Div — Azərbaycan nağıllarının personajlarından biri. Avestadakı cinayətkar obrazından yaradılmışdır. Yarım heyvan, yarım insan nəhəng, azman əfsanəvi varlıqdır. Nağıllarda divin növləri də var: Ağ Div, Qara Div, Zili div və s.
Mənşəyi və xüsusiyyətləri
Div obrazı atəşpərəstlərin müqəddəs kitabı olan Avestanın 'Vi Dayevo Datom' ve ya 'Vidivdad' , 'Vendidat' adlanan (tərcüməsi 'Divlərə qarşı qanun') fəslindəki cinayətkar təsvirindən yaranmışdır. Kitaba görə cinayətkarlar dinindən dönənlər və dini ayinlərə riayət etmədiklərinə görə ictimai-təhlükəli əməllərə əl alanlardır.
Nağıllardakı divlər nağıllarda insanları yeyir, böyük qulaqlı, böyük dişli, böyük ağızlı dəyişik növləri vardır. Böyük qulaqlı nəhənglər yer altında yaşayırlar. Bəzən alt dodağı yerdə, üst dodağı göydə bir zənci olaraq görünürlər. Əlində çox vaxt heyvan başlı bir çubuğu və ya toppuzu tapılar. Bu topuza çoxmar (çoqmar) deyilir. Yeraltında qaranlıqlar içində, dağlardakı böyük mağaralarda və sularda oturarlar. Nəhəng anaları bir sinələrini çiyinlərinə atarlar. İnsan və qoyun yeməyi sevərlər. Ruhları başqa bir yerdəki bir şüşədə və ya sandıqda blogçuya məxsusdur.
Nağıllara görə yaşadıqları yerlər
Araşdırılan nağıllarda divlerin yaşadıqları yerlər fərqli fərqli formalarda izah edilməkdədir:
- Suda yaşarlar: Bu sular qaynaq suları, çaylar, göllər və dənizlər olaraq müxtəlif nağıllarda yer alır.
- Meşələrdə yaşarlar: İnsan ayağı dəyməmiş, tez bölgələrdə, insanlardan uzaq evlərini, saraylarını qurarlar. Daha çox ovlanaraq dolanarlar.
- Dağlarda yaşarlar: Dağlardakı mağara, nəhənglərin yaşadıqları yerlərdən biridir. Mağaralar kimi zaman nəhənglərin evlərinə, saraylarına gedən yolun ağızı sayılar. Kimi nağıllarda mağaralar çox genşitir.
- Su, meşə və dağ bir yerdə: Kimi nağıllarda sayılan bu üç xüsusiyyətin bir yerdədir. Yəni su kənarındakı meşənin içindəki mağarada yaşayarlar.
Ana Div / Div Anası
Nağıllarda nəhəng anaları çox iri məməli olaraq təsvir edilirlər. Məmələrinin birini sol çiyininə, birini sağ çiyininə atarlar. Qəhrəman gizlicə gəlib nəhəng anasının arxasına atdığı məməsindən südünü əmir. Beləcə nəhəng anasının "oğlu" (və ya "qızı") olar, nəhəng anası da ona bir daha toxunmaz. Div anaları nağıllarda müsbət xarakterlər olaraq da iştirak edə bilərlər. Məsələn:
- "Bir az istirahət etmək üçün mağaraya girincə küncdə bir div anası görmüş. Div anası sağ məməsini sol çiyininə, sol məməsini sağ çiyininə atmış, xəmir yoğururmuş."
Baba Div / Div Atası
Kişi nəhənglərin çoxu tək başlarına, mağaralarda, qızıl köşklərində ya da görkəmli saraylarında yaşayarlar.
Bu personaj atəşpərəstliyi dövlət dini elan etmiş Əhəmənilər İmperiyasının ağır cinayət törətmiş cinayətkarların qohumlarının əmlaklarının müsadirə etmə siyasətinə uyğunlaşdırılıb. Bundan başqa, qeyd olunan cinayət hüququ zəngin insanların övladlarına nəzarəti gücləndirilmiş.
Ümumiyyətlə pis xarakterli olaraq təsvir edilirlər. İnsanlara daim pisliklər edər, zərər verirlər. Qəhrəmanın bacarması lazım olan işlərin önündəki ən böyük maneə bu çox vaxt nəhənglərdir. Qəhrəman ümumiyyətlə nəhənglərin axmaqlığından və ya ağılsızlığından və ya zəifliklərindən faydalanaraq onları yener. Məsələn:
- "Yuxarı çıxar, bir qapını açar. Bir də nə görsün; yarı belindən yuxarısı çılpaq, böyük bir nəhəng. Qız dərhal qaçar; "Atacan" deyə divin boynuna sarılır, əllərini öpər. Div qıza deyir ki: Qız əgər sən mənə ata demeseydin mən səni dərhal burada yerdim. İndi sən mənim övladım oldun."
Personaj olaraq divin istifadə olunduğu əsərlər
Həmçinin bax
İstinadlar
- Türk Əfsanə Sözlüyü, Dəniz Qaraqurd, Türkiyə, 2011, (OTRS: CC BY-SA 3.0) Arxivləşdirilib 2022-03-21 at the Wayback Machine (türk.)]
- "Masal Metinlerine Göre Devler, Nuri Taner" (PDF). 2016-03-04 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2012-01-30.
