Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Şıxlı xalçaları – Gəncə xalçaçılıq məktəbinin Qazax qrupuna daxil olan xovlu xalçalar.
| Xalça | |
| Şıxlı xalçaları | |
|---|---|
    | |
 | |
| Xalça haqqında məlumatlar | |
| Məktəbi | Qazax xalçaçılıq məktəbi |
| Ölkə | Azərbaycan |
| Bölgə | Qazax |
| Kənd | Şıxlı |
| Toxunması haqqında məlumatlar | |
| Tarixi | XIX əsr |
| Üslubu | Qazax xalçaçılıq məktəbi |
| Digər məlumatlar | |
| Material | Yun |
Ümumi məlumat
Xalçanın adı Qazaxdan 30–40 km məsafədə yerləşən Birinci Şıxlı, İkinci Şıxlı və kəndlərinin adı ilə bağlıdır.
Bədii analiz
"Şıxlı" adı ilə tanınan üç əsas kompozisiya mövcuddur. Onlar özlərinin sxeminə və formatına görə müxtəlif olub, Qazax qrupundan olan qədim xalçalara aiddir.
- I üsul.
Ara sahənin kompozisiyası "Bəndi-rumi" şəkli əsasında yaradılmışdır. Xətlərin kəsişmə nöqtəsində sürməyi rəngli səkkizbucaqlı ulduzlar yerləşir. Tarazlıq məqsədilə kvadrat formalar şəbəkənin əyri xətlərində simmetrik şəkildə yerləşdirilir. Toxucular təzadlı rəngli naxışlardan istifadə edərək naxışın həm diaqonal, həm də şaquli istiqamətdə sərbəst oxunmasına nail olurlar. Qocaman sənətkarlar onun "yurd" olduğunu bildirirlər. Göllərin ətrafındakı sahə "val" (taxıldöyən lövhə) adlanan elementin təsviri ilə doldurulur.
- II üsul.
İkinci üsulla toxunmuş xalçalar qocaman ustaların "Bağça" adlandırdıqları xalçalarla və uzunsov gəbələrlə təmsil olunur. Qırmızı fonlu ara sahədə ensiz mədahil haşiyəsi şaquli və üfiqi istiqamətdə uzanaraq gətəbə və kvadrat formasında naxışlar əmələ gətirir. Xalçanın ara sahəsinin kompozisiyası Quba qrupuna daxil olan "Qədim minarə" və "Orduc" xalçalarını xatırladır.
- III üsul.
"Şıxlı" adı ilə birləşmiş xalçaların üçüncü kompozisiyası yerli xalça ustalarının "Ağaclı" və ya "Çinar" adlandırdıqları xalçalarla təmsil olunur. Xalçanın mərkəzində səkkizbucaqlı göl yerləşir. Onun şişbucaq (çatma) çıxıntıları şaquli ox boyunca uzanır. Sərbəst sahədə aşağıdan və yuxarıdan, soldan və sağdan sərv ağacını xatırladan naxışlar simmetrik şəkildə yerləşdirilir. Sərbəst qalan yerlər kiçik çiçək naxışları ilə doldurulur. Toxucuların fikrincə, ara sahənin mərkəzində yerləşən rombşəkilli medalyon çarhovuzdur. Onun üzərində təsvir edilmiş ördəklər də bunu təsdiq edir. Xalçanın dörd küncündə uzunsov formalı böyük elementlər yerləşir. Bu, "doqqaz" təsviridir. Doqqazı olmayan "Şıxlı xalçaları"na da rast gəlinir. Bu üsulla toxunmuş xalçaların köbə zolağı ənənəvi olaraq, ensiz zolaqlardan — və zəncirədən ibarətdir.
Texniki xüsusiyyətlər
"Şıxlı xalçaları" müxtəlf ölçüdə olur. Bəzən uzunsov formatda xalçalar da istehsal olunur.
