qəza. Qəza Sergey Kirovun təklifi ilə 1923-cü il 21 iyun Azərbaycan SSR Xalq Komissarları Sovetinin iclasında yaradılmışdır. Kürdüstan qəzasının ilk mərkəzi Pircahan kəndi idi. Daha sonralar mərkəz Laçın şəhərinə köçürülmüşdür. Qəzanın ilk katibi Şuşada dünyaya gəlmiş, azərbaycanlı bolşevik Hüsü Hacıyev idi. 1926-cı ildəki siyahıya alınmada Kürdüstan qəzasında əhalinin etnik tərkibi 72,3% kürd, 26,7% türklər olsa da, əhalinin 92,5%-nin ana dili türk dili və yalnız 6,1%-nin ana dili kürd dili olmuşdur.SSRİ daxilində inzibati ərazi vahidlərinin dəyişdirilməsi sahəsindəki islahatlar zamanı ASSR-in 1929-cu il 8 aprel tarixli qərarı ilə Kürdüstan qəzası da ləğv edilmişdir.
Kürdüstan qəzası | |
---|---|
Ölkə | |
İnzibati mərkəz | Laçın |
Tarixi və coğrafiyası | |
Yaradılıb | 7 iyul 1923 |
Ləğv edilib | 8 aprel 1929 |
Əhali
Etnik tərkib
Etnik qrup | Bütün qəza | Laçın ş. | Qaraqışlaq d. | Kəlbəcər d. | Qoturlu d. | Qubadlı d. | Kürdhacı d. | Muradxanlı d. |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cəmi | 51 426 | 435 | 6 050 | 12 046 | 4 888 | 13 533 | 8 285 | 6 189 |
kürd | 37 182 | 110 | 6 003 | 11 967 | 4 873 | 1 | 8 169 | 6 059 |
azərbaycanlı | 13 745 | 164 | 21 | 62 | 13 | 13 367 | 99 | 19 |
erməni | 373 | 66 | 8 | 12 | 2 | 162 | 13 | 110 |
rus | 81 | 57 | 15 | 4 | y. | 1 | 3 | 1 |
ukraynalı | 20 | 18 | 2 | y. | y. | y. | y. | y. |
gürcü | 3 | 3 | y. | y. | y. | y. | y. | y. |
alman | 2 | 2 | y. | y. | y. | y. | y. | y. |
tatar | 1 | y. | 1 | y. | y. | y. | y. | y. |
avar | 1 | 1 | y. | y. | y. | y. | y. | y. |
ləzgi | 1 | 1 | y. | y. | y. | y. | y. | y. |
Dil
Ana dili | Bütün qəza | Laçın ş. | Qaraqışlaq d. | Kəlbəcər d. | Qoturlu d. | Qubadlı d. | Kürdhacı d. | Muradxanlı d. |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Cəmi | 51 426 | 435 | 6 050 | 12 046 | 4 888 | 13 533 | 8 285 | 6 189 |
azərbaycanca | 47 594 | 274 | 4 186 | 11 658 | 3 965 | 13 328 | 8 122 | 6 061 |
kürdcə | 3 123 | 2 | 1 799 | 298 | 871 | y. | 141 | 12 |
ermənicə | 380 | 65 | 14 | 12 | 2 | 162 | 13 | 112 |
rusca | 98 | 74 | 16 | 4 | y. | 1 | 3 | y. |
ukraynaca | 5 | 4 | 1 | y. | y. | y. | y. | y. |
gürcücə | 3 | 3 | y. | y. | y. | y. | y. | y. |
almanca | 1 | 1 | y. | y. | y. | y. | y. | y. |
farsca | 1 | 1 | y. | y. | y. | y. | y. | y. |
tatarca | 1 | y. | 1 | y. | y. | y. | y. | y. |
İstinadlar
- . 2017-02-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-04-04.
- Административно-территориальное деление Азербайджанской Республики. Президентская Библиотека, Баку, 2007
- . 2012-02-12 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2012-04-04.
- Ethno-Caucasus, Этнодемография Кавказа :Курдистанский уезд (перепись 1926 года) 2022-06-19 at the Wayback Machine
- Всесоюзная перепись населения 17 декабря 1926 года, т. IV, пт.14, Центральное статистическое управление СССР, М., 1929, с. 13.