- Ignacz Kunos, Türk Masalları, (Çev: Necmi Seren) İstanbul, 1975, "Öküz Kız", s.33
- Pertev Naili Boratav, Az Gittik Uz Gittik, Ankara, 1969, Can Kuşu — Çor Kuşu", s.136
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Div Azerbaycan nagillarinin personajlarindan biri Avestadaki cinayetkar obrazindan yaradilmisdir Yarim heyvan yarim insan neheng azman efsanevi varliqdir Nagillarda divin novleri de var Ag Div Qara Div Zili div ve s DivRustem Zalin Ag Divle vurusmasiNizami Gencevinin Yeddi gozel poemasindaki div2010 cu ilde Azerbaycan markasina divMenseyi ve xususiyyetleriDiv obrazi atesperestlerin muqeddes kitabi olan Avestanin Vi Dayevo Datom ve ya Vidivdad Vendidat adlanan tercumesi Divlere qarsi qanun feslindeki cinayetkar tesvirinden yaranmisdir Kitaba gore cinayetkarlar dininden donenler ve dini ayinlere riayet etmediklerine gore ictimai tehlukeli emellere el alanlardir Nagillardaki divler nagillarda insanlari yeyir boyuk qulaqli boyuk disli boyuk agizli deyisik novleri vardir Boyuk qulaqli nehengler yer altinda yasayirlar Bezen alt dodagi yerde ust dodagi goyde bir zenci olaraq gorunurler Elinde cox vaxt heyvan basli bir cubugu ve ya toppuzu tapilar Bu topuza coxmar coqmar deyilir Yeraltinda qaranliqlar icinde daglardaki boyuk magaralarda ve sularda oturarlar Neheng analari bir sinelerini ciyinlerine atarlar Insan ve qoyun yemeyi severler Ruhlari basqa bir yerdeki bir susede ve ya sandiqda blogcuya mexsusdur Nagillara gore yasadiqlari yerlerArasdirilan nagillarda divlerin yasadiqlari yerler ferqli ferqli formalarda izah edilmekdedir Suda yasarlar Bu sular qaynaq sulari caylar goller ve denizler olaraq muxtelif nagillarda yer alir Meselerde yasarlar Insan ayagi deymemis tez bolgelerde insanlardan uzaq evlerini saraylarini qurarlar Daha cox ovlanaraq dolanarlar Daglarda yasarlar Daglardaki magara nehenglerin yasadiqlari yerlerden biridir Magaralar kimi zaman nehenglerin evlerine saraylarina geden yolun agizi sayilar Kimi nagillarda magaralar cox gensitir Su mese ve dag bir yerde Kimi nagillarda sayilan bu uc xususiyyetin bir yerdedir Yeni su kenarindaki mesenin icindeki magarada yasayarlar Ana Div Div AnasiNagillarda neheng analari cox iri memeli olaraq tesvir edilirler Memelerinin birini sol ciyinine birini sag ciyinine atarlar Qehreman gizlice gelib neheng anasinin arxasina atdigi memesinden sudunu emir Belece neheng anasinin oglu ve ya qizi olar neheng anasi da ona bir daha toxunmaz Div analari nagillarda musbet xarakterler olaraq da istirak ede bilerler Meselen Bir az istirahet etmek ucun magaraya girince kuncde bir div anasi gormus Div anasi sag memesini sol ciyinine sol memesini sag ciyinine atmis xemir yogururmus dd Baba Div Div AtasiKisi nehenglerin coxu tek baslarina magaralarda qizil kosklerinde ya da gorkemli saraylarinda yasayarlar Bu personaj atesperestliyi dovlet dini elan etmis Ehemeniler Imperiyasinin agir cinayet toretmis cinayetkarlarin qohumlarinin emlaklarinin musadire etme siyasetine uygunlasdirilib Bundan basqa qeyd olunan cinayet huququ zengin insanlarin ovladlarina nezareti guclendirilmis Umumiyyetle pis xarakterli olaraq tesvir edilirler Insanlara daim pislikler eder zerer verirler Qehremanin bacarmasi lazim olan islerin onundeki en boyuk manee bu cox vaxt nehenglerdir Qehreman umumiyyetle nehenglerin axmaqligindan ve ya agilsizligindan ve ya zeifliklerinden faydalanaraq onlari yener Meselen Yuxari cixar bir qapini acar Bir de ne gorsun yari belinden yuxarisi cilpaq boyuk bir neheng Qiz derhal qacar Atacan deye divin boynuna sarilir ellerini oper Div qiza deyir ki Qiz eger sen mene ata demeseydin men seni derhal burada yerdim Indi sen menim ovladim oldun dd Personaj olaraq divin istifade olundugu eserlerSrek animasiya 2001 Sindibad OdisseyaHemcinin baxAzerbaycan nagillariIstinadlarTurk Efsane Sozluyu Deniz Qaraqurd Turkiye 2011 OTRS CC BY SA 3 0 Arxivlesdirilib 2022 03 21 at the Wayback Machine turk Masal Metinlerine Gore Devler Nuri Taner PDF 2016 03 04 tarixinde PDF Istifade tarixi 2012 01 30 Ignacz Kunos Turk Masallari Cev Necmi Seren Istanbul 1975 Okuz Kiz s 33 Pertev Naili Boratav Az Gittik Uz Gittik Ankara 1969 Can Kusu Cor Kusu s 136