İlmələrin sıxlığı: hər kvadrat desimetrdə 26x26 ilmədən 32x32 ilməyə qədər yerləşir (hər bir kvadrat metrdə 60 min ilmədən 100 min ilməyə qədər).
Xovun hündürlüyü 8–10 mm-dir.
- Nasirova S. Gəncə-Qazax xalçaları (ing.). 2002. P. 13–15.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Sixli xalcalari Gence xalcaciliq mektebinin Qazax qrupuna daxil olan xovlu xalcalar XalcaSixli xalcalariXalca haqqinda melumatlarMektebi Qazax xalcaciliq mektebiOlke AzerbaycanBolge QazaxKend SixliToxunmasi haqqinda melumatlarTarixi XIX esrUslubu Qazax xalcaciliq mektebiDiger melumatlarMaterial YunUmumi melumatXalcanin adi Qazaxdan 30 40 km mesafede yerlesen Birinci Sixli Ikinci Sixli ve kendlerinin adi ile baglidir Bedii analiz Sixli adi ile taninan uc esas kompozisiya movcuddur Onlar ozlerinin sxemine ve formatina gore muxtelif olub Qazax qrupundan olan qedim xalcalara aiddir I usul Ara sahenin kompozisiyasi Bendi rumi sekli esasinda yaradilmisdir Xetlerin kesisme noqtesinde surmeyi rengli sekkizbucaqli ulduzlar yerlesir Tarazliq meqsedile kvadrat formalar sebekenin eyri xetlerinde simmetrik sekilde yerlesdirilir Toxucular tezadli rengli naxislardan istifade ederek naxisin hem diaqonal hem de saquli istiqametde serbest oxunmasina nail olurlar Qocaman senetkarlar onun yurd oldugunu bildirirler Gollerin etrafindaki sahe val taxildoyen lovhe adlanan elementin tesviri ile doldurulur II usul Ikinci usulla toxunmus xalcalar qocaman ustalarin Bagca adlandirdiqlari xalcalarla ve uzunsov gebelerle temsil olunur Qirmizi fonlu ara sahede ensiz medahil hasiyesi saquli ve ufiqi istiqametde uzanaraq getebe ve kvadrat formasinda naxislar emele getirir Xalcanin ara sahesinin kompozisiyasi Quba qrupuna daxil olan Qedim minare ve Orduc xalcalarini xatirladir III usul Sixli adi ile birlesmis xalcalarin ucuncu kompozisiyasi yerli xalca ustalarinin Agacli ve ya Cinar adlandirdiqlari xalcalarla temsil olunur Xalcanin merkezinde sekkizbucaqli gol yerlesir Onun sisbucaq catma cixintilari saquli ox boyunca uzanir Serbest sahede asagidan ve yuxaridan soldan ve sagdan serv agacini xatirladan naxislar simmetrik sekilde yerlesdirilir Serbest qalan yerler kicik cicek naxislari ile doldurulur Toxucularin fikrince ara sahenin merkezinde yerlesen rombsekilli medalyon carhovuzdur Onun uzerinde tesvir edilmis ordekler de bunu tesdiq edir Xalcanin dord kuncunde uzunsov formali boyuk elementler yerlesir Bu doqqaz tesviridir Doqqazi olmayan Sixli xalcalari na da rast gelinir Bu usulla toxunmus xalcalarin kobe zolagi enenevi olaraq ensiz zolaqlardan ve zencireden ibaretdir Texniki xususiyyetler Sixli xalcalari muxtelf olcude olur Bezen uzunsov formatda xalcalar da istehsal olunur Ilmelerin sixligi her kvadrat desimetrde 26x26 ilmeden 32x32 ilmeye qeder yerlesir her bir kvadrat metrde 60 min ilmeden 100 min ilmeye qeder Xovun hundurluyu 8 10 mm dir Nasirova S Gence Qazax xalcalari ing 2002 P 13 15