Əlavə ədəbiyyat
- Букшпан А. Азербайджанские курды: Лачин, Кельбаджары, Нахкрай: Заметки /А. Букшпан; Выпускающий. З. Агаев Азербайджанский Гос. Научно-Исследоват. Институт Отделение Востока Баку, 1932.- 94 с.
Xarici keçidlər
- Qorbaçov Laçında "Kürdüstan" yaratmaq istəyib? — ARAŞDIRMA 2016-03-24 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Kurdustan deqiqlesdirme Kurdustan qezasi rus Kurdistanskij uezd ve ya Qizil Kurdustan rus Krasnyj Kurdistan kurd Kordstana Sor 1923 1929 cu illerde Azerbaycan Sovet Sosialist Respublikasinin erazisinde movcud olmus qeza Qeza Sergey Kirovun teklifi ile 1923 cu il 21 iyun Azerbaycan SSR Xalq Komissarlari Sovetinin iclasinda yaradilmisdir Kurdustan qezasinin ilk merkezi Pircahan kendi idi Daha sonralar merkez Lacin seherine kocurulmusdur Qezanin ilk katibi Susada dunyaya gelmis azerbaycanli bolsevik Husu Haciyev idi 1926 ci ildeki siyahiya alinmada Kurdustan qezasinda ehalinin etnik terkibi 72 3 kurd 26 7 turkler olsa da ehalinin 92 5 nin ana dili turk dili ve yalniz 6 1 nin ana dili kurd dili olmusdur SSRI daxilinde inzibati erazi vahidlerinin deyisdirilmesi sahesindeki islahatlar zamani ASSR in 1929 cu il 8 aprel tarixli qerari ile Kurdustan qezasi da legv edilmisdir Kurdustan qezasiOlke SSRIInzibati merkez LacinTarixi ve cografiyasiYaradilib 7 iyul 1923Legv edilib 8 aprel 1929EhaliEtnik terkib Kurdustan qezasi Etnik qrup Butun qeza Lacin s Qaraqislaq d Kelbecer d Qoturlu d Qubadli d Kurdhaci d Muradxanli d Cemi 51 426 435 6 050 12 046 4 888 13 533 8 285 6 189kurd 37 182 110 6 003 11 967 4 873 1 8 169 6 059azerbaycanli 13 745 164 21 62 13 13 367 99 19ermeni 373 66 8 12 2 162 13 110rus 81 57 15 4 y 1 3 1ukraynali 20 18 2 y y y y y gurcu 3 3 y y y y y y alman 2 2 y y y y y y tatar 1 y 1 y y y y y avar 1 1 y y y y y y lezgi 1 1 y y y y y y Dil Kurdustan qezasi Ana dili Butun qeza Lacin s Qaraqislaq d Kelbecer d Qoturlu d Qubadli d Kurdhaci d Muradxanli d Cemi 51 426 435 6 050 12 046 4 888 13 533 8 285 6 189azerbaycanca 47 594 274 4 186 11 658 3 965 13 328 8 122 6 061kurdce 3 123 2 1 799 298 871 y 141 12ermenice 380 65 14 12 2 162 13 112rusca 98 74 16 4 y 1 3 y ukraynaca 5 4 1 y y y y y gurcuce 3 3 y y y y y y almanca 1 1 y y y y y y farsca 1 1 y y y y y y tatarca 1 y 1 y y y y y Istinadlar 2017 02 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 04 04 Administrativno territorialnoe delenie Azerbajdzhanskoj Respubliki Prezidentskaya Biblioteka Baku 2007 2012 02 12 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2012 04 04 Ethno Caucasus Etnodemografiya Kavkaza Kurdistanskij uezd perepis 1926 goda 2022 06 19 at the Wayback Machine Vsesoyuznaya perepis naseleniya 17 dekabrya 1926 goda t IV pt 14 Centralnoe statisticheskoe upravlenie SSSR M 1929 s 13 Elave edebiyyatBukshpan A Azerbajdzhanskie kurdy Lachin Kelbadzhary Nahkraj Zametki A Bukshpan Vypuskayushij Z Agaev Azerbajdzhanskij Gos Nauchno Issledovat Institut Otdelenie Vostoka Baku 1932 94 s Xarici kecidlerQorbacov Lacinda Kurdustan yaratmaq isteyib ARASDIRMA 2016 03 24 at the Wayback Machine